Vísir - 16.05.1953, Blaðsíða 5

Laugardaginn- 16. maí, 1953
VÍSIR
fírýn in ffu t'p is l*i r.
FDRSPJALL.
Á afmælisdag Elísabetar kom vor
hlýjan — „veðrið drottningarinnar'
fl
í Bretlandi er talið gæfumerki að
hafa konu í hásæti.
Menn tala uin iWtt Elísabetartímafaíl.
Bournemoutb,
Suður-Englandi, í apríl.
„Nú andar suðrið sæla vind-
iira þýðum“. -----— Það er
vor í Bretlandi. Alltaf er vorið
velkomið — en aldrei eins og
þegar veturinn hefur þjáð menn
og þjakað með ólundar-níst-
ings-þokum og dimmviðri.
Þessi síðastliðni vetur hefur
fjaðurléttum, róslitum blóma-
kiösum — rhododendron-runn-
ar, sem taka við af þeim og
blómstra út allan maímánuð.
Allir þessir runnar eru þétt-
settir kúlumynduðum klösum,
bleikum, lilla-bláum eða há-
rauðum — rétt eins og þeir
væri alskreytt jólatré, þéttsett
skínandi kúlum.
verið einhver hinn versti þoku- j Nú eru plómutré og kirsu-
vetur, sem menn muna hér í öerjatré alsett smáblómum, svo
Englandi. Varð London sér- j að ekki sér í greinarnar. En
staklega illa úti, því þokurnar þegar þessir unaðslegu vorboð-
grúfðu þar yfir dögum og vik- J ar eru fallnir til jarðar og
um saman — stundum hvítar liggja, líkt og fannbreiður, um-
sem undam'enna, stundum gul- hveríis stofnana, þá er kominn
ar — kallaðar „baunasúpa" — (tími eplablómanna — rauðir
en verstar eru þó svörtu þok- blómhnappar, sem verða að
urnar, því þær urðu hundruð- skrautlegum bleikum blómum.
um manna að bana, sem voru
veiklaðir eða brjóstveikir.
Svo eru trén með kamelíu-
blómunum. Þau falla líka fljótt
En nú er þetta liðið hjá — og til jarðar og liggja, likt og rauð-
vorið blómstrar í allri sinni ur krans, umhverfis rætur
dýrð. Hverfi hef eg séð unaðs- trjánna, jafnframt og þau
legra vor en í Bretlandi! Land- springa út á greinunum.
ið er svo auðugt af vorblómum.
Alúð lögð
„Snjódropar“ við fegrunin'a.
em upphafið. í öllum skemmtigörðum eru
Það byrjar seinni partinn í veggblóm mikið ræktuð. (Gyl-
febrúar með „snjódropunum“, * denlak á dönsku). Þau eru ekki
sem stinga kollinum upp úr ^ eingöngu augnayndi, í óteljandi
grasverðinum. En skömmu litbrigðum, frá ljósgulu upp í
seinna er sá hinn sami gras-
vörður orðinn að krókusa-
breiðum — gulum, hvítum,
lilla-litum og dökkfjólubláum.
Þetla eru fyrirboðar unaðarins,
sem seinna kemur. Það eru
kopar-rautt, heldur er angan
þeirra svo unaðsleg og' fyllir
loftið af þungum, sætum ilmi
umhverfis beðin — og langar
leiðir. Þessi blóm springa út
rétt á eftir páskaliljunum og
páskaliljurnar. Laukar þeirra eru í fullum blóma um það
hafa falizt innan um rætur leyti sem túlípana-knúpparnir
hinna, en um páskaleytið eru fara að teygja sig upp úr beð-
þær tilbúnar að breiða úr sól-' unum — eða um byrjun maí-
litum blómkrónunum og er þá mánaðar — þar sem veggblóm-
sami völlurinn orðinn að græn- in standa. Venjulega er þá séð
gylltu, glitofnu klæði —- en Svo um, að vel samsvarandi lit-
blómakollarnir hneigja höfuðin ii- séu sanian í beðunum, s. s.
og veifa blöðunum glaðlega í hvítir túlípanar með dökkrauð-
vorgolunni. Á eftir taka við um veggblómum — eða hárauð-
hvítasunnuliljurnar — en þá er ir með ljósgulum — eða purp-
klæðið allt með hvítum stjörn- urabláir með brons-gulum
■u111- o. s. frv.
