Vísir - 16.01.1954, Blaðsíða 5

Laugardaginn 16. janúar 1954
vJsila
Frammistaða ísiendingsins
vakti mikia athygli.
Enska borgin Hastings við
Ermarsund er sögufræg, enda
gerðust þar í nánd þéir atburð-
ir, sem skiptu sköpum um
framtíð Bretlands, og efamál
hvort áhrif orustu þeirrar, sem
háð var skammt norðan borgar-
innar árið 1066, hafa ekki
markað dýpri harðspora í sögu
Vestur-Evrópu, en nokkur ann-
ar atburður einn. En það er
ekki ætlunin að rekja sögu
Hastings, að öðru en því, að nú
um áramótin var háð þar al-
þjóðaskákmót, hið 29. í röðinni.
Þótt fyrirsögnin nefni „omstu“,
þá er ekki vitað um blóðsút-
hellirigar að þessu sinni, því að
nú börðust prúðmenni til sig-
urs á skákborðum og klæddust
ekki brynjum, skutu af bogum
né beittu eggvopnum.
Eg frétti að hinn ungi skák-
meistari íslands og Norður-
landa, Friðrik Ólafsson, væri í
Hastings og stríddi þar við
heimskunna berserki skák-
listarinnar. Það mun hafa verið
miðsumars 1951, sem Friðrik
tefldi á ungmennaskákmóti í
Birmingham, Englandi, og var
það víst fyrsta sinni, sem hann
keppti á erlendum vettvangi,
þá 16 ára. Við það tækifæri
kynntist eg Friðriki lítið eitt,
og fannst nú, ef svo má segja,
að eg ,,ætti“ eitthvað í piltinum.
Svo lék mér hugur á að vita
hvernig íslenzkum taflborðs-
kóngi reiddi af á þessum
þekkta vígvelli skákheimsins í
Hastings, svo að eg dró mig
þangað. Bjóst þó ekki við því,
að eg yrði erindi. feginn, þar
sem eg hugði vera þar íslenzka
kumpána, sem betur væru við
hæfi íslandsmeistarans i skák,
heldur en eg,, sem rétt kann
,.mánnganginn“. En það var
öðru nær, eins og síðar verður
'vikið að.
Eg bjóst við, að hinn tæplega
18 ára íslendingur mundi
standa í ströngu á þessu móti,
því að þar voru andstæðing-
arnir hans á taflborðinu engir
aukvisar. En Friðriki Ólafssýni
er ekki fisjað saman, svo milvið
sá eg og heyrði.
Brezki meistarinn Mr. Alex-
andér og rússneski stórmeist-
arinn Bronstein skiptu með
sér 1. verðlaurium. Mr. Álex-
ander sagði mér að Friðrik
hefði dugað sérlega vel, og
hefði e. t. v. vakið hvað mesta'
athyg'li þeirra,, sem kepptu, ef
B,ússarnir tyeir, Bronstein og
Tolush, hefðu ekki keppt. Eri
þeir skvggðu á flesta, erida eru
„rauðir hrafnar" næsta sjald-
séðir á Vesturlöndum um þess-
ar mundir.
Mr. Alexander taldi þá skák,
sém Friðrik tefldi síðasta á
rnótinu, vera snjallá, jafnvel
bezt leikriu skák mótsins, og'
heyrði eg sömu skoðun hjá
fleirum. Skák þessi var leíid
að morgni 8. jan. og stóð um
fjórar stundir. Eg læt hana
íylgja þér með. Skýringar eru,
Friðriks. en hann gat þess, ■ að’
þáer væru til ,,bráðabirgða“
þar sem honum hefði elcki gef-
izt tóm til að „stúdera“ skákina
nægilega.
Kóngsindverskvöm.
Hvítt: R. G. Wade.
Svart: Friðrik Ólafsson.
1. d2—d4 Rg8— -f6
2. c2—c4 g7- -g6
3. Rbl—c3 Bf8— -g7
4. e2—e4 0- —0
5. Bcl—e3 d7—d6
6. CO rC 1 e7— -e5
7. d4—d5 Rb8— -d7
8. Bfl—d3 Rf6— -h5
(g2—g4 betra).
9. g2—g3 Rd7— -c5
10. Bd3—c2 a7— -a5
11. Ddl—e2 Bc8— -d7
12. 0—0—0 a5— -a4
13. Rgl—f3 Dd8— -c8
14. Hdl—gl a4— -a3
15. b2—b3 Rc5— -a6
16. De—d2 Hf8— -e3
(Leikið til þess að
geta svarað: B—h6
með B—h8).
17:- Rf3—h4 Ra6—b4
(Rel og síðar Rd3
cr heppile gra bæði
ti1 "óknar og varn-
ar)
18. j. .-—T Rh5—f6
19. g3- —ct.l tr.- c7—c6
20. g4- -gö Rf6Xd5!
(Ef: R— h5, þá (21.
leikur: BXh5; g6
Xh5; 22. til g6! og
það er hvítur, sem
fórnar riddara, ekki
svartur).
