Vísir - 25.06.1955, Qupperneq 4
vtsm
Laugardaginn 25. júní 1955.
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
AfgrtóSsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
tJtgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSm H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Sá getur talað.
1%/j'eðal ræðumanna við hátíðahöld, sem fram hafa farið að
undanfqjrnu í San Francisco vegna tíu ára afmælis Sam-
einuðu þjóðanna, var Molotov, utanríkisráðherra Sovétríkjanna.
Eins og gefur að skilja var ræðu hans beðið með nokkurri
eítirvæntingu, ekki sízt þar sem fyrir höndum er fundur helztu
L iðtoga þjóðanna, sem eru í fylkingarbrjósti í herbúðum aust-
urs og vesturs, og menn gerðu ráð fyrir, að eitthvað mundi
mega ráða af ræðu Molotovs, hvort einhver stefnubreyting
htfði átt sér stað hjá stjórn Sovétríkjanna upp á síðkastið.
Þegar til kom lagði Mdotov fram tillögu í sjö liðum til að
Ibeeta sambúð þjóðanna. Lar er vitanlega gert ráð fyrir sam-
kcmulagi á ýmsum sviðum, því að ella verður að sjálfsögðu
ekkert gert, en það er harla broslegt að fulltrúi sovétstjórnar-
:innar skuli leggja svo mikla áherzlu á það atriði. Hingað til
liafa það einmitt verið fulltrúar hins alþjóðlega bófafélags
krmmúnista, sem hafa á öllum sviðum komið í veg fyrir, að
semkomulag gæti orðið um nokkurt atriði, sem mikilvægt get-
ur.talizt. Þeir hafa aðeins viljað samkomulag um þær tillögur,
sem þeir hafa lagt fram, og þess vegna hefur hver ráðstefnan
aí annari strandað. í seinni tíð hafa þeir að vísu slakað lítið
citt til eða breytt um stefnu, en það er enn á huldu, hver.su langt
þeir vilja teygja sig til samkomulags um aðalatriði, svo sem af-
vepnunarmál, kjarnorkumál o. s. frv Meðan óvíst er um það,
rnun mannkynið ekki geta varpað öndinni léttara.
Grímsey læknislaus.
T7ísir sagði frá því fyrir nokkrum dögum, að slys hefði orðið
’ við hafnargerðina í Grímsey nóttina áður. Voru strax gerð-
ar ráðstafanir til að koma hinum slasaða manni í sjúkrahús,
cg var fengin flugvél alla leið héðan úr Reykjavík til að sækja
hann og flytja hingað, en á staðnum var í rauninni ekkert
hægt að gera, því að læknir er enginn í Grímsey, og mun
sjaldnast hafa verið.
Nú er unnið að því að gera höfn í Grímsey, eins og Vísir
hefur skýrt frá, og er unnið af miklu kappi við þessar fram-
kvæmdir eða nótt og dag um þessar mundir, meðan skilyrði
eru sem hagstæðust. Flugbraut hefur einnig verið gerð á eynni
svo að auðveldara er að hafa samband við land en áður. Er
hvort tveggja að sjálfsögðu gert til þess að eyjan verði betri
samastaður fyrir þá fáu menn, sem þar búa, og leggist ekki
alveg í auðn.
En það virðist einnig nauðsyn, að eyjarskeggjar þurfi ekki
að vera læknislausir lengur, því að þótt vel hafi tekizt til nú
í vikunni, er slysið varð, er öldungis óvíst, að aðstæður til að
hjálpa verði eins hagstæðar næst, hvort sem um slys eða
hættulega sjúkdóma er að ræða. Yfirvöldin verða að búa svo
nm hnútana, að læknir verði að staðaldri í eyjunni, þótt hann
þurfi ekki að sinna fjölda manns, að minnsta kosti að vetrar-
lagi, þegar oft getur verið ófært þangað vikum saman.
Spjöil á Þlngvölium.
