Vísir - 20.01.1955, Blaðsíða 5

Fimmtudaginn 20. janúar 1955
VlSIR
5-

^ _i_
Atökin milli Onassis og olíu-
félaganna vekja heimsathygli.
Reyní a& afstýra „oKustr&í", sem gætl
eins hættuiegt og írandeilan.
Onaissis hinn gríski er einn þeirra manna, sem mesta athygli
vekur í heiminum um þessar mundir. Onassis er velauðugur
og á m. a. spilabankann í Monte Carlo og mikinn olíuskipa-
íiota, sem er í förum milli hafna um heim allan að kalla. —
Seinast hefur nafns Onassis verið getið í sambandi við töku
skipa úr hvalveiðiflota hans úti fyrir Perúströndum.
Fregnirnar uin það komu ó-
vænt, en því fór fjárri, að þetta
hefði þurft til, að Onassis yrði
enn á ný getið í fregnum blaða
og útvarps um heim allan. Áður
en þetta gerðist hafði nefnilega
vikum og mánuðum saman
verið getið dag hvern um On-
assis og samninga hans um olíu
við Saudi-Arabíu, og segir í
bandarísku vikuriti, að banda-
rískir embættismenn hafi
mánuðum saman beðið eftir
. úrslitum um þær samkomu-
lagsumleitanii' með sömu
taugaþenslu og menn, sem bíða
eftir því að tímasprengja
springi.
Það horfði run skeið svo, að
þeir sem marka stefnuna í
Bretlandi og Bandaríkjunum,
óttuðust að ágreiningurinn miHi
Saudi-Arabíu og alþjóða oliu-
iðnaðarins, myndi leiða til
svipaðs öngþveitis og íranska
olíudeilan, en Saud konungur
tók sér fyrir hendur að hafa
persönleg afskipti af málunum,
og eftir það jukust vonir manna
um batnandi horfur.
En ein aðalpersónan í þeim
jleik, sem margt er á huldu um
enn, er Gri.kkinn Aristoteles
Sokrates Onassis, eða Ari, eins
og vinir hans kalla hann. Og
nú vixðist svo, sem menn álíti
hann ekki eins mikinn harð-
jaxl og huldukarl og flestir
hafa ætlað, en miklar grim-
semdir vakti það, er hann fór
að hafa fingur með í spilinu í
Saudi-Arabíu.
Janúarsamkomulagið.
Það var samkomulag, sem
gert var í janúar s.l., sem kom
heldur en ekki ónotanlega við
oliuféíögin og ýmsa leiðtoga út
um heim. Samkomulagið und-
irrituðu-AbdulIah el Sulaiman,
fjárhags- og efnahagsmála-
ráðherra Saudi-Arabíu fyrir
hönd Sauds, og Mohammed
Abdullah Aii Ridhíx fyrir hönd
Onassis'.
Aramco, sem hefur olíusamn-
inga við Saudi-Arabíu, mót-
mælti harðlega og taldi sam-
komulagið mikla skerðingu á
hlunnindum þeim, sem það
hafði fengið, samkvæmt .samn-
ingi sínum. Félagið taldi, að
samkvæmt hinu nýja sam-
komuiagi yrði Saudi-Arabía að
flytja út 50% oiíuframleiðsl-
unnar í skipum hins nýja fé-
lags, en smám saman yrði öðr-
um olíuskipum bægt frá. — í
ræðu, sem Brewster Jennings,
forseti Soeony-Vacuum Oil Co.,
flutti í Los Angeles hinn 29.
september, var komizt svo
að orði, að ef öli önnur
lönd tækju stefnu samkvæmt
Onassis-áætluninni myndi það
verða rothögg á öll aiþjóðavið-
skipti.
Gagnsókn
Onassis.
Onassis lyppaðist ekki niður,
öðru nær. Hami sagði, að eftir
styrjöldina hefði hvert landið á
fætur öðru sett hlutdrægn-
islega löggjöf í ívilnunar-
skyni tii aukningar skipa-
stól sínum og Bandaríkin geng-
ið lengst í þessu allra landa.
