Vísir - 08.08.1955, Blaðsíða 5
Mánudaginn 8. ágúsr 1955.
V13IR
m
guilæðið greip Reykvíkinga.
Fyrir hálfri öSd var borað eftir
i i
31118.
Spiitíii n ntiíli fÞskfti h 11 títi v ík/
Siiiltiintffitttfss ttfantirhttð si‘nt
n íi m ttsvifði.
Fyrir rúmri hálfri öld — eða hinn 1. apríl 1905
sú fregn um alla Reykjavík, að gull hefði fundizt í Vatns-
smýrinni. Ýmsir vt>ru vantrúaðir á, að þetta gæti haft við neitt
að styðjast, töMu að hér myndi vera um gabbfrétt („1. apríl-
frétt“) að ræðia. en samt fór nú svo, að trúin á gullfundimi
Ibreiddist ört út, bæjarstjórn tók málið til meðferðnr, og
stofnað var hlutaílag til vinnslu gullsins.
talið yfirleitt, að þegar „sann-1 Þannig var Öskjuhlíðin og
söglinnar málgagn“ segir frá allt svæðið milli hennar og
einhverju með feitu letri, þá sé Skildinganess ætlað til málm-
enginn stafur sannur í því. Mér leitar. Reykjavíkurflugvöllur
finnst, að bæjarstjórninni hefði er því þar, sem eitt sinn var
átt að vera vorkunnarlaust að afmarkað námasvæði.
vita þetta eins vel og aðrir, og !
■! þá hefði hún vel Setað sParað Líka zink, járn,
ser þessa nefndarskipun og þar eh. og sij£m.
barst af leiðandi kostnað. Málgagns-'
ins orð voru svolátandi:
En þegar frá leið dofnaði á-
hugi manna og varð aldrei
neitt af gullvinslúnni, enda
smm ekkert gull hafa funclist í
jörðu hér á latídi. hvörki í
Vatnsmýrinni, né annársstaðar,
a, m. k. ekki nemá þá einhver
örlítill gullvottur.
Þáð- sem kom c-ilu af stað,
var það, að þegar veriö var að
Tbora í mýrinni í leit að vatni,
en slíkar boranir höfðu véfið
framkvæmdar þar um nokk-
urra mánaða skeið eða frá þvi
haustið áður, var tekið eftii
gulleitum rákum á einum
mafrinum, er hann hafði verið j ag
treystandi sé til neirinar
ar.“
hlít-
Nefnd skipuð
til rannsóknar.
Eins og fram kemur í þessari
fregn hafa sýnishorn vferið
rannsökuð. Munu gullsmiðir og
fleiri hafa framkvæmt þær. Var
nú kominn allmikill hugur í
marga, og vildu ýmsir mætir
menn, að gerð ýrði gang'skör
■að því, að rannsaka hvort hér
væri urn svo mikið gullmagn
að ræða, að vinnsla svaraði
kostnaði. Aðrir munu þegar
jhafa reist skýjaborgir og enn
ir hrist höfuðið jafn van-
sendur til járnsiniðs hér í bæn-
um til þess að, skerpa harui.
Fama smiðurinn, Olafur Þórð-
arson, gyllt korn i rákum. og . fregnin þó svo mikla at
hygli, að menn færu að þyrp
trúaðir og áður. Til útlanda
barst fregnin með enskum tog-
ara — þá var ekki síminn. Ekki
hugði að vera kynnu gullkorn.1
Þetta var kvÖidið fyrir 1. apríl.
tiull í jörðu
í Eskihlíð.
Undir þessari fyrirsögn birti
ísafold, blað Bjar.nar Jónssonar
ritstjóra, sem greiniiega hefir
veríð vantrúaður á gullfundinn,
að minnsta kosti framan af,
fregn, er var svólátándi:
Það' bar til í gær, "að maður
sá danskur, sem er að bora eft-
ir vatmi hér í Eskihlíð, sá þess
vott á því sem uþp kom þar úr
jarðnafarsholunni úr 120 feta
dýp'i, að þar myndu vera ein-
bverjar agnir af guili, og full-
yrð'ir íslenzkur gullnemi írá
Ameriku, H. Hanson, að svo sé,
og iætur allmikið af.
