Vísir - 08.07.1953, Blaðsíða 4

4
V.ÍSIR
Miðvikudaginn 8. júlí 1953
DAGBLAB
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson,
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson,
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Simar 1660 (fimm linur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ferðalög um helgina.
íbúð
Upphafið að endalokunum.
*T-»að virðist nú mega slá því nokkru veginn föstu, að atburðir
■*' þeir, sem gerðustu í Austur-Þýzkalandi upp úr miðjum
síðasta mánuði, hafi verið eins og neisti, sem tendrar bál. Síðan I
17. júní hafa hvað eftir annað borizt fregnir frá yfirráðasvæði
kommúnista og Rússa í Evrópu, sem sýna, að óánægjan hefur
brotizt út í ljósum loga. Hinir raunverulegu herrar leppríkj- *
anna, hersveitir Rússa, hafa orðið að grípa til vopna sinna í
iiverju landinu á fætur öðru, til þess að berja niður alþýðu
manna, sem risið hefur upp og hrist klafann. En þegar neist-
inn hefur tendrað bál og eldiviður er nógur, er ekki auðgert
að kæfa eldinn, og að þessu sinni verður hann sennilega aldrei
kæfður til fulls.
Næstum daglega berast um það fregnir frá löndunum austan
járntjaldsins, að leppstjórnir kommúnista verði að slaka. til á
ýmsum sviðum, fella úr gildi tilskipanir og fyrirmæli eða
draga úr þeim, af því að fólkið hefur ekki viljað una þeim.
TJndirrótin er auðsæ, og hún er óánægja þrautpíndrar alþýðu,
sem loks er búin að missa þolinmæðina, þrátt fyrir öll loforð-
in og gyllinguna. Þan ríki, sem Rússar hafa sett leppstjórnir
sínar yfir, hafa-.fæs. iiotið þess lýðræðis, sem þekkist í vest,-
rænum löndum. í rauninni hefur þar ríkt kúgun um aldir, en
þó er sú kúgun sýnu verri, sém nú ríkir þar, því að aldrei hafa
tilraunirnar til uppreistar verið eins magnaðar og einmitt sið-
xistu vikurnar.
Þeir atburðir, sem verið hafa að gerast upp á síðkastið aust-
an járntjaldsins, geta vel reynzt upphafið að endalokunum —
upphaf þess, að veldi kommúnismans hrynji, og þjóðirnar fái
á ný tækifæri til þess að taka stjórn sína í eigin hendur. Ein-
xæðisríki, -sem grundvallast á því, að þegnarnir ,sé sviftir öllum
xéttindum, bafa aldrei st.aðizt til lengdar. Oft hafa þau hrunið
til grunna vegna utanaðkomandi áhrifa, en þau hafa einnig
■oftast sundrazt af innri orsökum einum, það er að segja að
gremja hinna kúguðu hefur um síðir orðið meiri en svo, að
ógnarvald einræðisherrans hafi getað haldið hepni í skefjum.
Sennilega er þetta einnig að gerast nú í Evrópu. Rússar hafa
feygt sig of langt í skefjalausri sókn sinni'til heimsdrottnunar,
og þeir hafa einnig gengið of langt í þrælkun sinni á þjóðum,
sem eiga ekki slíkri kúgun að venjast, sem kommúnistar beita,
þótt þær sé ýmsu misjöfnu vanar. Þeir hugðust tryggja veldi
sitt með stáli, en það er nú að koma í Ijós, að stálið er ekki
einhlítt.
Það er varla ástæ'ða til að ætla„ að veldi kommúnismanns
hrynji næstu daga, þótt því betra væri sem það hyrfi fyrr af
yfirborði jarðar, og það hefur búið' svo vel um sig, að það mun
verjast hruninu eins og hægt er. En dauðamerkin eru þegar
farin að koma í ljós, sprungur að koma í undirstöðurnar, og
þær munu stækka, unz hrunið mikla verður að veruleika. Og *
þá mun hundruðum milljóna um heim allan létta.
En um leið og kommúnisminn hrynur fyrir tilverknað innri
orsaka, kveður hann upp endanlegan dóm yfir sjálfum sér —
hann verður veginn og léttvægur fundinn.
