Vísir - 11.08.1953, Blaðsíða 5

£riSjudaginn 11. ágúst 1853
TtS'lft
f
ar i
um
ELfNOR LíPPÉR
Aílir fangar
tilteknum
verða að skila
lágmarksafköstum.
Þeir, sem geía það, fá nokkra
greiðshi fyrir, annars ekki.
Maður, sem íekmn er til
fanga, verSur þegar aS láta af
hendi aílt það fé, sem hann
kann aðjhafa á sér.
Hann fær kvittun fyrir því,
og getur hann notað hana til
þess að taka út mat eða pen-
inga, tvisvar í mánuði í vista-
búri fangelssins. Má úttéktin
nema 50 rúblum á mánuði. Ef
ættingjar hans geta komist að
því hvar hann er í fangelsi —
Fangi, sem vinnur læknis-
störf á fangelsisspítala, verður
að stunda minnst 50 sjúklinga,
þungt haldna. Og hver sá f angi
sem stundar hjúkrunarstörf,
hefur til tekinn f jölda sjúklinga
í sinni vörzlu.
Þegar fanginn vimiur það,
sem áætlað er dag hvern, fær
hann borgun hjá fangabúðun-
um. Upphæðin er mjög mis-
munandi eftir því hvert verkið
en slíkt er miklum erfiðleikum er, en hún má aldrei fara frain
bundið — mega þeir senda hon- ' úr 150 rúblum á mánuði. Vinni
um 50 rúblur á mánuði. í hin- hann aðeins 90% af þvi sem
Um stóru fangelsum borganna I áætlað er fær hann enga borg-
er ekki tekið á móti matar eða' un. Vinni hann fram yfir 100%
latabögglum; en að þessu leyti hækka laun hans. Til eru þau
eru ekki reglur eins strangar í störf, sem aldrei gefa fangan-
minni sveitafangelsum. Áður en' um neitt í aðra hönd, af því
fanginn er fluttur í fangabúð- j að ómögulegt er að vinna eins
irnar er kvittun hans tekin af mikið og áætlunin heimtar. Þar
honum. Meðan hann er á ferð- á meðál — fyrir konur — jarð
inni er hann alveg peningalaus,
en ferðalagið getur tekið einn
eða tvo mánuði. Og hann er j
líka alveg félaus á meðan hann Konur hafa víðast
er í áfangabúðum, svo sem sama „rétt".
Vladivostok — og getur þá dvöl
hans þar orðið hálft ár eða
meira.
högg og mokstur, snjómokstur
og heyvinna.
Fanginn er
,í reikningi".
Þegar hann kemur í þrælá-
búðirnar, getur hann tilkynnt
fjármáladeildinni þar hversu
mikla peninga hann hafi skiíið
eftir, þar sem hann var fyrst í
haldi. Venjulega líður meira en
ár þangað til hann fær peninga
sína flutta frá fangelsinu og í
búðirnar. Hann fær heldur ekki
peningana útborgaða í fanga-
búðunum, en þeir eru færðir
þar á reikning hans. — Getur
hann, á hverjum mánuði, fengið
útborgaðar 50 rúblur i reiðu fé
og má hann nota það íe eftir
vild.
Fangabúðirnar, það er ríkis-
lögreglan (NKVD), leigir út
fangana til þess að vinna að
allskonar framkvæmdum fyrir
ríkið. í Kolyma er engin byggð,
nema byggð hinna frumstæðu
Yakúta, og þar er f járhagskerf-
íð algerlega byggt á fanga-
vinnu. Fangar eru látnir vinna
hvérskonar verk í Kolyma. —
Fyrir hvern fanga, eða verka-
mann, greiðir fyrirtæki það, er
í hlut á, fangabúðunum á-
kveðna upphæð. Og heimtað er
að, hver fangi vinni tiltekið||
dagsverk.
Ákveðimia
afkasta
er krafizt.
Konur í Kolyma vinna- alia ¦
erfiðisvinnu við sömu skilyrði
og karlar, nema í gullnámun-
um. Þar vinna einungis karl-
menn.
Hvað getur fangi i Kolyma
keypt fyrir peninga sína? —
Vinni hann eins og áætl..nin
krefst, eða meira, getur hann
farið í vistabúrið þrisvar á
mánuði. Þar getur hann keypt
25 únzur (ca. 700 gr.) af brauði
þrisvaf á mánuði, ef þaö er
fáanlegt. Og 1% úr únsu af
tóbaki, tvisvar á mánuði. En
beri það til, sem mjög er sjald-
gæft, að hánn vinni 50 }í yfir
áætlun, hefur hann ídtt ti'l að
kaupa tvö pund og þrjár únzur
af brauði þrisvar sinnum í
mánuði, ofurlítið meira en únsu
af sykri og venjulegan tóbaks-
skammt. Og fyrir þel.ca greiðir
hann verð það, sem ák/eði.'S er
af ríkinu. Ef afköst hans eru
110% getur hann greitt 8,40
rúblur fyrir brauð og 12 rúblur
fyrir tóbak. Ef afköst hans eru
150% eyðir hann 12 rúblum
fyrir brauð, 12 rúblum í tóbak
og 0,60 rúblum fyrir sykur.