Annars hefur tiér á landi
vai't orðið áður nokkrum sinn-
um við gull í jörðu .en aldrei
iþaö', að viðlit hafi vetjð að gera
ast hingað erlendis frá, eins og
sumir virðast hafa óttast, en í
Reykjavík var áhugi margra
mikill. í rannsóknarnefnd vor.u
skipaðir Björn Kristjánsson
kaupmaður, Guðmundur Björns
son héraðslæknir og Halldór
I öndverðum októbermánuði
kemur til landsins „vestan frá
Chicago og seztur hér að með
fólk sitt hr. Arnór Árnason
fannst siðdegis í gær við (prófasts sál. Böðvarssonar,
boianii uppi í Öskjuhlíð 118 sjgast á ísafirði)11, segir í ísa-
feta djúpt í jörðu. j f0£h um haustið. „Hann er mjög
Menn hugðu fyrst, að þetta yanur málmhreinsun, hefur
kynni að vera látún, en við fengizt við hana í 16—17 ár,
ítarlegri rannsóknir er nú Dg hvað hafa átt sýnishorn úr
sannsprófað(!), að það er f(estuni námum í Vesturheimi. ■ Meira gull!
skírt(!) gull. t Hann hefur, að því er Fjall- J Að síðustu verður hér tekin
Gullið er ekki sandur konan skýrir frá í gær, fengið upp auglýsing úr Isafold frá
þarna, heldur í smáhnull- ser sýnishorn af málmsandi úr þessum tíma, og þarf hún engr-
ungum(!), sem jarð'nafrarn- einni borunarholunni við Eski- 'ar skýringar:
hafaskafið. Hve mikið það hlíð; á 118~120 feta dýpi en Meira gull!
endur voru 9. — Menn brúgð-
ust vel við og söfnuðust loforð
um hlutaféð á skömmum tima.
Réð félagið til sín erlendan
mann, vanan gullgreftri, bor-
vélar voru keyptar. o. s. frv.
En áhuginn dofnaði og allmikl-
ar vanefndir munu hafa orðið
'á loforðum um hlutakaup, þegar
gullvíman fór að renna af mönn
um, og gullöldin, sem jrinsa
dreymdi um, rann aidrei upp
og Reykjavík várð ekki náma-
bær, en á þessum tíma var þó
önnur gullöld að renna upp,
blómgandi athafna- og fram-
faraöld, sem staðið hefur óslit-
ið síðan.
kann að vera verður reynsl- I elíiii unnizt tími til að rannsaka
an að' skera úr, en á því er það 111 úlítar, en fullyrðir að í
ekki vafi, að hér er guíl fund Þvi se alllt þess zinlr, járn, eir
ið í jörðu.“
Svo mörg eru „sannsögl-
isniálgagnsins“ orð — ég' hef
aðeins skotið inn hornklofa
.lestrarmerkjunum.
Þetta kom það með 1.
apríl og er merkilegt, að það
atvik gat ekki komið vitinu
fyrir bæjarstjórnina, þótt
ekki hefði verið annað.
Sparsamur gjaldþegn“.
Eskihlíðarmálmarnir.
og silfur.
Framtíð íslands
og h.f. Málmur.
Arnór birtir svo 2. des. grein
, í ísafold með ofangreindri fyr-
irsögn. Segir hann þar m.a.:
„Eru námar til á íslandi? Eg
held því afdráttarlaust fram, að
svo sé, og sá tími kemur, að hér
verða opnaðar námur.
Veruleg gullöld íslands er
aðeins að byrja“.
um bæjarstjórnar.
„Bæjarstjórn fjallaði um
málmamálið í íyrrakvöld. Hún
Jónsson bankagjaldkeri, ög vhj leigja námana hlutafélagi
lagðihúnframálitsskjalogtiMj— skulu minnstu hlutir nema
lögur, eins og síðar verður get-
ið:
Biður hann í lok greinarinnar
Undir þessari fyrirsögn skyr- flandsmenn að muna eftir félag.
ir Isafold hinn 17. júní frá gerð inu og sláta ekkert aftra sér
Frétt „sannteiks-
málgagnsins".
Svo sein vænta mátti heyrð-
ust raddir um, að bæjarstjórn
ætti ekki að vei'a að vasast í
að láta rannsaka þetta, og kem-
ur það fram í klausu í ísafold,
þar sem og er farið háðuleg-
um orðum um fréttaburð „sann
leiksmálgagnsins“, en þar mun
átt við Reykjavíkina. en rit-
stjóri hennar var Jón Ölafsson,
50 kr. Bæjarmenn eiga að sitja
fyrir hlutunum um 3 mánuði.
Næstu 6 mánuði skulu hluta-
bréf boðin öllum landsmönnum.
Loks skulu þau boðin í öðrum
löndum fáist ekki nægilegt fé
hér á landi. Félagið á að greiða
500 kr. árgjald í bæjarsjóð. —
Þegar námugröftur er byrjaður
greiðir félagið ekkert frekara,
ef hreinn ágóði félagsins nem-
ur ekki meira en,5%. En nemi
hann meira en 5% fær bæjar-
sjóður %.af ágóðanum frá 5%
og' upp að 25% upp í 50', . Fari
frá að kaupa hluti, og sjá ekki
eftir nokkrum krónum, þar sem
ef til vill getur verið um mill-
jónir að tefla“. (Leturbr. Vísis).
