Vísir - 05.01.1955, Qupperneq 8

6
VtSIR
fekólans í Moskvu. Nú voru
horfur stórum betri en fáein-
jjm árum áður.
I fyrstu höfðu ekki þótt
iglæsilegar horfur fyrir mann,
er hafði numið borgaralegan
refsirétt, því að bolsivikar
itöldu, að sakamálalöggjöf
væri að-eins ■ verkfæri í hönd-
um ríkisins — yfirstéttarinnar.
Slík löggjöf mundi verða að
engu, er byltingin. gerði stétta-
muninn að engu. Það var
marxistakenning dag'sins.
næsta fáir, sem hirða um að þeirra, sem hann kallar „lýð-
íá sér verjanda.
Öfug þróun.
En er líða tók á þriðja tug
aldarinnar beindist þróunin í
þveröfuga átt. Ríkisbáknið —-
með ógrynni lögreglu að bak-
hjarli — þarfnaðist nýrra kúg-
unarlaga til þess að löggilda
völd sín á ölium sviðum rnann-
legs lífs. Vishinsky lagði af
greiðvikni fram þekkingu sína
í þessum tilgangi. Skömmu
eftir 1930 ,,dó“ kenningin um
að lögin mundu verða að engu.
Leikni hans kom einnig fram í
því að beita orðatiltækjum
lýðræðisins til að vegsama ein-
ræðið.
En frægur varð þessi fim-
leikamaður stjórnmálanna árið
1926, þegar hann var i forsæti
við Shaktá-málaferlin svo-
nefndu, en þá voru 53 verk-
fræðingar lögsóttir fyrir
-skemmdarstarfsemi. Hrakyrti
hann sakborningana svo, að
sumum. undirtyllum hans þótti
nóg um, en yfirboðarar hans
voru harla ánægðir. Sjö árum
síðar var hann valinn til að
lögsækja útlendinga og Rússa
í Meiro -Vi ekers-m álafeilu n um.
Þar þótti húsbændum hans
einnig rnikið til dugnaðar hans
kóma, en hann náði hámarki í
átta stunda skammaræðu, er
hann formælti bæði sakborn-
ingum og vitnum hin's opin-
bera.
Opinber ákærandi.
En þetta var aðeins aðalæf-
ing íyrir stórt hlutverk í sjón-
leik Stalins til að ná algerum
völdum í flokknum.. Árið 1934
var Vishinsky gerður aðalrann-
sóknardómari vegna morðs
Kírovs, riíara Leningraddeild-
ar flokksins og annars va'Jda-
mesta manns miðstjóx-narinn-
ar. Vishinsky tilkynnti Stalin
niðurstöður sínar milliliðalaust,
en skýrsla um þær hefur aldrei
verið birt opinberlega. Ýmis-
]egt. einkennilegt — annað en
það, að Kix-ov var eini hættu-
legi andstæðingurinn, sem
Stalin átti — þótti benda til
þess, að Stalin mundi eiga ein-
hvern þátt í morðinu.
Hvað um það — Síalin réð
því, að Vishinsky varð aðal-
ákærandi ríkisíxis! í tækan tíma
til að hafa yfirumsjón með
hreinsunarmálaferlunum 1936-
38. Eins og allir vita, varð
hverskonar gagnrýni réfsivert
athaífi á þeim árum og mið-
.stjórn flokksins . varð alvöld í
öl’ura efrium. í rauninni ef
dómsvald Sovétrikjanna nú
ekki annað en dómsvald
Kommúnistaflokksins, því að
enda þótt hver maður hafi ,að
nafninu til rétt til að kveðja
vepjanda sér til fulltingis, er
það ekki ýkja mikið, sem
verjandi þorir að segja gegxi
urnboðsmanni einræðisherrans-
— sækjandanum. Þeir er.u,. þvi
Aðeins tveggja
kosta völ.
í x-auninni á sá maður, sem
er ákærður fyrir ..p.ólitískt af- í
brot, aðeins tveggja kosta völ
— áð játa állt pg biðjast misk-
unnar éða vefða pyníaður að
öðrum kosti.
