Vísir - 26.08.1953, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 26. ágúst 1953.
▼ fS!H
Verðfallið á trjákvoðu gerir
Finnum mjög erfitt fyrir.
Sennilegt að Bænctaflokk-
iiFÍnn og jalnaðarmenn
myndi stjórn.
l*eir eru j»ó ekki á eítt sáttír urai
ýmis mikilvæg ateiftí.
Fyrir fjórum árum dvaldi ég
nokkrar vikur í Finnlandi. A-
hrif stríðsins voru greinileg,
Jótt mikið hefði þá þegar ver-
ið gert til þess að byggja upp
og borga stríðsskuldir.
Þegar ég kom til Helsingfors
þann 2. ágúst s. 1. sá ég strax,
að hagur álmennings var allur
annar og betri en fyrir fjórum
árum. Vöruskortur er nú eng-
inn, að vísu er kaffi skammtað
að nokkru 'leyti, en samt þann-
ig, að svokallað skattkaffi er
fáanlegt án skömmtunarseðla
gegn hærra verði. Fatnaður er
nógur óg góður, allt annað en
fyrir fjórum árum. Þá streymdu
Finnar ti-1 Svíþjóðar til þess að
kaupa sér föt, og vildu fyrir
hvern mun eignast sænska pen-
inga, ef þess var nokkur kost-
ur. Nú spurði enginn Finni um
erlendan gjaldeyri.
Úílendingar
borga meira.
Veitingahúsin eru hrein og
þokkaleg eins og fyrr, og mat-
urinn meiri og betri en áður.
Máltíðin kostar frá 130 mörk-
um til rúmlega þúsunds eftir
gæðum og dýrleika staðarins.
Herbergi kostar frá 500 mörk-
um og upp í 2—3000. Svonefnd
túristamörk er hægt að kaupa
á hagkvæmu verði um öll Norð-
urlönd, en útlendingur, sem
ferðast til Finnlands, verður að
borga ferðina þaðan í erlendri
mynt eðá sækja um leyfi Finn-
landsbanka, til þess að greiða
hana í finnskum peningum en
það þýðir, að hann verður að
borga mun hærra gjald en Finn
ar sjálfir fyrir farseðla.
Sambúð Finnlandssvía og
nota skal til aukins menningar-
sambands meðal þjóðanna. —
Eins og stendur eru því á ann-
að hundruð finnskir stúdentar
við nám í Bandaríkjunum og
allmargir amerískir stúdentar í
Finnlandi.
Pólitiska samkomulagið er
miður gott í Finnlandi, eins og
stendur, og má segja, að ríkis-
stjórnin svífi í þingræðislegu
lausalofti, þar eð þingið hefur
fellt tillögur hennar. Um þessi
atriði leitaði ég fregna hjá Fag-
erholm, forseta finnska þings-
ins, sem er talinn — bæði af al-
þýðuflokksmönnum og hægri —
einn allra gleggsti og gætnasti
stjórnmálamaður Finna að for-
setanum undanskildum.
Verðfall á
trjákvoðu.
Um stjórnmálin sagði K. A.
Fagerhoím þetta:
„Eg tel eðlilegast, að Bænda-
flokkurinn og jafnaðarmenn
myndi stjórn saman. Þessir tveir
flokkar eru hinir einu, sem til
samans hafa nægilegt þingfylgi,
til þess að mynda meirihluta-
stjórn. Því miður hefur ekki
náðst samkomulag. Við eigum
eins og stendur við eðlilegá erf-
iðleika að etja, þar eð útflutn-
ingsverð á trjávörum, sem er
aðalútflutningsvara okkar, eða
90%, hefir lækkað mjög. Sem
dæmi má geta þess, að árið 1951
fengum við 59583 mörk fyrir
smálestina af sulfit-trjákvoðu,
eh nú aðeins 27600 mörk. Árið
1951 fengum við 55520. mörk
fyrir smálest af sulfats-trjá-
kvoðu, en nú 20925 mörk. Árið
1951 var trjákvoðumagnið
290.000 smálestir, en í ár er að
finnsku áfengisverzlunarinnar
og hefur beitt sér fyrir vísinda-
legum rannsóknum á því, hvaða
áhrif mismunandi drykkir hafa
á viðbrögð manna.
Sterkir drykkir
eru verstir.
„Að hvaða niðurstöðum hafa
vísindamennirnir komizt?“
„Rannsóknunum er enn ekki
lokið að fullu, en í stuttu máli
má segja, að sterkir drykkir
hafi yfirleitt verri áhrif á fólk
en sterkur bjór og létt vín.