21. Rc3Xd5 Rb4Xd5
22. e4X.d5 c6Xd5
23. DXd5 b7—b5
24. Bdl—f3 e5—e4
25. Bf3Xe4 Ha8—a6!
26. Dd5—b7 IIe8Xe4!
27. Db7Xe4 b5Xc4
28. b3—b4 Bg7—b2-f
29. Kcl—bl d6—d5
30. De4Xd5 Ha6—d6
(Betra var að láta
peðið eiga sig og
leika: D —f4).
31. Dd5—e4 c4—c3
(Ef drottning drep-
ur hrók, þá: B—f6-j—
og svart mátar).
32. Hdl—cl Bd7—c6
33. De4—c4 Dc8—b7
34. f2—f3 Bc6—b5
35. Dc4—f4 Bb5—d5+
36. Hcl—c2 Db7—d5.
37. Hhl—h2 Bd3—c4
(D—h2 ei; svarað
méð: DX‘á2-|- og
(38-:) KXD,
B—C4-Ú, og (39.:)
K—bl, a2-t og
mát).
38. Hc2Xb2 a3,v'b2
39. TTn2 > !)2 Dd5-7-dl-T . r
40. Be5—cl Bc4—d3+, ){J
Gefið (því hvítur er
rriáf eftir að cXb2+l
og (42.! ) K'Xb2—
D—c2+ (43.:)
K—ú3 H—a6
og mát.
Eg spurði bæði þátttakendur
mótsins og aðrs i um Friðfik
Ólafsson og hvaða \ álit þeir
hefðu á hæfileikum hans og
skákferli frafnyegis. Svörin
.voru greið þótt ekki verði rak-
in að sirini, ÖlÍ.a þá lund, að eg
varð gfútmoritinn áf því áð
vera iaridi Ffiðriksl Einhver
varð að vera montinn, en sjálf-
ur virðist Friðrik verá illa
heima i þeirri „list",1 ef hanri
kann þá nokkuð fyrir sér þar.
(Og kannske eg géti „skákað“
honum á því sviði!)
Hinn kunni skákmaður, dr.
Tartakower, hefir oft keppt í
Hastings. Þegar hann kom þar
fyrst, bar hann sigur af hólmi.
Að þessu sinni tapaði hann fyf-
ir Friðriki. Þegar dr. Tarta-
kower vann fryst sigur í Hast-
ings, voru óliðin 10 ár þar til
núverandi skákmeistari íslands
sá dagsins ljós! Sic transit
gloria . . ..!
Eins og eg drap á bjóst eg
við þvi, að íslendingar væru
með Friðriki í Hastings. Eg
varð því hissa þegar hann sagði
mér, að hann hefði ekki heyrt
né séð íslenzkan mann fyrr en
eg álpaðist á mótið næst síð-
asta dag þess.
Við íslendingar eigum fáa
„kónga“ á heimsmælikvarða.
Höfum við efni á því, að vera
svo snauðir, að senda án „hirð- j
manna“ á erlenda „vígvelli“ \
þá, sem eru okatækir á alþjóða
vettvangi? „Ber er hver að baki
nema sér bróður eigi“, og er
satt svo langt sem það nær. Það
skal styrk til þess að halda á
lofti fast, hátt og með fullum
sóma merki lands og þjóðar, og
það þótt öflugri þjóð sé en ís-
lendingar. Eg veit, að Friðrilc
Ólafsson er bráðsnjall skák-
maður og drengur góður það
eg þekki bezt. En er hér ekki
lagt fullmikið og erfitt á ung-
an einstakíing?
Björn í Mörk var ekki herði-
maður. Kári var í senn bæði
nógu vitur og drengur góður
til þess að virða og launa að
stoð Bjarnar. Þetta er ekki sagt
vegna Friðriks Ólafssonar.
Honum er, að eg hygg, e. t. v.
ekki eins mikil þörf á „Birni“
að baki sér og mörgum öðrum,
þótt ungur sé.
En því miður flaska íslend-
ingar æði oft, oftar en skyldi,
á því að ætla einstaklingi
meira, vænta meiri afreka, en
hyggilegt er — stundum til
skapraunar og tjóns fyrir alla
aðila. Svo að eg stæli ummæli
mikils sjómanns og aflamanns:
Það siglir enginn snjallt né
aflar vel, ef háseta vantar eða
þeir eru liðleskjur, sem verra
er að hafa til fylgis en ekki.
Lóndon, í janúar 1954.
bjak.
iltan úr heimi —
(Framli. af 4. síðu)
Al-Sauds var orðinn að báli.
Leitað var hófanna samkvæmt
arabiskum venjum. Ibn Saud
og ekkja Riads el Sohl féllust
á ráðahaginn. Svo fór Al-Saud
á fund væntanlegrar tengda-
móður, en Alia, sem ekki vissi
neitt um þetta var farin til
Englands og Frakklands í leyfi.
„Tilviljun“.