I^að virðist því miður orðin regla, að einhver spiöll sé unnin
á Þingvöilum á hverju ári, og stundum oft á ári. Síðast
gerðist þetta nú í vikunni, er þrír ölóðir Reykvíkingar lögðu
leið sína austur þangað og hegðuðu sér þann veg, að ekki var
urri annað að ræða en biðja lögregluna hér ásjár, svo að hún fór
austur og handtók þá, sem þarna voru að verki.
Vísir hefur oft hreyfí því, hver skömm það sé, að ölóðir
menn spilli friði á Þingvöllum, helgasta reit þjóðarinnar.
Blaðið hefur bent á, að nauðsyrilegt sé, að þar sé löggæzla
jafnvel strangari en víða annars staðar svo að girt verði fyrir
aaurgun staðarins. Að þessu sinni hafa níðingar verið þarna
íyrr á ferð en venjulega á undanförnum árum, og ætti það að
vekja menn til umhugsunar um, að gera verður nauðsynlegar
ráðstafanir til að friða þjóðgarðinn fyrir skepnum í mannsmynd.
Hann er þegar friðaður fyrir kvikfé, en það nægir bersýnilega
€klci. ^ _______ . í .......................
Huglefðingar út af gagnrýni á
hátíðahöldum Sjcmannadagsíns.
Grein þessi var send Morg-
unblaðinu til birtingar þ. 13.
þ. m., en vegna rúmleysis eða
af öðrum ástæðum hefur það
ekki séð sér fært að birta hana
fyrr en í gær og þá ekki nema
nokkurn hluta hennar, svo
greinin þannig bútuð i sundur
verður tilgangslaus, og hefur
Vísir góðfúslega lofað að birta
hana.
Með þökk fyrir birtinguna.
Þorv. Björnsson.
„Velvakandi“ birtir í Morg-
unblaðinu þ. 11. þ.m. bréf frá
„Ungum sjómanni". Er þar
látin í ljós óánægja með hátíða-
höld sjómannadagsins, og fyrir-
komulag hans yfirleitt. Hinn
„Ungi sjómaður" segir:
„Sjómannadagurinn er varla
orðinn annað en nafnið tómt,
enda fjöldinn allur af sjómönn-
um hættur að lita á hann sem
„sinn dag“. Greinilegur vottur
þess kom fram í sjómanna-
skrúðgöngunni hér í Reykjavík
s.l. sunnudag, hún var fámenn-
ari og aumlegri en nokkru sinni
fyrr. Áður fyrr var það venja,
að einn þáttur hátíðahaldanna
færi fram uppi á íþróttavelli.
Þar þreyttu sjómenn ýmsar
íþróttir og leiki, það var farið í
„splæs“, netabætingu, reiptog
og fleira og þótti jafnan hin
bezta skemmtun. — Hvers
vegna hefur þetta verið lagt
niður og hvers vegna yfirleitt
allar sjómannaíþróttir, sem
setja ættu svip á þennan dag?“
★
Fyrir hönd sjómannadagsins
og annarra þeirra, er að há-
tíðahöldum dagsins stóðu, vil
ég segja hinum unga sjómanni
þetta:
Þegar til Sjómannadagsins
var stofnað og ákveðinn dagur
valinn, var hugsunin sú, að
sem flestir sjómennirnir væru
í landi, og gætu notið dagsins
saman og með ástvinum sínum.
Á þennan hátt kynnzt betur
hver öðrum, rætt um sín sam-
eiginlegu áhugamál, vakið at-
hygli almennings á hinum þýð-
ingarmiklu störfum þeirra fyrir
land og þjóð, en þó um leið
hættulegu.
Fyrstu árin eftir að til Sjó-
mannadagsins var stofnað mátti
heita svo, að flest fiskiskipin
væru í höfn, veiðunum var þá
þanriig háttað. En nú síðari árin
er það frekar tilviljun að nokk-
urt hinna stærri skipa séu í
höfn, því hjá þeim eru engin
vertíðaskipti orðin. Hin smærri
skipin hafa aftur á móti sín
gömlu vertíðaskipti og eru því
flest í höfn. Þetta þýðir það að
sjómennirnir geta ekki, nema
að litlu leyti, isótt hátíðisdag
sinn, og fer hann því að verða
með allt öðrum svip.
