Vísir - 09.03.1955, Blaðsíða 6

6
VtSJB
Miðvikudaginn 9. marz 1955.

ISIR
i
O A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýslngastjóri: Kristján Jónssoa.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
vcgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Simi 1660 (fimna linur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VtSIR H~F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan hJt
Rafgdslahitunarkerfi,
sem gefur góða raun.
Bafgeislahitun h.f. bauð I — “7.T . ... , .■■■■——
, ... , , , songlog eftir Sigfus Einarsson,
frettamonnum að kynna ser ' ,, ■ ,,, ■ ’
'.i , *, ,.*|Pal- Isolfsson, Jon Leifs og
nytt hitunarkerfi, sem gefið
, f , . , ... , - ,. Hallgnm Helgason.
nATlll' íioraofíj rnnn hooAi nv nn/lic i
Ekki vantar viljann.
Ríkisstjórnin hefur nú skrifað Vinnuveitendasambandinu og
samninganefnd verkalýðsfélaganna, eins og skýrt var frá
í blöðunum í gær, og lagt til að hvor aðili skipi tvo menn í
nefnd, er verði falið að rannsaka gjaldþol atvinnuveganna með
tilliti til kauphækkana verkamönnum til handa, en síðan ætlar
hún að hlutast til um það, að hæstiréttur tilnefni þrjá odda-
menn. Er hér um það að ræða, að efnt ver£d til hlutlausrar
rannsóknar um þessi mál, sem Bjarni Benediktsson mennta-
málaráðherra stakk upp á, að fram yrði látin fara, þegar,
hann ræddi þessi mál á Alþingi rétt fyrir mánaðamót, í byrjun
síðustu viku.
Kommúnistar tóku þá samstundis illa í tillögu þessa, og
verður þó ekki séð, að þdr geti haft nein gild rök gegn henni,
því að ef hlutlaus rannsókn leiðir í ljós, að atvinnuvegirnir
geti greitt hærra kaup, þá mun enginn treystast til að standa
gegn kauphækkunum. í gær er afstaða Þjóðviljans alveg
óbreytt að þessu leyti. Blaðið vill enga rannsókn, og teltir bréf
xíkisstjórnarinnar ekki annað en bendihgu til atvinnurekenda
um að hraða ekki samningaumleitunum. Þáð sé'hið nýja fram-
2ag ríkistjórnarinnar í vinnudeilunni. Og nú hafa verkalýðs-
félögin svarað neitandi.
Ume þetta segir Þjóðvilinn í gær: „Það er hinsvegar von-
laust fyrir ríkistjórnina að ætlá sér að blekkja verkamenn eða
almenning með þeirri kenningu, að einhverrar yfirgripsmikillar
rannsóknar sé þörf varðandi réttmæti krafna verkalýðsins og
gjaldgetu atvinnurekenda.“ Mundi þó einhver segja, að komm-
Únistar hefðu átt að grípa þessa tillögu ríkisstjórnarinnar feg-
áns hendi, til að fá með aðstoð hennar og fyrir milligöngu
hennar gögnin í hendur fyrir því, að kröfur verkamanna væruj
á rökum reistar og hægt væri a'ð bæta kjör þeirra. Eru komm-i
úmstar ekki þ'arfir verkamönnum; ef þ'eir láta svö gott tæki-
færi ganga sér úr greipum, en í þessu sambándi skyldu menn;
þó athuga það, að þeir eru ékki áð hugsa urn hag verkalýðsins
heldiir pólitískar þarfir síriar, og þa skortir ekki viljann til
óhappaverkanna, þegar þær eru ánnars vegar. \
Það var eklii nema eðlilegt, að ákveðinn væri fréstur á'
verkfallinu, sem boðað hafði verið, þar sem kröfur verkalýðs-
íélaganna komu mjög seint fram. Það er einnig allsendis óvíst,
hvort verkamenn telja sér henta að fara í harðvítugt verkfall,
og almenningur man einnig verkfallið mikla 1952, þegar tekið
var fyrir alla flutninga til bæiarins, svo að hélt við bjargar-
skorti. Eftir nítján daga verkfall varð árangurinn sá, sem
boðinn hafði verið í upphafi. Ríkistjórnin hafði óskað eftir
því, að verkfallinu væri frestað, svo að henni gæfist tóm til
að athuga leiðir til að draga úr framfærslukostnaði. Þeir,
sem stjórnuðu því verkfalli, sinntu þeirri ósk ekki, verkfallið
skall á, og eftir nærri þrjár vikur varð lausnin einmitt sú,
eem ríkisstjórnin hafði stungið upp á. Þai-na hafði verið
stofnað til verkfalls að ástæðulausu, og verkamenn verið
sviftir tekjum sínum fyrir jólin, þegar þeir hafa peninga
mesta þörf.
