Vísir - 30.09.1955, Blaðsíða 3

Föstudaginn 30. seþtember 1955
VÍSIB
FRAMFARIR OG TÆKNI
Brezkur „alþýöuvagn" án
„gírstangar" og „kúplingar”
Þa5 er dráftarvélakóiHJtirinn Ferguson, sem
stendur a5 smí5i þessa furðulega bíls.
Bretar hafa nú í smíðum j og diesel-hreyfla, jafnvel túr-
eins konar „alþýðuvagn“, sem bínu-hreyfla. Hann hefur þeg-
kunnáttumenn sesrja, að muni ar átt tal við ýmsa bílafram-
allt að hví valda byltingu í leiðendur á Bretlandi, sem mest
bílasmíði heimsins. I mega sín, og eru þeir sagðir
Sá, sem er potturinn og fullir áhuga íyrir þessu furðu-
í smíði hins nýja bíls,} verki.
panna
er Harry Ferguson, sem annars
er kunnari fyrir smíði dráttar-
véla. Vagn hans er sagður svo
fuílkominn, að aðrar bíltegund-
ir, sem ekki feta í fótspor
Fergusons . í þessum efnum,
verða taldar úreltar á skömm-
um tíma.
Nýlega birti Lundúnablaðið
,Sunday Express“. viðtal við
Harry Ferguson, eftir að
greiarhöfundi hafði géfizt
færi á að aka hinum nýja bíl.
Ferguson var fáorður um hinn
nýja bíl, en þó fengust ýmsar
upplýsingar, sem gefa nokkra
hugmynd um þenna fágæta bíl.
Það þykir t.d. nokkrum
tíðindum sæta, að í hinum
nýja „alþýðuvagni“ Fergusons
verður engin ,,gírstöng“ og
Geta má þess, að einn hinna
fáu óviðkomandi, sem fengið
hefur að reyna kjörgrip þenna,
er hertoginn af Edinborg, sem
fvjallarhorn
með risarödd.
Bandarískir vísindamenn við
Stanford rannsóknarstöðina í
Merlo Park, Kaliforníu, eru að
reyna giallarhorn sem heyrist
í rúma sex km. í hagstæðu
veðri.
Venjuleg gjallarhorn draga
innan við einn km. Gjallarhorn
þetta er nefnt Stanford Air-
stream Modulator (Stanford
loftstraums raddstillir). Bygg-
ing gjallaxhornsins er eftirlík-
ing af hinum ýmsu hlutum
radd- og talfæra mannsins —
lungu þess er þrýstiloftsgeymir,
vindspeldi er í stað raddbanda
og munnurinn er hljómmagn-
ara trekt.
Svíar finna upp merki-
legar mjólkurumbúðir.
Þykja taka öllum fram, sent þekkzt hafa.
Svíar hafa nú fundið upp gert er ráð fyrir, að innan 20
nýja tegund mjólkurumbúða,! ára muni matvörukaupmenn
sem talin er taka öllu
sem áður hafa þekkzt.
fram,
Fer ljóshraðinn vaxandi?
Mælingap virðast gefa það í skyn.
I þrjú hundruð ár hafa vís-
indamenn allra þjóða leitazt við
að mæla hraða Ijössins með sí-
aukinni nákvæmni, en Ijós-
hraðinn er mesti hraði, sem
maðuiúnn þekkúr.
Bretar líta svo á, að þessi
sænska uppfinning sé svo
merkileg, að innan tíðar legg-
ist mjólkurpóstar með öilu nið-
ur, og engum detti í hug að
láta færa sér mjólkina heim á
flöskum, heldur kaupi maður
mjólkina hjá næsta matvöru-
kaupmanni.
Nýlega var tilkynnt í Sví-
þjóð, að um 45% af sænskum
matvörukaupmönnum muni
hafa mjólk til sölu í búðum
sínum. Á einu ári hefur aukizt
stórkostlega notkun á hinum
nýju mjólkurumbúðum, og
Ljóshraðinr. er talinn eitt
hinna fáu óumbreytilegu lög-
mála alheimsins og margir vís-
indamenn hafa byggt útreikn-
inga sína á honum. Skozki eðl-
engin „kúpling". Tveir pedalar [isfræðin&urinn jameg Clark
verða í gólfi bílsins, annar fyr- Maxwell byggði kenningar
1955, eftir Dr. J. H. Rush, að-
stoðar-prófessor í eðlisfræði
við Verkfræðiháskólann í Tex-
as, skipar hann tilranum manna
til að mæla ljóshraðann í þrjá
flokka: tilraunum manna frá
j 1876 til 1902, frá 1906 til 1941
og frá 1950 til 1954. Hann segir,
;að í fyrsta flokknum — meðan
tæknin var ófullkomin — hafi
mælingarnar sýnt meiri hraða
en í síðari flokkunum.
ir hemla, hhm er benzíngjafi.