Þsð, sem Hider tókst ekki.
[ú er oft vitnað til Hitlers, þegar taka þarf dæmi um skefja-
laust einræði, þar sem einstaklingurinn var einkis virði
í samanburði við þarfir heildarinnar. En sé nú gerður saman-
hurður á stjórnarferli nazista og kommúnista, kemú'r í ljós, að
þótt harðstjórn hinna fyrrnefndu væri geigvænleg, er rauða
harðstjórnin þó enn verri, því að aldrei var, gerð slík tiiraun
,til að hrinda oki nazismans sem kommúnismahs. .nú að undan-
förnu.
Kommúnismanum beftir með öðrum orðum tekizt þaS sem
nazismanum tókst ekkí, þótl ötull væiá á ýmsum sviðum. Hón-
um hefur tekizt að gera alþýðu manna svo þreytta á frelsis-
skerðingunni, atvinnukúguninni, hungurskömmtunum og óheyri-
legu verðlagi að hún rís upp því að menn vilja heldur falla en
að vera þrælar áfram. Þetta eru þau meðmgeli, sem kommún-
' isníiinn fær hjá því fólki, sera fengið hefur að njóta allrar sæl-
úhhar af honum um átta ára skeið eða frá stríðslokum.
„íslenzkir
að lofsyngja blóðveldi skoðanabræðra sinna. Þeir óska sér einkis J einhvern' veginn fór það samt' úndir fíugmiða til járðái, þár
Um næstu helgi verða ferðir
ferðafélaga og ferðaskrifstofu
sem hér segir:
Ferðafélag íslands
efnir til tveggja langferða
seinni hluta vikunnar. Önnur
er 5 daga óbyggðaferð að
Hagavatni og síðan norður
Kjöl, allt norður á Hveravelli.
Gengið verður á helztu út-
sýnisfjöll og fegui'stu staðir
skoðaðir. Gist verður í sælu-
húsum félagsins. Lagt verður
af stað e. h. á laugai'dag.
Hin ferðin er 12 daga ferð
til Norður- og Austui’lands
og hefst hún á föstudagsmorg-
uninn klukkan 8. Ekið verður
þjóðleiðina norður um land,
allt til Axai'fjarðar en síðan
haldið um Möðrudalsöræíi
austur á Fljótsdalshérað.
Einnig verður fari'ð austur á
firði, en í bakaleið farið um
Mývatnssveit og þá vei'ður einn
ig komið við á Hólum í Hjalta-
dal.
Um næstu helgi efnir Fei’ða-
félagið til IV2 dags áætlunar-
ferðar inn í Landmannalaugar.
Verður lagt af stað kl. 2. e.h.
á laugardag og komið heim á
sunnudagskvöld.
Þá efnir Ferðafélag íslands
einnig til Þórsmerkurferðar um
helgina. Lagt vei'ður af stað kl.
ý e. h. á laugardag og komið
aftur á sunnudagskvld.
Ferðaskrifstofa ríkisins
efnir til eftirtalinna fer'ða á
næstunni: 1. Geysis- og Gull-
fossferðar á sunnudagsmorg-
uninn kl. 9. 2. Ferðar í hval-
stöðina í Hvalfirði annaðhvort
á laugai'dag' eða sunnudag eftir
hádegi. í leiðinni verða
Áburðarverksmiðjan og
Reykjalundur skoðuð. 3. Hring-
ferðar um Krýsuvík til Þing-
valla, á sunnudag kl. 1,30 e. h..
4. Þórsmerkurferðar á laugar-
dag kl. 2. e.h. og' komið aftur
á sunnudagskvöld. 5. Farið
verður e. h. á laugardag í 3ja
daga ferð austur að Kirkju-
bæjarklaustri með viðkomu á
fegurstu og merkustu stöðum.
Komið aftur á mánudagskvöld.