Verkamenn munu þvi yfixleitt télja hag sínum bezt borgið
að sinni með því að fara ekki í verkfall, sem mundi skaða þá
alla aðra. Þeir eru vafalaust farnir áð gera sér grein fyrir
þvi, að öll viðleitni kommúnista beinist nú einungis að því að
hagnast á sviði stjórnmálanna á vinnudeilunum. Sá var til-
gangur þeirra með verkfallinu miklá, sem efnt var til í desem-
ber-mánuði 1952, en hann mistókst, af því að' þeir treystust
ekki til að.standa lengur gegn almenningsálitinu, er fordæmdi
hið óþarfa verkfall þeirra.
Kommúnistar töpuðu á'því verkfalli, éins og ber'lega hefur
Ikomið fram í kosningum síðan. Þéir vérða áð géfa hinuin erlendu
húsbænduni sínum skýringar á slíkum hrakförum, og lofá bót
og betrun. Sú vinnudeila, sem nú er efnt til, á að verða til
bess, að gengi þeirra fari hækkandi aftur hér á landi. En at-
hafnir þeirra sjálfra ráða ekki öllu um það, hversu vel það
tekst. Sem fyrr verður það hugur almennings til atferlis þeirra,
er mestu mun ráða um það, hvort þeir ná settu marki. AI-
menningur er því hlynntur, að hlutlaus rannsókn á hag at-
yinnuveganna, og reynt sé þannig að koma í veg fyrir vinnu-
stöðvun, sem rýrir hag fleiri en þeirra, er leggja niður vinnu.
Kommúnistum mun veitast erfitt að sannfæra almenning um,
s»ð 5$ |pið sé réttj aðjjl^ta slíkar uppástungij^-eijijs: og yújd um,
eyrun.þjóta. .... ...i ,.c't .„"ýrw ■
hefur ágæta raun, bæði erlendis
og hér heima, en bað hefur
verið sett í eitt hús hér í bæn-
um.
Hitunarkerfi ’þetta er eink-
um í því fólgið, að féstar eru
samán þilplötúr, tvær og tvær,
önnur hörð, 3,5 mm. þykk'. hin
mjúk 12—22 mm. á þykkt, en
á milli þeirra er næfurþunnur
Hinn 17. nóv, sl. voru haldn-
ir kirkjúhljómléikar í Leich-
ling'en í Rínarhéraði. Christel
Röttgen frá Köln söng þar
tónsmíðar eftir Schubert, Mo-
zart, Joseph Haas og Hallgrím
Helgason.
Ettore Giraud, prófessor við
„Liceo musicale di Paganini"
_______________^_______ í Genúa flytur rómanza eftir
alúmín-borði, sem rafstraumi Hallgrím Helgason á hljóm-
er hleypt á. Plöturnar eru síð- . leikum á Italíu í næsta mán-
an festar neðan á loft þeirra u®i ásamt verkum eftir Mozart.
herbergja, sem hita skal, og Schumann, Beethóven, Bloch og
evit mjúka platan upp og ein- Falla.
angrar vel, þannig að hitinn
fer. ekki upp, en harða platan
Konsertsöngkonan Adele
Daniel í Bad Ems hefir tekið
sendir frá sér dimma, útrauða sönglög Hallgi'íms upp á
hitageisla. í herbergjunum hljómleikaskrá sína og flytur
hi.tnar alit, sem hitageislarnir Þau a söngkv'öldum sínum í
rekast á, veggir, gólf, húsgögn hrankfurt í þessum mánuði
o. s. fry. Sérstök lögn með rof- 1 17^ ~ 1
um, öryggjum og sjálfvirkum,
hitastilltun er fyrir hvert her-
bergi hússins.
