Vísir - 16.11.1953, Blaðsíða 5

Mánudaginn 16. nóvember 1553.
V f SIR
» ©
nyjan
Mannkynssagan hefði arblb ölruvísi, ef helztu
menn hennar hefóu notið nútímalækins-
Hver var ástæðan til þess að
Hemik VHI. Iét Jiöggva köfuð-
íð af húsfreyjum sínum og hver
er skýringin á hetjuverkum
Jeanne 'd’Arcs?
Þetta mál er enn á ný um-
ræðuefni í Danmörku vegna
léikrits Kaj Munks, Cant, sem
sýnt'er á „Det Ny Teater“,- En
Kaj Munk hefur naumast þekkt
ástæðuna til ógnaxverka kon-
ungsins. Mannkynssagan lýsir
oft í fjölda binda atburðúm,
sem markað hafa tímamót í
sögunni, dregur upp ægilegar
myndir af harðstjórum, , en
skýrir ekki hina miklu spurn-
ingu — HVERS VÉGNA?
syndina, og gerði Henrik sig
því að yfirmannr ensku kirkj-.
unnar, kvæntist Önnu, en lét
hálshöggva hana skömmu síð-
ar og kvæntist þá Jane Seymor.
Hún fæddi Henrik son, en and-
aðist skömmu síðar. Næstu
húsfrevju sína, Önnu frú Gleve,
hafði Henrik ekki séð, fyrr en
allt var komið í kri.ng með
hjónabandið, en þegar hann sá
hana í fyrsta - skipti, sagði
hann: „Þessa feitu, flæsku
meri vil eg ekki hafa í heima-
högum. Farið á brott með hana.“
Catherina Howard, sem vax
hin næsta, hlaut sömu örlög og
Anna Boleyn, en hin síðasta,
Oat.herine Parr, lifði konung-
Oft var um veikindi að ræða.
Milljónir manna hafa þolað inn
Bálarkvalir og jafnvel ægilegan |
dauðdaga aðeins végna þess að Eftir fund
Lúther þjáðist af algengum Anieríku.
sjúkdómi, sem hann misskildi. ' Mannkynssöguhöfuridar hafa
Sennilega hefði aldrei verið reynt að skýra allt þetta með
samið leikrit um Henrik 8., ef því að segja, að Henrik 8. haíi
Kólumbus hefði ekki fundið verið blóðugur endurreisnar-
Ameríku og Jeanne d’Arc hefði maður, en þetta er engin skýr-
aldrei orðið að þjóðhetju, ef ing. Málið verður mun ljósara,
hún hefði komizt til kvenlækna ef sagt er, að hann hafði þjáðst
nútímans.
Það er skozki læknirinn C.
af syfilis.
sýna m. a.
Að svo hafi verið
fósturlát kvenna
MacLaurin, sem segir allt ^ hans, sár, sem hann hafði neð-
þetta. Hann starfar í Ástralíu ( an við hnéð og andleg hrörnun
en Ies sögu í frístundum sínum,
og hefur skrifað bók um at-
huganir sínar. Bókin heitir
„Post mortems of mere mor-
tals“, „Dánarvottorð venjulegra
dauðlegrá manna“. Hann skrif-
ar i bók sinni um heimsfrægt
fólk, en á jarðvistardögunum
var það eins og fólk er flest á
marga lund, en það gleymist
oft, þegar rætt er um söguleg-
ar persónur.
Þjáðist kóngur
af syfilis?
Hafið þér veitt því eftirtekt,
hvernig Henrik 8. stendur á
mynduni? Það er ekki neitt
hans. Syfilis var þá veiki, sem
enginn gat neitt gert við, svo
að á þriðja stigi urðu menn
yfirleitt geðsjúkir. Það kemur
mjög vel heima við það, að
Henrik dettur hið synduga
samband við Katrínu fyrst í
hug eftir 17 ára hjónaband. Öll
verk hans þaðan í frá bera
geðtrufluðum manni vitni.