Enn fremur hefur það komið
í ljós, að fólk, sem býr fjarri
útsölustöðum áfengisverzlunar-
innar drekkur frekar alls kon-
ar óþverra og smyglað áfengi
Finna hefur batnað að miklum | eins gert ráð fyrir 150.000 smál.
mun. Gamli metingurinn — um Það liggur í hlutarins eðli, að
en þeir, sem búa nærri áfengis-
útsölunum. Tilgangurinn með:
rannsóknum okkar er sá, að
ganga úr skugga, hvaða drykkir
séu óhollastir og hvernig verði
komið í veg fyrir ofdrykkjuöl-
æði. Allt virðist benda til þess,
að aukin framleiðsla á stevk.i
og bragðgóðu öli muni vera
hættulegasti keppinautur
sterku drykkjanna, og í sam-
ræmi við það munum við nú
reyna að skipuleggja áfengis-
löggjöf vora og framkvæmd
hennar. Næstu dagana hefst héi
í Helsingfors fundur forstjóra
áf engis ver zlana N orðurlanda.
Því miður kemur íslenzki for-
stjórinn ekki, en íslenzka áfeng
islöggjöfin er svo ólík áfengis-
Hveragerði beggja megin ár-
innaf, bæði fyrir hælið sjálft
og smáíbúðir, sem ráðgert er
að reisa í sambandi við hælið
er tímar líða, og loks verður
þar all mikil ræktun, þar sem
ræktað verður margvíslegt
grænmeti fyrir heimilið.
Teikningu af hælinu hefur
Ágúst Steingrímsson arkitekt
gert; fjárfestingarleyfi er
fengið fyrir ári síðan, og
yfirleitt hafa opinberir aðilar
sýnt þessu byggingarmáli mikla
velvild og skilning í hvívetna,
sagði Marteinn, enda má telja
að hæli þetta geti haft mikla
þýðingu á sviði heilbrigðis-
þjónustunnar, því að »eint mun
verða hér ofmikið af sjúkra-
húsum og heilsuhælum hér á
löggjöf annarra þjóða, að fróð-
legt væri að vita, hvernig hún; landi.
reynist, þótt ég telji engar lík- I
ur til þess að við munum taka; Náttúnilækningafélagið
hana til fyrirmyndar."
Ó. G.
Framkvæmdir ai hefjast vlð
heilsuhæti NLFl í Hveragerði.
Félagið er að opna hér
vcrzliiii mcð kjörlæðu.
Innan skamms verður byrjað
að reisa í Hveragerði heilsu-
hæii Náttúrulækningafélags
íslands, og verður að því stefnt
að flýta byggingunni eftir
föngum, svo að minnsta kosti
einhver hluti hennar verði tek-
inn í notkun næsta vor.
Verður heilsuhæli þetta stór-
bygging,- um 900 fermetrar tii
að byrja með, en gert ráð fyrir
að bæta megi við bygginguna
eftir þörfum.
í sumar hefur Náttúrulækn-
ingafélagið rekið heilsuhæli í
og verið mjög ánægt með dvöi-
ina þar, og talið sig hafa af
því mikla heilsubót og hress-
ingu.
Samkvæmt upplýsingum er
Vísi f ékk í gær hjá Marteini
Skaftfells, er þessa dagana
verið að undirbúa framkvæmd-
ir við byggingu heilsuhælisins
í Hveragerði og verður að því
unnið að koma hælinu upp fyr-
ir næsta vor, þannig að einhver
hluti þess geti tekið til starfa.
Er ráðgert að fyrsti þluti
heimilisins verði að minnsta
húsmæðraskóla Árnýjar Filip- i kosti fyrir 40—50 dvalargesti,
usdóttur í Hveragerði, eins og
tvö undanfarin sumur, og hei -
ur alltaf verið yfirfullt á heim-
ilinu í sumar.
það, hvorir séu meiri — er að
miklu leyti horfinn. Finnar gera
sér meira far um að læra
sænsku en áður, þótt enn gæti
nokkuð gömlu andúðarinnar á
Svíum. Finnska þjóðin hefur
sem heild gert sér ljóst, að
menningarsamband við hinar
Norðurlandaþjóðirnar er eðli-
legasta menningarsambandið,
sem um er að ræða. Samband-
ið við Rússa er lítið, og aðrar
þjóðir svo langt í burtu, að allt
samband við þær verður all-
dýrt.
Finnar læra
vestan hafs.
Síðustu árin hefur allmikill
hópur finnskra stúdehta farið
til náms vestur um haf. Náms-
dvöl þeirra er greidd úr sjóði,
sem Bandaríkjamenn stofnuðu
eftir síðasta stríð, en þannig
stóð á, að Finnar skulduðu
Bandaríkjamönnum allmikla
upphæð fyrir matvörur, sem
þeir fengu að láni að fyrri
heimsstyi'jöld lokinni. Banda-
ríkjamenn gáfu Finnum eftir
það, sem ekki var búið öð’gréiða
1&45 og mynduðu* •e-jóð,---sem
þessi mikli munur á magni og
verði hlýtur að leiða til aukins
sparnaðar, en þetta eiga sumir
bágt með að skilja.
