Vísir - 09.07.1954, Blaðsíða 4

VtSIR
WXS13L
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Síxni 1660 (fiœm iínur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
„Þau sungu um frið".
Jk hugasamur kommúnisti er í gær látinn vitna í þjóðviljanuin
**■ um ferðir sínar um Austur-þýzkaland nú fyrir skemmstu,
cg er fyrirsögnin hér að ofan fengin að lani af þeirri frásögn.
í rauninni eru það ekki neinar rosafréttir, að menn skuli „syngja
iim frið“ austan járntjalds, því að kommúnistar koma aldrci
saman, án þess að syngja í þeim dúr, enda þótt reyndin aí starí-
semi þeirra sé hvarvetna hið gagnstæða, úlfúð og hatur, ófriður
og fjandskapur.
það er vissulega fróðlegt að fá að vita urn það, hvað maðurinn
sá margt skemmtilegt í Austur-þýzkalandi, hvað verkalýðnum
leið dæmalaust vel, og hvað mikið hefur verið gert til pess að
lionum líði sem alh-a bezt, svo að engum manni komi til hugar
að fara að taka sig upp og fara slyppur og snauður yfir í auð-
valdseymdina fyrir vesíen járntjaldið. En eins og allir vita hefur
ílóttamannastraumminn verið stríður austur á bóginn áru.n
saman, því að allir vilja vitanlega komast í frelsið og sæluna,
sem þeim er búiní ríkjum kommúnista.
pað er einnig góðra gjalda vert, að borið skuli vera til baka
allt, sem kommúnistaráðherrarnir í Austur-Berlín létu sér um
munn fara fyrir rúmu ári, þegar þeir skýrðu frá því, að verka-
lýðurinn ætti við ill kjör að búa og þeim hefðu orðið á alvarleg
mistök, þegar þeir heimtuðu aukin afköst, en gættu þess ekki
að bæta hag alþýðu manna að sama skapi. það hefur lengi legið
í loftinu, að kommúnistaráðherrarnir í Austur-Berlin hafi bonð
sjálfa sig ómaklega sökunr, þegar þeir gáfu slíka lýsingu á ástand-
inu í verkalýðsríkinu, og nú hefur íslenzk alþýða fengið sann-
ánirnar fyrir þvi, að þetta var rangur vitnisburður.
það er gott til þess að vita, að verkalýður Austur-Berlínar
og margra annarra borga i Austur-þýzkalandi skuli í rauninni
ekki hafa haft neina ástæðu til þess að gera tilraun til byltingar
þann 17. júní á árinu sem leið, svo að ljóst verði, að uppreistirnar,
sem þá urðu víða um landið, hafi bara verið gerðar að undirlagi
Bandaríkjanianna og annarra slíkra, sem a:stu menn upp me5
lognum sögum um að þeim liði alls ekkert vcl, þrátt fyrir nar
áþreifanlega sælu.
i Víða um lönd hafa menn verið haldnir þeirri firru, aö geslir
í ríkjum kommúnista geti ekki farið allra sinna ferða án eftirlits,
þeir sé leiddir á þá staði, sem ætlaðir sé til sýningar, og þar só
vitanlega allt í bezta lagi. þetta er að sjálfsögðu hin mesta vii,
leysa, því að menn eru síður en svo teymdir um eins og gripir —
hver getur farið hvert sem hann vill, séð allt sem hann langar
tíl og það er lögð áherzla á, að komumenn tali við sem flesta
heimamenn, er geta leitt, fáfróða en fróðleiksfúsa í álían sann-
leika. Og það er ekki verið að vinsa úr svo að ferðamenn hitti
einungis þá ánægðu, en það er svo einkennilegt, að í alþýðu-
jíkjunum finnast einungis ánægðir karlar og konur.
Væntanlega veröa gerðar ráðstafanir til þess að þýða þessa
þanka ferðalangsins islenzka á þýzku og senda til A.-þýzkalands,
svo að þeir verði leiddir í allan sannleika austur þar, sem hata
ekki enn komið auga á sæluna, eða gætu hugsað sér að endur-
llaka byltingartilraunina frá í fyrra sakir misskilnings á kjörum
§ínum.
. »
Byggðarssfn Reykjavíkur.
' k 3 undanförnu hefur vaknað víða úm land mikill áhugi fyrir
að koma upp byggðasöfnum, þar sem geymdar verði sér-
kennilegar minjar fyrri tíma í hverju byggðarlagi. Hefur slíkum
söfnum verið komið á laggirnar á ýmsum stöðum, og fyrr í
vikunni sagði Vísir frá sýningu muna úr slíku safni, er halain
hefur verið á Akueryri. Munu þessi söfn verða smækkuð mynd
af þjóðminjasafriinu, er stundir líða, og verða til mikils fróðleiks
fyrir allan almenning.
