Vísir - 14.09.1953, Blaðsíða 5

Mánudaginn 14. sépíember 1953
▼ fsm
TH. SMiTH:
£túlkan fií ákiptibci'iið.
Skiptiborðsstúlkurnar eru tiltölulega ný stétt í þjóðfélaginu,
að minnsta kosti hérlendis. Hér er ekki átt við stúlkurnar við
Landssímann, því að sú stofnun er búin að slíta barnsskónum,
eins og kunnugt er, heldur stúlkurnar, sem vinna við síma-
afgreiðslu hjá hinum ýmsu fyrirtækjum, opinberum jafnt sem
einstakra manna eða félaga.
I»urfi maður að ná í einhvern forstjóra eða starfsmann
fyrirtækis, í banka, stóru heildsölufyrirtæki, Eimskipafélaginu,
Sambandinu eða Reykjavíkurflugvelli, anzar fyrst í símann
einhver kvenmannsrödd og gefur manni samband, ef unnt er.
Stúlkurnar við skiptiborðið tala við fjölda manns daglega,
stundum mörg hundruð. Sumir viðskiptavinimir eru kurteisir
og kunna mannasiði, aðrir ekki, eins og gerist og gengur. —
Sumir gjamma í símann, án þess að segja til sín: „Er hann Jór.
við?“ Aðrir segja e. t. v.: „Þetta er hjá Almennum skemmtun-
um h.f. Mætti ég tala við Jón Jónsson.“ Nú, — en hvernig sem
þessu er farið, ber stúlkunni við skiptiborðið að koma viðkom-
andi í samband við þann, sem beðið er um, og allra helzt gera
það á skjótan og kurteislegan hátt. Vitaskuld vill verða mis-
brestur á því, enda misjafn sauður í mörgu fé.
Sumar skiptiborðsstúlkur segja e. t. v. við mann: „Jón er
ekki við,“ og rjúfa síðan sambandið án þess að gefa manni færi
á að spyrja, hvernig Jón verði við, eða biðja fyrir skilaboð.
Aðrar svara elskulega: „Jón Jónsson er ekki við, en verður við
eftir hálftíma. Get ég skilað nokkru til hans?“
í dag verður í Samborgaraþætti Vísis spjallað við skipti-
borðsstúlku, sem áreiðanlega ekki myndi rjúfa sambandið áður
en málið, væri útrætt, heldur greiða úr erindi manns af kurteisi
og lipurð, Ernu Baldvinsdóttur, sem er við skiptiborðið á
Reyk j avíkurf lugvelli.
Þecjar farið var fram á það; á haustin, eða stundaði hinn
Hefur verið brýnt fyrir
yður sérstaklega að vera
alúðleg í símann?
hvenær hver einstakur sé á
vakt, því að oft er spurt um
það, og þetta er sem sé ekki
leiðinlegt e'ða tilbreytingar-
laust.
Hvað gerið þér í
frístundum yðar?
Þegar ég er búin að vinna?
Þá fer ég venjulega heim. Eg
sezt gjarna við saumaskap eða
prjóna. Hef gaman að slíku. Eg
fer oft á bíó, — heldur lítið um
„ástarmyndir“ gefið, en finnst
oft gaman af leynilögreg'lu-
myndum og músíkmyndum, en
Alls ekki, — og heima hjá i þó ekki nútíma-jazz. Hann er
mér var enginn sími, svo að ég I ægilegur, eða kannske það sé
af því að ég skil hann ekki. Það
getur vel verið. (Hér lauma ég
því inn í símtalið, að ég sé henni
hjartanlega sammála. „Nútíma-
jazz1 á að leika á afviknum
stað, fjárri mannabyggðum).
En á sumrin?
í sumar fór ég í reglulega
skemmtilegt ferðalag með vin-
konu minni, — alla leið til Par-
ísar. Það var ekki mjög dýrt.
Við bjuggum á frekar ódýru
gistihúsi, fengum lánað, „spritt
suðutæki“ og mölluðum ofan í
okkur sjálfar. Maturinn var ó-
skaplega dýr í París. Annars
sáum við víst flest það, sém
ferðamenn sjá í París: Sigurbog
ann, Eiffelturninn, Sacre Cæ-
ur-kirkjuna, Notre Dame, Boul-
ogne-skóginn, Luxemborgar-
garðinn, gröf Napoleons og
ila. Maður verður helzt að vita, stakt sé athugavert við það.-
hafði bókstaflega enga reynslu
í að tala í síma, ef svo mætti
segja. En stundum er dáiítið
erfitt að tala við fólk í síma.
Það eru nefnilega til menn, sem
ómögulega vilja segja til nafns
síns í síma. Meira að segja hef-
ur fólk sagt við mig, þegar ég
spyr: „Hver er það, með leyfi?“,
að mér kæmi það bara ekkert
við. En oft er manni sagt, að
spyrja, hver tali, til þess að
unnt sé þá að hringja í viðkom-
andi mann seinna. En margir
vilja ekki skilja þetta. (Og ég
fellst alveg á þetta, því að vita-
skuld er dónaskapur að vilja
ekki segja til sín. Með sama
rétti gæti símastúlkan sagt, a'ð
þeim, sem hringdi, kæmi ekk-
ert við, hvort „Jón“ er við, eða
ekki).
