Vísir - 05.07.1954, Blaðsíða 4

VlSIE
Mánudaginn 5. júli 195«
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsscn.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
tftgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlStR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Súni 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Féiagsprentsmiðjan h.f.
Ólafur Jóhannesson,
kaupmaður, sexiugur.
Ólafur Jóhannesson, kaup-'
maður, Grundarstíg 2 hér í bæn
um, er fæddur að Tröð á Áltta-
nesi 5. júií 1894. Hahn ér úr
góðu bergi brotinn. Móðir hans,
Guðlaug Björnsdóttir, systir
Erlendar Björnssonar, hrepps-
stjóra, að Breiðabólsstöðum á
Álftanesi og Björns Björnssor.-
ar, prests, að Laufási, var prýði
Aðstoð við íbúðarbyggiiHjar.
Margir dæma þjóðir eftir byggingum þeirra, stærð og útliti, og
er það þó ekki einhlítur mælikvarði á öllum sviðum þjóö-
iífsins. íslendingar hafa aldrci getað státað af höllum, enda þólt
mikill hluti efna þjóðarinnar liafi árum og öldum saman runniö
til að reisa hallir í fjarlægu landi.. Og lítið mundi fara fyrir
menningarafrekum íslendinga, ef byggingarlist landstnaima
á umliðnum Oldum — og jafnvel ýmsar byggingar síðari tíma —
væri höfð fyrir mælikvarða.
En byggingar eru ágætur mælikvarði á efnaliag þjóða ogt
smekkvísi, og óvíða munu þær vera betra dæmi í þessu efni en
hór á landi, því að hér hefur hver einstaklingur jafnan byggt fyrir
sig og sína, en sanioictinlegar, opinberar byggingar faia ekki
að rísa að ráði fyrr en ti síðustu áratugum. Byggingarefnið hefur
einnig reist íslendingum skorður í þessu efni fram á síðustu
tíma, og það hefur sett sinn svip á byggingarlist eða háttu iands-
manna.
Um þessar mundir er minnzt fimmtán óra afmælis eins elzta
byggingarfélagsins á landinu, sem komið hefur upp myndarlegu
hverfi íbúðarhúsa fyrir félagsmenn sína á þessu tímabili, og á
enn íbúðir í smíðum, sem fullgerðar verða áður en langt um
líður. Hefur það eins og önnur byggingarfélög gert efnaminm
mönnum fært að koma sér upp íbúðum, sem eru í hvívetna mjög
vel úr garði gerðar, og því átt drjúgan þátt í að leysa húsnæðis-
vandræði þeirfa, er hefðu ella þurft að líkindum átt í vandræðum
með að komast í betri vistarverur.
Segja má, aö mesta uppgangstímabilið í byggingarlist lands-
raanna, eins og á öðrum sviðum, hafi verið síðustu fiinmtán árin,
#
einmitt sá tími, sem ofannefnt félag hefur verið starfandi. IV.
gervallt iandið hafa menn gert sér far um að hæta húsakynrd
sín eftir getu, jafnskjótt og efni iiafa leyft, og margir jafnvel
teflt að tæpasta vað i kappi sínu í þessu éfni. Og menn hafa
viljað hyggja vel og varanlega, ekki tjalda til einnar nætur í
þessu efni. En þetta hefði ekki verið eins almennt, fjarri því, ef
hið opinbera Iiefði ekki sýnt skilning í þessu efni, og reynt að
greiða götu einstaklinga og félaga eftir megni. Mörgum fmnst þo
ekki nóg að gert að þessu leyti, og það er rétt, að enn eru margir'
sem hafa ekki getað byggt yfir sig af eigin rammleik.
En á það er að líta, að þjóð, sem er ekki stærri en íslendingur
og verður að sækja alit, hyggingarefni út fyrii' landsteinana, getur
ekki byggt yfir sig að öllu leyti, auk fjölgunarinnar, á aðeins
hálfúm mannsaldi'i. Ef iitið er á þetta með sanngirni, er ekki
liægt að ætlast til slíks. En þróunin er í rétta Att, og það er fyrir
iinestu, því að allir eru sanunáia uin, að áfram verði haidið i
, þessu efni.
Kröfur manna um íbúðir og byggingar liafa hreyizt taisvcrt
síðustu árin. Kröfurnar eru nú hávæi'aii en áður um að Ieyft se
að byggja einbýlishús, smá eða stór, og er þó greinilegt, að kostn-
aður verður á margan hótt meiri, þegar hver.maður á íþúð sína
í sérstöku húsi en ef fleiri búa saman. Hver slík íbúð hlýtur aö
vera kostnaðarmeiri í sjólfri sér, en auk þess kemur óbeinn
kostnaður, sem leiðir t.d. af meiri gatnagerð og öðru er að henm
lýtur.