í: ofsóknarréttarhölöunum um
miðjan fjófða tug aldari-nnar
„tapaði“ Vishinsky alárei máli.1
|-Sex hópar þekktra bolsivika
i v-oru leiddir fyfir rétt ó því
j tímabili G(g voru 54 þeirra.
] gerðir áð „óargadýrum" við
yiirheyrslurnar. Margir voru
1 dæmdir á laun. sennilega af
því að þeir neituðu að játa.
Dómar voru kveðnir upp, en
ékkert birt um sakargiítir eða
málsmeðferð. Eigi færri en átta
. hershöfðingjar voru skotnir, án
■ þess að þeir væru sakaðir um i
nokkurn skapaðan hlut opin-
berlega.
I Fyrir moiÆ Kirovs var
' dauðarefsing ekki til í Kúss-
landi fyrir pólitísk afbrot —
Lenin hafði verið því andvígur.
Stalin vildi síðar fá dauða-
í-æðislegustu stjórnarskrá
heims“.
Á þessum umbrotatímum
hafði Víshinsky einkar náið
i samstarf við Jagoda, meðlim
miðstjórnarinnar og yfirm.ann
, leynilögi’eglunnar — NKVD.
En árið 1938 var sami Jagoda
, ákærður fyrir margvisleg ó-
! dæði. Þegar fyrir réttinn kom,
i leitaðist liann við að aftur-
kalla játningu sína, en Vish-
I insky var fljótur að þagga nið-
ur í honum. Jagoda var sekur
fundinn og tekinn af:þegar.
SÍÐAKI GREININ UM
VISHÍNSKY BIRTIST f
NÆSTA 12 SÍÐU BLAÐI.
Gdv-frjxi selisr met í
fóÆuMrmm
frá Kæstrup.
Síðastliöinn sunmtdag lesíaði
ÍGullfaxi — millilandavél Fiugfé-
lags íslands — meiri póst á Ka-
' strup-flugvelli í Khöfn, en nokk-
uru sinni áður hafði farið með
einni flugvéi þaðan.
! Alls tók Gullfaxi 85 póstpoka,
refsingu leidda i lög, en þá réð e®il HT5' Þess lék liann
Kirov. frá því, en eftir lát hans nokkuð á 2. Icst af öðruin llutn-
var tillaga Stalins samþykkt in8i og- 18' iarþega.
umsvifalaust.
Þúsundir manna
teknar af lífi.
Nöfn. þeirra manna, sem
Vishinsky sendi i gröfma. •—
suma eftir að þeii* höfðu verið
heilt-ár.. í höndu m. Iögreglúnn-
( ar --- eru fræg írá fýrstu árum
, byltingarinnar. Margír voru i
miðstjörninni eða fvrrverandi
; ráðherrar: svo sem Rykov.
Kamenev, Zínoviev, Smirnov,
Bukharin, Sokolnikov, Krest-
(insky og s.- frv. Þúsöndir voru
(hraktir i útlegð- eða skotnír og
meira erii tiiilljón manna varð
flokksræk.
Meðal þeirra, sem :;mál var.-
íiöfðáð gegn. var Krýlenko, ,-j
þekktasti lögsþékíngur, Sovét-
ríkjanna, er Vishinsky tók við
störfum unáir handleiðslu hans.
Kx-ylenko hafði verið vinúr
Lenins og hann ög . Vishinsky
höfðu samið lögfræðiharidbók,.
enda varð V-ishinsky eftirrriað-
ur hans. Krylenko var sagðm-
ágætlega fær. um að' öðlast þá
tvíhyggju, -sem nauðsynleg er
fcil að lögsækja byltíngarmenn,
er hann hafði haft;. náið sam-
starf við. Vishinsky hafði einn-
ig fullan hug á að Iæra af
honum, enda Iauk sámstarfi
þeirra svo, að Vishinsky hjálp-
aði hinum gamla yfirboðara
• sínum til að Verðá skoíinn.
| En að launum fyrir elju sína
! víð þettavar.Vishinsky sæmdur
j orð-u Rauða verkamannafánans,
gerður að meðlim æðsta ráðs-
ins og sýndur margvíslegur
annar sómi, svo sem sá, að
hann fékk 200,000 rúblna
Stalins-verðlaun.
