Vísir - 02.06.1953, Blaðsíða 4

4
VÍSIR
WflSXR
DAGBLAÐ
! -A- '
Ritstjóri: Hersteínn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚ.TGÁFAN VÍSIR H.F.
-Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Vinnuaffíð og varnarliðið.
TT'yrir nokkrum vikum var bent á það hér í blaðinu, að eftir-
spurn sú um vinnuafl, sem risið hefur vegna framkvæmda
varnarliðsins á Keflavíkurflugvelli, ei' að koma atvinnuvegum
landsmanna í mikinn vanda. Eftir því sem blaðið hefur fregnað
úr ýmsum áttum, hefur skortur á verkamönnum og allskonar
starfsfólki farið hraðvaxandi síðustu vikurnar. Ber mikið á
því, að erfiðlega gengur að fá fólk til landbúnaðarstarfa, út-
gerðin berst í bökkum og iðnaðurinn er farinn að kvarta.
Nær ógeriegt er að fá menn í lausavinnu og við afgreiðslu
skipa í höfninni er skortur á mönhum.
Talið er að um þrjú þúsund Islendingar hafi nú atvinnu
við ýms störf á Keflavíkurflugvelli. Þetta fólk er ekki állt úr
Reykjavík og af Suðurnesjum. Það kemur frá ýmsum stöðum
á landinu. Ekki er því að neita, að undarlegt virðist að það
geti sett atvinnulífið í landinu í mikinn vanda þótt 2% af
landsbúum fari frá framleiðslunni og til áðurgreinda starfa.
En það sýnir, svo <1 ’ i verður um villst, að mikil atvinna er í
landinu við venjukg störf til sjávar og sveita. Og tiltölulega
lítil aukning þyrfti að verða í atvinnuvegunum, til þess að
allt viruiuafl ímdsmanna revndist af skornum skammti. Ef liins
vegai- eitthvað ber við, svo sem aflabrestur eða önnur óvið-
ráðanleg atvik, getui' það haft lamandi áhrif á allan atvinnu-
rekstur til lands og sjávar.
Vinnan hjá varnarliðinu er því mjög æskileg eins og sakir
standa, svo framarlega sem hún veldur ekki ei'fiðleikum í.
hinum eðlilegu atvinnuvegum þjóðárinnar og hindrar ekki
framleiðslustörfin. Þess vegna verður að miða fjölda verka-
fólks á flugvellinum við það sem atvinnuvegirnir á hverjum
tíma geta með góðu móti án verið. Þetta er að sjálfsögðu mikið
vandamál, því að íslendingar óska þess lieldur ekki, að mikili
fjöldi erlendra verkamanna sé fluttur inn í landið. Það skapar
margskonar erfiðleika sem við getum ekki sætt okkur við. Ef
hraðinn í framkvæmdum varnarliðsins þarf að vera svo mikill,
eins og nú virðist komið á daginn, að landsmenn geti ekki með
góðu móti lagt fram hið nauðsynlega vinnuafl, þá er til aðeins
ein leið og hún er sú, að draga úr hraðanum víð framkvæmd-
irnar svo a®( hann svari til þess vinnuafls, sem hæg't e,v, ai ’
veita, án þess að atvinnuvegirnir bíði af því tjón.
Það vorður að stöðva þegar í stað hina óeðlilegu og var-
hugaverðu eftirspurn um vinnuafl,. sem nú stafar frá fram-
kvæmdum varnarliðsins. Og það þarf að gera meira. Það vej'ður
að stöðva allar óeðlilegar kaupgreiðslur á flugvellinum, sem
valda því að fjöldi manna vinnur þar nú fyrir miklu hærra
kaupi með ýmsum hætti en nokkur atvinnuvegur landsmanna
getur greitt. Ef slíkt vérður látið halda áfram nokkrum vikum
lengur, myndast óeðlileg yfirboð á vinnumarkaðinum í öllum
greinum, sem leiðir af sér stórkostlegar verðhækkanir og
óviðráðánlega verðbólgu síðar. Þetta er mál sem þolir enga bið.
