Vísir - 08.06.1953, Page 4

VÍSIR
Mánudaginn 8. júní: 1953
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (íimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Verkun og mat.
■ , : UR RfKI NATTURUNNAR:
Ðýrum líður oft betur í
búrum en úti í náttúrunni.
Þau giípa ekki alltak' lækiúrrið
fil að strjúka.
Stundum héyrum við frá því \firleitt mjög vel. Þannig er það
Undanfarið hefur talsvert verið rætt og ritað um mat á
freðfiski og þær alvarlegu afleiðingar sem það getur haft
fyrir landsmenn, ef erlendar þjóðir hætta að treysta mati á
íiskafurðum okkar. Það verður að segja það eins og það er, —
ef matið er svikið, gallað eða ótraust, þá er það vegna þess að
yfirstjóm þess er ekki í lagi. Fiskmatsstjóri og yfirmatsmenn
bera ábvrgð á matinu. Sé matið ekki yfirleitt framkvæmt af
þeirri nákvæmni og samvizkuse-ii, sem til er ætlast, þá er það
vegna skorts á aðhaldi og eftirliti af yfirstjóm matsins. Sé
yfirstjórnin gölluð, verður matið gallað. Þá þarf að breyta til. jlík'a hjálpað með
sagt, að dýr liafi veslast upp og
dáið vegna dvalyr í dýragörðum.
Ekki þarf það þó að vera sönn
un þess, að öll fönguð dyr þjáist
af innilokuninni. Þvi verðiir ekki
neitað, að dýrin verða 'ujög oft
að venjast nýju loftslagi, scm oft
er mjög frábr.ugðið því seiu þao
áttu fyrr við að búa. Dæmi cru þó
þesSj að hitabeJtisdýr hafa dval-
izt utan dyra.i frorsti og vetrar-
kulda, án þess að verða meint af.
Litum til dæmis á ísbjörninn.
mörgæsírnar og moskusuxara.
Öll eru dýr þessi komin fr i köld-
um Iöndum, en þola þó ágætlega
serinn hitá. Önnur dýr eiga aftur
á mófi erfiðára með að sætta sig
við nýtt iimhverfi, en þá er þeitíi
þvi að þeim
Verkun fisksins og mat er s'itt hvað. En verkunin er stórt eru fenguar vistarverur vi'ð
atriði fyrir þjóðarbúið. Sé fiskurinn iJIa verkaður, fer hann í
Jægri matsflokk og fæs’t fyrir hann miklu Iægra verð. Um það
er nú talsvert rætt meðal fiskframleiðenda, og veldur nokkrum
áhyggjum, að verkun á saltfiski á togurum er nú yfirleitt á
talsvert lægra stigi en áður var. Stafar þetta að sögn af hirðu-
lausri meðferð fisksins og sérstaklega af því hversu illa hann
er þveginn. Er hann r ft látinn hálfþveginn og blóðugur í saltið.
Árangurinn af þessu er svo sá, að mjög lítið af fiskinum kemst
í fyrsta flokk. Þetta er að sjálfsögðu misjafnt eftir því hversu
skipstjórarnir eru strangir með verkunina um borð í skipunum.
Svona sleifarlag í verkun. getur kostað þjóðina milljónir króna
í minni gæðum og lægra verði. Sé fiskurinn ekki látinn sæta
góðri meðferð um borð í skipunum, verður hann aldrei góð
vará — og á 'þa-nn hátt fer álit íslenzka fisksins þverrandi.
Skýr svör í iandhelgismálintt.
4 tvinnumálaráðherra Olafur Thors gerði landhelgismálið að
umtalsefni í ræðu sinni á Sjómannadaginn. Tók hann til
meðferðar síðustu orðsendingu Breta og gerði henni skil með
binum sama skýra og skelegga hætti, sem markað hefur afstöðu
hans frá öndverðu í þessu mésta velferðarmáli þjóðarinnar.
Ríkisstjórnin hefur staðið sem einn maður að málinu frá
byrjun og hefur öll þjóðin fylkt sér um stefnu hennar. Eftir
þessa ræðu ráðherrans geta Bretar varla verið í vafa um afstöðu
íslendinga. Þeir láta. ekki:þröngva sér til að afsala sér þeim
xétti er þeir telja sig hafa að alþjóðalögum til að vernda fiski-
mið sín — og lífsafkomu.