H.f. Málmur hafði verið stofn
að 22. sept. og var hlutaféið
ákveðið 100 þús. kr., en auka
mátti það í Vi úr milljón. Stofn
Vantar yður peninga?
Ef þessi spurnmg vseri lögð
fiyrir íslendinga og hver ein-
staklingur ætti að geía ákveðið
svar, mundu efalaust margir
svara henni játandi. Margir
þarfnast gulls. En aldrei frá
því land byggðist hefur mönn-
um boðizt hér jafn heillavæn-
legt tækifæri til þess að verða
aðnjótandi gullsins, 'Sem einmitfc
nú, þegar fullsannaS er, að gult
og aðrir dýrir ’málmar eru hér
í jörðu, og gullnámugröftur er
þegar byrjaður. Sérstaklega er
Reykvíkingum bent á tækifær-
in. Það getur orðið ómetanleg-
ur hagnaður, að kaupa nú hús
og lóðir -—• inni á sjálfu gull-
námusvæðinu. Hjá' mér ættu
menn því að keppast um að
festa kaup á húsum og lóðum,
og helzt um leið að gerast hlut -
hafar í námufélaginu Málmi o.
s. frv. — Guðm. Egilsson tré-
smiður.
sér mat úr því. Hér á n;ú að ien Björn og' Jón voru iðulega hreinn ágóði.fram úr 50%, skai
inega vel komas1: fyrir hvort
svo er eða ekki þat; í Eskihlíð.
Mun ráð vera áð .ge.r'a. sét ekki
<of mi'klar vonir a'6- óreyndu.
Það var í mýrin.ni.'vestan við
EskihlíSina réít fyrir. 'sunnan
gamla Hafnarijarðarveginn,
sem borað var og gúiíkornin
fúndust.
ÍEskihlíðargiillið.
Nokkrum 'dögu.va síðai; eða
5. april birtir ísafold aðra
klausu. um málið, „Eskihlíðar-
gullið“:
„Eskihlíðargúiliö má búast
við að sé tómur reykur, eða þá
að minnsta kos.ti aðeins kopar | klausunni, „hefði getað láti'ð' sér
í hæsta la'gi. Hanri he.íir fund- |nægja feita letrið í „sannsögl-
ist áreiðanlega £ tveimur ;-sýn-
ishornum, en gu.Il i hvorugu
þeii'ra. Loks hefir, íundist í
'þriðja sýnishorniriu einhver
vera af gulli, Lengra er ranii-
sókninnú 'ekki'4cóatáð,«‘ jþeim. enbfitúr en að :.það--sé^á«ei:
að „kýta og ýtast á“,.sem kunn-[ því sem eftir verður, skift
ugt er, enda á öndverðum meið J jafnt milli bæjarins og lilut-
í pólitíkinni. Klausan nefnist hafa.“
„Óþarfa kostnaður“, og kann ]
að vei-a „heimatilbúin“, þótt [Mörk námasvæöisins.
uiidir henni standi „Sparsam-j „Það, sem félagið á, með sam- :
ur gjaldþegn", því að hún er ^ þykki bæjarstjórnar, að gera er >
að grafa prófboranir niður í:
jörðina í Vatnsmýrinni til rann- 1
sókna á máhnum, , og er því;
síðan heitinn forgangsréttur að \
námagreftri í landi bæjarins,:; á
því svæði, er um gæti samizt, j
þó eigi minna en frá Hafnar- .
fjarðarvegi og suður að Skerja- j
firði og milli Skildinganess og |
Eskihlíðar, að henni meðtalinni,:
og með því skilyrði, að byrjað :
sé á reglulegum námugreftri j
innan 2ja ára frá því er próf-j
greftri og prófboran er loklð,:
en því skal lökið innán 2ja.ára.<!i
Reikningar félag'sins áttu j
jafnan að vei'a háðir veftirliti j
bæjárstjórfíár>ö. s:! frv,
vissulega eklci skrifuð sí'ður til
áð velgja ritstjó.ra „sannleiks-
málg'agnsins*1 undir ugg'um en
; að hvetja bæjarstjórnina til
þess að -eyða ekki fé úr bæjar-
sjóði að óþöi’fu.
Feita letri'ð hefði
mátt nægja.
„Mér finnst hún,“
segir
innar málgagni“, þar. sem, tek-
ið er svo greinilega af skarið
og fullyrt, að fundin sé gull-
náma í Eskihlíð — g'ullið þar
Þhnyai;h£,4#v;: Sóit' jkki
MAK
skipadieselvél
„MSu 423“ ’ ’
390 hestöfl vi® UTGfc
s. á. Sm.
MRSCHINEHBKU KIEL
_ JCnsífda . Q. .CjfefaóQll Cp':;.C>pr . t-'i
i 'KvV-VAW.VWUVWiV.VVW.VW.VVVVV.VJV'AVWiWVWlWj*