Sannað þykir, að rafgeisla-
hitun sé sparneytnari á, orku
en nokkur önnur hitunaraðferð,
og þess vegna ódýrari í rekstri.
í Noregi er talið (uppfinningin
er norsk), að orkusparnaður-
inn nema 30—40%, miðað við
raímagnsþilsofna af beztu gerð.
Þá er það mikill kostur við
þessa hitunaraðferð að tækin
Erwin Kemmler píanisti í
Stuttgart flytur íslenzka dansa
eftir Hallgrím á hljómleikum
sínum í Þýzkalandi, sem efnt
er til af amerísku herstjóm-
inni.
Dr. Friedrich Brand í
Braunschweig lélc píanósónötu
Hallgríms nr. 2 í útvarpinu í
Bremen í des. sl. Var sérstök-
um viðurkenningarorðum vik-
ið að fegurð þessa verks.
Ina Graffius í Hamborg flutti
erindi um íslenzka tónlist og
taka ekki ugp neitt húsrými, (söng Iög Hallgríms á Alþjóða
sem hægt væri að nota til kvenna í ötuttgart 27. nóv.
s. 1.; sömuleiðis í Flensborg og
Hannover 7. og 12. desember.
annars. Múrhúðun eða kiæðn-
ing á loftum sparast, kerfih
eru sjálfvirk og sjálfstæð fyrir
hvert herbergi eða íbú®, þar
sem þess er óskað, og auðvelt
er að hafa allt að 95 stiga heitt Ha^§r*rr'-
vatn í krönum allan sólar-
hringinn. Áætlaður stofnkostn-
aður er áætlaður hér 160—170
krónur á brutto férmetra. í
stórum sölum er hann þó nokk- i ---------
uð lægri, getur orðdð allt að \eikur ^‘cecare e^u’ !
Á hljómleikaskrá söngkonunn-’1
ar „Lagið byggir brú milli
þjóða“ standa að jafnað lög,
Franski fiðluleikarinn Janine
Volant-Panel flytur fiðlutón-
smíð eftir Hallgrfm í París á
hljómleikum í marzmánuði.
Josef Tönnes organisti í Duis
helmingi lægri.
íslenzk tónlist
erlendis.
grím á hljómieikum í mörgum
þýzkum borgum. Sama verk
leikur Ejnar Engelbracht í
Kaupmannáhöfn fyrir útvarpið
í Bruxelies og á evrópískri org-
elviku í Erlangen í júlí næst-
komandi.
Hinh 23. febr. bauð háskól-
inn í Erlangen Hallgrími Helga-
Káte Queckenstedt frá Leip- syni að halda fyrirlestur í orgel-
zig flytur í London á hljóm- ■ sal stofnunarinnar um „þjóðlega
leikum, sem stofnað er til af j skáldlist og söngmennt á ís-
Elena og Reihhold Gerhardt,1 landi“.
Kguwmnl srarar
Yðar litla grein í Vísi verkari stund málarans eins og hún er 1
á mig eins og deyfilyf á menn í ráun og veru. Menn og fólk,
sem eiga að sofna á verðinuni
um Öll málefni með að skapa
fyrirmyndar þjóðfélag. Þó veit
ég að þér meihið þetta vel.
Þér minnist á Ásgrím, þenna
Beethoven, Mozart og Lizt
okkái' samtíðar í mélaralist, en
hvernig hefur verið farið með
mikið af verkum þessa náttúru-
i istavísindamanns ? Það má
kannske finna efna qg aðra
óskemmda- örk þar- sem- hægt
er að sahna að ekki hafi vetið
klippt af centimeter af hverri
híið og endum myndarinnar.
Hugsið yður grammófónplötu
þár sem skorið er af tóhlistar-
vðrkíisetn sahigvarax, af)lvHtns>iihjo.Vátnslitam3tnd;,sem klippt ep
litaörk, svo ekki sjéist íþinmi*
Keflvikingur skrifar Bergmáli
á þessá leið: „Þáð mætti að þessu
sinni ræða dálitið um veginn
milli Keflavikur og Reykjarikur.