Mér finnst þægilegast að
svara fólki í símann, sem segir í Signubakka og auðvitað í
strax hver það 'sé, eða fyrir, Louvre. Við fórum lítið
hvern sé hringt, því að þá get \ í næturklúbba, enda ekki hægt
við Ernu Baldvinsdóttur, að
hún rabbaði svolítið við sam-
borgarahöfund Vísis, svaraði
hún því strax til að hún hefði
víst fjarska lítið að segja, sem
í frásögur vœri fœrandi, og œtla
mœtti, að blaðalesendum þœtti
matur í. En svo var henni bent
á, að það vœri alls ekki nauð-
synlegt að hafa ratað í mann-
raunir, flogizt á við blámenn eða
bjargað mönnum úr brennandi
húsi til þess að fólk vildi lesa
um mann í Samborgara Vísis,
og þá lét hún til leiðast að rabba
við undirritaðan.
Hún er ekkert feimin við að
segja aldur sinn, segist stutt og
laggott vera fœdd hinn 7. apríl
árið 1930, á Þórsgötunni i
Reykjavík, dóttir hjónanna
Guðrúnar Jóramsdóttur og
Baldvins Sigmundssonar, stýri-
vinsœla „paris“ en sá leikur er
þýðingarmikill liður í uppeldi
reykvískra stúlkna, eins og allir
vita. Brúður voru vinsœl leik-
tæki, miklu fremur en nú orðið.
heldur Erna, og hún lék sér að
„lísudúkkum“, brúðuhausum og
skrokkum, allt eftir því hvernig
á stóð, en þetta voru vitaskuld
dýr leikföng, ekki sízt þœr, sem
gátu lokað augunum og tíst
,,ma-ma“.
□
En svo fannst Ernu mál til
komið að fara að vinna í al-
vöru, þótt ekki væri hún npma
16 ára, og nú Tæðit- ,hún : til
flugmálastjórnarinnar á Reykja
víkurvelli árið! '1946,og ’ þar
hefur hún unnið síðan.
Hvernig er að vera
manns á togaranum Gylli frá j vjg skiptiborðið?
Önundarfirði. ! ... , , , ,.
er reglulega skemmti-
Hún gekk í Austurbœjar-
barnaskóla, var ekkert sérlega
dugleg í skóla, að því er hún
sjálf segir, en þótti gaman að
lcera. — Þegar barnaskólanum
sleppti, hugðist hún fara í gagn-
frœðaskóla Ingimars (Austur-
bæjar), en því miður gat skól-
inn ekki tekið fleiri nemendur,
og það telur Erna hálfgerða
sorgarsögu. Þó lagði hún ekki
árar í bát, heldur fór í kveld-
skóla KFVM, sótti einkatíma i
tungumálum, og t.elur sig hafa
haft mikið gagn af því, en
harmar þó, að hún skyldi ekki
taka gagnfrceðapróf. Þetta hef-
ur þó síður en svo orðið henni
að fótakefli, enda ekki alltaf
einhlítt að sitja langskólabekki,
eins og alkunna er.
Erna lék sér með stallsysirum
sínum í Austurbænum: Var i
slagboltaleik ú vörin, en „hvarf
fyrtr hórn“, evhs bg ,það''‘heítir!, éf auðvitað fjarska misjafnt.
Það
legt. Til að byrja með var ekki
búið að setja borðið í samband,
en smám saman gerðist það, eitt
og eitt númer í einu og ég fikaði
mig áfram í þessu, og nú g 3Í
ég samband við 30 númer, en
fimm línur eru út í bæ. Eg liof
aldrei orðið fyrir neinum erf-
iðleikum í starfi mínu, en þegar
ég sá í einhverju blaði, að mér
héfði verið hælt fyrir lipra af-
greiðslu, var mér um og ó, því
að nú hlyti fólk að búast við
einhverju sérstöku af mér, sem
ég á líklega ekki til. Eg reyni að
afgreiða fólk eins fljótt og ég
get, en það er bara ekki alltaf
svo einfalt, sérstaklega vegna
þess, að borðið er orðið slitið,
sambandið vill stundum i'ofna,
og þá hef ég. orðið fyrir ónot-
um, og það hefur ekkert þýtt,
þó að ég í'eyndi að skýra frá
því, af hvérjú þ'áð væri. En fólk
ég látið þá, sem um er spurt,
en ekki eru við, vita, hver hafi
hringt, o. s. frv. En allt hefur
þetta gengið vel hjá mér.
Hvernig er vinnutími yðar?