Samkomulagið kvað hann eðli-
lega þróun og' flutningskostn-
aður yrði nokkru lægri en hjá
alþjóðafélögunum, sem héldu
uppi hinum mestu ofsóknum
gegn sér.
47.000 lesta
olíuskipið.
í ágúst sl. gáfu stjórnendur
Aramco i skyn, að' þeir myndu
ekki nota sér hlunnindi sín, ef
Onassis-samkomulagið kæmi til
framkvæmda. Onassis var
sagður ætla að knýja fram úr-
slit. með því að senda stærsta
olíuskip heims (Saudi konung
I.) sem er 47.000 lesta skip, til
Saudi Arabíu eftir olíu, en það
var smíðað í Hamborg, en hafði
ekki verið áfhent. Hafði það þó
verið sent í reýnsluferð,
Konungur
skerst í leikinn.
Þegar að úrslitum dró lögðu
tveir valdamiklir aðilar lóð sín
á metskálarnar, Saud konung-
ur og Bandaríkjastjórn. Litið
var á það sem skelfilega hættu,
að því er varðaði stefnu
Bandaríkjanna í löndunum þar
eystra, ef „Saudi-Arabia yrði
annað Iran“. Þess vegna reyndi
Bandaríkjastjórn að finna leið
til lausnar deilunni í samráði
við konung, sem nú er álitinn
mikilhæfasti stjórnmálamaður
Arabaþjóðanna á þessum hjara
heims, síðan faðir hans lézt.
Nú er svo komið, að Suliman,
er undirritaði samninginn, sem
fyrr var um getið, hefur dregið
sig í hlé, og býr í Beyrut, en
konungur tilkynnt Wadsworth
sendiherra Bandaríkjanna, að
samkomulagið sé til endur-
skoðunar.
Fyrir Haagdómstóliun.
Komizt menn að þeirri niður-
stöðu, að samkomulagið brjóti
í bág* við Aramco samkomu-
lagið, verður leitað réttarúr-
skurðar, og ef til vill verður
málið lagt fyrir Haagdómstól-
inn. Bandaríkjastjórn er nú
miklu vonbetri um lausn máls-
ins, eftir að konungur fór að
hafa afskipti af þeim.
Er á leið til
Saudi-Arabiu.
Fyrir um það bil 10
var Onassis sagður á leið til
Saudi-Arabiu í snekkju sinni,
Christina, og hafði viðkomu i
Jidda og Beirut. Hann gaf i
skyn, að sér hefði orðið vel
ágengt í liðsbón til mikils met-
inna Saudi-Arabiu-manna.
L’Aurore í París segir að olíu-
félögin hafi sannanir fyrir, að
ýmsir þeirra hafj þegið miklar
mútur hjá Onassis. — í Róma-
borgarfregnum segir, að þau
séu enn að reyna að afla sér
gagna fyrir þessum staðhæfing-
um.
Stef og útvarpið.
í gær undirrituðu fomiaður
STEFs og útvarpsstjórí nýjan
samning milli STEFs og Ríkis-
útvarpsins. Eftir hinum nýja
samningi fær STEF sömu
hundraðstölu afnotagjalda og
samkvæmt fyi'ri samningi, en
vegna hækkunar afnotagjalda
verða greiðslur til STEFs fyrir
flutningsrétt mun hærri en áð-
ur. Þá greiddi Ríkisútvarpið
STEFi emnig ákveðna upphæð
fyrir upptökuréttindi íslenzkra
verka til síðustu áramóta.
Leiða samningar þessir til þess>
að hægt verður nú þegar aðr*
jtvöfalda höfundalaun þau, er-
STEF greiddi íslenzkum rétt-
höfum fyrir áramót.
Að samningi þessum unnu,
auk útvarpsstjóra og formamis-
STEFs, lögfræðingamir Jó-
hannes Elíasson og Sigurður
Reynir Pétursson.
Rússar hafa lagt mikla áherzlu á að endurbyggja Síalingra^ogý tíj; myndin hér að ofan tekira
í einu hverfinu. Handán garðsins til vinstri streymir Vólgá^ hiii tííikla ífrí'Óðá.'