Hér í Reykjavík hefur lítið bólað á áhuga manna fyrir því,
að reykvísku byggðarsafni verði komið upp, og er leitt lil þess
að vita. Hér í bæ er margt gripa, er ætti heima á slíku safni,
en nnmu fara forgörðum á næstu árum, ef ekkert verður að geit.
Margt hefur glatazt á síðustu árum, en meira má ekki fara sönm
leiðina. Bærinn og Reykvíkingafélagið eiga að taka höndunl
áaman í þessu efni, og ger-a það fyrr en síðar.
Húsmæiur neituðu að kaupa
kjöt uppspreugdu verði.
Ongþveiti ríkti ityrst í stað eftir
af nám k jöí sköinmtu » nar ■ Br etlandi
Kjötskömmtun hefur verið af-
numin i Bretlandi. — Milljónir
brezkra húsmæðra höfðu árum
saman hiakkað til þessa dags,
því að þær höíðu búið við kjöt-
skömmtun í 14 ár.
En vonbrigðin urðu beizk, er
hinn mikli dagur frjálsra kjöt-
kaupa rann upp, því að verð
lagið þaut upp á svipstundu.
En þær létu koma krók á móti
bragði og settu raunverulega
upp sitt eigið verðlagseftniit.
. .Feikna Ju'öng var í kjötbúð'-
unum þegar er opnað var og
aígreiðsluvandræði ú borgunum
voru svo mikil, að sumstaðar
lokuðu kjötsalar húðum við og
viðvið og hleyptu fólki inn i smá-
hópum.
En það kom heldur en ekki á
húsmæðurnar, er þær komust aö
raun um, að verðlag á kjöti i
steik, og öðru fyrsta flokks
kjöti hafði skyndilega hækkað
um helming. Og þær vildu
ekki líta við kjöti, sem kostaði
um 20 kr. pundtð, eða álíka og
fyrsta flokks kjöt er selt í
Bandaiíkjunum, og keyptu ó-
dýrara kjötið. Og þær keyptu
sama magn og áður meðan kjót-
ið var skammtað. Margar liöfðu
á orði, að þær hefðu komist al
með lítið kjötmagn í 14 ár, og
það gætu þær einnig nú, þar tii
verðið lækkaði.
Kjötskömmtuninni lauk um si.
helgi og fólk hafði hlakkað til
að fá sér góða steik í fyrsta
inatinn, en af ofannefndum
orsökum var ekki hreyft við
fyrsta flokks kjötinu í fjölda
verzlana, þrátt fyrir alla ösina,
:• A Smithfield kjötmarkaðnum,
éem er aðalkjötmarkaðurinn i
London, ríkti algert öngþveiti í
:? klst. Umferðarstöðvun var a
öllum götum í grennd við mark-
áðinn og kjötsalarnir neituðu að
afgreiða fyrir en um hægðist.
Á kjötmarkaðnum bjóða smá-
salar í kjötbirgðir, sem þeir svo
selja í búðum sínum. í von um
mikla sölu var boðið hátt, enda
verðlagseftiiiit lagt niður með
afnámi skömmtunarinnar. Og
nú verða það líklega brezkar
húsmæður, sem raunyerulega
ráða kjötvei'ðinu.
Margt er shritjS
Rjómaísinn tekur við af
„cocktailnum“ í Rússlandi.
Vodkahringuriuii varð undir.
Tímarnir breytast í Rúss-
landi, eins og víðar.
í hinum fræga -,,coktail“-
bar í Moskvu (Koktail Khall)
Eignir Byggingarfél.
verkamanna nema
nú 18.4 millj.
Aðalfundur Byggingarfélags
verkamanna var haldinn s.l.
mánudag 5. júlí, á fimmtánda
afmælisdegi félagsins.
Formaður félagsstjórnar,
Tómas Vigfússon, flutti skýrslú
um starfsemi félagsins á 15 ára
æviskeiði þess, en einkum
á s.l. ári. Á árinu var lokið við
byggingu 5 húsa með 20 íbúð-
um. Verið er að ljúka smíði 4.
húsa með 24 íbúðum, og hafnar
eru framkvæmdir við þrjú ný
hús með 18 íbúðum. Þegar þau
eru fullgerð, hefur félagið látið
reisa samtals 62 íbúðarhús með
262 íbúðum, svo og skrifstofu-
og verzlunarhús.
Grímur Bjarnason, gjaldkeri
félagsins, las upp reikninga
þess, en eignir þess nema nú
18.4 millj. króna. Stjórn félags-
ins var endurkjörin, en hana
skipa, auk Tómasar og Gríms,
þeir Magnús Þorsteinsson vara-
formaður, Alfreð Guðmundsson
ritari og Bjarni Stefánsson með-
[stjórnandi.
við Gorkystræti, þar sem menn
áður sátu á stólum við stórt
hringlaga afgreiðsluborð og
drukku Tara og Mjrak og aðr
ar cocktail-tegundir rússnesk
ar, sitja menn nú við smáborð
og eta rjómaís með teskeið eða
sötra kælda óáfenga drykki
gegnum strárör.