Við vinnum fi'á kl. 9—iVz, og
borðum brauð eða snarl í
hádeginu á skrifstofinni og
hitum okkur káffi. — A
skrifstofunum á Reykjavíkur-
velli er indælis fólk, og reglu-
lega gott að vinna með því. Þar
er lítið um breytingar á manna
haldi, svo að við kynnumst vel
og höldum hópinn. Við erum
12 á skrifstofunni, en svo gef
ég sapiband, vjð, > -ilugturn,
íslökkýistöð VallaiiixíSgvélaverk-
stæði, flugböfnina og fleiri að-
nema í fylgd með kai'lmönnum.
En París er yndisleg borg. —
Annars hef ég farið norður í
land til föðui'fólks míns, eða
til Vestfjarða, og auðvitað aust-
ur í vseitir. Það er dásamlegt
að ferðast. — Nei, — ég les
ekki leikarablöð (og hér hálf-
skammast ég mín fyrir að
sPyi’ja hana svo hjákátlegrar
spurningar, og spyr):
Hvernig lízt yður á
nýju tízkuna?
Eg veit það nú ekki, að minnsta
kosti ekki þessa nýju, frönsku
Dior-tízku, með stuttu kjólun-
um, en annars virðist tízkan yf-
irleitt vera svo laus í reipunum,
að hægt er að vera í nær hverj u
sem er, án þess, að neitt sér-
Erna Baldvinsdóttir svarar í símann á ReykjavíkurflugvelH^. en
skrifar auk þess á ritvél.
Eg geng t. d. í kjól frá 1947,
og ég hef ekki orðið þess var,
að það þætti neitt skrítið.
Er það satt, að þér
skrifið dagbók.
Já, það er alveg satt, og mér
er strítt með henni á skrifstof-
unni. Stundum eru strákai'nir
að spyrja mig, hvenær hún eigi
að koma út. Mér er alveg sama,
og ég skrifa í dagbókina mína á
hvei'ju kvöldi, það sem fyi'ir
hefur borið um daginn. Eg hef
gert þetta frá árinu 1944, svo
að þetta eru orðnar marg'ar
bækur. Þegar einni bók er lok-
ið, innsigla ég hana og læsi hana
niður. Mér hefur dottið í hug,
að þetta gæti verið skemmtileg
lesning fyrir sjálfa mig síðar
meir í lífinu. Annars ætla ég-
ekki að gera neitt sérstakt við
dagbókina, en ég geri þetta mér
sjálfri til gamans og dundurs.
J Það er dálítið gaman að trúa
I dag'bókinni sinni fyrir ýmsu,
, sem maður ekki myndi segja
i við nokkui'n mann. Dagbókin
er sem sé trúnaðarvinur mitxn.
Hvað segið þér um jafn-
rétti karla og kvenna?
Eg veit eiginlega ekki, hvað
ég á að segja um þaS. Mér
liggur við að halda, að þao sc
hugtak, sem aðallega er í nös-
unum í karlmönnum, því að
jafnrétti karla og kvenna er
aðeins til á pappírnum, og ég
skal segja yður sögu til að rök-
styðja þetta. Einu sinni tókum
við okkur til, tvær stúlkur í
flugvallarskrifstofunni, og sólt
um námskeið, sem haldið var
í flugumferðarstjórn. Þetia var
þriggja mánaða námskeið, og á
því voru 15 karlmenn og við
tvær. Karlmennirnir gerðu
rokna grín að okkur, og stríddu
okkur á því, að við myndum
aldrei fara í próf, en þetta stapp
aði í okkur stálinu^ við lás-
um vel og fórum í prófið og
stóðumst það með prýði, þó að
ég segi sjálf frá. Svo sóttum
við um stöðu við flugumferðar-
stjórn, — það vantaði 3—4
menn í það starf. Okkur var ó-
sköp kurteislega sagt, að við
kæmum ekki til greina vegna
þess, að við værum kvenmenn.
Svona fór um jafnréttið á þessu
sviði. Sem sé: Þó að maður sýni
e. t. v. sömu kunnáttu og sömu
leikni og kai’lmennirnir, verð-
um við að gjalda þess, að við
erum kvenmenn og fáum ekki
stöðurnar.
□
En þegar hér er komið sög-
unni, finn ég, að talið fer að
i'ærast: yfir á háskaleg; svið.
Eg vil helzt ekki ræða meira um
jafnrétti kai'la óg kvenná, eða
kvenréttindi. Vitanlega e:' ég
sammála ungfi'ú Ernu um þetta
atriði, og styð eindregið kenn-
inguna um sömu laun lyrir
sömu vinnu. Á ö'ðrú er okkur
ekki stætt. A'ðeins ýildi ég
leggja til, að kvenfólk tæki of-
an í kvikmyndahúsum og á
hljómleikum, yfirleitt innan
húss. í þeim efnum krefst ég.
jafnréttis, — fyrir okkur karl-
mennina.
En þetta var útúrdúr, og svo.
þakka ég Ernu fyrir komuna,
en öllúm, sem hringja í númer
Reykjavíkurflugvallar, ber sam
an um, að hún sinni starfi sínu
þar með mestu þrýði, af kurt-
eisi ög al'úð,iibg!!ex' 'þessiýegna
ágætuk fulltfúi1 'stúlknanná við
skiptiborðin.