Sé gert ráð fyir að fanginn
vinni sér inn' 50 rúblur, sem
algengt er, hefur hann til um-
ráða 30—35 rúblur. Ef hann
vill kaupa eitthvað annað en
það, sem nefnt hefur verið,
verður hann að kaupa það ólög-
lega á svörtum markaði.
Fangabúðirnar leggja hverj-
um fanga til h. u. b. 15 gr. af
lélegri sápu. Kvenfangarnir
nota því ætíð eitthvað af pen-
ingum sínum til sápukaupa;
það gera karlmennirnir aldrei.
í það fara h. u. b. 10 rúblur.
Reykingamenn
einir fá tóbak.
Fangarnir selja sína á milli
7 únsur (200 gr.)af brauði fyrir
10 rúblur. — Eldspýtustokkur
fullur af tóbaki kostar sama.
Svo fara fram algeng vöru-
skipti: 7 únsur af brauði fyrir
eldspítustokk fullan af tóbaki.
Þeir einir, sem reykja fá að
kaupa tóbak í vistabúrinu. Þeir
sem ekki reykja, fá ekki að
kaupa tóbak, þó að þeir hafi
innt af höndum ákveðin vinnu-
afköst. Þegar nýir fangar koma
í þrælabúðirnar skrásetur fjár-
máladeildin jafnskjótt hverjir
eru reykingamenn og hverjir
ekki. Aðkomumenn grunar ekki
neitt og segja hreinskilnislega
frá því, hvort þeir reykja eða
ekki. Þá byrja samningar.iir.
Það eru líka fangar, sem vihhá
í fjármáladeildinni. Þeir kom-
ast að samningum við þunn,
sem ekki reykir, skrásetja hann
sem reykingamann, svo g°ta
þeir skipt á milli sín ;cr~",*-**-
skammtinum og verzla? með
hann. Þeir, sem lítið reykja
venjast fljótt af því, enda eru
fangarnir megnið af tímanum
tóbakslausir. Þeir hafa þá skipti
á mestu af tóbaki sínu, þó að Heillaóskir til
þeir raunar kveiki sér í vind- happamanns.
lmgi við og við til þess að vera j Jafnskjótt og einhver í
ekki kærðir fyrir að hafa þótzt fangabúðunum hefur fengið
vera tóbaksmenn. Aðrir, sem böggul, veit það hver maður og
ekki reykja, sjá þá ofsjónum' er þá ausið heillaóskunum yfir
yfir þessu og öfúndast, þar sem'j viðtakanda. — Og þeir, sem.
þeir hafa gefið upp tóbaks- fram bera óskirnar, vona hver
skammt sinn. jum sig í leyni, að sér verði að
í Elgenfangbúðunum átti; minhsta kosti boðinn vindling-
svo að héita, að fangarnir
xnættu taka á móti bögglum frá
ættingjum sínum. En reyndin
var sú að bögglar komu þangað
mjög sjaldan og sama gilti um
sendibréf. Ef menn fengu
fregnir af ættingjurh sínum
einu sinni eða tvisvar á ári
þóttust þeir hólpnir. Og sumum
tókst aldrei að komast í sam-
band við fjölskyldu sína, sér-
úr eða þá eitthvað matarkyns.
En viðtakandi hristir höfuð sitt
ráunamæddur á svip og segist
aðeins hafa fengið flík til þess
að skýla sér með — jafnvel þó
að ekkert annað en matur hafi
í bögglinum verið. — Tilgang-
urinn er að gera matarvonir
félaganna að engu, þegar í upp-
hafi. Vitaskuld trúa þeir hon-
um ekki. Þeir skilja að slíkt
staklega ef foreldrarnir höfðu svar er kurteisleg neitun.
bæði verið tekin föst og börnin j Seint um kvöldið heyra þeir
flutt í barnaheimili ríkisins. [ skrjáf í pappír út fleti happa-
mannsins og gleymdur ilmur af
Alger
ritskoðun.
Öll bréf fanganna voru lesin.
Fangarnir máttu ekki skrifa tuh
lífið í fangabúðunum, ekki um
vinnuna eða um mataræðið, og
þeir máttu ekkert skrifa um
aðra fanga. Nafnið á fangabúð-
unum mátti ekki nefna. Öll
bréfin voru merkt og send
gegnum pósthólf — til dæmis:
Magadan, pósthólf 522, þó að
fangabúðirnar væri í rauninni
500 mílur frá Magadan. Helm-
ingur bréfanna var aidrei
sendur af stað. Ritskoðunar-
menn fangabúðann voru svo
illa læsir, að þeir nenntu ekki
að stauta sig í eggnum bréfin.