Er hægt að stytta skólatímann ?
‘M/Fenntamálaráðherra hefur skipað sjö rnanna nefnd þekktra
skóla- og fræðimanna til þess að athuga og' gera tillögur
um mál, sem lengi hefur beðið athugunar og úrlausnar. Það
er endurskoðun á öllu námsefni í barna-, gagnfræða- og
menntaSkólum og athugun á þeim kennslubókum sem nú eru
notaðar. Ennfremur á nefndin að gefa álit . um atriði, sern
mjög eru um deilt, hvort unnt er að stytta skólatímann án
þess að sleppt sé nauðsynlegri og æskilegri, fræðslu.
Ýmsir læknar hér hafa haldið því fram, að námstími í
barnaskólum sé of langur og geti haft óheppileg áhrif á heilsu
og þroska barnanna. Aðrir halda því fram að svo miklu náms-
efni sé troðið í börn og unglinga, miðaff við þroska þeirra, að
námsleiði geri mikið vart við sig, sem svo veldur því að börn-
in hafa tiltölulega lítil not af náminu. Þetta eru ao vísu
vandamál, sem erfið eru viðíangs, en það mun vera í fyrsta
sinni héi- á landi sem nefnd er skipuð til þess að gera nákvæm-
ar athuganir á þessum mikilsverðu viðfangsefnum, er geta
haft stórkostleg áhrif á alla fræðslu i landinu. Væntanlega
tekst nefndinni
istarf. YU ■,
að -Jeysa af' hÖndum merkilegt „ og.. þjóðmr'
HVAÐ FlttttST YDUR?
v
SIR SPYR:
Teljið þér margra daga skóta-
íerðalög barna og unglmga veiga-
mikinn þátt í íslenzkum uppeláis-
málum?
Sigríður Jónsdóttir,
húsmóðir.
Því miður, nei. Hinn upp-
xunalegi tilgangur er vafalaust
góður. Eg tel víst, að þær hafi
verið hugsaðar sem eðlileg
kynning á landi voru og þjóð
jafnframt því, sem um holla og
góða skemmtun átti að vera
að ræða. Síðustu árin og þó
ef til vill einkum í vor virð-
ast sumar skólaferðir hafa
farið ver en skyldi sökum
áfengisnautnar og annarrar
ósiðsemi unglinganna. Hverjir
eiga sökina á slíku er ekki auð-
séð, en eitt tel eg fráléitt og
það er það, að kennarar skuli
láta hafa sig til þess að taka
að sér fararstjórn hópa nema
þeir viti, að framkoma þeirra
muni vei'ða vansalaus meðan á
fei-ðunmn stendur, Sá andi
virðist vera ríkjandi sumsstað-
ar, að sá teljist mestm-, sem
verst hagar sér. Við slílcu vei’ða
foreldrar og kennarar að
stemma stigu í framtíðinni. —
Þegar góður agi er kominn á
í unglixxgaskólunum tel eg
skólafei'ðalögin ekki aoeins
æskileg heldur sjálfsögð.
Magnús Jónsson,
skólastjóri.
Margra daga skólafei'ðalög
eru ekki heppileg, því svefninn
er oft ónógur og unglingar
þi'eytast.
Um flesta
þætti skóla-
starfsins má
segja að tjl-
gangurinn
einn sker ekki
úr, um giidi
þeirra, hrfdu"
hvernig m.álin
eru lögð fyrir
og á þeim er
haldið. Ymsir gagnlegir og í
fyllsla máta ágætir þættir í
starfi. skóla og æskulýðsfélaga
geta orðið 'til skaða, ef þeir eru
í höndum manna, sem hvorki
hafa skapgerð, hæfni, si'ðferö-
isstyrk né gefa sér tíma til að.
sinna starfinu og unga íólkinu.