Höfuð samkomulagsatriði
voru 'þessi:
1. Stofna ; skyldi olíuflutn-
ingafélag, Saudi-Arabian Mari-
time Tankérs Co. h.f., sem
hefði í förum ölíuflutninga-
skip samtájs' 50Ö.Ö0Ó leétir.
2. ÖIl olía ffá ' Saudi-Ai-a-
biu skyldi flutt í'gkipúm fé-
lagsins nema forréttinda
skyldu njóta félög, sem hafa
aamningsbundin hlimnixidi í
S.A., en strangt eftirlit haft
með öllu.
3. Öíl olía skyldi flutt fyrir
fyrirfram ákveðið lágmarks-
gjald.
Hœtta á ferðum.
Olíufélögin litu svo á, að nú
væri olíuiðnáðinum í heimin->
iini hin mestá'' hætta búin.
Litli
S'tutt frðailialdssíága:
sneri aftiir.
Niðurl. •
að liann telfdi skák. EnÉdálir
erú margir og < > f jöldámahgir
þ^irj sem hafd skák Cfyrir
dægradvöl á löngum vetrar-
kvöldum, Hann efaðist um að
bófaforinginn gæti fundið hann ;
— og jafnvel að hann gæti-
framkvæmt hótanir sínar, þó
að hann fyndi hann.
En í þessu gerði Mario sér
of lítilf jörlegar hugmyndir um
Stórlaxinn — hann hafði langa f
fálmara, , sem teygðu sig til
Neapél, Genúa og Marseilles og
á öllum þessum stöðum var
nóg af leigumorðingjum, sem
unnu sía myrkraverk fym-
éinn tíunda af því, seni greitt
vgr í ; Ameríku.
Mário vár því sæll í’heimskú
sínni. og áður én’ sónvir ’þei'rra
Gísellu fævidisí/ var hárm bú-
inn 'áð sefa ótta hennar. Þar
sem Mario átti nú fé', hugsaði
hann sér að taka upp smygl að
nýju, en það átti að vera í
miklu stærra mæli og með ný-
tízku aðferðum. Hann hafði
frétt á skötspónum, að dugleg-
ur maður sem ætti eitthvað
fyrir sig að leggja, gæti hagn-
ast vel norður við landamæri
Sviss.
Um þetta leyti, þegair Mario
vaf í þann veginn að byrja áð
rannsaka hvémig ' horfði fyrir
þéssu nýjá fyrírtæki, köm- í
Ijós að atvikin. virtust ætla að
haga því svo, áð hin alda-
langa einangrun dalsins væri
brátt á enda. Það var verið að
leggja nýjan veg frá Frakk-
laiidi. Félag í Parísarborg hafði
tilk'ýhnt að það ' áétíáðí ’ áð'
byggja gistihús í dálríú'm, fýrir
vetrargestir og var fyrirhug-
að að herbergi þar yrðu 400.
Mario áttfstórt landssvæði, sem
hafði verið því nær einkisvirði.
En við orðasveiminn einan
hækkaði það stórum í verði.
Mario ræddi framtíðaráætl-
anir sínar í fullri einlægni við
föður Garino. Hann leit svo á að
lögbrot væri því aðeins afsak-
anlegt, að ómögulegt væri að
sjá- sét fyrir lífsviðurværi með
lögtegri vinnu. Réð hann Marió
til að sélja landspildu undix*
gistihús og ílytja þannig vel~
megun inn í dalinn.
,,Mér er ekki um það,“ sagðí
Mario, ,,áð hér sé fullt af fram-
andi mönnum.“
„Þú óttast enn hefndir af
fýírverándi félögum' þínúni ‘f
Ameríku? Er það svo?“ Marii*
kinkaði kolli.“ 'Ég get ekki öðru
trúað,“ sagði faðir Garino enn-
fremur, „en að ótti þinn sé-
ástæðulaus. Þú hefur haft næg-
an tírna til að svíkja þá, ef það
hefði verið æílan þín. Og þeir
hafa hinsvegar haft næganv
tíma til að finna þig og dreþa
þig, hafi þeir ætlað sér það.
Það eru ekki svo margir menn,
sem búa á landamærunum,
heita JÆário Gastaldi og' téfla