Vísir - 03.10.1953, Blaðsíða 4

TfSIS
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
; ^ Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson. | ;|
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3. W fiMljlfr
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm iinur).
Lausasala 1 króna. / , t
Félagsprentsmiðjan h.f.
600 íbúðir á ári.
Abæjarstjórnarfundi í fyrradag lét bæjarstjórnin í ljós þá
skoðun, að byggja þyrfti árlega 600 íbúðir í Reykjavík til
þess að fullnægja eðiilegri fólksfjölgun og útrýma lélegum
íbúðum, sem flestar munu vera í bröggum. Þessi yfirlýsing
er athyglisverð, þótt skammt sé nú til bæjarstjórnarkosmnga
og þess vegna sé mál þetta ofarlega á baugi.
ji Vafafaust má deila nokkuð um það hversu mikil árleg
Sbúðafjölgun sé eðlileg. Sé r.eiknað með að meðaltali fjórum
mönnum í íbúð, er hér um að ræða, að byggja þak yfir höfuðið
á 2400 manns og nemur það meðal fólksfjölgun árlega á ölld
Jandinu. Hinsvegar er þess að gæta, að ekki er ólíklegt að þessi
áætlun standist, ef stefnt er að því að útrýma lélegum íbúðum ■
,'á fáum árum, svo að árleg íbúðabygging eftir það miðist aðeins
iVið eðlilega fólksfjölgun í bænum.
il Allir eru sammála um það, að húsnæðisvandræði sé eitt
hið mesta böl hvers bæjarfélags og þess vegna sé það eitt aðal-
hlutverk bæjarfélagsins, að bæta úr þessu böli, eftir því sem
framast eru tök á. Yfirvöld bæjarins hafa það ekki á valdi sínu
hversu ört er aðstreymi fólks til bæjarins, enda hafa húsnæðis-
..vandræðin hér mynúa t af því hversu bærinn hefur vaxið
.hröðum skrefum undangenginn aldarfjórðung. Það má kallart
. mikið afrek hjá þeim sem stjórnað hafa bænum, og einnig hjá
íbúum hans, að íbúðabyggingarnar hafa nærri haldist í hendur
,.við hinn stórkostlega hraða vöxt bæjarins. Víðast hvar erlendis
hefði slíkur vaxtarhraði skapað algert öngþveiti, að minnsta
.kosti síðasta áratuginn.
Það er því sízt ástæða til að álasa í húsnæðismálunum
þeim flokki, sem stjórnað hefur bænum á liðnum tímum.
Frekar mætti liggja honum á hálsi fyrir það, að hann hefur
gert Reykjavík að svo lífvænlegum stað, að. fleiri vilja komast
hingað en góðu hófi gegnir. Ef aðrir kaupstaðir landsins hefðu
svipuð kjör og aðstöðu að bjóða ibúum sínum, mundi krafan
um nýjar íbúðir liggja léttar á Reykjavík.
i En það er röggsamlegt af þeim sem ábyrgðina bera, að
leitast við að leysa þetta vandamál með miklu átaki. Sá ann-
mai'ki getur þó fylgt slíku átaki, að lausn málsins sé jafn fjarri
hvað sem gert er. Sá möguleiki er fyrir hendi, að aðstreymið til
bæjarins vaxi því meira sem meira er byggt. En það sltal fús-
lega játað, að ekki er hyggilegt að láta slíkan ótta ráða gerðurn
isínum til úrbóta í húsnæðismálunum.
Skilyrði þess að hægt sé fyrir almenning að byggja sér
íbúðir, er að menn eigi greiðan aðgang að lánsfé með hæfilegum
vöxtum til langs tíma. Þess er ekki að vænta að það vandamál
verði leyst án aðstoðar hins opinbera og mun þó reynast full
erfitt. En mörg vandamál er hægt að leysa ef vilji er til, og
bær og ríki leggja saman til að lyfta grettistakinu. En menn
verða samt að gera sér grein fyrir, að þegar til lengdar lætur
verður hver þjóð og hvert bæjarfélag, að sníða sér stakk eftir
vexti. Raunsæi í þessum efnum er farsælast til lengdar án þess
þó að missa sjónar af þörfinni.
