Vísir - 18.08.1953, Blaðsíða 7

Þriðjudaginn 18. ágúst 1953
TIS1&
FkPu<uvwwwwwwwwuwwvwuvyiwww/vwwu,wvuwunrfvtAn>
15
/ /
vítir KMiM.F. ZOLA
yyyVWW.WVWVVWVVWAWWWVVSVyVWtfWUWVVNftWA
íalið þá þar til þess að svo skyldi líta út að hún hefði verið
myrt til fjár. Hann flýði og komst til Portúgals. Og þar dó hann
j mestu vesöld, Parlamentið kvað upp dóm yfir honum fjar-
verandi: hann skyldi hjólbrotinn lifandi. Þarna sjáið þér að
.lika eru bófar í okkar hóp, syo að fólk hefur enga ástæðu til
að öfunda okkur. Okkur var mikill álitshnekkir að bleyði-
mennsku og grimmd þessa manns. Rithöfundur mundi geta
skrifað áhrifamikið leikrit út- af þessari blóðugu raunasögu.
Nú'-fór-hann að þramma um gólfið aftur.
— Og við vitum lika hvernig við aigum eð skríða og smjaðra.
Til dæmis eins og gert var þgear morðniginn Fouché:f) —' þá
* Fouché, fyrrv. þjófur, morðingi og refsifangi varð alvald-
ur lögreglustjóri Napóleons og lögreglUráðherra Lúðvíks 18.
verandi hertogi af Otranto — gisti bæinn okkar árið 1810. Allur
aðallinn sleikti svo að segja skítinn af skónum hans. Eg man
svolitla sögu sem sýnir hve lítilmótlega þrælslund við sýndum
þá. í janúar 1811 kom nefnd til að óska þáverandi þjóðþings-
manni gleðilegs nýárs. Hann veitti nefndinni áheyrn í mót-
tökusálnum, og meðal annars barst í tal hve skaðlegir kuldar
hefðu gengið um veturinn. Einn gesturinn drap á að hætta
mundi vera á því að .olíuviðurinn mundi eyðileggjast af írosti,
en þá gall einn af okkar mönnum við: — Góði maður! Hver
ætli sé að hugsa um olíuvið svo lengi sem hans náð hertoginn
heldur góðri heilsu!
Lítið á hvernig við erum í dag, vinur minn. Lotningarfullir
gagnvart þeim voldugu og drembilátir gagnvart öllum minni
máttar. Vitanlega eru undantekningar til, en þær eru fáar. Og
nú skiljið þér ef til vill að bróðir yðar verður dæmdur. Metnað-
ur okkar, sem fleygir sér í duftið fyrir Fouché, getur ekki
beygt sig fyrir Cayol.
Þetta er alveg rökrétt. Er það ekki? Verið þér sæiir!
De Girouse skundaði burt frá Maríusi. Hann var orðinn svo
æstur meðan á reiðilestrinum stóð, að hann var hræddur um
að tala af sér eða hlaupa á sig.
Maríus hitti hann aftur daginn eftir. Gamli maðurinn tók
hann undir arminn eins og kvöldið áður og fór með hann heim.
Hann var með dagblað í hendinni. Þar voru birt nöfnin á kvið-
dómendunum í máli Philipps.
Hann klappaði á blaðið með annari hendinni.
— Hérna eru nöfnin á mönnunum sem eiga að ráða örlögum
bróður yðar, sagði hann. — Á eg að segja yður smásögur a£
þeim? Þær eru bæði einkennilgar og lærdómsríkar.
Hann hafði setzt, renndi augunum yfir blaðið og yppti öxl-
um.
— Þetta er úrvals dómur. Eintómir ríkisbubbar sem ekki eiga
neina ósk æðri en að þjóna de Cazalis. Flestir þeirra eru fjár-
haldsmenn kirkna, og meira eða rninna velkomnir gestir i sölum
aðalsmannanna. Langflestir þeirra eiga vini, sem eyða morgn-
inum.í að biðjast fyrir í kirkjunum, en kreysta peninga út úr
skiptvinum sínum það sem eftir er dagsins.
Hann nefndi kviðdómendurna hvern eftir annan-
— Humbert. Bróðir kaupmanns í Marseilles, viðsmjörskaup-
maður, fínn maður sem allir fátæklingar líta upp til með lotn-
ingu. Fyrir tuttugu árum var faðir þeirra undirtylla á skrifstofu.
