Vísir - 29.11.1954, Blaðsíða 6

6
vtSíR
Mánudaginn 29. nóvembftr 1954
DAG8LAÐ
Ritstjóri: Eersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti S.
Oigefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIE BL?.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.í.
Symfoníutónleikarnir.
Sinfóníuhljósveitin hélt tón- j Síðar um kvöldið var fyrstu
leika í Þjóðleikhúsinu á föstu- ' verkunum tveim úrvarpað af
dagskvöld og lék „Nuages“ eftir j segulbandi og tókst hörmulega,
Debussy, Júpíter-sinfóníuna einkum sinfónían. Er vonandi
eftir Mozart, en með hljóm- að píanókonsertinn fái ekki
j sveitinni lék Shura Cherkassky aðra eins útreið, þá er honum
j 1. píanókonsert Tsjaíkovskís verður útvarpað.
Hann feafíi lög SlB' H!I)3Sflle
j (b-moll). Stjórnandi var Ró-
; bert Ottósson,
í fyrsta verkefninu reyndi
mjög á blásarana, eins óg títt
er í tónverkum Debussysj og
stóðust þeir þá eldraun með
miklum sóma. Var flutningur
þessa fagra verks mjög eftir-
B. G.
Kunnur rfihöfiiitdir
styttir sér ðkSur.
Frá fréttaritara Vísis. —
Stokkhólmi í nóvember.
Einn kunnasti og efnilegasti
tektarverður, og tókst stjórn- meðal ungra rithöfunda í Sví-
andanum að halda fallegu jafn- j [>jóð, Stig Dagerman, fyrirfór
■ft^að hefur vakið talsvert umtal, að Churchill lét svo um mælt vægi milli blásara og streng- sér nýlega, 31 árs að aldri.
-t- í ræðu um miðja síðustu viku, að hann hefði gefið Mont- j leikara. j Fyrir um það bil 9 árum síð-
gomery marskálki fyrirmæli um .það tveim mánuðum fyrir j Júpíter-sinfónían, síðasta og: an þótti sýnt, að hann myndi j
stríðslok, að vopnum þýzkra hermanna, sem voru teknir til ef til vill fegursta meistaraverk komast mjög langt á listabraut-
íanga, skyldi haldið til haga. Hafði hann það í huga, að vopn- Mozarts, var flutt af mikilli inni, og 25 ára gamall samdi
um þessum mætti beitt gegn Rússum, ef þeir gerðu tilraun til leikni og stílfimi. Er ánægju- hann leikrit, sem Konunglega
að sækja lengra vestur á bóginn en að markalínum þeim, legt til þess að vita, að hljóm- ! leikhúsið sænska sýndi. Þá hef-
sem þeir og Vesturvöldin höfðu samið um að skyldu skipta sveitin getur skilað slíku verki j ur hann ritað margar skáld-
löndum með þeim við hernám Þýzkalands og Austurríkis. jafn-fagurlega, ekki sízt vegna j sögur, ritað í blöð og samið
, , þess, að flutningi Mozart-verka1 kvikmyndahandrit. — Fyrir
Þetta heiur að sjalfsogðu verið hent a lofti af kommumstum hefur undanfarið verið talsvert j nokkrum árum fékk hann .
og öðrum, sem taka viðbragð í hvert skipti, sem blakað er við (4b6tavant. j skilnað frá konu sinni; sem var ,
þeim, enda þótt sömu aðilar megi ekki heyra það nefnt, að þeir ] Flestir munu telja píanó. þýzk en síðar gekk hann ag
sé kommúnistar eða þeim þarfir að einhverju leyti. Þarf Það (konsertinn háamrk þessara' eiga kvikmyndaleikkonuna An-
engum að koma á óvart, en ummæli Churchills og fyrirmæli tónleika, enda þótt mér hafi itu Björk Undanfarið hefur þó 1
hans sýna og sanna h?ð, sem oft hefur komið fram, að hann j íundizt meira til um sinf6híuna,| verið hljótt um nafn hans _
er maður fram.-.V.n, ce eru þeir fáir, sem eru honum glöggari Hinu verður ekki neitað; að stig Dagerman var ÖUum b6k_
að þessu leyti, þótt margir þyki vita jafnlangt nefi sínu eða frammistaða Cherkasskys var; menntavinum í Svíþjóð rnikill
lengra. Og víst er, að veldi og áhrif kommúnismans mundu hin giæsiiegasta. og nýtur hin' harmdauði.