Gagnstætt þessu verða svo
þættir, sem ekki virðast hafa
éins þýðingarmikinn tilgang,
oft að all miklu gagni í.hönd-
um góðra manna. ,
Skólaferðalög lúta sömu
reglum. Gildi þeirra er mjögj
komið undir kennurum þeim,
er förinni stjórna, og eih-ni'g I
hvernig hópar þeir eru, sem I
farið er með. Til að skólaferða-
lög komi að fullu gagni, þarf
éður en farið ei- af stað, að gera
nemendum skýra grein fyrii' j
hvað merkilégt sé að sjá, og
hvað megi af förinni læra. —
Áfengi þarf undir öllum kring-
umstæðum að vera útilokað i
slíkum fex'ðum.
Því miður vitum við, að
skólafei'ðalög hafa verið farin,
sem betur væri ófai'in. En sem
betur fer, mun mestur hluti
neinenda minnast skólaferð-1
anna með ánægju, og íinna ao
þau eru þó aðeins fróðax-i en
áðurium laiid sitt bg aögu-. '; • ‘
Ragnai' Georgsson,
kennari.
Eg tel vaíasamt, að hægt se
að gei'a þær kröfur, að ferða-
lögin, sem mörg skólabörn,
og unglingar
fara í að
loknu námi a
voi'i hvei'ju,
geti verið
mikilvægur j
þáttur í upp-
eldismálun-
um. Hér er
heldur ekki
um námsferð-
ir að ræða fyrst og fremst,
heldur skemmtiferðir með
frjálsri þátttöku, sem nemend-
ur kosta sjálfir í flestuin til—
fellum. Af þessu tagi munu eins
og tveggja daga ferðir vera
algengastar, og þótt kennai'ar
íylgi að sjálfsögðu nemerdu i-
um og leiðbeini þeim eftir
megni, þá liygg ég, að eftii-
tekjurnar verði oft fremur
rýrár að því er varðar nams-
árangur.
Annar er margt vel um þess-
ar ferðir, og þaff er víst, að vel
skipulögð hópferðalög, undir
öruggri fai'ai'stjói'n, ættu að
geta verið flestum, og ekki sízt
skólanemendum, holl skemmti-
leg og fx'æðandi. Ekki er sú
þjálfun ónýt unglingum, sexn
felst í því að skipuleggja,
undirbúa og framkvæma fei’ða-
lögin, en þar reynir á forsjálni
og dugnað allra þátttakend-
anna.
Sumarblær yfir
Rafskinnu.
Sumir hafa e. t. v. halilið, að
Rafskinna sæist alclrei í
skemmuglugga Haralclar nema
rétt fyrir jólin, en svo er þó
ekki, ’því að þessa dagana flett-
ir lixin blöðum sínuin í bráð-
skemmtilegum sumarbxiningi.
Að þessu sinni hvílir hún á
iðjagrænni grasflöi. E.étt þar
hjá er skringilegur lax- eða
silungsveiðimaður, sem aldrei
fær annað á öngulinn en stíg-
vélagarm,, en taumurinn vinzt
utan unx stólpa, er hann dregur
á land, og er þetta mjög spaugi-
legt. í baksýn sér inn í snoturt
bændabýli, búið gömlum hús-
gögnum, en úti fyrir sténdur
öxi í bi'ythöggi, sög hangir á
vegg, og fleira er þar, sem gef-
ur þessari mynd líf.
Út um gluggann sér á lax-
veiðiá, sem liðast eftir fögrum
dal. Yfir glugganum hvílir
skemmtileg og hugnæm sumar-
stemning, sem gefur smelln-
um auglýsingum Rafskinnu
sjálfrar aukið gildi.
