Vísir - 22.06.1954, Síða 5

Þriðjudaginn 22. júní 1954
VlSIR
Hví má ekki reisa Hali-
grímskirkju í Reykjavík?
Sú hefir oft orðið reyndin | þetta, er þeir hugsa málið ró-
með þessari þjóð og öðrum, að
þegar barist er fyrir framgangi
mikillar*og góðra mála, hefir
baráttan orðið löng og hörð áð-
ur en lokasigur vannst. Hefir
það þá líka oft orðið sú reynd-
dn, er lokasigur hefir unnist og
langþráðu marki náð, að löng
og leið saga um átök og harðar
'deilur gleymdist, og er það vel,
en lönd og þjóðir hafa sæmd
um aldir af sigri góðs málefnis.
Eg, sem þessar línur rita,
hefi lengi verið sannfærður
um, að eitt hinna góðu málefna
íslenzku þjóðarinnar allrar, er
að reisa Hallgrímskirkju í
Reykjavík. Hvers vegna? Vegna
þess, að með því reisti þjóðin
mesta trúar- og sálmaskáldi
sínu hinn veglegasta minn-
isvarða, og léti þannig í
ljós göfuga viðleitni til þess að
komandi kynslóðir héldu í
heiðri þau lífssannindi, sem
Hallgrímur Pétursson boðaði í
isálmum sínum og öðrum ljóð-
um, en jafnframt yrði það þjóð-
inni allri til aukins andlegs
styrks og þroska, að gera slíkt
• átak. Og einnig vegna þess, að
það er í fyllsta máta vel við
eigandi, að slík bygging yrði
reist í höfuðborg landsins, sem j£jagaj,
?byggð er fólki úr hverri ein-
ustu sveit landsins og afkom-
endum þess, og á alla sína
framtíð eins og landið allt undir
atorku fólksins, víðsýni og
göfgi, og að þjóðin eigi það trú-
•artraust, sem enginn hefir
glætt betur en Hallgrímur Pét-
ursson, og framar öðru getur
orðið til bjargar og vísa á rétta
leið, þegar kreppir að á einn
<eða annan veg.
lega og æsingalaust? Mundi
önnur bygging þessa bæjar
setja á hann meiri og fegurri
svip en Hallgrímskirkja, ef hún
væri upp komin á Skólavörðu-
holti? Er með nokkrum rökum
hægt að halda þvi fram, að hún
sé of stór, eins og G. S. hugsaði
sér hana? Of stór fyrir um-
hverfið, of stór fyrir bæinn, of
stór fyrir þjóðina? Nei. Slíku
er ekki hægt að halda fram í
landi, þar sem hvert stórmann-
virkið, sem reist hefir verið á
þessari öld, mesta framfara-
skeiði þjóðarinnar, hefir reynst
of lítið eftir nokkur ár.
Að síðustu: Það skiptir ekki
máli, þótt það taki langan tíma
að vinna lokasigurinn í þessu
máli. Aðalatriðið er, að áfram
verði sótt að markinu og þjóðin
verði hugsjóninni um Hall-
grímskirkju allrar þjóðarinnar
trú.
Axel Thorsteinson.
Þjóðgarðurinn á Þingvöllum.
Litið um öxl síðan friðunarlögin gengu í gildi.
Hr. Gísli Jónsson alþm. hefir nefndarmenn Haraldur Guð-
sent Vísi nokkrar upplýsingar mundsson og Hermann Jónas-
um þjóðgarðinn á Þingvöllum, I son. Ráðunautur var frá upp-
í því skyni, að þeirra verði get- ■ hafi og til dauðadags Guðjón
Lýðveldisafmælísins
minrcst í Svíþjóð.
Um þetta mikla mál, Hall-
•grímskirkju í Reykjavík hafa
illu heilli risið deilur af nýju.
Eins og svo oft fyrrum, þegar
loks hefir verið hafist handa
um nýtt átak til þess að sækja
fram að markinu, rísa menn
upp á ný og gera hverja til-
raunina af annari, til þess að
hindra að því verði náð.