Henrik 8. fæddjst 1491 og
ók við stjórninni 1509. Senni-
lega hefur hann smitast af syf-
'lis 15 ára gamail. Kolumbus
fann Ameríku 1492 og föru-
nautar hans færðu Evrópubú-
um syfilis, sem Indíánastelp-
urnar höfðu géfið þeim 'til
m inningar um komuna vestur.
konunglegt við það. Hann er veikin breiddísi út með milsíúm
óeðlilega gleiður. , Ákveðinn hraða, og þjáði fólk af öíium
sjúkdómur veldur slíku göngu-
stéttum. Þegar Blóð-Mária dó,
3agi það er syfilis. . Þegar var hún með syfilis á háu stigi.
sjúkdómurinn ei kominn á ^ gagan hefði orðið allt önnur ef
þriðja stig, en það gerir hann salvarsan og penicillin hefði
eftir allt að því tuttugu ái, á verlg fundið upp 500 árum fyrr.
sjúklingurinn erfitt með að ^
halda jafnvægi, ákveðnar taug- Hinn öilagaríki
ar eru eyðilagðar. Sanja ástæða misskilningúr Lúthers.
veldúr þvi, að hann lyftir fót- Frá því/Lúther var. þrítugur
unum hátt, þegaf hann gengur að aldri, þjáðist hann af há-
•— hann finnuf ekki, hversu vaða í höfðinu. Honum fannst
mikið hann beygir hnén. einhver vera að. flauta, banka
Henrik 8. var næstelzti sonur, og berja undir gagnaugunum á
og hann kvæntis't ekkju þi’óður sér, auk þéss var jhonUm svima-
síns, en þáð var baniiáð sam- hætt og það svo mjög, að hann
kvæjut' lögmáli MósesV;Páfinn datt oft úf stólnum. Síðar-fékk
leyféi samt- hjóhábandið. Kát- hann verki við hjartað. Með
rín frá Aragortiu. en svo hét áldrinum veisnaði honum, og
fyrsta drottning hans, missti loks varð hann nærri því heyrn
hvað eftir ánnað fóstur, en loks arlaus. Lúther hélt að allt þetta
eignaðist hún dóttur, sem skírð væri vegna þess að hinn per-
var María og síðar hlau,t_nafnið sónulegi djöfull sinn væri að
Blóð-Maria. ! ásækja hann. Læknar sjá strax
Eflir 17 ára hjónaband datt að hann hefur þjáðst af „Meni-
Henrikj-8. áilt í einu í hug, að éres veiki“, en af henni stafar
öll þesSi ár héfði hann lifað í höfuðverkir eins og sá, er Lúth-
sýnd óg vildi skilja af þeita er þjáðist af. Auk þess hefur
sökúm, en þá Var hann orðinn Lúther haft of háan blóðþrýst-
litlu máli
skipt, ef Lúther hefði ekki mis-
skilið sjúkdóminn og skellt
skuldinni á djöfulinn. Þannig
yakriaði að nýju djöflatrúin,
sem var alveg að hverfa.. Troels
Lund segir, að á míðöldum hafi
andskotinn verið hlægileg per-
sóna, sem kirkjan gerði gys að.
Fólk hugsaði þá mest urn
hreinsunareldinn og dýrlinga.
Lúther breytti öllu þessu,
kenndi fólki að óttast guð og
trúa á þann vonda. Afleiðingin
vai’ð hinar ægilegu ofsóknir og
galdrabrennur. Og allt þetta
vegna þess að Lúther þjáðist af
Méniéres veiki, sem hann vissi
ekki hvað var. Mamikynssagan
hefði orðið öll önnur, ef þessi
mikli maður hefði notið nú-
tímalæknishjálpar.
Þoldi aðeins
inniskó.
Fortíðin fekk líka mikið af
svipmóti sínu vegna þess að
konungar og aðrir þjóhöfðingj-
ar þjáðust af æðakölkun. Þann-
ig var ástatt með Karl 5., Don
Juan, Beaconsfield lávarð, Jo-
seph Chamberlain og Philip
annan Spánarkonung. Þegar
hinn síðast nefndi fæddist var
móðir hans svo stolt, að hún
neitaði að gefa hljóð frá sér,
meðan á fæðingu stóð. Sólin
settist aldrei í ríki hans, en
hann var ógurlegur harðstjóri
— vafalaust vegna þess að hann
gekk ekki sjálfur heill til skóg-
ar. Hann þjáðist af gigt, sem
hafði æðakölkun í för með sér
— þar að auki sennilega af
sykursýki og Brightsveiki. Á
einni mynd sést hann ásamt
boðberum frá Niðurlöndum,
sem biðjast vægðar. Konung-
urinn er skrautlega klæddur,
en á fótum hefir hann aðeins
inniskó — annað hefir hann
ekki þolað. Maður, sem er svo
þjáður, er ekki hinn rétti til
þess að biðja náðar.