Þegar fer að þiðna er vegurinn
mjög blautur, og á köflum alveg
afleitur; um þetta virðist vega-
málastjórnin ekki liugsa, En um
þennan veg fara þúsundir manna
á hvérjum' degi og það fólk
þarf að fá sína þjónustu eins og
annað fólk. Það er kánskc ekki
vegna okkar farþeganna, sem
væri hægt að ræða þetta, en hins
vegar vegna þeirra, sem hilana
eiga, sem.aka þarna á.milli. Það
er ekki nema von að bilaviðhaldið
sé mikið á þessum vegi, er þannig
cr farið að.
Þy.rfti að þæta.
Að minum dómi þyrfti þarna að
bæta mikið um. Og ekki væri úr
vegi að á þessa braut væru settir
fieiri vegheflar en nú ,éru. Þar
sem ég fer úm þennari veg nær
daglega finnst mér að ég geti um
þetta rætt án þess að til þess
vcrði tekið- nema þá af þeim, sem
þetta ér stílað til. Þégár komið er
suður fyrir Hafnarfjörð, fer að
verða verra skéiðið, þá taka við
bakkar og tún, eins og þar stend-
ur, ég á við, að þá fer vegur-
inn að versna. Þar fyrir vestan’
er orðinn svo blautur vegur að
við, sem sitjum í bilunum, liend-
umst upp og niður, er við ökúm
um veginn, og við þetta er ekki
unandi. Eg hefði óskað þess, að
Bergmál vildj koma þessu á fram
færi fýrir mig við þá, er um þessi
mál eiga að hugsa.“ — Þyí er hér
méð komið á framfæri.
Um íbúðaleysi.
Húsmóðir sendir Bergmáli bréf.
á þessa leið: „Eg hef verið i vand
ræðum með húsnæði i marga
mánuði. Nú fyfir tskömmu rakst
ég á húsnæði, sem mér leizt á.
En hvað haldið þér að það hafi
kostað? Hvorki meira né minna
en 800 krónur á hverjum einasta
mánuði. Þetta kalla ég okur, sem
rið barnafólkið getum ekki sætt
okkur við. Mig lángar til þess að
biðja Bergmál að koma þeirri
fyrirspurn á framfæri fyrir mig,
livort ekkert eftirlit sé haft með
þvifHve mikið er tekið fyrir hús-j
næði 'handa barnafólki. Það er;
eftirht, sem væri að minnsta kosti
vel þegið.
Dýrt húsnæði.
Eg sit i húsnæði, sem ég vcrð
að fara úr núna í vor, og hef
borgað þar hóflega leigu. En
'ef ég á að fara í húsnæði með af-
arkjörum get ég ekki risið undir
þvi. Ef ekkert eftirl't er haft með
þessum málum má búast við því
að bærinn verði að taka við okk-
ur smælingjunum, sem alltaf verð
um að reikna með því að um okk-
ur sé hugsað.“ — Yonandi athuga
yfirvöldin þessi mál. — kr.
sem ekki skilur þennan mis-
mun, skiiur heldur ekki músik
augans á öðrum verksviðum,
jafnvel þótt það geti unnið
verkin sæmilega og meðan er
ekki tímabært að búa til fléiri
listhallir eða listasöfn, því að
það er jafnvei all líklegt að
það fólk, sem hefur stutt listir
og listamenn fram til þessa og
keypt verk þeirra og verið
þeim allt í öllu,: finni í hrifni
sinni yfir því sem það skilur
eitthvað sem það ekki skilur
og sé án þess að vita af núna
á móti því sem það á að vera
með — það er öfughrifni. —
af allt í kring, svo að ekki sjá-
ist hvítir pappírsfleklcir innan
við rammann missir spennu
sína — það er sitt upprunalega
yfirborð, — myndin verður hol
og gleypin ög eins og klassast
frá gír eða bremsu —frá lif-
andi nútíð —hún verður eins
og afgreitt mál sem bíður dóms
síns-----annars er ekki hægt
um þetta að tala, því að það
er svo fjarri lífi og list.
Mér finnst Ásgrímur þyrfti
að gefa þjóðdnni hús eða lista-
safn fyrir þær myndir sem eru.
enn óskemmdar sem hann hef-
ur gefið ríkinu. t>ýi
Jóhannes S. Kjarval,