Langt fyrir sunnan og ofan
allar mótbárur andstæðinga
málsins er hin mikla hugsjón,
sem liggur til grundvallar bar-
'áttu þeirra, sem vilja áð Hall-
grímskirkja verði reist í
Reykjavík. Það er húri, sem
•skiptir máli, —- að hún verði
framkvæmd. Og um hugsjónina
væri öllum sæmst að deila ekki.
Um hin minni atriði má
deila, en færi ekki bezt á því,
að um þau væri rætt af bróð-
urhug, en ekki eins og um stór-
pólitískt ágreiningsmál væri að
ræða? Það er vitanlega smekks-
atriði hvort mönnum finnst
Hallgrímskirkja, eins og Guð-
jón heitinn Samúelsson hugsaði
:sér hana, fögur eða ekki. Eg
hefi heyrt því haldið fram, að
hún sé ljót. Mér finnst hún fög-
ur og eg verð að játa, að mér
hnvkkti við, er eg heyrði einn
af ondstæðingum málsins halda
því fram, að hún væri ljót. en
"þetta er smekksatriði sem fyrr
segir. Þ.ióðinni er vel kunnugt
hvernig Hallgrímskirkja mundi
líta út, ef hún væri byggð í
samræmi við hugmynd hans.
Hverjum augum líta menn á (
Á þjóðliátíð íslendinga komu
í Svensk-Islándske
föreningen í Gautaborg saman
til kvöldverðar í Lorensborgs
Restaurant.
Að tilhlutan félagsins var
dagsins minnzt í öllum blöðum
borgarinnar, ýmist í forystu-
greinum eða fréttum. Auk þess
birti Göteborgs Handels- och
Sjöfarts-Tidning langa yfirlits-
grein eftir Skúla Skúlason rit-
stjóra. Samkvæmt tilmælum
blaðanna og félagsins voru fán-
ar almennt dregnir að hún í
Gautaborg 17. júní. (Fréttatilk.
frá utanríkisráðuneytinu).
ið í fréttum, svo að þjóðin fái Samúesson
nokkra hugmynd hvað gerstj
hefir í þeim málum undan- J
gengin ár og hvað fyrirhugað
er. Fer hér á eftir útdráttur úr
nokkrum hluta greinargerðar
þessarar, en annara kann að
verða getið síðar.
I
húsameistari rík-
isins, en frá 1944 Hörður
Bjarnason núverandi húsa-
meistari ríkisins. Umsjónar-
menn hafa verið Guðmundur
Davíðsson, Thor Brand og nú
síðast síra Jóhann Hannesson.
Sumarbústaðir.
Nefndin hefir ekki viljað
leyfa byggingar innan garðsins,
en ábúendum nærliggjandi
jarða leyft að leigja lóðir undir
sumarbústaði í samráði við
nefndina. Hefir á þennan hátt
verið úthlutað 50—50 lóðum
utan garðsins. Síðar var farið
að falast eftir lóðum í landi
Gjábakka austan þjóðgarðsins,
en sú jörð var í einkaeign. Þar
mátti þó ekki gera jarðrask
samkvæmt friðarlögunum nema
með samþykki nefndarinnar.
Samkomulag náðist ekki milli
eiganda og nefndarinnar og var
þá beitt eignarnámsheimild lag-
anna og taka jörðina gegn
fullri greiðslu samkvæmt matL
Komið var upp mikilli sauð-
fjárgirðingu til varnar ágangi
fjár að austan og fjárbúskapur
á jörðinni lagður niður.
Sívaxandi ferða-
mannastraumur
hefir verið til Þingvalla síð-
an friðunin komst á. Jafnframt
hefir vaxið þörfin fyrir margs-
| konar þjónustu og þyrfti að
sinna þeim málum betur, en
| f járskortur hefir hamlað. Eftir
! húsaflutninginn varð að byggja
tvær brýr á Öxará og leggja
akveg milli þeira, gangstíg
milli Valhallar og Þingvalla-
bæjar og á aðalveginn við
Flosagjá og frá Valhöll alla leið
i í Kárastaðanes vegna sumar-
1 bústaða.