Og nú er hún var í París,
birtist Al-Saud þar allt í einu,
eins og af tilviljun. Og hann
leitaði fregna á laun af brúðar-
efni sínu. Hann komst að raun
um, að hún hagaði sér ekki
stranglega eins og arabisk,
siðavönd stúlka skyldi, heldur
tók fullan þátt í skemmtanalifi
ung'a fólksins á „vinstri bakk-
anum“. Alia var sem sé gagn-
tekin af frjálsræðishugsjónum
hinna vestrænu þjóða og það
lýsti sér einnig í þessu, er hið
gullna tækifæri barst í hendur
henni á Signubökkum.
Tónleikar Sym-
fóníuhijómsveitar-
innar.
Symfóníusveitin lék á þriðju-
dagskvöld undir stjórn Róberts
A. Ottóssonar með aðstoð frú
Þuríðar Pálsdóttur. „Tragíski“
forleikurinn eftir Brahms tókst
mjög vel í flutningi, þótt vand-
leikinn sé. Frú Þuríður söng
rósa-aríuna úr „Brúðkaupi
Fígarós“ og Alleluja eftir Mo-
zart, aríu Míkaels úr „Sköpun-
inni“ eftir Haydn og kavatínu
úr „Rakaranum“ eftir Rossini.
Tókst söngur hennar mjög vel
þrátt fyrir nokkurn óstyrk i
fyrstu, og náði hámarki sínu í
hinni vandasömu „kólóratúr“-
aríu Rossinis. Eftir hléið lék
svo hljómsveitin g-moll sym-
fóníu Haydns nr. 88 og .Galdra-
nemann“ eftir Paul Dukas, sem
flestir kannast við úr Disney-
myndinni „Fantasíu“.
Róbert Ottóssyni fór stjórn
hljómsveitarinnar mæta vel úr
hendi, og bar allt vott um sam-
vizkusamlegan undirbúning.
Voru margir vandasamir kafl-
ar. svo vel leiknir að furðu
geg'ndi. Nokkurs tvimælis ork-
ar hljóðfæraskipunin í síðasta
verkinu, Galdranemanum. —
Hljómsveitina skortir átakan-
lega hörpu, og þyrfti sem fyrst
að afla henni góðs hörpuleik-
Þegar Alia kom aftur f;ií
Beyrut s. I. haust og heyrði um.
samkomulagsumleitanirnar
setti hún skilyrði. Hún kvaðst
mundu giftast A1 Saud, en þvi
aðeins að hann gengi í utan-
rikisþjónustuna, og settist að v-
Washington, París, London eð’a-
Beirut, eða einhverri menn-
ingarborg. Hún neitaði að búa
í Saudi-Arabíu, þar sem konuj-
voru faldar fyrir öllum. Hú.-v
neitaði að bera slæðu. Og AJ-
Saud mætti aldrei kvongaj.i-
neinni annari konu, yrði 'a
helga henni allt sitt líf.
Emirnum leizt ekki á
blikuna og náfölnaði
er hanri heyrði þessa skil-
mála. Honum fannst þetta full—
mikið í ofanálag á það, sem
hann hafði heyrt um Aliu i
París. Að vísu vildi hann verða
við óskum deyjandi föður síns
en hann vildi ekki aðra konu er.
þá, sem í hvívetna vildi fylgja
arabiskum siðum. — En í Bei-
rut hugsaði Alia einnig sitt rát-
og komst að því, að Al-Sauff
átti þegar að minnsta kos’íi.
eina konu, tvo sonu og fjórsi*
dætur.
Það var meira en
hún gat rennt niður —
og nú er húri fyrir skörair.u
farin að stunda nám af nýju í
háskólanum 1 Beirut, en AI-
Saud tekinn til starfa í Riyadb,
og virðist vera á góðum veg§
með að verða landbúnaðarráó-
herra Saudi-Arabíu.
Bæði drógu andann léttara,
hinn arabiski emir, og hin unga
arabiska mær, sem hefur tiJ-
einkað sér vestrænar hugsjóni:-
Skyldmenni beggja urðu fyr-
ir miklum vonbrigðum. FyrJr
eigi löngu mundi rás viðburð-
anna hafa orðið öll önnur. A'
mundi hafa orðið ein margra
kvenna Al-Saúds og þótzt veJ
sæmd af. En tímarnir eru sí-
fellt að breytast — og nú einn-
ig í þeim löndum, þar sem flesi
hefur verið í sömu skorðum urr.
aldaraðir, eins og í löndur:>
Araba.
ara. Flýgill getur ekki komið §
stað þessa sérkennilega hjóð-
færis. Einnig saknar maðui
bassaklarínetlunnar, en hér váv
hlutyerk hennar leikið á saxc-
fón, raunar prýðilega, en tónn-
inn er annar.
Áheyrendur þökkuðu me
löngu og innilegu lófataki.
B. G.
Myndin hér að ofan var tekin um það bil, sem Hans Hedtoft tók við stjórnartaumunum í
Daumörku áf Erik Eriksen, sem er fyrir miðju á myndinni, skálar við eftirmann sinn og óska:
homun gæfu og gengis.