í dag eru synirnar milljónamæringar, og það eiga -þeir auð-
virðilegu prangi sínu að þakka.' Eitt árið seldi kaupmaðurinn
fyrirfram ógrynnin öll af viðsmjöri fyrir ákveðið verð. Varan»
átti að aihendast þegar uppskeran væri komin í hús um haustið.
En nokkrum vikum síðar írusu öll ólívutré og viðsmjörið eyði-
lagðist. Ef Humbert og bróðh’ hans hefði staðið við skuldbind-
ingar sínar hefðu þeir báðir orðið gjaldþrota. En þeir kusu
helddr sv’iksemi en fátæktina. Aðrir viðsmjörskaupmenn skil-
uðu ósvikinni vörU bg-þeir töpuðu.of fjár á því, en bróðir Hum-
berts keypti allt skemmda smjörið — þrátt og fúlt — sem hann
komst yfir Með því móti gat hann skilað þeirri þyngd sem um-
sairiið vai'. Kaupendurnir kvörtuðu og þóttust auðvitað illá
leiknir. En hann svaraði þeim kuldalega að hann hcfði haldið
kaupsamninginn út í æsar og meiru þyrftu þeir ekki að búast
við.-af- 'sér. Öll Marseilles þekkir þessa sögu og allir dást að
þessum mikla dughaðármanni.
:' GavJtkv — ahnar kaupmaður frá Marseilles. Hann á írænda
ptein. heitfi' Paul- Bertrand, sem er líka-svikahrappur í stórum
ytiT; Þéssí pertrand ýar braskfélagi manns sem heitir Aubert, í
New Ýoi k. 'óg hann álti að senda honum vörúheildir til að selja
i.Marseilles. Ágóðanum áttu þeir að skipta á milli sín. Náunginn
hafði' vé.l upp úr þessu, einkanlega eftir að hann fór að prett^
félaga. si-:r. hvenær sem hægit yar. Einn góðan veðurdag korp.
1. eppa bg f.Íetetir 'tórtöpuðu. Bertrand hélt áfram aö taka á móti
\ dmnuir; sem tevubert sendi, en neitaði að borga vöruvixlana sem
sendingunum fylgdu. Hann hélt þvi fram að salan hefði gengið
svo illa að hann væri sjálfur kominn í verstu kröggux. Víxlarnir
voru endursendir, Aubert sendi þá til baka og fekk þá endursenda
áftur. Mikill aukakostnaður lagðist á þetta allt. Og loks lýsti
Bertrand yfir því, ofur rólega, að hann ætlaði sér alls ekki að
borga Aubert neitt. Hann væri ekki skyldugur til að vera í fé-
lagi við hann .um aldur og ævi, og hann skuldaði honurn ekki
neitf. Víxlarnir voru endursendir enn einu sinni. Nýr kostnaður,
ekki minni en sá fyrri — fyrir Aubert. Haim varð að hafa sig
allan við til að geta staðið í skilum við þá sem höfðu selt honum.
Hann var bæði hissa og gramur, en hvað stoðaði það? Bertrand
hafði duglegan málaflutningsmann. Eg hefi heyrt að Aubert hafi
tapað mestum hluta eigna sinna. Tólf hundruð þúsund frankar
fóru í þessa hít. Bertrand verður eftir sem áður heiðarlegasti
maður veraldar. Hann er í miklu áliti, meðlimur í allskonar
félögum, söfnuðum og stofnunum. Hann er elskaður og virtur.
Dutailly, — kornspekúlant, Fyrir nokkru lenti einn tengda-
sonur háns í leiðinlegu hneykslismáli, er vinir hans reyndu með
öllu móti að þagga niður. í hvert skipti sem Dutailly tók á móti
kornfarmi hélt George Fouque — tengdasonurinn — því fram
að farmurinn hefði eyðilagzt á leiðinni. Vátryggingarfélögin urðu
að borga brúsann hvað eftir annað. Firmað kom nefnilega alltaf
með yfirlýsingu frá sérfræðingi í korngæðum. En loks urðu
einhver vátryggingarfélögin leið á þessum eilífu blóðtökum. Þau
fengu heiðarlegan bakara í lið með sér og báðu hann um að skoða
kornið næst, ásamt sérfræðingnum. Fouque heimsótti bakarann
þegar í stað og fór að tala um daginn og veginn. Þarna voru marg-
ir viðstaddir og meðan hæst stendur hófið stingur Fouque nokkr-
um gullpeningum í lófann á bakaranum. En hann grýtti þeim á
gólfið samstundis. Að þessu voru mörg vitni, eins og eg sagði,
en Dutailly eða Fouque hafa ekki misst neitt af tiltrúnni sem
fólk hafði til þeirra.