Þá var skrúðgangan þétt-
skipuð starfandi sjómönnum, en
nú sést einn og einn sjómaður
á stangli, og er alls ekki með
neinn ánægjusvip, því þeir sjá
svo fátt af félögunum frá sjón-
um, og finnst þeir alls ekki eiga
heima innan um fólk sem ekki
heyrir stéttinni til, en sem bæði
af góðvild og forvitni slæðist
með í skrúðgönguna.
, Sama er að s^gja upi kapp-
rþðrána. Áður naættu.tij kaþþ-
róðranna allt að 16 skipshafn-
ir og stöðugar æfingar síðustu
vikuna fyrir daginn. Þá var líf
og fjör í tuskunum. En fyrir
síðasta Sjómannadag mættu að-
eins 5, þar af ein frá Hafnar-
firði, og hafa þeir þó kapp-
róður þar. Að þessir 5 fengust
var eingöngu fyrir stöðugan
auglýsingaáróður og beiðni
Um stakkasund og björgunar-
sund er það sama að segja. Áð-
ur mættu margir við bæði
sundin og keppnin var oft
hörð.
★
En á síðasta Sjómannadegi
mætti enginn. Tveir gáfu kost á
sér, báðir utanbæjarmenn. Á
Sjómannadaginn í fyrra mættu
tveir til sunds er syntu bæði
sundin, svo keppnin var ekki
ýkja hörð og verðlaunin viss.
Eigi að hafa reiptog eðá
aðrar íþróttir á íþróttavellin-',
um, verður að fastsetja hann
löngu áður, því um þetta leyti
árs eru alltaf íþróttamót og
allskonar íþróttasýningar, svo
það væri ekki vel séð, ef Sjó-
mannadagurinn væri búinn að
fastsetja íþróttavöllinn þennan
dag, og öðrum vísað á bug, en
svo mætti enginn frá sjómönn-
um til þess að framkvæma aug-
lýst atriði.
Reiptog það er framkvæmt
hefur verið seinustu 2—3 Sjó-
mannadagana er varla hægt
að kalla reiptog þó margur hafi
haft ánægju af því. Það hefur
verið milli 6 manna úr stjórn
Sjómannadagsins og 12 kvenna
úr Slysavarnafélagi íslands og
öðrum kvenfélögum er á eirin
eða annan hátt veittu aðstoð
við undirbúning dagsins. Og
þar sem við úr Sjómannadags-
ráði vorum gersigraðir í öll
skiptin, gátum við ekki sóma
okkar vegna haldið því áfram,
enda gáfust konurnar upp líka,
þeim hefur víst ekki þótt mik-
ið púður í að draga okkur til
sín, þar sem við vorum ekki
meiri menn en raun varð á.
★
Þetta allt vildi ég nú benda
þér á, „ungi sjómaður" og ef
þú athugar þess.a aðstæðu í ró
og næði, þá vona ég að þú finn-
ir ástæðuna fyrir því, sem þér
finnst aflaga fara við fram-
kvæmd Sjómannadagsins, að
það sé ekki allt okkar sok
hvernig komið er. Okkur er
sjálfum ljóst í hvaða vanda
horfir með þetta, og ef þátttaka
sjómannanna sjálfra minkar ár
frá ári, þá er ekki að búast við
deginum glæsilegri, því að án
þeirra er Sjómannadagurinn
ekki dagur sjómanrianna, ekk-
ert annað en nafnið tómt, eins
og þú orðar það, ungi sjómaður,
★ ,
Okkur, se,m höfum undirbún-
ing dagsins með höndum, og höf
um verið sjómenn áður fyrr og
viljum telja okkur með stéttinni
áfram, er ljóst að viðhorf okkar
til hinna ýmsu mála er snerta
daginn; geta verið önnur, en
hinna starfandi sjómanna — og
sérstaldega hinna yngri — og
að þið viljið hafa daginn eins og
ykkur þykir bezt við eiga, og
er það aðaltilgangur dagsins að
hann sé fyrir ykkur og eins og
þið yiljið. jEn -þegar þið brggð-
1 > " Frh. á bls. 7.