Þetta er aðeins byrjunin —' það er mjog ánægjulegt að
því primúlurnar láta heldur sja hve forráðamenn í bæjum
ekki á sér standa að sýna „nýja j leggja mikla áherzlu á, að veita
útlitið" á vorin. Litir þeirra eru ; borgurunum fegurð og yndi í
svo fallega Ijós-sítrónugulir | umhverfinu. En það er náttúr-
eða þá Ijós- og dökk-bleikir, j iega ein hlið rrienningarinnar.
svo að að þeim er hin mesta j Mætti lengi halda áfram að
pryði úti um alla skóga. Blá-1 tala um dásemdir vorsins í
klukkurnar og gelym-mér-ei- j þessu landi, því flest er enn ó-
in eru líka í aigleymingi um| taiið af því, sem veitir vorgléði
svipað leyti. j með litum og ilmi — en látum
I hér staðar numið.
Blómarumiar | Fögur er foldin — og' síungt
cg ávaxtaré.
I kemur vorið upp úr dauða vetr-
Og ekki má gléýmá fjólubláu ! arins-
klifurjurtinni, sem setur svo j
mikinn svíij á alla ljósgráa; „Veðrið
steingarða. hér ,.á vorin. Hún drottningarinnar“.
hangir utan á görðunum---------! Vorhlýjan byrjaði þ. 21. apríl
maðúr skilúr ekki hvernig hún — á afmæli Elísabetar drottn-
getur smeygt rótunum inn á ingar. Sögðu menn hér, að þetta
milli steinanna til að halda sér
■— en þarna hangir hún, rétt
dag konunnar ungu, sem allir
líta til með eftirvæntingu, eftir
hættur og hörmungar tímabils-
ins, sem nú er um garð gengið.
Vetur mótlætisins hjá Bret-
um hefir verið strangur — og
er nú orðinri langur.
Fyrst voru hörmungar
heims-átakanna — þegar Bret-
land var í stórhættu og þurfti
á öllum kx'öftum að halda til
þess að geta haldið lífi og frelsi.
Svarf þá að fólkinu á öllum
sviðum.
Ástvinamissir — eignamissir
— skortur á ýmsum sviðum —-
ásamt tauga-áföllum í sam-
bandi við loftárásirnar og
frelsisskerðingu, sem styrjaldir
jafnan hafa í för með sér fyrir
borgarana.
En á eftir styrjöldinni tók víð
fjárhags-örigþveiti, sem nærri
var búið að koma garnla Bret-
landi á knén.
Þá sá þjóðin að sér — og kall-
aði sinn ágætasta og vitrasta
son til forustu á ný: Winston
Churchill.
Gengur
kraftverki næst.
Á hálfu öðru ári, síðan stjórn
hans tók við, hefir tekizt að
stöðva skriðið, sem komið var
á, í óheilla átt — þegar hver
mánuður sýndi fleiri milljóna
punda tekjuhalla. Þykir það
ganga kraftaverki næst, að auk
tekjuafgangs mánaðarlega,
skuli skattar borgaranna einnig
hafa verið lækkaðir — sölu-
skattur sömuleiðis, eða jafnvel
afnuminn af sumum vörum,
sem leiðir af sér lækkað vöru-
verð. Um leið hafa styrkir til
aldraðra manna og óstarfhæfra
verið hækkaðir. Byggingar rísa
nú upp óðfluga og hefir þessi
stjórn sett met í byggingu
leigu-íbúða. Höft afnumin á
ýmsum sviðum.