Gunnar Barhmann, „faðir“
Rafskinnu, heíur enn einu sinni
sýnt hugvitssemi sína við að
estja bessa fui'ðubók sína á svið,
og staldra margir við til þess
að skoða sumar-Rafskinnu
hans, ekki síður en skamm-
degisútgéfuna. — Rafskinna er
skeramtilegur gripur, og vafa-
laust ábátasöm fyriij augl^s-,
én'dxií'. ! ” ”
Þi'iðjudaginíi. 2. júm 155?.
Nú er farið að styttast til 17.
júní, þjóðhátíðardágs íslentí-
inga, og untíirbxiningurinn að
hátíðahöldunum þenna tíeg er
þegar hafinn. Það fer því að
verða mál fyi'ir alla hús- og
lóðaeigendum að gera hreint
fyrir sínum dyrum. Það hefux
verið talin nauðsyn hingað til
að gei-a allsherjarhreingerningu
utanhúss og innan að minnsía
kosti einu sinni á ári, og er tit-
valið að allar lagfæringar utan-
húss fari einmitt fram fyrir
þjóðhátíðai'daginn.
i
Mcsta regla í hvívetna.
i Þeir, sem ætla að láta mála
hús að utan, eða dytta að þeini
að einhverju leyti, þrífa lóðir
og annað, sem verða má til fegr-
unar og þrifnaðarauka, þúrfa að'
hafa lokið þvx fyrir 17. júftí.
Þetta er nú að verða regla og
munu flestir gjarnan vilja fylgja
henni. Það á lika að vera öllum
metnaðarmál, að umhverfið sé
sem snyrtilegast þenna dag. —
Þetta er einn merkasti dagur
ársins — hátiðisdagur íslenzku
þjóðarinnar.
Hófsemi á hátíðinni.
Það er kannske fullsnemmt
að fara að ympra á því nú, en
það getur ekki legið í þagnar-
gildi: í fyrra brá svo við 17.
júní, að nokkurrar drykkiu-
skaparóreglu varð vart á sjálf-
an hátíðisdaginn, og verður það
að teljast algerlega ósæmilegt.
Það ætti að vera hverjum bæj-
arbúa ljóst, að það er ómögulegt
að halda upp á þenna merkis-
dag með ölæði, eða yfirleitt að
hafa vín um hönd. En þav er
vandratað meðalhófið, eins og
oftar, og því bezt að láta áfengi
hvergi koma nærri hátíðarhöld-
unum.
Mörgum sárnaði.
Eg veit að mörgum sárnaði,
bæði bindindismönnurn og öðr-
um, hve margir menn, einkum
unglingar, sáust ölvaðir 17. júní
sl. Og finnst mér satt að segja,
að þeir sem þöi-f hafa fyrir á-
. fengi, geti vel sleppt því aö
neyta þess 17. júní, og má þá
vera það frjálst aðra daga. Það
er vissulega ekki hægt að skipa
mönnum að vera alsgáðum 17.
júní, en það ætti hver og einn
Islendingur að sjá sóma sinn j
því að vera það.
Almenn þátttaka.
| Sé veður gott, er þátttaka al-
mennari i hátiðahöldunum 17.
| júní en nokkrum öðrum hátíða-
I höldum á árinu. — Þá taka
þátt í útiskemmtunum þúsundir
manna, og margt af þeim fjölda
fólk, sem annars fer sjaldan út
að skemmta sér. Allur fjöldinn
hefur það að meginreglu að
neyta ekki áfengis þenna dag,
eða fax-a svo vel með það, að
enginn verði þess var, og því
má ekki fámennum hópum hald
ast það uppi að spilla skemmt-
uninni fyrii' fjöldanum. — kr.
♦ ■
Spakmæli dagsins:
Þjónninn 'þekkist bezt í fjar-
yeru húsbóndans.
Gáta dagsins.
Nr. 437.
Hver er snótin halalöng,
á lxausi er gengur,
gemlu bér í götum rata,
gei'ir vinna til ábata?
Svar við gátu nr. 436.
Gluggi.
I ■ ' : !