Það fer að líöa að þeim tíma,
sem fólk verður latt við það að
setjast niður og skrifa Bergmáli
bréf, og nennir þá ekki einu sinni
að kvarta yfir neinu, hvað þá
heldur að hrósa nokkru. Fólk
er að komast svona almennt í
sumarleyfisskap, eins og vera
ber. Ýmist eru menn farnir í
sumarleyfið eða þá að undirbúa
sig undir að fara, því nú er sá
tíminn. Þetta er allt ósköp skilj-
anlegt og hlýtur Bergmál að
verða að sætta sig við það i
bili.
Frí í stórhópum.
Bráðum fara líka ýmis stór-
fyrirtæki, sem hafa margt fólk
í þjónustu sinni, að loka vegna
sumarleyfa, en sá háttur er nú
víða hafður á í stað þess að gefa
fólkinu sumaríríið á ýmsum
tíma. Og þykir þetta fyrirkomu-
lag vera að mörgu leyti heppi-
legra, þar sem margt fólk vinn-
ur, og betra fyrir afköstin. En
auðvitað kemur það líka fólkinu
betur, því allflestir, eða þá má
að minnsta kosti telja það aðal-
regluna, að fólk vilji fara í sum-
arfrí í júlí eða ágúst, því þeir .
mánuðir eru einustu tryggu sum-
armánuðirnir á þessu landi.
Lokað með fyrirvara.
Maður nokkur leit inn til min í
skriístofuna í gær, og spurði mig
hverju það myndi sæta, að stjórn
arráðið væri lokað í dag. Eg gat
að visu leyst úr þeirri spurningu
og bent honum á, að stjómar-
ráðsdeildir allar myndu lokaðar
þann daginn vegna þess, að
starfsfólkið væri í ferðalagi. Nú
væri sól og surnar, og því ekk-
ert undarlega við það, þótt það
fólk, eins og annað, vildi bregða
sér út í sólskinið. Maðurinn var
ekki með á nótunum og vildi fá
skýringu á því, hvers vegna þessi
stofnun lokaði svo til fyrirvara
laust. Þegar loka þarf allri af-
greiðslu í stjórnarráðinu, ætti
að áuglýsa það með nokkruiri
fyrirvara, var skoðun hans.
Þcegilegt fyrir
uta n bwjarfó l k.
Maðurinn, sem var frá smá-
bæ í nágrenni höfuðstaðarins,
hafði komið í bæinn til þess að
hafa tal af einhverjum sérstök-
um manni í ráðuneyti, en greip
í tómt. Iivort hann hefur rétt
fyrir sér í þessu, skal ég ekki
fullyrða, en vel getur það verið
hentugt fyrir ýmsa, að slikar
stofnanir auglýsi með nokkrum
fyrirvara, þegar þar ætti að loka,
þótt ekki væri nema einn dag.
Það eiga margir erindi við stjórn
arráðið, déildir þess eða ráðu-
neyti, sem stundum er ekki gott
að fresta, ef til vijl. Og í hvert
skipti, sem slíkri stofnun er lok-
að, grípur einhver í tómt þann
daginn. En hvað um þáð, von-
andi hefur fólkið skemmt sér
vel í ferðalaginu og er þá nokk-
uð sjájfsagt unnið. — kr.
Hraðlest rekst á
vörulest.
Hraðlestin, sem fer milli
Zagreb og Parísar, rakst á
vörui'lutningalest í fyrrinótt við
Primaxello skammt fyrir vest-
an Milano.
Eimreiðarstjóri beið bana og
nokkrir farþegar meiddust. —
Samgöngur á brautinni lágu
niðrú . i.ir jnipkk]#, kltdskutím^
vegna slyss þessa.