Hitt er sorgleg staðreyiid að nokkrir óhappamenn í Alþýðu-
ilokknum og kommúnistaflokknum, reyna á heimskulegan hátt
að vekja tortryggni á málstað íslendinga og á þann hátt fá
andstæðingunum vopn í hendurnar til þess að veikja mál-
stað þjóðaiúnnar í augum umheimsins. Formaður Alþýðuflokks-
ins hefur með fruntalegrj og heimskulegri fljótfærni borið fram káðum verið sagt að fita sig um'don, en að sögn nýtur hann
10 pund eða svo. Mörgum. j geysivinsælda í London, svo
þeirrá hæfi, þar sem Iiitinn er
hafður sein jáfnastur sumar og
vetur.
Hvað rándýrunum viðvikur, þá
hafa þau ekki tækifæri til þess
að drepa, en það virðist koma
lítið að sök, ef þau fá nóg að
eta. Ljón, tigrisdýr og fleiri hinna
stærri og skæðari rándýra leggj-
ast i mók eftir góða niáltíð. Þau
ráðast heldur ekki á smærri dýr,
ef þau haía nóg aðéta.og t.d. hafa
kaniriur og hænsni verið lália
P'anga um á meðal þcirra, án þess
að a þau hafi verið ráðizt.
Mörgum gæli dottið í hug, að
svigriun fyrir fugla væri alltof
lítið og Lakaði þeim öþægindi,
en sú mun þó ékki raunín, þvi
að þeir eru oftast rnjög ánægðir.
Nærtækasta dæmið eru kanarí-
fuglar og l'leiri tegundir, sem svo
margir hafa Iiaft í búrum-í lieiina
lnisUm, og flestir vita-að una sér
lijii ■■■■ iiíii ■■>■ Hjli ■■■■ iiijj ■■■■ |ii;i ■■
í dýragörðunum, en þur eru þó
vistarverur þeirra enn stærri og
viðáttumeiri, og flestir eru á
þeirri skoðun, að þar sé fjörleg- I
ur blær yfir öllu.
Hið cirðarlausa ráp margra
fiuigaðra dýra gæti bent til, að
þau hyggðii á l'lótta, en atburður
sem skeði í London nýlega sýriir,
áð.rétt er að taka ekki of mik-
ið mark á' þvf. Tvö st'ór óg stæði-,
lcg rándýr sluppu úr búri sinu,
og gerðu- smávegis uppsteit, scni
aðallega var i því fólginn að
velta tunnum og tína fjaðrir úr
pái'agaukum, en síðan fóru þau
aftur inn i búrið og sofnuðu. J
Vist er, að fangin dýr háfa
glatað frelsi sínu, en lif þeirra i
frumskógum og annars staðar .erj
síðiir en svo seni i parádís. Off-J
ast er það öfugt. Skordýr leita j
stöðugt á þau og sjúga úr þéihi.
blóð, þau ráfa um hungruð tim- *
untim saman í leit að bráð, og
þjást e. t. v. af illkynjuðum sjúk-
dómum, þvi að þeir eru afar al-
gerigir, eins og komið hefur í Ijós,
er nýveidd dýr hafa verið rann-
sökuð. Má því telja víst, að dýrin
þríl'ist ekki vcrr i dýragörðum'
en heimkýnnum sinum, þótt eðli
lega séu til fáeinar undantekn-j
ingar, s. s. 1. d. gorillaapinn,1
risabirnir o. f)., sem eiga erfittj
með að vcnjast hinum miklu •
hitabreytingum tempraða b'eítis-
ins. Iín gott dænii þess hve dýr
þrífast vcl, er að dýrágárður j
einn í S.-Afríku cr nú að kaupá ’
sér l.jón frá írlandi, þar scin þau
eru laus við alla sjúkdóma, þvi
að Afríkumenn töldu að érfitl
mundi að finna ósýkt dýr þar i
álfu.
■■ !!!!! ■■■■ lilH ■■■■ jjjjj ■■■■ i;>j|
Hvað er NÝTT
/ kíikm}&4akewiMtn ?