Taugaveiklun og mútur.
T-^að atvik gerðist á Alþingi í gær, að uppbótai’þingmaðurinn
Hannibal kvaddi sér hljóðs og hélt langa og hjartnæma
ræðu um pappirinn í atkvæðaseðlunum við utank-jörstaðar
kosningamar í sumar og væntanlegar mútur í þvi sambandi.
Hélt hann því fram að pappírinn væri svo gegnsær, að auðvelt
haíi verið fyrir þá sem einhverjum vildu múta, að fylgjast með
því að staðið væri við samninga. ,
Lýsti ræða þingmannsins mikilli taugaveiklun og vii’ðist
hann helzt vera á þeirri skoðun. að kosningamútur hafi átt sér
stað í-.stórum stíl: Engaiv sanrtábir hafði hann þó fyrir því að
svo hafi verið nema sína cigin hugaróra og gerð pappírsins.
Eins og kunnugt er beið Hánnibal’mikiiin kósningáósigur i:
sumar. Af þessu virðist stafa taugaveiklun hans og var þó ekki
á bætandi. Er helzt á honum að skilja að fall hans á ísafirði'
stafi ekki af eðlilegum orsökum heldur af því að mútum haíi
verið beitt í kosningunni og pappír.inn í kjörseðlunum hafi
ger.t múturnar mögulegar. Sjúklegri hugaróra er varla hægt
að hugsa sér en broslegast er þó, að hann telur sér sjálfum trú
um, að ekkert hafi getað fellt hann í kosningunni nema mútur!
Hann er ekki enn farinn að átta sig á því, að ísfirskir kjós-
endur voru orðnir dauðþreyttir á honum og flautaþyrilspolitlk
hans. Slíkir kjósendur þiggja ekki mútur. Þeir. veita sér þa
ánægju að losa.sig. við mann, sem þeir bera ekki lengur traust
til —, ogiþeirúgera. þaði fyrir /ekki neitt. Þetta ætti Hannibal’
að láta sér skiljast áður en hánn ræðir ■'méira ,um mútur; . ; . .
Fíntttitu f/iM r á mnryun:
Vilhjálmur S. Vilhjalmsson,
rithöfundur.
Einn af kunnustu blaða- þess, sem hér er talið, gefst
mönnmn þessa lands, Vil-
hjálmur S, Vilhjálmsson rit-
höfundur, verður fimmtugur á
morgun.
Mér sýnist því ekki úr végi
að „senda honum tóninn“ á
þessum rnerku tímamótum ævi
hans, en V.S.V., eins og hann
oftast er nefndur, hefur um
áratugabil verið aðsópsmikili í
stéttinni, þótt hann hin síðari
ár hafi að mestu dregið sig í
hlé frá daglegu amstri og erli
blaðamannsins, en sinnt öðrum
Viðfangsefnum, sem hugur hans
hefur æ meir hneigzt að.
Enda þótt hann sé löngu
kominn í tölu Re>kvíkinga og
honum tími til að annast rit-
stjórn Blaðamannabókanna,
sem út kómu hjá Bókfellsútgáf-
unni, og til viðbótar stendur
hahn fyrir’ útgáfu viðtalssafns-
ins Fólkið í landinu. Má af
þessu sjá, að V.S.V. á marga
strengi á hörpu sinni, og hefui'
komið viða við á tiltölulega fá-
um árum, því að fyrr meir
gafst. honum ekki tóm til þess
að sinna þeim ritstörfum, sem
hugur har.s stóð til, fi-ekar er.
aðrir blaðamemi, sem urðu að
vinna kappsamlega fyrir brauði
sínu.
Vilhjálmur S. Vilhjálmsson
hefur verið áhugasamur uin
málefni blaðamannastétiarinn-
ar. enda setið í stjórn Blaða-
mannafélags íslands. Hann
hefur trúlega sótt fundi þess
félags og jafnframt lagt sig
fram um, að vegur þess yi’ði
sem mestur.