Áður fyrr, eða frá því er bar-
inn vár opnaður á stríðsárur,-
um, var lokað þarna klukkan
3 á nóttu, og oft drukkið fast.
í vor sem leið hófu kommún-
Istablöðin reiðilestur yfir óregl
unni þarna og alls konar
hneykslismálum, sem drykkju-
skapurinn leiddi til. Voru syn-
ir ýmissa kunnra kommúnista-
forsprakka farnir að sækja
þangað ásamt léttlyndum vin-
konum og sættu harðri gagn-
rýni fyrir ósæmilega fram-
komu. Leiddi þetta til að barn-
um var lokað um mánaðartíma
og var svo þetta útbú vodka-
hringsins lagt niður, en rjóma-
íssambandið hefur tekið við og
flaggar með nafni Mikoyans ráð
herra, sem fer með innanríkis-
viðskiptamálin.
Ýmsum knæpum á götuhorn
um, þar sem menn gátu feng-
ið sér vodkasnaps á leið til
vinnu eða á heimleið úr vinnu,
hefur einnig verið lokað.
Föstudaginn 9. júli 1054
Bergmáli barst eftirfarandi
bréf i gær frá bæjarbúa, er ræð-
ir um mál, sem margir munu
kannast við, en samt sem áður er
sjaldan rætt um: „Eg sendi þér
þetta bréf meira að gamni
mínu, en vegna þess að ég haldi
að mark verði á mér tekið. eða
ég búist við því að það hafi nokk-
ur áhrif í þá átt, að stöðva happ-
drættisflóðið, sem skollið hefur á
þetta bæjarfélag. Eg hef stundum
verið að velta því fyrir mér, hvort
engin takmörk væru sett fyrir
þvi hve mikið mætti selja af happ
drættismiðum á hverjum tima.
Hver ræður?
En svo virðist ekki vera. Auð-
vitað eru allir nriðar seldir i góð
um tilgangi, um það þarf ekki að
efast. En það er aftur hitt, hafa
menn almennt efni á því að leggja
þessa peninga fram? Eitt ágætt
happdrætti var sett í gang fyrir
skömmu, en það er fyrir dvalar-
heimili aldraðra sjómanna. Nú
skyldi enginn skilja orð mín á
þann veg, að ég hafi nokkuð á
móti því, siður en svo. En með
því eru flokkahappdrættin orðira
þrjú. Eg veit um fólk, sem á miða
i happdrætti háskólans, hjá S.f.
B. S. og' svo hjá dvalarheimilinu.
Það eru ekki litlir peningar sem
festast á hverjum mánuði hjá
þeirri fjölskyldu.
Seljast illa.
Þótt sala happdrættis sjóman-
anna hafi gengið mjög vel, og
sagt er að miðar hafi selst alveg
upp, þá er það, að nú er svo
konrið að happdrættismiðar f
ýmsum tækifærishappdrættum
seljast ekki, jafnvel þótt góðir
vinningar séu i boði. Fólk er far-
ið að takmarka við sig þessi kaup,.
og er það skiljanlegt. Samt er það
einkennilegast að þeir, sem
minnst eiga til, virðast á hverjum
tíma vera auðfengnastir til þess
að kaupa sér von í vinningi. Eg
læt svo hér staðar nmnið, en vona
að menn taki orð mín til athug-
unar.“
Menn eru sjálfráðir.
Bergmál lætur þetta bréf ekki
1 lil sin taka að öðru leyti en þvi,.
að það veit, að niikið fé fer í
happdrættisnriðakaup á hverju
ári hjá almenningi. En svo er
hinu lil að svara, að inenn eru;
sjálfráðir. Engin neyðir þessunx
kaupum upp á menn, og menn
ráða sér sjálfir gagnvart þessu
fargani. Það mætti aðeins bæta?
því við að í sjálfu sér er ekkert
við þvi að segja að happdrætti
séu til, en verra er þegar mann
hafa keypt miða í einhverju
þeirra og svo er drætti frestað
mánuð eftir mánuð. Margir hafa
þá glatað miðum sínum, og eru
liættir að fylgjast með í blöðun-
um, ef vinningsskýrslur eru nokk.
urn tínxa birtar. — kr. '
Bslenzk sýning
í líiel.
þann 18. júní sl. var opnuð
í Kiel islenzk bóka- og mynda-
sýning á veguin háskolans þar,
og stóð hún yfir þar til 27. júní.
Voru þar sýndar samtals um.
400 gamlar og nýjar bækur.
Sýningin vakti nokkra at-
hygli þar í horg, en aðallxvata-
maður hennar mun hafa verið
íslandsvinurinn prófessor dr.
Kuhn við Norrænudeild skól-
ans.
Sendilierra íslands í þýzka-
landi, Vilhjálmur Finsen, og
rektor skólans, prófessor dr.
Hofmann, voru viðstaddir opnura
sýningarinnar auk margra ann-
arra.
Utanrikisráðuneytið,
Reykjavík, 7. júlí 1954.
i