Það er helzt að frétta af hann í hyggju að hafa frum-
hjónunum Frank Sinatra og|sýningu á þessum listum sínum
Ava Gardner, að þeim hefur í Palladium-leikhúsinu í Lon-
ásökun um landhelgisbrot á hendur íslenzkum togurum án þess
að hafa nokkra sönnun fyrir því að hann færi með rétt mál,
enda hefur hann neitað að sanna slúður-sögur sína. Slík blaða-
mennska er landráðastarfsemi eins og nú standa sakir. Með
þessu er vegið aftan að þjóðinni. Hánnibal Valdimarsson getur
aðeins á einn hátt þvegið af sér skömmina og komist hjá al-
niennri fyrirlitningu. Með því að færa sönnur á mál sitt. Ef
hann gerir það ekki ver'ður litið á hann sem varg í véum.
StórvfrkiS í fjármáiunum.
fT'íminri þreyiist ekki á því að hampa fjái'málavizku Eysteins
dag eftir dag og jafnframt níða allar gerðir Sjálfstæðis-
flokksins. á sviði fjármálanna. Sjá hvilikt stórvirki Éysteinn
hefur unnið í fjármálunum! Fjárlögin hafa. verið afgreidd
hallalaus. Það er stórvirkið. Hverjum er það að þakka? Sjáif-
stæðisflokknum, vegna þéss að með því að tryggja slíka frám-
kvæmd, var hann að framkvæma sína eigin stefnuskrá frá
síðustu kosningum. Án aðstoðar Sjálfstæðisflokksins var -að
sjálfsögðu alveg vonlaust fyrir Eysteinn að ná jöfnuði á fjár-
málum. Ekki hefði hann fengið aðstoð til þess frá Hannibal
(núverandi útibússtjóra Framsóknar) eða Eihari Olgeirssyni.
Tíminn segir að Sjálfstæðismerin hafi, sexfald%ð skuldir ríkisins
frá 1938 til 1949. Það voru Sjálfstæðismenn sém greiddu upp'
allar erlendar skuldir ríkisins á stríðsárunum. Síðan Eysteinn
varð ráðherra hafa ábyrgðarskuldbind-ingar ríkissjóðs aukizt
um þupdruð miHjónaJir. Ríkissjóður verður nú að borga árlégá
margar milljónir kr., vegna hinna. miklu, ábyrgðar, ggin
finnst skiljanlegt, að Ava mikilla, að hrifnir aðdáendur
hafa stöðvað hann á Piccadilly
Circus til þess að fá hann til að
syngja þar á staðnum.
ic
Gardner kunni að þurfa að fita
sig, þar eð hún gengur mjög í
augun á mörgum karlmönnum,
sem sumum finnst hjn full
grönn, en hitt skilja færri, I
hvers vegna Frank þarf að gera 1 Victor Mature (scm m. a, lék
slíkt hið sama, því að velílest- { Samson og Dalíla), hefur orð-
um mun finnast sama, hvorum }g Játa setja í sig „perman-
hefur verið á hann.
megin hryggjar hann liggur.
Jc
Burt Lancaster hefur öðlazt
miklar vinsældir og frægð fyr-
ir leik sinn undanfarin ár.
Venjulega hefur hann leikið
„harðsoðna“ karlmenn, til í
tuskið, en nú hefur hann lýst
yfir því, að helzt geti hann
hugsáð sér að syngja og dansa
í einhverri kvikmynd. Uppá-
hald hans er Fred Asíáire, sem
aðallcga er kunmir fyrir
„steppdans“ cg aðra danslist.
Á’-
Van Johnson, sem sumum
yngísineyjum finnst „agaléga
§3$V.Í$f iÁ“Uy"
ent“-hárliði. Var það gert vegna
Iilutverks ‘þess, er hann fer
með í nýrri kvikmynd, sem á
frnmmálinu nefnist „The
Robe“.
*
I *■'■ ' . f . i ' ' ' ' H ' j.