Enda þótt V.S.V. sé horfinn
úr hópi þeirra blaðamanna, sem
hafa skrif í dagblöð að aðal-
atvinnu, stendur hann þó enn
föstum fótum mitt á meðal
okkar. Hann héfur ekki setzt á
friðarstól, þótt fi'iðsamlegt og
ánægjulegt sé á heimili hans
við Brávallagötu, heldur er
hann enn sem fvrr sívakandi,
sívinnandi og starfandi, og
ugglaust megum við enn vænta
ýmislegs frá penna hans, bæði
í foi'mi vel byggðra skáldsagna,
fróðlegi-a ferðaþátta og hár-
beittra skeyta í Hannesinum.
V.S.V. er kvæntur ágætis-
konunni Bergþóru Guðmunds-
dóttur frá Haukadal í Dýrafirði,
og eiga þau tvo sonu og tvær
dætur.
Undirritaður og aðrir kolleg-
ar hans í stéttinni við dagblað-
ið Vísi, senda honum beztu
heillaóskir í tilefni afmælis-
dagsins á morgun.
ThS.
hafi fylgzt af glöggskyggni og
athygli með þróun hins reyk-
víska bæjarfélags, er hann
ekki borinn og barnfæddur hér.
Hann er Eyrbekkingur, og lei-t
dagsins ljós í því sunnlenzka
sjávarþorpi hinn 4. okt. árið
1903. Hann er sonur hjónanna
Gíslínu Erlendsdóttur og' Vil-
hjálms Ásgrímssonar verka-
manns, en hingað í bæinn flutt-
ist hann áiúð 1920.
Hér í Reykjavík sækir V.S.V.
Samvinnuskólann í tvo vetur
og brautskráist þaðan árið
1925. Tveim árum síðar hefst
blaðamanrsfei’ill hans á Al-
þýðublaðinu, þar sem hann
vinnur í tvo áratugi og ári
betur, eða til ársins 1946. Þá
dregur hann sig í hlé, eins og
fyrr greinir, en slítur þó ekki
öll tengsl við blað sitt né stétt- í tilefni af fréttagrein, sem
ina, með því að enn hefir hann, birtist í Alþýðublaðinu hinn 1.
Athugasemdl frá fjár-
málaráðuneytinu.
á sinni könnu Hannes á horn-
inu, sem hann hefur haidið úíi
ífrá árinu 1933, en í þeim dá!k-
um sveiflar hamr ýmist rel'si-
honum þykir aflága fara í bæn-
, vendinum yfir ýmsu því, ér
um, eða leggur þeim málum
■ lið, er til framfára mega horfa.
j Þegar daglegu þrasi blaða-
mennskunnar sleppir árið
1946, tekur V.S.V. til við skáld-
sagnagerð; og gerðist bfátt
niikilvirkur á þeim vettvgngi.
Hánn í'itar .fjögurra binda
‘skáldverk, Brimar við bölklett,
Króköldu, Kviku og Beggja
skauta byr, en þar lýsir hann á
glöggan hátt fólkinu í íslenzku
sjávarþorpi, hugðarefnum þess,
þ. m. um Iðnskólann í Reykja-
vík, þar sem m. a. var sagt, að
ríkissjóður hefði ekki staðið
við skuldbindingar sínar við
skólabygginguna, óskar ráðu-
'heytið að taka frany eftirfar-
andi:
Á f járlögum hefir undanfarin
ár verið veittur nokkur styrkur
til byggingar iðnskólans með
því skilyrði, að, styrkurinn fari
eigi fram úr 2/ö kostngðar. Að
öðru ley.ti, er, ríkássjójöur ekki á
nokkurn hátt ,skuldbpndinn til
að standa undir kostnaði við
bygginguna.
Þegar iðnsýningin var haldin
í skólahúsinu á s. 1. ári, ákvað
ríkisstjórnin að greiða fyrir-
gleði og sorgum, samfara því, j fram 750 þús. kr. af f járveit-
sem harm bregður upp mynd af j ingu þessa árs, enda þótt sty*-1
verkalýðsbaráttu, eins og húr. urinn fæi'i þá í foilí fram úr til-
kemur honum, fyrir sjónir á skyldum hluta kostnaðarins.