Einhvern veginn hefur almenningsáiifið snúizt þannig, að
þeii' vei'ða æ fleiri, sem telja sér og sínum vart borgið með öðru
mótii en þvi, að þei.r húi í einbýlishúsi, enda er nú byggt meira af
slíkum vistarverum en' nokkru sinni fyrr. Menn vilja ekki búa
í fjqlbýlishúsum, og niunu íslendingar þó ekki vera verri sam-
býlismenn í siíkuin byggingum en útíéndingar. Sonnilega eru
þeir að mörgu leyti betri í þessu efni, en þó fælast menn almennt
slíkar byggingar.
En með þessu er bærinn þaninn svo út, að rekstur hans vcrður
miklu dýrari en ella, ailskyns þjónusta kostnaðarsamari og erfið-
ara að inna liana vel af hendi, nema gegn enn hærra gjaldi- en
eiia. Á þetta mega menn gjarnan líta þegar kvartað er um ha
gjöld til bæjariás, sem renna að mikju léýti til að uppfylla kröfur
borgaranna, er stafa af þenslu 'byggðarinnar, sem er Ivo mörg-
um kappsmál.
Byggingarfélögin hafa byggt sambýlishús, að vísu ekki mjög
stór, |en þau bafá méð stárfsemi sinni heft nokkuð þenslu bæjanna,
og géra því ekki aðeins þeiín gagn, sem fó íbúðir við viðunanlegu
verði á vegum þeirra, lieldur og ölluro hinum, er græða það í
iægri opinberum gjöldum, að byggðin er ekki eins víðáttuinikil
Dg réyndin mundi vera ef þeirra nyti ekki við.
lil að rekja. Hefur hún síðan
staðið við hlið manns síns með
hinni mestu prýði og reynzt
hqnum hinn ágætasti lífsföru-
nautur. Ólafur Jóhannesson á
tvö börn á lífi, þau Ástríði og
Jóhannes. Eru þau hin mann-
vænlegustu.
Ólafur Jóhannesson er mað-
ur prúðmannlegur og geðþekk-
ur, sem ber aðalsmerki sinna
góðu ættstofna. Hann er höfð-
ingi í heimagarði, vinur vina
sinna, listgefinn að eðlisfari og
hugkvæmur maður í bezta lagi.
Hann á marga vini, sem óska
honum og fjölskyldu hans alls
góðs á komandi tímum.
P. Jak.
lega greind kona, atorkusöm,
ráðdeildarsöm, fædd fjármála-
kona og heiðursmanneskja fram
í hvern fingurgóm. Maður henn
ar, og faðir Ólafs, var Jóhann-
es Sveinsson, skipstjóri, mikill
sjósóknari, aflamaður og dug-
andi maður í hvívetna.
Ungur settist Ólafur Jóhann-
esson i Menniáskólann, lauk
þar gagnfræðaprófi, sat fjórða
bekk þess skóla, en hvarf frá
námi, gerðist kaupmaður hér í
Reykjavík og hefur rekið verzl-
un hér síðan, og stundum um-
svifamikla.
Árið 1925 kvæntist Ólafur
Mörtu Sveinbjarnardóttur, ætt-
aðri héðan úr Reykjavík. Var
hún kona glæsileg ásýndum og
kvenkostur ágætur. Hún lézt
eftir stutta sambúð þeirra.
Árið 1929 kvæntist Ólafur
Guðrúnu Sigurðardóttur Ein-
arssonar, verzlunarmanns á
Stokkseyri. Hafði hún fengið
hið bezta uppeldi, ung' sett til
allmikillar menntunar og vel
gefin eins og hún á ættir sínar
Ætla að hefja trjárækt
á Sahara
London (AP). — Hér hefur
verið stofnað félag, sem hefur
óvenjulegan tilgang.
Ætlar það að ráðast í skóg-
græðslu í Sahara, til að hindra
ágang sands af auðninni á byggi-
leg héruð. þokast sandurinn suð-
ur á bóginn 50 km. á ári á 3000
km. löngum „vígstöðvum".
GCSTAF a. sveinsson
EGGERT CLAESSEN
hœstaréttarlögmenn
Templarasundi 1
(Þórshamar)
Aliskonar lögfræðistörf.
Fasteignasals.
[Margfr er skréfió
Refsivert atSiæfi eða ekki að
falla í öngvit á hersýningu?
Málið rælf i brezka þinginu.
Refsing ungs liðsforingja i
Coldstream-lífverði Elisabeihar
drottningar vaki mikla
lineykslan á þingi í dag.
Coldstream-sveitin er ein-
valalið, og í henni er enginn
maður undir þrem álnum. Það
er ætlazt til þess að slíkum
mönnum, að þeir hnígi ekki í
ómegin, og sízt liðsforingjarnir.
En það kom samt fyrir einn
þeirra, þegar æfð var athöfn su,
sem nefnd er „Trooping the
Color“, en þá fær þjóðhófðing-
inn lífverðinum fána sinn til
varðveizlu. Hinn ungi maður
hné niður á hersýningarílöi,
inni, en byssan var föst í hendi
hans, þótt hann félli í ómegin.