Heyrzt hefir að fjármála-
ráðherrann, sem nú er, muni
vera fjármála-séní — og er ekki
ólíklegt, að svo sé — með því,
að hann hefir leyst þann hnút,
sem víða um lönd þykir óleys-
anlegur nú á tímum — þ. e.
hvernig stöðva megi dýrtíðina.
En þó þetta sé aðeins vísir,
eða byrjun, þá eykur það samt
vongleðina og' bjartsýniðj sem
nú gagntekur hugi manna í
þessu landi •— og viðar um
lönd.
Blómaskeið
á dögum fyrri
Elísabetar.
Elísabetar-tímabilið nýja er
runnið upp!
Eins og kunnugt er var tíma-
bil Elísabetar I. eitt af gullald-
arskeiðunum í sögu Breta. Þá
áttu sér blómaskeið vísindi og
uði til þeirrar velmegunar og
festu, sem þá ríkti í Bretlandi.
Segja má, að þessi ti'ú geti
verið hjátrúarkennd — en það
er nú svo, að flestir menn hafa
í sér einhvern anga af hjátrú
viðvíkjandi því hvað það sé,
sem boði gott og hvað boði illt.
Jafnvel nafnið Elísabet er nú í
hugum manna hvatning' og
styrkur vongleðinnar um
framtíðina.
En þó þessu sé sleppt, þá er
svo mikil aðdáun og elska á
drottningunni, að það gengui-
tilbeiðslu næst. T. d. var birt
kvæði til hennar í „Sunday
Times“ í sambandi vi'ð afmæli
hennar, síðastliðið.
„Vorgyðjan
svífur .... “
Skáldið kallar drottnmguna
„vorgyðju", sem líði um ný-
útsprunginn vorskóg, með
gula og hvíta blómsveiga i
höndunum. Hann ákallar þjóð-
ina, að ki'ýna þessa fögru gyðju
með öllu litaskrúði sólarljóss-
ins — að leggja lárviðarsveiga
að enni hennar og olivugreinar
við fætur hennar.
Kvæðið byi'jar sem nætur-
óður — máninn lýsir upp gos-
brumia í dimmum trjágöngum
— það glampar á svani, sem
drúpa hnípnir á dökku fljóti
eftir kaldan vetur. En vorið er
komið — birtan glampar yfir
fjöllunum og' kastar skini á
turna borgarinnar og um stræt-
in. Allt er að vakna til nýs lífs.
Ljósið, sem skín í höll og hreysi
er blessun kærleikans, sem nú
á að drottna og færa öllum
þjóðum frið á stjórnai'árum
þessarar guðumliku konu.
Þannig eru tilfinningar fólks-
ins til konunnar ungu, sem nú
á að krýnast til ríkishöfðmgja.
Má vera, að íslendingum
gangi illa að skilja hve inni-
legar tilfinningar brezka þjóð-
in ber í brjósti til drottningar
sinnar. Því hefir verið haldið
fram, að íslendingar séu ekki
konunghollir menn.
Eftir íslenzkt
fornskáld.
En ef betur er að gætt, má
finna þess m.erki, að í sögu ís-
lendinga og í nútímanum, að
knounghollusta er oss einmitt í
blóð borin.
Kvæðið, sem að framan er
lýst, gæti vei'ið eftir eitt af
fornskáldum vorum, sem ólu
aldur sinn við hirðir erlendra
þjóðhöfðingja. Þeir settust þar
að, af.fúsum og frjálsum vilja
—- því þeir voru gefnir fyrir
göfgi og gl.æsimennsku. Að vísu
listir
og' glæsileikur ein-
væri „veðrið drottningarinnar“.
Allt sem b.jaft er og hlýtt og
ems og henni fyndist steingrái i ýndislegt setja menn í samband
lituriim á veggjunum of dauf- ' við hina ungu drottiúng'u, sém
legur fyrir vorið! j á að krýnast þ. 2. júní næst-
Þá eru blómarunnar og komandi.