fyrstu áratugum þessarar aldar.. Var það gert til þess, að unnt
Þá séimir.hami smásagnasafn- ;væi'i 'a5 koma sýningunni upp
ið -Á krossrröt.um og ævisögu I Samkvæmt endurskoðuðum
xSigurðár í Göiiðúmini.‘■''íiíf' auk' re’ík'nihgi, sem býggingarnefnd-
Laugardaginnn 3. október 1953:
„Grámann“, gamall kunningi
Bergmáls, sem Iíefur ekki látið
til sín heyra úm skeið, sendir mér
bréf um mjólkurverzlun, og bið-
ur mig um að birta. Bréfið er á
J»essa Ieið :
'„Það liapp kom liýlega í hlii!
eins bæjarhvcrfisins, áð gott óg
vinsælt brauðgerðarhús byrjaði
að selja fyrir Mjólkursamsöhina.
Hver aulcinn útsölustaður stytt
ir leið stærri eða smærri hóps
húsmæðranna. — En — Adam var
ekki lengi í Paradísinni þcirri.
Innan skamms thna hvarf mjólk-
in úr búðinni. Eg þekki persónu-
léga forstöðumaiin brauðgerðar-
hússins, og gaf mig því á tal við
hann.
Sv—kostnaði.
Aðspurður sagðist hann hafa
hætt útsölunni vegna þess hve
ósanngjarnlega lítið væri af sam-
sölunni greitt fyrir svo. mikla
vinnu sem eðlilega úthéimtist. Eg
fór að „malda í móinn“, — en er
ég heyrði að rúmlega 2%, eða
nánar til tekið 6 aurar værú
greiddir fyrir að selja mjólkur-
lítrann, gat ég engum mótmætum
hreyft.
Eg held, í þessu tilfelli, að við-
hlitandi verzlunarhættir séu litt
i heiðri liafðir, ekki sízt þar sem
brothæltar umbúðir eru í ábyrgð
seljandans, og — ef nú ein fulí
flaska brotnar, verður hann að
selja 90 flöskur, til þess að vinna
tapið upp!
Upplýsingar æskilegar.
Annars væri i þessu sambandi
fróðlegt að heyra frá Framleiðstu
ráði Landbúnaðarins og (eða)
Samsölunni, hve inikill dreifing-
arkostnaður er dreginn írá
mjólkurverðinu til bændanna, og
, hann sundurliðaður lið fyrir lið.
Býst ég við að aðrir liðir kostn-
aðarins séu ekki svo við nögl
skornir sem þessi.
Beini ég fyrirspurn minni III
nefndra stofnana, i fullri alvöru
og vænti svars. Grámann.“
Er þá ekki furða.
Sé þarna rétt með farið, sem
ég efa ekki, þá er ég ekki jafn
hissa á þvi og i fyrstu, að brauða-
búðir, sem selja mjólk, skuli ckki
geta aukið við starfsliðið, þótt
mjólk sé þar scld líka. Álagning-
in leýfir ekki mikið starfsmanna-
;hald. En um þetta atriði var rætt
i Bergmáli ekki alls fyrir löngu.
Var þá Iiúsmóðir að kvarta undan
þvi að í brauða-mjólkiu’búð í aust
urbænum væri of fátt starfsfólk
á morgnana meðan helzt væri
keypt mjólk. Kannske húsmóður-
inni skiljist nú betur hvað olli
manneklunni i þéirri brauðabúð.
, — kr.
in hefur látið samgöngumála-
j ráðuneytinu í té, var allur
kostnaður við bygginguna urn
s. 1. ái'amót oi'ðinn kr. 7.260,-
049.86, og framkvæmdir það
sem af er þessu ári hafa for-
forðamenn s kólans áætlað að
kosti ea. 250 þús. kr. Heildar-
kostnaður nú er því um 7,5
millj. kr,, og ætti íkissjóður að
greiða af því um 3 millj. kr.
Hins vegar var ríkissjóður á
miðju s. 1. ári búinn að greiða
samtals kr. 3.817.500.00, og
hefur því greitt um 800 þús. kr.
meira en fjárlög gera ráð fyrir,
miðað við þann kostnað, sem
þegar er orðinn við skólann.
Fjármálaráðuneytið,
ri),í - „r , ■ • ■
2. októbéi- 1953.