Clark Gable, sem oft er
néfndur „kvikmyndakóngur-
inn“ í Hollywood,: er sagður
einrænn maður og litið fyrir
fiölmenni og gleðskap. Nýlega
kom hann ti London .eftir að
hafa lokið kvikmyndatöku í
Afríku. Harin færðist undan að
búa á einhverju hinna frægu
gistihúsa borgarinnar, heldur
tók á leigu íbúð, sem Katharine
: s ■
Húsmóðir héfar sent Bcrgmáli
hréf, og kvartar þar undan þvi,
að nú sé skyrið, sem.sé daglega
á boðstólum, tæpléga ætt vcgna’
þessv hve súrt það er og :.*atumf.
Bréfið er á þessa leið:
„Það er sjálfsagt 'ekki þýðing-
armikið að kvarla undan fram-
Jeiðslu • Mjólkursainsölunnar, eða
þeim vörutegundum, sem hún sér
bæjarbúum fyrir, En eg get samt
ekki þagað lengur. Heimiii mitt
notar skyr daglega og geta börn-
in ekki án þess verið, en það
skyr, sem nú fæst yfirleitt, er
alltaf súrt og af því citthvað'
rammt bragð, svo börnunum
klýjar við, cr þau borða það.
Hvað er að
skyrgerðinni?
Manni verður á að spyrja, hvað
sé að skyrgerðiriní hjá Sámsöl-
unni? Hvernig stendur á þvi, að
ekki cr liægt að i'á hér i mjólkur- .
búðum daglega ógaílað skýr? Eg
veit að margar liúsmæður sætla
sig við þetta óboðlega skyr, þvi
þær eru orðnar svo vanar þvi,
að innlend framleiðsla sé léleg,
að' varla tekur því að vera að
tala um það. En mér finnst þetta
mesta sleifarlag, og get ekki skil-
ið, hvernig það má vera, að ekki
skuli vera hægt að framleiða hér
gott skyr, með öllum þeim nýju
og fullkomnti tækjum, sem vafá-
laust eru til. En eg óska eftir að
þessar línur verði birtar af þeirri
ástæðu, að eg tel kvartanir vera
einasta ráðið til þess að fram-
leiðendurnir bæti ráð sitt. B, R“.
Bergmál telur enga ástæðu
til þess að birta ekki bréf-
ið, og kemur það því hér fyrir
almenningssjónir.
Sjómannadagurinn.
í gærkvöldi var sjómönnunum
liélguð clagskrá útvarpsins, eins
og vera bar. Var þar margt á-
gætt flutt, en til þess þó að
hrósa ekki öllu langar mig til
þess að narta í skáldverk Hár-
alds Á. Sigurðssonar, sem gekk
undir nafninu skemmtiþáttur og
var í leikritsformi. Mér fannsf
jiessi þáttur vera eitthvert það
Iélegasta, sem eg hef lcngi héyrt
flutt í útvarpi, og hefur þó ýmis-
legt verið 'i'Iutt, se.ni finna hefði
mátt að. Þátturinn virtist reyndar
vera byggður utan um söng
norsku söngkonunnar, en allt
annað var svo kýmnisnautt og
bragðlaust, að tæpast er liægt að
lialda þvi fram að það liat'i verið
flutnirigshæft. En flutt var þcð
engu að síður, og setti bletl á að
öðru leyti góða dagskrá.
Fjörlegur kynnir.
Kona kynnti danslögin í dag-
skrá sjómannadagsins, og gerði
það á nýstárlegan og skemmti-
legan hátt. Hefur áður verið vik-
ið að því í Bergniáli, þó nókkuð
sé umliðið, að þulir inættu gjarn-
an véra dálítið hressilegri í fluln-
ingi og ekki jafn fórnifastir og
þeir eru. Sjálfsagt mega þulir ekki
segja neitt frá 'eigin brjósti, er
þéir kynna dagskrá. Én mér
finrist að þar mætti gera undan-
tekriirigar, þegar danslög em
kýnnt, pg leyfa þeim þá að látá
f.ylgja ,víðeigandi umságnir, eins
og t. (I. gert er í þættinum „Undir
líl:a .;:ið jeggja Iiepburn á þár. Aðð^éridum
jfyrri' sig söng og dans. Ilefur hans þótti þetta afleitt tiltæki.
Gáta dagsins.
Nr. 442.
Kerling ein í kjálkum hraust
kreppir að flukki gómanaust,
treglega bað lætur laust,
lá við kyndil vor og haust.
Svar við gátu. nr. i441.
ii Hamar.. r - tf >>