engan veginn vera eins geigvænleg og raun ber vitni, ef hans sérstaða og furðulega tækni j
ráðum hefði að jafnaði verið fylgt, þegar lagðar voru áætlanir hans sin ákafiega vel í þessu I
stríðsáranna. j var hrifning áheyrenda ^
Þegar unnið var að undirbúningi innrásarinnar á meginland einniS mikil og einleikarinn
Evrópu, lagði Churchill til, að ráðizt yrði á land á Balkanskaga, i klappaður fram hvað eftir ann-
en ekki beint yfir Ermarsund frá Bretlandi. Hann taldi, að að með miklum fognuði.
varnirnar mundu eðlilega vera veikari svo fjarri Þýzkalandi! Róbeit; Ottósson stjóinaði
sjálfu, en að auki gerði hann sér grein fyrir því, að með því örugglega og af mikilli
móti mundi áhrifum kommúnismans verða bægt frá Balkan- smekkvísi. Hann og hljómsveit-
skaganum og jafnvel stærri svæðum Evrópu. Hann fékk þó in veittu ei#eikaranmn einnig
ekki að ráða þessu, og sjá menn nú það, sem honum var ljóst ómetanl.ega aðstoð í píanókon-
þá, hversu miklu kyrrara mundi vera í heiminum og minni sertinum’ Þótt sumsstaðai væú
hætta af kommúnismanum, ef áhrifum Rússa hefðu verið settar ium fullmikla hlédiægni að
, . , ... i ræða. Því má ekki gleyma, sem
skorður austar í alfunn. I ° ’
Nikulás Rubinstein sagði um
Rússar voru líka búnir að sýna hug sinn rækilega, þegar konsert þennan, þegar honum
Churchill gaf Montgomery marskálki þau fyrirmæli, sem geti'ð var sýndur hann, að þetta væri
er hér að framan. Gleggsta dæmið um heilindi Rússa og ein- j „einvígi milli hljómsveitar og
lægni í baráttunni fyrir björgun Evrópuþjóða er framkoma píanós“. Mætti raunar segja j
þeirra gagnvart Pólverjum, og fyrst og fremst íbúum Varsjár. svipað um fleiri tónverk af j
Rússar hvöttu Varsjárbúa hvað eftir annað til að gera upp- þessu tæi. En þá gildir líka að
reist gegn Þjóðverjum, þegar rauðu herskararnir nálguðust borg láta ekki sinn hlut.
þeirra. Varsjárbúar gerðu þetta, en samstundis var framsókn
rússnesku hersveitanna hætt, svo að Þjóðverjar gætu í ró og
næði murkað lífið úr þeim mönnum, er gripið höfðu til vopna
.gegn þeim í Varsjá.
Brunnsjö.
THRICHI.OK-HKE INS U M
bjíTírg
Sólvaiíagötu 74. Simi 3237.
^ BarmahliA - 6. •
Csiunnavfi jfiil ^
SKÓVtWZLUN . AUSTURSTRÆTI 12
Og Rússum nægði eldd, að horfa á bað, meðan nazistárnir
hjuggu pólsku frelsishetjurnar í spað handan Vistúlu, því að
þeir brugðu einnig fæti fyrir fyrirætlanir bandamanna sinna,
er vildu senda flugvélar með vopn og vistir frá Bretlandi til
að varpa þeim niður yfir borgina. Rússar neituðu þeim flug-
vélum um heimild til að lenda í Rússlandi, sem nauðsynlegt
var til þess að þær gætu flogið með fullfermi og hjálpin orðið
sem mest. En þetta var eðlilegt frá sjónarmiðd Rússa, því að
þeir vildu láta myrða sem flesta af þeim Pólverjum, sem voru
■ekki á bandi þeirra.