6. Handfæraveiðar á laugar-
dag kl. 3 e. h. 7. Miðnætur-
sólarflug noi'ður fýrir heims-
skautsbaug aðfai'anótt sunnu-
dagsins. Sennilega lagt af
stað kl. 10 á laugardagskvöld-
ið, 8. Sextán daga sumarleyf-
isferð með Páli Arasyni, sem
hefst 15. júlí n. k. Flogið aust-
ur að Fagurhólmsmýi'i, en eftir
nokkra viðdvöl í Öræfum hald-
ið til Austui'landsins og síðan
inn í Ódáðahx'aun, Herðubreið-
arlindir, Öskju, Gæsavötn, síð-
an vestur og norður Sprengx-
sand að Laugafelli og' úr því
vestur með Hofsjökli norðan-
verðum á Hveravelli og suður
Kjöl. 9. Bretlandsferð með m.
s. Heklu og farin landleiðin
suður um England allt til
London. Lagt verður af stað
10. júlí og komið aftur 28. eða
29. þ.m.
Farfuglar
fai'a í Heið-arból á laugardag-
inn e. h. en þaðan fara þeir
hjólandi á sunnudag upp að
Tröllafossi og ef til vill verður
gengið á Esju.
Laugardaginn 18. júlí efna
Farfuglar einnig til vikudvalar
inni í Þórsmörk.
2—3 herbergja íbúð óskast
til leigu strax1 eða um miðjan
ágúst. — Fyrirframgreiðsla
eftir samkomulag'i. Upplýs-
ingar í síma 3649.
]Matyt er sktítíS\
Loftárás, sem sagði sex.
S5D ára gasnaSli deilu iýkur á Ítalíu.
Fyrir nokkru lauk á ítalíu
deilu milli tveggja smábæja, en
deilan hefur staðið um hálfa
sjöttu öld.
Upphaí þessa máls er það, að
árið 1380 hjó óþekktur mynd-
höggvari, sem búsettur var í
-jVju er oft vitnað til Hitlers, þegar taka þarf dæmi um skefja- þorpinu Caravaggio, lágmynd
1al,c+ 'w «0™ oWoVH„«,,Tmr, Vrii*i af sjóhesti, og var myndin sett
upp á mörkum þessa þörps og
grannþorpsins, Treviglio. Var
allt kyrrt þar til um aldamótin,
er „þorpararnir" í Ti'eviglio
tóku myndina og komu henni
fýrir í veggnum á gamalli höli,
sem ef langt írá þorpamörkun-
um.
Caravaggio-menn hugsuðu
grönnum sínum vitanlega
þegjandi þörfing; og oft sló í
brýnu og, tókust meiin .íang-
brögðum, þegar. ræU . y-ai '. um ' grís, konfektöskjum, lindar-
eignarrétl á lágmymiinni' a pentuim og fjölmörgum öðruin
kommúnistar eru þó eftir sem áður ófeimnir við umliðnum' árimiépg' öldum: Ep.rgjöfutn. Jafnfrámt syifu jþjis-
lóðveldi skoðanabræðra sinna. Þeir óska sér einkis einhvei’n' veginn fór það samt úndir fíugmiða tíl járðáf, þá
frekar en að íslendingar megi komast undir hina sömu stjórn, svo, að Caravaggio-menn J'sem Trevigtiomenn báðu
og er raunar einkennilegt, þegar þess er gætt, að þegar þeim treystust ekki til að ráðast á granna slna blessaða að afhenda
er gefin-n ktístúf :ár að komast I sælúna ■ endurgjaldslaust viija granna sína. Hafa sennilega sér „læðuna“ aftur.
þeir ekki þekkjast slíkt boð. f ekki búizt við að geta sótt j Þétta stóðust menn ekki i
gull í greipar þeirra, enda hafa
Treviglio-búar jafnan verið
fleiri.
En á sl. vetri tóku þeir loks
kjark í sig, fóru fjölmennir
inn í Treviglio, náðu lágmynd-
inni og höfðu hana heim með
sér. Þá var hinsvegar svo kom-
ið, að sæhesturinn hafði hlotið
annað nafn í almannarómnum,
því að myndin heitir nú „gatta“
en það þýðir læða.