Innanlandsflug hef-ur verið
með mesia móti síðnstu dágana,
sem um getur um þetta leyti. árs.
Þannig fluttu flugvélar’-F! I. á
þriðja huiulrað farþega s.I. sunnií
dág og m. a. var Sölfaxl — ],in
nýja millilandavél félagsins scnd
tvivegis til S^úðárkróks eftir far-
þegum, cr voru selflirttir þangað
frá Hólmavík og Akureyri. Eri
auk Sólfaxa fóru Douglasvélar
fjórar ferðir beint á millí Akur-
eyrar og Reykjavíkur.
í gær voru þrjár flugvélar
semlar til Akureyrar.- Eru það
bæði skólanemendur og sjómerin
sem sóttir og flútlir eni iiiilíi
þessara stáða.
ÁRMENNINGAR. íþrótta-
-æfingarnar eru byrjaðar aft-
ur og verða þannig í íþrótta-
húsinu í kvöld: Minni salur:
Vikivaka- og þjóðdansafl:
KI. 7: 6—8 ái'a börn. — Kl.
7.40: 9—10 ára böm. —-Kl.
8.20: 11—12 ára börn. —-
Kl. 9: Unglingaf!.. — Mætið
öíl. — Stjómin.
Miðvikudaginn. .5, janúar 1955

FORSTOFUHERBERGI til leigu í Sörlaskjóli 64, up.pi. Alger reglúsemi, áskilin. (52 GET tekið. no-kkra menn í fæði. Sími 7865. (53 MMMMI
AFGREIÐSLUSTÚLKA óskast í Westend, Vesturgötu 45. — (35
HERBERGI vantar fyrir starfsmann. Otto A. Michel- sen. Sími 81380. (21
KÚNSTSTOPPUM og ger- um við. allan fatnáð. Kúnst- stoppið, - Aðalsíræti 18 (Upp- salir). Gengið. inn frá Tún- götu. (33
LÍTIÐ herbergi til leigu að Hjallalandi við Nesveg. Reglusöm stúlka gengur fyi*- h'. — (60
axiUMAVÉX A-viðgerðir. Fljót afgreiðsla. — Sylgja, Laufásvegi 19. — Sími 2656.
Heimasími 82035
VIÐGERÐIR á heimilis- vélum og móiorum. Raflagn- ir og breytmgar raflagna. Véla- og raftækjaverzlunin Bankastræti 10. Sími 2852. Tryggvagata 23, sími 81279.
STÓR lyklakippa með númeraspjaldi, tapaðrst á gamlársdag. Vinsamlegast skilist á lögi’eglustöðina, gegn fundarlaunum. (38
GULLARMBAND hefir tap- azt. Finnandi vinsamlega skili því á Bræðraborgar- stíg 1, gegn fundarlaunum.

FRÍMERKJASAFNARAR. Hentugar geymslumöppur af ýmsum stærðum fyrir heilar frímerkjaarkir og fyrstadags umslög. Sig- mundur Ágústsson, Grettis- götu 30. (58
PENINGAR töpuðust í miðbænum í gærmorgun. — Finnandi vinsamlega hringi í síma 1174. (43
MÁNUDAGINN 3. jan. tapaðist kvenmannsann- bandsúr (gyllt) fi’á Banka- stræti um miðbæinn að Ás~ vallagötu 39. Skilvís finn- andi geri vlðvart í síma .5492 eða Ásvallagötu 39. Fundai’laun, (55
SEM NÝ kíæðskerasaum- uð föt (brún) á meðalmann, til sölu með tækífærisverði á Njálsgötu 104, kj,, eftir kl. 7. (49
NOTABUK b.arnavagn (amerískur) óskast til kaups Uppl. í síma 80555: (54
TVÆR buddur fundnar á gamlársdag. Sími 2008, (51
Á ÞORLÁKSMESSU tap- aðist karlmannsarmbandsúr. Tegund (Grana-sport). — Finnandi vinsaml. hringi i síma 81143. (50 SAUMAVÉL, Necci, hand- snúin með mótor til sölu. — Nökkvavogi 15. Uppl. í síma 2859. (45
KAUPUM vel með farin karlmannaföt, útvarpstæki, saumavélar. húsgögn o. fl. — Foi-nsalan Greuisgötu 31. —• Simi 3562. (179
BLÁTT unglingahjól (Her- cules) tapaðst í Súðurgötu í gær. Firmandi geri viðvart á Hávallagötu 47. Sími 7845. (61
KAUPUM og seljum alls- konar notuS búsgögn, karl- mannafatnað o. m.-fl. Sölu- skálinn, Klapparstíg 11. Sími 2926. "(269
KVENÚR, gull, fundið. — Uppl. í síma 2607 kl. 5—8.