Það er eíigum efa bundið, að Rússar hefðu haldið áfram
sókn sinni vestur eftir Evrópu 1945, ef þeir hefðu treyst.sér
til. En þeir gerðu sér grein fyrir því, að vígbúnaður banda-)
manna þeirra var meiri en svo, að þeir gætu gert sér vonir
um að hafa sigur í slíkri sókn. Sjálfir áttu þeir iíf sitt því að
þakka, að bandamenn þeirra höfðu hjálpað þeim um vopn og 1
vistir, svo aö þeir vissU, hvers Bretar og Bandaríkjamenn voru
megnugir. En það' var þó ekki að ófyrirsynju, ao Churchill gaf
Montgomery þessa skipun. Hann vildi vera við öllu búinn, og
það er venja hygginna manna.
Churchill varaði fyrstur manna við hættunni af nazistum,
Norski asdidýptarmælirinit
koMÍnn í 20 íslenzk skip.
Hér eru nú komnir á markað-! Eftir þrjúár var dýptarmælir-
inn hinir nýju norsku astic- inn tilbúinn og skyldi liann þá
dýptarmælar. Komu þeir fyrstu fcngmn í liendur iðnaðinum til
í sumar og eru nú um 20 í þess að framleiðsla hans gæti
notkun í íslenzkum bátum og tog- hafiz.t. í harðri samkeppni yið.32
urum. \ önnur fyrirtæki fékk Simonsen
Um þcssar mmidir eru staddir: Radio A./S, Oslo, cinkarctt á að
hér tvcir nienn frá fyrirtæki j íramleiða norska dýptarm'ælinn.
þvi, sem framleiðir þc'ssa dýpt- En'smáín saman hafði mönn-
annæla, en það heitir Simonsen . um orðið ljóst, að bátaflotinn
Radio A.S. líeifa þcir Raiph Eide j mundi verða stærsti kaupandi
verkfræðingur og Ragnar Hallre. |. dý ptarmælanna. Þess vegna
Koiuu þeir hingað á vcgum Frið-i'Iagði framlciSandinn alit kapp á
riks A. Jonssonar úívarpsvirk.ia, ‘!áð aðhæfa bergmálsdýptarmælinn
en hann héfur umboð fyrir S'im-' hinum sérsiöku þörfum bátaifiot-
onsen Radio iiér á landi. S.þ ans og aðstæðunum um borð í
laugardag áttu blaðanienn lal við báímuim. Þetta verk tók tvö ár
þá um þennan nýja asdic-dýpt-; i viðbót, þannig að fyrstu SIM-
armæli og sogðu þcir m. a.:
1 síðustu síyrjökl imnu nokkr-
komu á
ir norskir yerkfræðingar lijá i
RAÐ dýptarmælarnir
markaðinn árið 1950.
Árið áður höfðu lokatilraunir
en merin létu aðváranir hans léngi eins og vindur um eyru \ brezkum rannsó'knarstofnunu.m farið frara á sildv.eiðum við Is-
þjóta. Hann benti einnig á járntjald það, sem kommúnistar j við lilraunir með háiiðnilrijóð i land í m.b. „Yartdal" undir stiórn
hafa dregið frá Eystrasalti til Adríahafs, og þáð þjóðafangelsi, | sambandi við dýptarmæta og ás- j Finns Devolds fiskimálaráðu-
sem kommúnistar hafa sett á laggir austan þess. Hann kvað dietæki. Eftir stríðið voru þcssir' nauts.