Hver á aö bera
byrðarnar?
Ágreiningunnn milli Bænda-
flokksins og jafnaðarmanna er
einkum sá, hverjir eigi að bera
þyngstu byrðarnar vegna minnk
andi gjaldeyris. Bændaflokkur-
inn er fylgjandi almennri launa
lækkun og minnkandi barna-
styrkjum. Alþýðuflokkurinn tel
ur, að allir verði að skipta byrð
unum á milli sín, erí hinir efna-
meiri verði að bera bróðtirhlut-
ann. Enn líður fólkinu vel, en
hætt er við að atvinnuleysi geri'
vart við sig, þegar kemur fram
á veturinn. Síðustu árin höf-
um við getað leyft okkur að lifa
góðu lífi, og fólk hefur notið
þess að rétta úr kútnum eftir
stríðið og stríðsskuldagreiðsl-
urnar. Það er mannlegt, að vilja
halda áfram á sömu braut, en
ég get ekki annað séð, en að
við verðum að herða á mittis-
iólihni -véruléga einu sinni1 énn."
• Fágerholm-fer ‘áðalforstjóri
40 manns
að staðaldri.
Hefur jafnan orðið að leigja
mörg herbergi úti í þoi'pinu
fyrir dvalargesti, en í heilsu-
hælinu sjálfu hafa búið um 10
mánns að jafnaði, en borða*
hafa þar oftast um 60 manns.
Hafa gestirnir dvalizt þarna
mismunandi langan tíma, eða
allt frá viku upp í mánuð, og
hefur fólk víðsvegar að af | böð. -
landinu sótt hressingarheimilið,1 hefur
en þörf mun vera á að hælið
geti tekið við allt að 100 gest-
um í framtíðinni.
Hveragerði
betra en Gröf.
Eins og kunnugt er keypti
Náttúrulækningafélagið á sín-
um tíma jörðina Gröf í Hruna-
mannahreppi og hugðist reisa
hælið þar, en við nánari yfir-
vegun þótti Hveragerðd ákjós-
anlegri staður fyrir slíka stofn-
un. Ætlunin er að í sambandi
við hressingarhælið verði ljós-
böð, leirböð, vatnsböð og gufu-
N áttúrulækningafélagið
fengið allstórt land í
stofnar verzlun.
Það hefur um langt skeið
verið hugmynd Náttúrulækn-
ingafélagsins, sagði Marteinn
Skaftfells, að koma upp verzlun
með kjörfæðu, en félagið tel-
ur það hlutverk sitt, auk
fræðslustarfsins, að gefa al-
menningi, kost á því að neyta
þeirrár fæðu, sem félagið álítur
heilsusamlegasta. Hefur félagið
nú stofnað pöntunarfélag og er
það til húsa að Týsgötu 8, þar
sem Ávaxtabúðin var áður. —
Þarna er félagsmönnum, sem
þess óska seldur heilsukostur,
en ætlunin er að verzunin verði
opnuð almenningi, og þá einnig
seldar þar aðrar matvörur, því
það er ekki ætfun félagsins, að
neyða neinn til þess að kaupa
þær vörur, sem náttúrulækn-
ingamenn telja heilsusamleg-
astar, heldur einungis að hafa
þær á boðstólum fyrir þá sem
óska að notfæra sér þær.
Kjörfæða
og kvöldvökur.
í hressingarheimilið, sem
rekið hefur verið í Hveragerði
í sumar, hafa komið fjölmargir
gestir, sem ekki hafa áður haft
neinn kunnugleika af náttúru-
lækningafæðinu; ýmist af for-
vitni eða til þess að kynna sér
hverskonar réttir væru þar á
borðum, en flestir munu hafa
þá sögu að segja, að þarna hafi
verið framreidd kjörfæða, og
margir telja líðan sína hafa
gjörbreytzt til batnaðar eftir
viku til hálfsmánaðar dvöl á
heimilinu. — Á hverju föstu-
dagskvöldi eru haldnar kvöld-
vökur í hressingarheimilinu,
þar sem Jónas Kristjánsson
læknir heimilisins, hefur flutt
erindi um heilbrigðdsmál, og
baldið hefur verið uppi ýmissi
annarri fræðslustarfsemi.
Stjörnubíó sýnir um þessar mundir viðburSaríka mynd, sem
nefnist Santa Fe, en hún gérist vestur í Bandaríkjunum, þegar
verið var að leggja járnbraut vestur að Kyrrahafi. Aðalhlut
verkin Teika' þaii Rákdólþli Scott og janis Carter, og sjást bau
hér á myndinni.
Hinar þekktu •
FENNER
V-Reimai {
éru sterkastar 09
endingarbeztar •
A*»m
'I >ri»IÍ00l»*»*M
hii
lcril. Ifail Peulsen kfc |