En bréf þau sem út voru send
áttu aðra ritskoðun eftir, rit-
skoðun, sem*framkvæmd var í
Kolyma á vegum hersins. Þar
voru öll bréf skoðuð, líka bréf
frjálsra borgara. Þar hvarf svo
aftur helmingur af bréfunum,
einnig sökurii óf'ullkomleika
ritskoðunarmanna. Sum bréfin,
sem ritskoðunin sendi út, komu
til skila, önnur ekki. Ráð-
stjórnarríkjasambandið er stórt
og póstþjónustan frámunalega
silaleg og kærulaus. (Engin
bréf má senda til útlanda og
ekki er hægt á neinn annan veg
að koma upplýsingum þangað.
Öll bréf til útlanda frá Ráð-
stjórnarborgurum eru skoðuð
sérstaklega, hvort sem eru frið-
artímar eða styrjaldar).
bjúga líður um búðina. Allir
nasa útí loftið, allir fá vatn í
munninn; þeir andvarpa síðan
og draga brekánin yfir höfuð
sér.
Næsti kafli:
MATABSKAMMTAE
FANGA FABA EFTIR AF-
KÖSTUM ÞEIRRA.
¦"¦' ¦ ' :¦'¦¦¦¦ •<¦
Fangi, sem vinnúr i skógun-
um, verður að fella, saga og
stafla 4Vá til 6 teningsmetrum
af viði, eftir því hversu þéttur
trjávöxturinn er.
Vinni hann í gullnánumum,
verður hann að vinna að meðai-
tali 20 grömm (0,7 unsur) af
hreinu gulli á dag. Eða koma
með nægilega margar hjólbörur
af sandi úr námunum, svo að
úr þeim megi vinna 20 .gfygfc
skíru gulli.
Nýlega sátu 5000 radium-fræðingar bing í Kaup mannahöfn, og var sýning í sambándi við það.
Mjyn.din.iier að öfanerraf einumisýningárgriþnum '^ rohtgen-^æki, er getur Ijosmýndað maj
í öllum „steHingum". ' |
nnslíkamann
— Síldveiðiskýrslan
Frh. af 4. s.
Fagriklettur, Hafnarf. 3195
Fanney, Rvík 2913
Faxaborg, Rvík 2021
Fiskaklettur, Hafnarf. 809
Flosi, Bolungavík 1436
Fram, Akranesi 689
Freydís, ísafirði 1468
Frigg, Höfðakaupst. 1082 ;
Fylkir, Akranesi 694
Garðar, Rauðavík 3304
Grótta, Siglufirði 666
Grundfirðingur, Graf. 1606
Græðir, Ólafsfirði 2044
Guðbjörg, Neskaupst. 1311,
Guðm. Þórðars., Gerð. 1722
Guðm. Þorlákur, Rvík 1698 j
Gullfaxi, Neskaupst. 1499 ¦
Gylfi, Rauðavík 2785
Hafbjörg, Hafnarf. 1611
Hagbarður, Húsavík 2643
Hannes Hafst., Dalv. 2604
Haukur L, Ólafsf. 3085
Heiðrún, ísafirði 696
Heimaskagi, Akranes 1000
Heimir, Keflavík 2386
Helga, Reykjavík 3987
Helgi Helgas., Vestm. 1255
Hilmir, Keflavík 1328 j
Hólmaborg, Eskifirði 2661
Hrafnkell/Neskaupst. 620
Hugrún, Bolungavík 664
Hvanney, Hornaf. 920
Hvítá, Borgarnesi 965
Illugi, Hafnarfirði 1713
Ingvar Guðjónss., Ak. 3503
ísbjörn, ísafirði 505
ísleifur, Vestm. 566
Jón Finnsson, Garður 1812
Jón Stefánss., Vestm. 802
Kári, Vestm.eyjum 2329
Kári Sölm.son, Rvk 2042 . .
Keilir, Akranesi 1579
Kópur, Keflavík 1082 ]
Kristján, Ólafsfirði 999 j
Marz, Reykjavík 2295
Milly, Siglufirði 1217
Mímir, Hnífsdal 1465
Mummi, Garður 2407
Muninn II., Sandgerði 1533
Nanna, Reykjavík 1413
Njörður, Akureyri 2237
Nonni, Keflavík . 869
Páll Pálsson, Hnífsdal 1179
Pálmar, Seyðisfirði 1477
pétur, Jónsson, Hu^ay,, 25.92;-
Reykjaröst, Keflavík 1521- •
Reynir, Vestm.eyj. 2061