Vísir - 29.09.1953, Blaðsíða 4

▼ ÍSIB
Þriðjudaginn 29. séptember 1933
wÉ'smm ■
D A G B L A Ð
, Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson. f'
Skrifstofur; Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Opinber skipulagning.
Fyrir mörgum árum var sett hér á einkasala með grænmeti
og kartöflur. Tilgangur hennar var að auka framleiðslu
þessara nytjavara vegna þess að landsmenn framleiddu mikið
minna af þeim en þeir þurftu að nota. Þrátt fyrir ýmislegt sem
gert var í byrjun til þess að fá menn til að auka kartöflu-
ræktunina, hefur venjulega skort mikið á það að kartöflu-
uppskera hvers árs nægði þörfinni.
í sambandi við skipulagninguna á sölu jarðávaxtanna, var
að sjálfsögðu tekinn upp sá háttur, að einkasalan og síðan
•verðlagsráð landbúnaðarins, ákvað fast verð á kartöflum. Verð-
ið hefur verið hér ætíð miklu hærra en verð á erlendum
kartöflum, enda heíur verðið oftast lækkað mikið þann tíma
sem erlendar kartöflur hafa verið fluttar inn. Þegar kvartað
hefur verið um hið háa verðlag hefur svarið jafnan verið það,
að kartöfluframleiðendurnir þurfi að fá þetta verð til þess að
standast kostnaðinn við framleiðsluna. Með öðrum orðum:
Kartöfluverðinu hefur verið haldið upp vegna þess að fram-
leiðslan íullnægði Ir~'’v'ri nærri eftirspurninni, þótt erlender
kartöflur væri miklu cdýrari. Látum það samt gott heita.
j En nú hefur dæmið snúizt við. Framleiðslan er meiri en
eftirspurnin, — en þá virðist hin opinbera skipulagning ekki
ná tilgangi sínum. Gnægðin hefur engin áhrif á verðið. Upp-
skeran er meiri en eftirspurnin en verðið er þó hið sama og
þegar skorturinn var mestur. Hin opinbera kartöflu-skipu-
Jagning var ekki byggð upp til að mæta slíku „ástandi“, Þess
vegna er verðinu nú haldið jafnhátt og þegar uppskeran var
af skornum skammti.
J Hvernig stendur á þessu? Flestir munu álíta, að framleiöslu-
'ikostnaðurinn sé minni á hvert kiló eftir því sem uppskeran
«er ríkulegri. Nú er hér á landi einhver bezta kartöfluupp-
skera er sögur fara af. Fjöldi manna vill nú selja kartöflur og
anundi gera sig ánægða með mikið lægra verð en hin opinbera
kartöflumiðstöð hefur ákveðið. Samkvæmt hinu algilda lög-
máli framboðs og eftirspurnar ætti kartöfluverðið nú að vera
lægra í landinu en það hefur verið í mörg ár. En skipulagningin
virðist hindra að frjálst verðlag geti myndast. Verðið er ákveðið
Æftir reglum, sem eru ekki í neinu samræmi við veruleikann.
Þess vegna kaupum við nú dýrar kartöflur, þótt framleiðendur
viti ekki hvað þeir eiga að gera við þær — en háa verðið held-
xir neyzlunni niðri. Þetta er skipulagning hins opinbera.
MINNINGARORÐ:
Ingvar Frimannsson,
faófidi, Ytrl-Skógum.
Fæddur 17. márz 1903.
í dag verður jarðsettur að
Kolbeinsstöðum Ingvar Frí-
mannsson, bóndi að Ytri-
Skógum. Ingvar varð fimmtug-
ur á þessu ári. Foreldrar hans
voru Una Benediktsdóttir,
norðlenzk að ætt og lifir nú há-
öldruð á elliheimilinu í Hvera-
grði, og Frímami Sigurðsson
frá Miklaholti í Hraunhrepp og
er hann fyrir löngu dáinn.
Ingvar bjó lengi að Skógum
Dáinn 23. sept. 1953.
jnú er eins og hálfs árst, þyrfti
að fara á vergang. Það er mín
ósk, að svo megi ekki verða,
og vona eg að frændur og vin-
ir Ingvars sjái um velferð
drengsins. Með því myndu þeir
bezt halda uppi minningu
Ingvars.