ávaxtatré ekki síður heillandj | Og rósámánuðurinn, júiií. er
en blómin. Azalíu-runnar, með|hæfur rammi utan um heiðurs-
' kénndi það tímabil, öðrum
fremur.
Yfirleitt er svo talið, að þvi
fylgi gæfa fyrir Bretland, að
hafa konu í hásæti. Ríkisstjórn-
artímabil Viktoríu drottning-
! ar var eitt. hið heillarikasta
íyrir Bretland og eru menn
; þegar farnir að líta með sökn-
eru líkingar kvæðisins meú
mildara hætti en hin fornu kon-
unga-kvæði, því hér er ort tiL
ungrar konu, en ekki til kon-
unglegrar stríðhetju — en hug-
arfarið og konunghollustan sú.
sama. — Og ef eg man rétt, þá.
hafa íslendingar nútímans talið
oss það til gildis, að vér séum
af konungum komnir, sem þjóú
— og er það .algerlega rétt.
Það er ekki gullið og glans-
inn, sem gefur konungdæminu
gildi, heldur fyrst og fremst.
göfgin í hugarfari — þjónustu-
lundin — glæsimennska mann-
kostanna, sem oft fer að erfð-
um mann fram af manni. Og'
síðustu konungar Breta haia.
verið þannig kostum prýddir.
Það er „Konge-tanken“, eins
og Björnsson orðaði það — eða.
konungshugsjónin.
Krýningin
er helgiathöfn.
Það er ekki eingöngu í Bret-
landi, sem menn hlakka til.
krýningarinnar. Allra augu.
mæna hingað í tilefni af þessum
óvenjulega viðburði, sem fram.
á að fara í júní-mánúði. Þac-
eru svo fáar konungshirðir við
líði í heiminum — og engin,
sem hefir jafn forna og glæsi-
lega, óslitna sögu og siði að
baki. -*
Konunga-krýning í Englandi
hefir farið fram með sama hætti
í nærfellt þúsund ár — eða síð-
an 1066, þegar Vilhjálmur sig-
urvegari var krýndur í klaust-
urkirkjunni Westminster Ab-
bey. Allir konungar England:
hafa verið krýndir í þessari
kirkju — og hafa verið séttir
í sama krýningarstólinn — stól
hins helga Játvarðs. Siðirnii'
eru allir með sama hætti og
er þess vandlega gætt, að halda
sáma siðaforminu í gegnum ald-
irnar. Þó hefir éinstaka bæn.
verið bætt inn í, til þess að:
samræma athöfnina breyttum
aðstæðum. En krýningin er
helgi-athöfn — smurning með
heilagri olíu, sem framkvæmd
er af erkibiskupnum í Kant-
araborg'.
Þessi traditíón er einstök
fyrir Bretland eða brezka kon-
ungsstólinn.
Boðið i
„krýmngarsætin.“
Ef til vill er það þetta, sem
dregur menn til Bretlands frá
öllum heimsálfum, næstkom-
andi júní. Gistihús voru öll
upp-pöntuð fyrir ári síðan —
bæði fyrir útlendinga, sem.
koma sér til skemmtunar — og'
Framh. á 7. síðu.
TiEkynning
ill bifreiðaeigenda
i iíópavogshreppi
Áður auglýst bifreiðaskoðun i Kópavogshreppi, fer fram
fimmtudag og föstudag, 21. og 22. þ.m„ vi'ð Smurningsstöð-
ina Sunnu á Digraneshálsi, en ekki hjá bárnaskólanum svo
sem áður var auglýst.
Skoðunin fer fram frá kl. 10—12 og 13—1.7,30, báða
dagana.
Skrifstofa Gullbringu- og Kjósarsýslu, 15. maí 1953.
Guðm. I. Guðmundsson.