Delorme .... hann á hsima í bæ skammt frá Marseilles. Það
er orðið langt síðan hann hætti kaupsýslu. Langar. yður til að
heyra litla og laglega sögu um Mille frænda hans? Fyrir
þrjátíu árum rak móðir Milles verzlun. Þegar gamla konan
hætti, lét hún einn afgreiðslumanninn, duglegan og greindan
pilt, sem hún hafði farið með eins og hann væri sonur hennar,
fá verzlunina. Þessum unga manni sem hét Michel, tókst von
bráðar að borga allar skuldir, og honum gekk svo vel að hann
Hjúkrunarmaður í geð-Þegar hann var spurður hvers
veikrahæli kom. inn í einn klef-
ann og sat sjúklingurinn þar
og skrifaði. Hjúkrunaxmaður-
inn spurði, hvers vegna liann
væri að skrifa.
„Hinir fá svo oft bréf, að mér
datt í hug að skrifa sjálfum mér
dálítið, svo að eg fengi eitthvað
líka.“
„Og hvað stendur þarna í
bréfinu?“
„Það veit eg ekki — eg fæ
það ekki fyrr en á morgun.“
•
Mikið hafði rignt og það svo
að jámbrautarhlöð höfðu skol-
ást burtu svo að lestih
varð að. nema staðar. Ferða-
maður einn neyddist til að leita
gistingar í litlu gistihúsi í smá-
bæ.
„Þetta er sannkallað synda-
flóð,“ sagði gesturinn er hann
hafði heilsað.
„Hvað þá?“ sagði veitinga-
konan.
„Reglulegt syndaflóð,“ sagði
gesturinn. „Þér hafið vafalaust
lesið um syndaflóðið og örkina
hans Nóa, sem lenti á fjallinu
Ararat?“
„Nei, því miður, góði herra,“
svaraði konan. „Eg hefi ekki
litið í dagblað í þrjá daga.“
®
Toscanini var á ferð í Suður-
Ameríku með symfóníu-hljöm-
sveit sína ög kom í borg þar
þriðja júlí eftir Ianga og þreyt-
andi ferð. Hljóðfæraleikaramir
væntu þess, a.ð þeir mætti hvíla
sig 2 eða 3 daga og þeim brá
■því óþægilega vi'ó er þeir voru
kallaðir á æfing*u daginn eftir.
Meistarinn skipaði þeim að
standa upp og lét þá spila „The
Starspangleá;. Banner“ í gal-
tómu leikhúsi i þúsund mílna
fjarlægð: frá Bancferíkjunum
Um rannsókn á nota-
gildi olíukyndingartækja
Fyrir þremur árum skrifaði
eg nokkur orð um notagildi.
miðstöðvarkatla og nauðsyn:.
þess að fram færi rannsókn á
því hvaða gerðir reyndust-
sparneytnastar og hagkvæm-
astar. Jafnframt benti eg á
nauðsyn þess, að almenningl
væru veittar leiðbeiningar um
val og notkun þessara tækja.
Nú þegar fjöldi fólks er að'
byggja, og langmestur hlutl
þess af litlum efnum eða eng-
um, eykst þörf þess, að tii »
einhver aðili, annar en fram—
leiðendur, sem þetta fólk getí
snúið sér til og fengið nauð—
synlegar leiðbeiningar. Þetta
mundi ekki aðeins geta þytt".
sparnað fyrir viðkomandi ein-
staklinga, heldur einnig fyrix-
þjóðarbúið í heild. Eg vil því
leyfa mér að æskja þess, að það<
fólk, sem nú er með nýbygg—
ingar og aðrir, sem ætla að.;
kaupa ný kyndingartæki, taki.
undir þá hugmynd mína, að luð
.opinbera láti sem fyrst fara".
fram rannsókn á þessu atriði,.
og verði hún síðan almenningl
til leiðbeiningar, til aukins-
sparnaðar. Dæmi eru þess, að-
tekist hafi að lækka hitakostn—
að húsa allt að 50% með þvE
að skipta um kyndingartæki,.
með því að fá tæki, sem hæfðí:
stærð og öðrum aðstæðum bet—
ur en hitt, sem fyrir var.