Jæja, nú áttu Ti-eviglio-búar
leik, og þeir tolldu í tízkunni,
því að þeir gerðu loftárás á
Caravaggio. Einn góðan veður-
dag ekki alls fyrir löngu, kom
lítil flugvél fljúgandi ýfir
Caravaggio, og úr lienni var
kastað — í fallhlífum —> 30
lifándi kjúklingum, . rýtandi
Þessa dagana stendur yfir að-
alfundur Blaðainannasaniband.s
Norðurlanda hér í Reykjavik, og
eru liingað komnir 17 fulltrúar
iiinna ýmsu blaðamannasamtaka
Danmerkur, Finnlands, Noregs
og Svíþjóðar.
Góðir gestir.
Ýmsir góðir gestir eru og hafa
verið á ferðinni liér í sumar. Eifn
dvelja með okkur Vestur-íslend-
ingar, sem að sjálfsögðu eru okk-
tir einna hjartfólgnastir, en atik
þess eru hér knattspyrnusnilling-
ar frá Austurríki, sem heillað
hafa knattspyrnuunnehdur me'ð
leikni sinni og frábærri frammi-
stöðu. Að þessu er hin ákjósan-
legasta landkynning, og um leið
knýtast vináttubönd, og þetta er
ánægjulegur þáttur í þeirri við-
leitni okkar að komast í sem
nánust vináttu- og menningar-
tengsl við fóllc, sem tilviljunin
hefur sett niðtir í öðrxt umhverfi
og við önnur skilyrði.
Norræn samvinna.
Oft liefur verið skrafað og
skrifað um ágæti og nauðsyn
norrænnar samvinnu, en raunin
hefur oft orðið sú, að minna
hefur úr þessu orðið, þegar á
átti að herða. Skáld og ræðuskör-
ungar hafa fjölyrt um þetta, ekki
sízt í skálaræðum, en siðan liefur
samvinnan gleymzt. Þó er þetta
ckki með öllu rétt. Norræn sam-
vinna hefur á mörgum sviðum
verið inikil og vaxandi hin siðarl
ár. Má þar til nefna félagsmal,
löggjafarstarfsemi og fjölnxargt
annað, sem menn e. t. v. ekki taka
eftir við fyrstu sýn, en er þó raun"
hæft og til mikilla bóta.
Blaðamennirnir.
Á einu sviði, a. m. k. lxefur þó
alla tíð verið hin ákjósanlegasta
samvinna, nefnilega á sviði blaða
mennskunnar. BÍaðamannafélag
íslands hefur tekið sér sanxslöðu
með Blaðamannasambandi Norð-
urlanda, sent fulltrúa á mörg árs-
þirig, og samræmt lög sín og á-
kvæði að yerulegu leyti því, sem
gerist með bræðraþjóðum olckar.
Er þetta í alla staði eðlilegt og
ákjósanlégt. Við érum hluti af
Norðurlöndum, þótt úthaf skilji,
grein af sama meiði. Hugmyndir
okkar urn réttarfar, mannúðar-
mál og menningu eru á svipaða
Iuml og gerist nxeð hinunx Norð-
urlandaþjóðunum, og afstaða okk
ar til heimsmálanna í verulegum
atriðum hin sama. Það er sérstök
ástæða til þess að fagna lxinum
norrænu blaðamönnuin við kom-
una liingað. Þeir sjá hér márgt
og heyra, korna hingað fullir
samúðar og vinsenular, og vafa-
laust verður koma þeirra land-
kynning þeirrar tegundar, sem
okkur er liagkvæmust.
®
Spaltmæli dagsins:
Þeim, sem ekki hlýðir gáð-
um ráðum, verður öll hjálp
að engu.
Gáta dagsins.
Nr. 459:
Átján göt á einum hólk,
engum dropa heldur;
er þó borin í honum mjólk,
eitthvað slíku veldur.
Svar við gátu nr. 458:
Klukka.
Caravaggio. ■. Þeir voru . svo
hrærðir yfir örlæti Treviglio-
búa, að bæjarráðið skaut á
fundi og samþykkti að geia
nágrönnunum : sæhestinn eúa
„læðuna“- . = 'm;. ■ >7.