Myndi r birtust af þessu i
flestum biöðum landsins, en
yfirmaður hersveitarinnar
dæmdd foringjann til innisetu ;
herbúðunum um hríð.
Þingmaður nokkur spurði svo
í gær, í hvaða hersveitum
Bretlands það teldist refsivert
athæfi að falla í öngvit á her-
sýningu. Var honum svarað, að
það væri ekki refsivert, en
þingmaðurinn mælti þá, að í
lífverðinum teldist það sama og
að maðurinn stikist um
skyldustörf sín, því að ýmsir
byggju sig undir hersyningu a
vepjulegan hátt, meðal annars
með því að sitja að sumbli nótt-
ipa áður. Kvað við hlátur i
deildinni, er ráðherrann mælti
þ'etta.
1 þessum dálki hefur oft verið
rætt um utgjöld þau, er ferming-
ar hafa i för með sér, og þá
einkum kostnaðinn við að fata
fermingarbörnin, eins og tízkan
krefst á hverjum tíma. í. hitt eð
fyrra var síðan stungið upp á
því, að hér yrði farið að dæmi
safnaða vestan liafs, og teknar
upp fermingarskikkjur, sem leigð
ar væru út af kirkjusöfnuðum.
Undir eins, er fyrst var a þetta
mál minnst hér í Bergmáli, vakti
það mikla eftirtekt og virtisf eiga
marga fylgjendur í hópi aimenn-
ings, enda munu ýmsir hafa rek-
ið augun í nauðsyn nýs fyrir-
komulags til sparnaðar, þótt
fyrst liefði verið opinberlega
niinnst á það hér.
Skriður kemst á málið.
í fyrra komst svo skriður á
málið, þvi þá tók sóknarprestur-
inn á Akranesi upp hugmyndina
og framkvæmdi hana hjá sér. Sið
an hefur málið verið rætt í öll-
um söfnuðuin í Reykjavik og virð-
ist hafa fengið mjög góðar undir-
tektir. Loks hefur verið kjörin
nefnd til undirbúnings athugana
fyrir þjóðkirkjusöfnuðina í
Reykjavík og hefur hún sení frá
sér eftirfarandi skýrslu: „Um
nokkurn tima undanfarið hafa
ýmsir hér i bæ rætt um það, að
gott myndi vera að létta fólki
fermingarkostnað með þvi, að
börn yrðu fermd í hvítum kyrtl-
um, sem kirkjan léti í té.
Fermt í kyrtlum í haust.
Af því tilefni boðaði stjórn
kirkjunefndar kvenna Dóm-
kirkjunnar, formenn kirkjukven-
félaga og prestskonur safnaða
þjóðkirkjunnar í Reykjavik á
fund iil skrafs og ráðagerða. Á
þeim fundi kom í ljós að í ölluni
söfnuðunum höfðu prestar, safn-
aðarstjórnir og kvenfélögin rætt
málið, og var mikill samhugur og
áhugi á að iirinda málinu í fram-
kvæmd. Var kosin nefnd til und-
irbúningsathugana, og hefur hún
nú lokið störfum, lagt fram til-
lögur og aflað tilboða um gerð
feriningarkyrtlanna. Er ákveðiö
að Iiefjast handa strax og ínunu
flestir söfnuðir þjóðkirkjunnar
afia sér fermingarkyrtla fyrir
haustið ....“
Þáftur kvenfélaganna.
Og kvenfélögin eru stórtæk,
eins og svo oft áður, þvi í lok
skýrslu undirbúningsnefndar-
innar segir: „Kvenfélög safnað-
anna, þar sem þau eru til, gefa
kyrtíána og sjá um allt þar að
lútandi. Rætt hefur verið uiu
leigugjald fyrir kyrtlanotkun,
vegii.á þvotta, og mun nánar verða
kveðið á uni það síðar.
Ef kvenfélög safnaða úti um
land hafa hug á að koma sér upp
fermingarkyrtlum, er nefnd sú,
sem kosin var til undirbúnings-
athugana fyrir þjóðkirkjusöí'nuð-
ina í Reykjavík, fús til að veita
allar upplýsingar þeim tii hægð-
arauka. Formaður þeirrar nefnd
ar er frú Elísabet Árnadóttiiv
kona 'séra Óskars Þorlákssonar
Dónikirkjuprests i Reykjavík.“
Fagnaðarefni.
Þvi ber sannarlega að fagna,
að þessu máli hefur nú verið siglt
heilu í liöfn. Það mun áreiðan-
lega verða mikið fagnaðarefni
mörgum efnalitlum, sem nú þarf
ekki lengur að bera kviðbojsa fyr-
ir þvi að fermingarbarn þeirra
þurfi að standa öðruvisi fyrir alt-
arinú, en þéirra sem betur mega
sín. Dæmin um fjárútlátin í sam-
bandi við fermingar eru of kunn
til þess að þörf sé að rekja þau
frekar hér. — kr.