En full vissa fyrir notagildí'
kyndingartækja fæst ekki nenia:
með rannsókn hinna ólíku:
gerða, sem fram færi við sömu
skilyrði, og einmitt þess vegna
er nauðsynlegt að slíkur saman—
vegna hann gerði þetta, svaraði
hann: „Það er 4. júlí í dag. Þið burður fari fram undir óhlut-
megið fara.“ í drægu eftirliti sérfróðra--
manna. Sú rannsókn gæti orð—
ið mjög einföld og ódýr, og
rnætti t.d. framkvæma hana.
með því að tengja við katlana--
oliumælingartæki, sem 'mæltt
nákvæmlega eyðslu þeirra við<
að hita visst vatnsmagn á á—
kveðið. hitastig.
OI. Olscn. ’
Cinu Áfani
Kartöflugarðar
landsstjórnarinnar.
Fréttir úr Vísi fyrir 35 árum:
„Magnús Guðmundsson skrif-
stofustjóri skrapp suður á Garð
skaga í vikunni, til að athuga
kartöflugarða landsstjórnarirm
ar' og lætur hann allvel yfir
uppskeruhorfum“.
Ráfmagnsstöð á Húsavík.
„Húsvikingar hafa nú komlð
Telefunken í Danmörku
viil gefa út ísl. hijóm-
plötur.
, .. , íslenzkum Tónum hefur bor-
upp rafmagnsstoð h]a ser, og izt tUboð frá danska hljóm_.
var hún „opnuð til ljósa“ laust
fyrir síðustu mánaðamót, segir
„íslendingur“, — og heppnað-
ist eftir vonum. Leiðslan í nokk
urum húsum var þó í ólagi“.
Skemmtiför templara
að Laugamesi.
plötufyrirtækinu „Dansk Tele-
£unken“ um að fyrirtækið gefii
út í Danmörku íslenzkar liljóm
plötur.
Vill það ennfremur fá einka—
umboð á sölu íslenzkra hljóm-
platna þar í landi. íslenzkir Tón
ar hafa sent Telefunken nokkr—
Úr auglýsingu í Vísi 17. ág.1 a'r plötur, sem líklegar eru. til'
1918: „Á sunnudaginn kl. 9% j sölu á Dönskum markaði, og,
árdegis safnast templarar sam- (hefur Telefunken óskað eftir að <
an í Templarahúsinu, og fara‘gefa út fjórar plötur í fyrstu.
þaðan i skemmtiför inn að Laug umferð.
arnesi, en þar er. ágætisj íslenzkir Tónar hafa lýst sig.
skemmtistaður, leikvellir, dans reiðubúna tii samninga um út—
flatir, ræðustólar og fegursta gáfu hinna fjögurra hljóm—
útsýni. — Veitingar fást á platna, en óskað eftir jpeiri.
staðnum. — Farmerki, ev kósta reynslu um það, hvernig sUlan-
50 aura fyrir fullorðna og 25 gangi í Danmörku áður en á—
aura fyxir böm, fást hjá Sveini kvörðun verði tekin um, hvaða:
Jónssyni, Kirkjustræti 8 B. og fýrirtæki fái einkaumboð fyrir'
ættu allir að kaupa þau :í tíma.' söluna í Danmörku.
Betri för vérður ekki farin, og j Upptaka hinna íslenzku hljóms
á því enginn sem er rcifair að platna hefur líkað vel, en það er
sitja heima. —- Lúðrablástur. Ríkisútvarpið, sem annast hef—
ræðuhöld og margt fleira er ur upptökuna.
til skemmtunar .... “ í
— Og svo er það önnur aug-
lýsing annarrar tegundar úrj-
sama blaði: -— „Drekkið ósparte: æZTAÐAUGLYSAlVlSt!
ameriska oiið! 2 teguiidir íast
á Kaffi FjaUkouan/*

■
«nttooooomwot: