Vísir - 15.01.1955, Blaðsíða 4

1
swjypwprrcrpaw
vísm
VlSIfi
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Rristján Jónsson.
Skrifstoíur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm linur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Varð homim ágengt?
Framkvæmdarstjóri Sameinuðu þjóöanna, Dag Hammarskjöld,
hélt heimleiðis frá Peking, höfuðborg Kínaveldis, í upp-
hafi þessarar viku, og er kominn til New York, aðalstöðvar
samtakanna, en enn vita menn ógerla um árangurinn af för
hans. Hann hefur varizt allra frétta, hvenær sem blaðamenn
hafa lagt fyrir hann spurningar á leiðinni um það, hvort hon-
um hafi tekizt það, sem hann ætlaði sér, þegar hann lagði upp.
Hann hefur svarað því einu, að Sameinuðu þjóðirnar sé sá
aðili, sem fyrst eigi að fá að vita um árangurinn af förinni, og
mundi hann því ekki greina frá honum fyrr en hann væri
komínn á leiðarenda.
Sehnilega hefði Dag Hammarskjöld ekki lagt á sig hina
iströngu för austur til Kína, ef valdhafarnir þar eystra hefðu
ekki gert sig seka um það fáheyrða framferði, sem var að
dæma ellefu ameví. ... hermenn sem njósnara, suma til ævi-
langrar fangavistar. Með því brutu Kínverjar gegn þeim
hefðbundnu reglum, sem gilt. hafa og miða að því að draga
lítið eitt úr mannúðar- og miskunarleysi styrjalda. Hermenn-
irnir fara eftir skipunum sínum, og eiga að njóta verndar og
nokkurs öryggis, þegar þeir eru teknir höndum af fjandmönn-
um. Þær reglur virða kommúnistar að engu. En auk þess var
þarna um samningsrof að ræða, því að Kínverjar áttu fyrir
löngu að vera búnir að framselja fanga, sem þeir tóku í Kóreu-
stríðinu. Þeir voru sjálfir annar aðalaðilinn að þeim samn-
ingum, sem um þetta voru gerðir, og gátu þá ekki borið því
við, að þeim væri málið ekki skylt.
Að sjálfsögðu hafa menn bollalagt mikið um það, hver muni
hafa orðið árangurinn af för framkvæmdarstjóra Sameinuðu
þjóðanna á fund hinna rauðu valdhafa í Kína, og þegar þetta
er ritað, er ekki enn ljóst orðið, hvað gerzt hafi. En menn
grunar, að Kínverjar hafi verið ei’fiðir viðskiptis, enda hafa
þeir sýnt það áður, að þeir fara. sínu fram, hvað sem hver
segir, og hirða lítt um afleiðdngarnar. Menn verða líka að
hafa það hugfast, að ráðamenn þar í álfu eiga erfitt með að
slaka til, snúa aftur með það, sem gert hefur verið eða sagt,
því að af því leiðir álitshnekkir, ærusvifting. sem enginn fær
risið. undir. Dómarnir yfir Bandaríkjamönnunum hafa líka.
verið gott áróðursefni fyrir kínverska kommúnista heima fyrir,
þótt fréttii-nar hafi fenglð mjög misjafnar viðtökur annars
staðar, en áróðurinn færi út um þúfur, ef það yrði heyrin
kunnugt, að mennirnir hefðu verið látnir lausir eftir. alit
bramboltið.
Menn hallast að því, að Kínverjar muni fáanlegir til að
skipta á flugmönnunum og kínverskum námsmönnum, sem
Bandaríkjamenn vilja ekki sleppa úr landi. Mundi þá mega
telja það nokkurn árangur af för Hammarskjölds, en eí hann
hefur ekki getað fengið neinar tryggingar fyrir því, að hætt
verði yfirgangi Kínverja við nágrannaríkin í suðurátt, en
ókyrrðin þar er vafalaust sprottin undan þeirra rifjum, þá er
vafasamt, hversu varanlegur árangur verður af för hans.
Norrænasýningin í Róm.
Yfirlýsing frá IMýja myndlist-
arfélaginu.
Nýlega birtist í dagblöðum
bæjarins tilkynning frá Félagi
íslenzkra myndlistarmanna um
væntanlega þátttöku íslend-
inga í norrænni listsýningu í
Róm, og hyggst félagið eitt
saman að hafa alla forgöngu í
málinu fyrir íslands hönd.
Vegna tilkynningar þessarar,
óskar félag okkar að taka fram
það, sem hér fer á eftir:
í öllum hinum Norðurlönd-
unum starfa mörg listamanna-
félög og hefur ekkert einstakt
íélag forgöngu í málum eins og
þessu, heldur nefndir, sein
kosnar eru af listamannastétt-
inni í heild. Hér starfa nú þrjú
félög myndlistarmanna, en eitt
félagið hefur enn haldið þeirn
forréttindum að hafa umboð
fyrir Norræna listabandalagið,
og stafar það frá þeim tíma, er
það var eina félagið. Þegar um
er að ræða þátttöku íslenzku
þjóðarinnar í sýningum er-
lendis virðist það augljóst mál,
að listamannastéttin öll verði
að standa að baki slíkri þátt-
töku og að réttur allra lista-
manna sé jafn hvar í félagi sem
þeir eru.
Hið háa Alþingi hefur sam-
þykkt að styrkja sýningu þessa
af slíkri rausn, að. íslenzkir
listamenn hafa aldrei fyrr haft
jafn rúman fjárhag til að vanda
sem bezt til sýningar eins og
nú, og er allri stéttinni skylt
að þakka þá vinsemd og skiln-
ing, sem það hefur sýnt þessu
máli. Og til að stuðla að góðrí
samvinnu listamanna hefur
Alþingi sett það skilyrði .fyrir
fjár'veitingunni, að öli iista-
mannafélögin vinni saman. —
Samþykkt Alþingis er svc-
hljóðandi:
„Vegna þátttöku íslenzkra
myndlistarmanna í samnor-
rænni listsýningu í Róm. Undir
búning og tilhögum á þátttöku
þeirra í sýningunni skal ákveða
með samþykki Menntamála-
ráðuneytisins kr. ; 100,000,00,
enda annist 2 fulltrúar Félags
íslenzkra myndlistarmanna, 2
fulltrúar Nýja myndlistarfé-
lagsins og 1 fulltrúi félagsins
Óháðir listamenn myndaval og
aðrar framkvæmdir."
En í stað þess að taka þessu
höfðinglega tilboði hefur Félag
íslenzkra myndlistarmanna nú
útilokað samvinnu við hin
iistamannafélögin tvö með því
að kjósa sýningamefnd ein-
samalt og heimta einræði í
þessu máli í skjóli forréttinda
þeirra, sem áður var minnst, og
þar með svipt öll listamanna-
félögin áðurnefndri fjárveit-
ingu.
Þar sem hér er berlega
gengið á siðferðilegan rétt okk-
ar og auk þess gengið á snið
við samþykkt Alþingis um
samvinnu listamannafélaganna,
munum við ekki taka þátt í
þessari sýningu nema sam-
komkomulag náist í tæka tíð
milli félaganna um undirbún-
ing sýningarinnar og sýningar-
nefnd . sé skipuð samkvæmt
fyrirmælum Alþingis.
Reykjavík, 14 janúar 1955.
Nýja myndlistarfélagið.
Ásgrímur Jónsson,
Jóhann Briem,
Jón Engilbertsson,
Jón Þorleifsson,
Karen Agnete Þórarinsson,
Sveinn Þórarinsson.
Ath.: Jón Stefánsson erlendis.
„Sérhver haldi sann
færingu í trúmálum
Úr líirðlsbréfi
46
Meira eftiriit.
jk miðvikudaginn gerðist sá válegi atburður úti fyrir Vest-
fjörðum, að íslenzkur vélbátur varð fyrir ásiglingu þrezks
, togara með þeim afleiðingum, að hann sökk t en tveir skip-
verjar drukknuðu. Virðist liggja í augum uppi, að þetta hafi
orsakazt af einstöku andvaraleysi manna á togaranum, þar
sern tveir menn voru á stjórnpalli, er. ásiglingin varð og
sjíýggni um einn kílómetri. Eru slíks því miður fíeiri dæmi, t.
; d. hér af ytrí höfn Reykjavíkur, að smærri fleytum sé hætt,
þar sem togarar eru á siglingu.
Báturinn, sem sigldur var í kaf, var á venjulegum báta-
miðum úti fyrir Vestfjörðum, þegar slysið vai’ð. Þau mið eru
kunn, en þó ekki ævinlega virt af togaramönnum, svo fiski-
menn á vélbátum verða oft fyrir miklu tjóni af völdum togara,
sem draga vörpuna yfir línuna. Vérður varla spornað við slíku
eða girt fyrir slysahættu nema með auknu eftirliti, skip sé höfð
til að stugga togurum af þeim miðum, sém vélbátar hafa
helgað sér, og getur þó verið að slíkt sé ekki nóg til að koma
alveg í veg fyrir slys éða tjón. En til nokkurra bóta ætti það að
vera. ■ ; 'M
U
Fyrirrennarar lierra Ásninhd-
ai< Guðnmndssonar í biskups-
ornbætti rituðu hirðisbréf tií
presta og próíasta, og hefir nú-
verandi biskup viljað hálda
ýeirri venju, og sendir nú ffá
sér slíkt hirðshréf.
Er það komið út á prenti, oj.
hefir Vísi borizt eintak. Enda
þótt bréfð sé að sjálfsögðu.eink-
um ætlað prestum og próföst-
um, er efni þess að ýmsu levti
almenns eðlis, og má ætla, að
almenningur ' hafi gagn og
; þroska af ýmsu, sem þar ér
| skráð. Þess vegna vill Vísir
igjarna segja nokkuð frá efni
þess.
j Ásmundur biskup . þakkar í
j upphafi bréfsins traust það, er
; honum var sýnt með lögmætu
í biskupskjöri, en fer síðan hin-
um loísamlegustu orðum um
fyrirrennara sinn, herra Sigur-
geir Sigurðsson.
Síðan snýr biskup sér að
guðfræðivísindum almennt og
segir, að hann haíi talið rann-
sókn Helagrar ritningar.
frjálsa og' óháða, ekki aðeins
leyfilega, heldur beinlínis
skyldu, enda standi kristindóm-
urinn sögulega traustum fót-
p/esta og profascs.
um. Þá gerir biskup nokkra
grein fyrir trúmálaágreiningi
hér á landi, og segir m. a. um
hann: „Það er nauðsynlegt, að
sérhver haldi sannfæringfi í
huga sínum, því að svo aðeins
fær kristindómsboðun, hans
borið gó'ða ávöxtu."
Um trúarlíf íslenzku þjóðar-
innar segir biskup: „Vér þurf-
um. .að standa vörð um þessa
sönnu og glöðu, heilbrigðu ög
þjóðlegu trú feðra vorra og
mæðra, —•; reyna að ; styðj a að
því af alefli, að hún verði dýr-
asti arfurinn uppvaxandi kyn-
slóð og kynsióðum, laus við er-
lendar stælingar, ósnortin ai
þröngsýnum áróðri eða dóm-
sýki manna, runninn frá sjálfri
uppsprettu lífsins í barnslegum
hreinum hjörtum.“
i Þá leggur biskup rík áherzlu
á kristindómsfræðslu barna og
unglinga, og. hann fagnar því,
að sú hréyfing hefir komið
fram meðal presta að auka
húsyitjanir, sem hann telur
geta orðið til ómetanlegrar
blessunar.
Um sálgæzlu og skriftir segir
biskup m. a.: „Ýmsir ætla, að
skriftir séu aðeins málefni
Laugardaginn 15. janúar 1955a
kaþólsku kirkjunnar. En það er
hinn mesti misskilningur. Þær
eiga vissulega einnig heima í
lífi og starfi vorrar evangelisk-
lútersku kirkju. Að vísu er það
ekki prestanna einna að vera
skriftafeður, heldur allra
kristinna manna. Það starf er
hvorki bundið við embætti,-
stað né stundir.“
í hirðisbréfi sínu leggur
biskup til, að sá siður yrði upp
tekinn á landi hér, að kirkjur
væru opnar að minnsta kosti
einhvern tíma dagsins, til þess
að þeir, er. vildu, gætu gengiS
þangað inn til hljóðrar bæna-
gerðar.
Margt fleira er í hirðisbréfi
biskups, er vekur til umhugs-
unar, og væri æskilegt, að það
kæmist í hendur sem flestra.
„Gói“ hefur enn stungið niður
penna og sent Bergmáli nokkrar
linur. Hann segir á þessa leið:
Kuldinn.
„Undanfarna daga hefur verið
svo kalt í liöfuðstaðnum, að það
liggur við, að menn geti farið að
segja, að „elztu menn muni ekki
annað eins.“ Að vísu myndi það
varla vera rétt, því að frost-
hörkurnar 1918 voru vitaskuld
mi-klu meiri, og enn hafa skipa-
ferðir um Reykjavíkurhöfn ekki
tafizt, eins og þá var. En þó
þykir okkur þetta ail-nökkuð, og’
víst er um það, að veðurfarið
undangengna daga er talsverð
viðbrigði fra þvi, sem við ann-
ars eigum að venjast hér,
Klfeðaburður.
En frostið hefur a. m. k. kennt
okkur ýmislegt, eða öllu heldur
leitt í ljós, að menn eru nú smjám
saman að klæða sig skynsamleg-
;ir en hér líefur tíðkazt um ára*
bil. Æ fleiri sjást á götunum í
knldaúlpum, sein svo eru nefnd-
ar, og þar eru ekki lengúr ung-
lingar, ’ sérvitringar eða íþrótta-
garpar, sem Jdæðast þessum nyt-
safnlegu i'Iílaim, heldur rosknir
og ráðsettir borgárar, og meira að
segja kvenfólk, og er það vissu-
lega mikilvægt. Nú dettur cng-
um í hug, eða í'áum, að staulast
umh göturnar á liáhæluðum skóm
í þunnum silkisokkum, — slikt
væri hvorttveggja i. sénn, hlálegt
og beirilinis heilsúspillandi, — og
þetta hefur blessað kvenfólkið
loksins komið aliga á. En það,
sein mestu máli skiptir í þessu
sambandi er, að nú þykir ekki
lengur ófint eða bjónalegt að búa
sig skynsainlega.
>í““-nskapur.
f frostunuin reynir meira á
þegriskap bæjarbúa en oft áður,
og á ég þar við hteturrennsli
heita vatnsins. Það nær engri átt,
að nokkrum skuli háldast lippi að
hifa renna alla liðlanga nóltina,
með þeiin afleiðingum, að geym-
j.arnir á Öskjuhlíðinni tæmast um
núðjan dag, og fólk skelfur t
; ibúðum sinum, eða yerðiir að hita
upp með rafmagni, sem er bæði
erfitt og dýrt. Hér þarf að sýna
þegúskap, sem raunar er ekki
mikið álag á marin. Það er á-
stæðulaust með öllu að láta heita
vatnið renna eftir að maður er
kominn undir sængina. Það er
heimskulegúr kveifárskapur, sem
auk þess kemur illa niður á sam-
j borgurum manns, oft barnafjöl-
skyldum og sjúklingum, sem sízt
mega við að sitja i kölditm íbúð-
um vegna trassaskápar þeirra,
sem láta renna, eða- vesaldóms,
I StarfSmenn Hitaveilunnar ættu
j að hafa strangt eftirlit með því,
hverjir láta vatnið renna á næt-