fyrstur upp úr með það. Og með fyrirmælum sínum 1945 verkíræðingar •’áðnir að Asdic-j Simonsen Rádio A/S var um
sýndi hann, þótt ekki yrði Ijóst fyrr en fyrir fáeinum dögum, dcild hinniu- nýstai'niiðu rann- j þetta leyti alveg nýtt fyrirtæki,
að hann var þá þegar búinn að gera sér grein fyrir hættunni sóknarstofniinar norsica iiersins en þyi var stjórnað af þekktum
af kommúnistum þrátt fyrir blíðmælgi þeirra á ráðstefnum. jí ilorten. I ___________
Það lilýtur að vera iiieir en
litið byggt í bænum, sagði mað-
ur við mig, sem er um þessar
mundir að byggja sér smáíðúðar-
liús. Hann var að fárast út af
sementsleysinu, er licfur stöðv-
að framkvæmdir lijá honum sem
öðrum. í yor var svo mikið se-
mcnt, að eklci var hæg't að fá
iárn eða annað nauðsynlegt til
bygg'inga, nema tekið væri eitt-
hvað af sementi um ieið hjá
sama býggingarvörufirma. Nú cr
þetta breytt. Nú er ekki liægt að
fá einn poka af sementi og allar
framkvæmdir stöðvast, einmitt
meðan ve.ður er til þess að steypa.
Mikið er byggt.
Sementsskorturinn er tilfinn-
anlegur nú, segja þeir,- seni
standa í húsbyggingum og er það
sjálfsagt mjög bagalegt, en sem-
ent mun þó væntanlegt innan
tíðar. En taka má undir það, að
mikið sé byggt af íbúðarhúsum,
því livar sem farið er um út-
hverfi bæjarins má sjá nýbyggð
liús í tugatali og önnur sem ver-
ið er að vinna að. Það ætti að
fara að rætast eitthvað úr hús-
næðisleysinu, ef þessu heldur
þannig áfram.
Þörfin mikil.
Það sést líka bezt nú, þegar
vitað er um allar þessar nýbygg-
ingar íbúðarhúsnæðis live þörf-
in fyrir húsnæði hefur verið
mikil. Og samt er lcvartað með
miklum rétti yfir því, að enn sé
langt frá því að nægilegt hús-
næði sé fyrir hendi. Greinileg-
ast kemur það fram á auglýsing-
um blaðanna, en á hverjum degi
er meira og minna auglýst eftir
ibuðum, en aftur á móti sára-
sjaldan að auglýsingar uni hús-
næði á leigu sjást. Það sýnir sig
greiniléga, að þess var sannar-
Iega þörf, sem gert hefur verið,
að greiða fyrir því að einstalcling
ar geti ráðist i að byggja. En
segja má að bæði ríki og bær, og
þá einkum Reykjavíkurbær hafi
stutt dvggilega að því að sem
flcstuni yrði kleift að eignast þak
yfir liöfuðið,
Þyngsta þrautin.
Það veit engin ncma sá cr
reynt hefur, sagði eitt sinn við
mig fjölskyldumaður, sem var
iúisnæðislaus og varð að leysa
heimili sitt upp um stundar sak-
ir. Það er áreiðanlega það versta,
sem getur hent einn mann, sem
á ung börn á framfæri, að vita
ekki hvar liann getur fengið inni
fyrir þau. Verst er svo að þurfa
að lokum að sæta afarkjörúm í
lélegu húsnæði, sem oft og ein-
att getur verið lieilsuspillandi,
en það hafa ýmsir orðið að sætta
sig við, meðan lítið hefur verið
um leiguhúsnæði. En með jafn
örum byggingaframkvæmdum og
nú er, ættu þeir timar bráðum að
vera liðnir. — kr.
liafði setl á markaðinn radjosima,
og reyndum verkfræðingum. Það
sein vakti athygli sökum þess
hve einfaldur ög traustbyggður
liann var og jafnframt öflugur.
SIMRÁD radiósímá nota nú:
norski flotinn, Slysavarnafélagið,
Fiskimálastöfnunin og farartæki
símans, Fyrirtækið byggði einn-
ig „AValliie-Talkie“ (lítið ferða-
útvarp og -senditæki), og hefur
það selt norska liernum mörg
þúsund þeirra, Nokkur SIMRAD
„Walkie-Talkie“-tæki liafa einn-
ig verið seld danska hqrnum,
birgðaniáiaráðuneyti Bretlands
og islenzku landhelgisgæzlunni.