Friðun.
Þingvellir, hinn forni þing-
staður landsins, hefir verið
friðaður með lögum og jafn-
Verkefni
Þingvallanefndar
er margvíslegt. Mörg undan-
gengin ár hefir 100 þús. kr.
verið árlega varið til ýmissa
framt gerður að þjóðgarði ís-' umbóta og hrekkur skammt,
GtTSTAF A. SVEINSSOiN
EGGERT CLAESSEN
hœstaréttarlögmenn
Templarasundi 1
(Þórshamar)
Allskonar lögfræðistörf.
Fasteignasalti.
lendinga. Höfuðtilgangur lag-
anna er að- varðveita fornar,
sögulegar minjar, og varðveita
hina sérstæðu náttúrufegurð
staðaiúns, vernda gróður og
koma upp nýjum, og prýða
staðinn eftir föngum. Þing-
kjörin nefnd fer með málefni
þjóðgarðsins. Er þetta þriggja
manna nefnd ólaunuð og kjör-
tímabil hennar sama og Al-
þingi. í fyrstu Þingvallanefnd
var Jónas Jónsson formaður og
með honum störfuðu í nefnd-
inni Magnús Guðmundsson og \ anteknum
Jón Baldvinsson fyrstu 10 árin. | kirkjunni.
því að verklegar framkvæmdir
eru miklu minni en æskilegt
væri. Ábúð á tveimur jörðum
þjóðgarðsins, Hrauntúni og
Skógartúni hefir verið lögð
niður, og fjárbúskapur bannað-
ur í Vatnskoti. Samtímis var
allt hið friðaða svæði girt 20
km. langri girðingu. Þegar
friðunarlögin gengu í gildi voru
öll hús nema jarðhúsin flutt
vestur fyrir Öxarár og eftir það
engar byggingar leyfðar milli
Hrafnagjár og Öxarár, að und-
Þingvallabæ og
Bærinn var um
I núverandi Þingvallanefnd er' þetta leyti endurreistur í forn-
Gísli Jónsson form. og með- ! um bæjarstíl úr varanlegu efni.
Tjaldborgarstæði.
Afmörkuð hafa verið sér-
1 stök svæði fyrir tjaldborgar-
! stæði milli Kaldadalsvegar og
hraunsins inni í Hvannagjá, en
bönnuð annarsstaðar vegna
eldhættu, sem reynst hefir
mikil vegna óvarkárni gesta og
hirðueysis. Var umgengni slík
að banna varð skemmtanir að
fullu, og eru nú ekki leyfðar
þar aðrar fjöldasamkomur en
þær, sem ríkisstjórnin kynni að
vilja halda. ÍSÍ hefir fengið
leyfi til að gera leikvang á
Neðrivöllum fyrir íþróttamót
og golfvöll á Efrivöllum og
verða þessir staðir opnir fyrir
almenning.
Skemmdir.
Miklu fé er varið árlega til
að bæta fyrir skemmdir sem
umferð um þjóðgarðinn veldur,
vegna skorts á nærgætni
manna í umgengni. Mestum
skaða valdá þó jafnan þeir, sem
hafa þar drykkjulæti í frammi.
Er sárt til þess að vita, að menn
skuli ekki geta lært að meta
helgi þjóðgarðsins, og að
drykkjusiður lúti þar í lægra
haldi.
IIALLGRÍMSaIRKJA. Þetta er
gömul skipulagsmynd af Skólavörðuholti, þar sem Hallgríms-
kirkju er ætlaður staður.
íngrid Bergman
leikur í „Ótta“.
Róm (AP). — íngrid Berg>«
man mun næst leika aðalhlut-
verk í myndinni „Otti“, sem
gerð verður eftir sögu eftir
Stefan Zweig.
Hefur- verið ákveðið, að kvik
myndin verði tekin í Þýzka-
landi, og mpn Roberto Rossel-
lini, maður Inðrid Bergman,
verða leikstjófi. Verður þetta
fyrsta kvikmyndin, sem þau
gera saman utan Ítalíu. _ j