Jeanne d’Are
hlaut aldrei
„leyndardóm kvenna“.
Fáir hafa leitað orsakanna
að gerðum Jeanne d’Arc.
hugum fóhis er hún dýrlingur-
inn og hetjan, hin hreina mey,
sem fór á konungsfund í karl-
mannskæðum og veitti her-
mönnunum nýtt þor með nær-
veru sinni, þannig að þeir báru
sigur af .hólmi.. Og Iqks vár hún
bvennd á báli eins qg hvér'önn-
ur galdranorn. í réttarskýrs]-
unúrrí ensku! sem sjaldan er
farið eftir, stendur .framhurð-
ur skjalþsveins hennar, d’Au-
lon. Þar segir svo m. a.: „Hann
hafði heyrt af vörurn. kvenpa,
er séð höfðu jómfrúna nakta,
og nutu.trausts hennar, að hún
heíði aldrei ko.mizt í kynni við
„hinn leynilega veikleika
kvenna“ og enginn hefði
nokkru sinni, séð þess merki á
klæðum hennar eða á annan
hátt.“ ;
Með öðrum orðum: Jeanne
d’Arc hafði aldrei á kheðum.
Vitranir sínar um að vera sí-
hrein fékk hún 13 ára að aldri,
um sama leyti og aðrar stúlkur
kynnast „veikleika kvenna“.
Vitranirar urðu æ sterkari, unz
hún 18 ára að aldri vann hetju-
dáðir sínar á 2—3 mánuðum.
Þá mun henni hafa verið ljóst,
að hún yrði aldrei eins og kon-
ur eru flestar.
Nú kynnast læknarnir þó
nokkrum stúlkum, sem líffæra-
lega eru eins og Jeanna d’Arc.
Stundum verða -þessar stúlkur
gripnar trúarlegu ofstæki -—
þær sjá sýnir, heyra heyrnir,
„Harðsotönn" hroUvakl
t Austurbæjarbíó.
Myndin, sem Austurbæjarbíó
sýnir þessa dagana, er vaía-
laust með „harðsoðnari“ hroll,-
vökum, sem hér hafa sézt iim
langt skeið.
„Þjóðvegur 301“, heitir þessi.
mynd, sem er tæknilega séð
mjög vel gerð, og iýsir baráttu
lögreglu þriggja fylkja í Banda
rikjunum við óvenjulega st-m-
vizkulausan bófaflokk. Yfir-
bófinn er ótrúlegur hrotti og
fúlmenni, fyrir utan morðin,
sem hann drýgir af stöku jafn-
aðargeði. Unglingar ættu aUs
ekki að sjá þessa mynd, en full-
orð'ið fólk, sem sækist eitu sér-
lega spennandi og taugaæsandi
klæðast karlfötum og vilja mynd, mun þarna fá eitthvað
vinna karlmannsverk. Kynduld við sitt hæfi. — Steve Cochran
Jeanna d’Arq var grundvöllur er hinn fúllyndi morðingi i
hetjudáða og þær verða ekki myndinni, einn þeirra, sem
minni af þeim sökum. Nú vit- .maður myndi forðast að hitta
um við aðeins, hvernig á þeim eftir að rökkva tekur. PhS.
stóð.
Mannkynssagan yrði vafa-
laust skiljanlegri, ef fleiri
læknar færu að athuga, hvað
þjáð hefir ýmsa heiztu menn
hennar.
(Þýtt).
Kaujil pll og silfur
Sigurgeir Sigurjónsson
hæstaréttarlögmafíut
Skrlfstofutíml 10—12 og 1—»
Aðalstr. 8. Siml 1043 og 809S0
PLASTPOKAR
til að geyma í föt og skó.
„GEYSIR“ H.F.
Fatadeildin.
hviiur 40 Og 57 em. rl.
Fýrirliggjandi.
0. Johnson & Kaaber,
Sími 1740.
J*
Fjölbreyttastur! — Odýrastur!
YÍSIR kostar aðeins 12 kr. á mánuði — en er þó fjölbreyttastur. — Gerist áskrifendur
í dag. — Blaðið er sent ókeypis til mánaðamóta.
— Uriiigiö £ 1000. eða talið víð litburðarbömin —