Eg samhryggist aldraðri
móður hans, unnustu og syni,
frændum og vinum, og að end-
ingu þakka eg lionum sjálfum
þær góðu endurminningar,
sem hann skildi eftir í mínu
eigin brjósti. — Þetta er hinzta
kveðja frá mér og fjölskyldu
Á bak við
TVförgu,n mun komið á óvart sú yfirlýsing krata-
formannsins Hannibals, að tryggt hafi verið hlutleysi
ikommúnista ef Framsóknarflokknum og Alþýðuflokknum hefði
iekizt að mynda stjórn, er notið hefði stuðnings 22 þingmanna.
;Sýnir þetta betur en flest annað hversu kratarnir eru reiðubúnir
nð lúta lágt til þess að tryggja sér þátttöku í ríkisstjórn.
Þetta sýnir líka að þrátt fyrir stóryrði í garð kommúnista og
-pólitískan handaþvott, liggja leyndir þj'æðir milli þessara
rauðu skoðanabræðra og flokkur Hannibals stendur miklu nær
kommúnistum en daglega er látið í veðri vaka í Alþýðu-
blaðinu.
Baktjaldamakkinu er ekki lokið. Ýmislegt bendif til þess,
að sambandinu milli ki-atanna og framsóknarmanna er verið
hefur mjög innilegt uiidanfarið, sé haldið við á bak við tjöldin.
Báðum þessum flokkum finnst þeir eiga um sárt að binda
eftir kosningarnar og kenna Sjálfstæðisflokknum um ófarirnar.
Hafa þeir því fullan hug á að gera hans veg sem minnstan
meðkeinhyerjunQ hætÚv svo sem með þVí að gera hann áhrifa-
lausah á'þingi'óg i Hkisstjórn. En það'!geta þeir aðe’ins gert
með aðstoð kommúnlsta. d!> ‘ ‘!
Það er háft eftir cinuin aðalforingja kiataklíkunnar, að til-
raunum í þessa átt muni verða haldið áfram þrátt fyrir myndun
hinnar nýju ríkisstjórnar. Þetta er ekki ósennilegt, því vitað
er að vinstri armur framsóknar sækir mjög fast eftir samvinnu
við kratana og hina tvo lukkuriddara Þjóðvarnarliðsins. Eftir
■er svo að sjá hversu mikils mega sín hinir gætnari menn í
Fíamsóknarflokknum, sem gera sér ljóst, að slík samvinna
roundi ek!-i verða flokknum nein heillaþúfa.
Alþýðuflokkurinn, með þeirri forustu, sem hann nú hefur,
er orðinn að furðulegu fyrirbæri í íslenzkrj pólitík. Hann e,r
í Kolbéinsstaðarhreppi, lengst
sem einyrki, en síðustu árin
bjó hann með unnustu sinni,
Guðrúnu Pétursdóttur, og áttu
þau einn son, Benedikt Hákón,
sem nú er hálfs annars árs.
Vegna fátæktar og þungra ör-
laga foreldra In^vars, var
heimili þeirra tekið upp og
börnunum, sex systkinum,
skipt sitt á hvern bæ.
Guð einn veit þau tár sem
féllu þá og enginn veit um þá
sti-engi, sem brustu í brjósti
Ingvars er hann nokkurra ára
gamall var slitinn fra móður,
föður, systkinum og æskuheim-
ili. „Kjörin settu á manninn
mark“,
Við Invar vorum bræðrasyn-
ir og fyrir tuttugu árum kynnt-
urnst við og var hann gestur hjá
mér í Reykjavík. Ingvar var vel
skáldmæltur og ritfær og skrif-
aði greinar í blöð um ýmis mál,
og eins birtust eftir hanh ljóð.
Við þessa fyrstu kynningu okk-
ar fyrir tuttugu árum, gerði ee
um hann eftirfarandi kvæði,
meðan hann stóð við, og er það
gott sýnishorn á því hvei’t álit
eg fékk á Ing.vari: . '
Ingvar skáldið Mýramanna,
miðlað getur fögrum kvæðum.
Á honum má Egils sanna
ættprýði í ljóði og ræÖUm,
Ræktar kæra móðui’málið,
mælskur vel að fornum orðum.
Eddu harða stælta stálið
stiljjr,, yfir ræðuborðum.
Ættingjar og vinir Ingvars
heitins viija láta þess getiö, að
hann lést ekki af slysförum,
því við læknisskoðun kom i
Ijós, að dánarorsökin var heila-
blæðing, og' á líkinu var enginn
áverki,. enda skýrir sjónarvott-
ur svo frá,. að Ingvar hafi
hnigið fram á makka hestsins
og svo fallið niður með hestin-
um á slétta grasflöt. Hesturinn
var á hægri ferð og stóð kyrr
yfir húsbónda sínum föllnum.
l>árus Salá*»oHK£on.