TÆKIFÆRÍSGJAFIR: Málverk, Ijósmyndir, mynd*
Æfingar í í'iróttaliúsinu
verða þannig í kvöld: Stærri
Salur: Kl. 7—8 III. fl. karla,
handknattleikur. — Kl. 8—
10, körfuknattleikur karla.
Fjölmennið og mætið stund-
víslega. —- Stjómin.
RAFTÆKJAEIGENDUR 1
Tryggjum yður lang ódýr-
asta . viðhaidskostnaðmn.
varanlegt viðhald og tor-
fengna- varahlutL Ráftækja-
tryggingar h.f. Sími 7601
ALlir fara
sömu leið.
j Árið 1936 vár Víshinsky á-
samt fleiri mönum gerður að
ritstjóra Sovétstjórnarskrár-
innar, ásamt Jegorov, Jezhov,
(Uborovich og Jakir. Hann
! hjálpaði síðar til að dæmá þá
alla sem ,,fasista“ og „svikara“,
! en ekkert bendir til þess, a'ð
I' kamr hafi — að rannsökuðu
máli - — skipt um. - skoðun á
sameiginlegu. meistaraverki

' MAÐUR í fastri stöðu
óskar eftir fOi-stofuherbergi,
með innbyggðum skáp. Hefi
síma. Tilboð sendist fyi'ir
fimmtudagskvöld, afgr. Vís-
is, merkt: „7 — 490“. (39
STÚLKA óskar eftir her-
bergi. Uppl. í síma 81825,
kl. 9—6. (40
HERBERGI til leigu nú
þegai' á Sólvallagötu 27, II.
hæð til vinstri, eftir kl. 6.
SKRIFSTOFUSTÚLKA
óskar eftir herbergi, nærri
miðbænum. .— Uppl. í síhia
5945. „ (48
ENSKU og DÖNSKU
utwk íiiðúfz /^jcinsson
.AUFÁSVFGI 25 . SÍMI I46H
ESTUR-STILAR-TALÆFINGA?
ir, málverk og- saumaðai
myndir,— Setjum upp vegg-
teppi Ásbru. Simi 82108,
Grettisgötu 54. 090
HÚSGAGNASKÁLINN,
Njálsgöcu 112. Kaufxir og
selur notuð húsgögn, herra-
fatnað, góífteppi og ileira.
Sími 81570. (48
SKRIFTARNÁMSKEIÐ
hefst föstudaginn 14. janúar.
Ragnhildur Ásgeii'sdóttii'.
Sími 2907. (44
DUGLEG stúlka óskast
strax. Uppl. í sima 6450, (57
STÚLKA getur fer.gið at-
vinnu við eldhússStöi-f nú
þegar. Uppl. í eldhúsinu að
Rö'ðli eða í síma 6305.. (56
Hitari í vél.
STÚLKA óskást í Mötu-
neyti-F. :R. — Uppl.-.i. síma
81110. (46
PLOTUR í grafreitL Út-
vegum áktraðar plötur á
grafreiti með stuttum fyrír-
vara. UppL á Rauðarárstíg
26 (kiah^.«c). — Simi 612«.