Það er eins og alíilr fifiní'
yl og þrótt í nálægð þinni.
Hún mun seint úr mínu minni
minningin um okkar kynni.
Vijiskapur okkar hélst ávallt
síðan. Það var eitt sterkasta
einkenni Ingvars að vera eng-
um háður, og hjálpa þeim, sem
bágt áttu, og mun þessi mótvm
hafa stafað ,vfrá þvi að hamá
áhrifalaps flpkkur og þypprandi. Reynt er að halda honupt jólzt upp munaðaidaus. ,Mér
1 Ijótandi roeð, bægslagangi formannsins, sem enginn tekur al- remrur því sú húgBÚn» til hjaiú-
varlega. j ans, ef einkasonttr húhsj^sém
^ilúika
tíí starfa á veitingastofu.
Uppl. í síma 24.23 í dag', —
Kristjáo Guðlaugssou
hæstaréttar iögmaður,
4mhtrs4r»6 1. Siml ***»
Eins og greinilega kemur l'ram
í frétum dagblaðanna gerist það
nú mjög títt, að lögreglan sé
kvödd til að hirða menn, sem
sofnað hafa á götum nti, í húsa-
sundum eða liúságörðum. Allir
eru menn þessir ofurölvi, er þeir
leggjast til svefns undir beru
i lofti. En daglegar frétir af slík-
um atburðum ættu að vekja menn
I til umhugsunar um hve ástand-
ið í bænum er orðið alvarlegt í
þessum málum.
Heimilislaust fólk.
Margir þessara manna, sein tíð-
úm eru gestir i fá'ngageymslu
lögreglunnar eru heimilislausir
með öllu, og vita sjaldnast hvar
þeir eigi von á hvílu næstu nótt.
Lögreglan skýtur skjólsliúsi yfir
þá, ef þeir eru nægiléga drukkn-
ir til þess að geta vei’ið til traíala
fyrir umferð og sámborgaara
sína. Það er ekki af ástæðulausu,
sem drykkjuskápárvandamálið
hefur verið oft rætt í blöðum
undanfarið. Það er orðið svo að-
kallandi að á því fóist einhver
lausn, að ékki verður sagt að
lengur megi dragast.
Áberandi drykkjuskapur.
í haust hefur drykkjuskapur á
götunum verið sérstaklega áher-
andi og mun það sjálfsagt stafa
mestmegnis af því, að þeir, sein
geta ekki skeimnt sér-nema með
því að hafa vín um hönd, eiga
í engin hús að venda. Að vísu cr
selt áfengi á tveimur stöðum i
bænum, en hvergi hægt að drekka
það, neina þá í heinialuisum. Það
er næsta furðulegt, að vin skuli
vera selt í ríkisverzlummi, en
hvergi gert ráð fyrir því að við-
skiptamcnnirnir geti neytt þess.
Og það er þess vegiia kannske
engin furða, þótt drykkjuskapur
sé áberandi á götunum.
Er þó smánarblettur.
En það er mesti smánarblettur
á bæjarlífinu hér. Það má heitá
að aldrei, ekki eitt einasta kvöld,
sé liægt að ganga um Austurstræti
um miðnætti, svo vegfarandi eigi
ekki á hættu að fullur maðuv
slangri utan í hann, og stundum
geri sig líklegan til þess að
lumbra á honum, að gamni sínu.
Það er skoðun margra að drykkju
lag manna hafi versnað eftir að
bannað vlr að veita vín á heiztii
veitingastöðuni bæjarin's. En þó
virðist sú skoðun eiga sér fáa
formælendur, að veita beri veit-
ingahúsum að nýju leyfi til að
selja áfengi á skemnitunum. Það
er eins og menn óttist citthvað,
cf þéir lialda því fram. Þó sýnist
það vera eina lausnin, ef áfengis-
útsölunni í Reykjavík verður ekki
lokað. En það verður ekki gert
nema með almennri atkvæða-
greiðslu, sem sjálf.sagt væri að
láta fara fram sem fyrst, svo úr
því féngizt skorið, hvort meiri
hluti bæjarbúa vill að áfengi sé
selt áfram í bænum eða ekki. —
kr.
Sendisveinn
röskur og áreiðanlegur,
óskast strax.
Litia Blómabúðin
Baukastiæti . 14,, sími 4957
■ f.i', ’i..';; -ti ' I 1
rdrúi'.t úií-s
Gólfkork
ca. 25 ferm. til sölu.
simi 3014.