Annað ekki. T.d. er hægt að
halda vagninum ' kyrrum í
brattri brekku með því að
stíga á benzín-gjafann, og ef
maður stígur heldur fastar á
hann, rennur vagninn upp
brekkuna. Hraðaaukningin er
algerleg’a sjálfvirk.
Ekki má segja, hvar hreyf-
iilinn verði í hinum nýja bíl,
en vitað er, að hann verður
hyorkí fremst í honum né aft-
ast, en frekari upplýsingar má
sem sagt ekki gefa enn sem
komið er. Ferguson leggur á
það áherzlu, að hinn nýi bíll
verði nægilega hár undir öxla
til þess að geta farið um slæma
vegi. Hann verður rykþéttur
og hann á að ganga jafnvel í
heitu sem köldu veðri.
Ferguson segir, að hinn nýi
bíll verði framleiddur í fleiri en
einni gerð, bæði .fyrir benzin-
„ Annar flokkurinn sýnir meiri
smai uiti segulmagn og rafmasn i n
* C nákvæmm og serstaklega mikið
a honum og einnig byggði A1 1
bert Einstein afstæðiskenningu
sína á ljóshraðanum. En óvænt
misræmi, sem komið hefur ný-
lega fram í mælingum, bendír
til þtíss möguleika, að Ijóshrað-
inn sé ekki sífellt jafn, þrátt
fyrir allt.
Galilei var með þeim fyrstu,
er reyndu að m.æla.ljóshraðann,
en honum tókst aðeins að kom-
ast að því, að hann væri af-
skaplegur. Ýmsar tilraunir vís-
indamanna í Ev.rópu sönnuðu,
að hraðinn var takmarkaður.
Arið 1906 jtókst amerískum
vísindamönnum, E. B. Rosa og
N,, E. Dorsev, að reikna út ljós-
hraðann með notkun rafseguls,
samrænn í niðurstöðum, að
einni mælingu undanskilinni.
En þessi undantekning — sú
sem fram kemur í mælingum
2, og 3. flokks.
Er mögulegt að ljóshraðinn
sé breytilegur? Dr. Rush álít-
ur, að á næstu tíu árum fáist
úrskurður um hvort þessi sýnd-
ar hraðaaukning er raunveru-
leg eða ekki. Hann sýnir fram
á að mikið sé komið undir svar-
inu, því ef i ljós komi að ljós-
hraðinn breytist með tímanum,
megi vænta þess áð vísindin
standi á þremi stórkostlegra
uppgötvana á sviði. náttúrulög-
mála alheimsins.
hafa tekið að sér alla mjólkur-
sölu í landinu.
Brezkir fréttamenn hafa
kynnt sér hinar nýju mjólkur-
umbúðir í Lundi, og telja þeir
þetta stórmerka uppfinningiu
Segja þeir, að mjólkinni sé
ekki hellt í pappaumbúðir,
heldur sé umbúðunum bók-
staflega „vafið“ utan um
mjólkina í nýtízku vélum.
Mjólk og pappí fara inn í sér-
staka vél og út kemur mjölkin;
hreinsuð eins og bezt verður k
kosið.
Frétzt hefur, að mjólkúr-
stöðvar í London muni nú fá,
slíkar vélar frá Svíþjóð. Sá
heitir Ruben Rausing í Simon-
torp, sem á verksmiðjuna, sem:
íramleiðir hinar nýju umbúðir.
Hann hóf umbúðaframleiðslu:
árið 1930, og var ársvelta hjá
honum þá um 150,000 krónur,
en í dag er veltan um 225
miUj- króna og 1300 mannsi
vinna hjá honum. Uppfinninga-
maðuriim heitir Erik Wallen-
berg, efnafræðingur, sem unnið
hefur hjá Rausing.
Sérfrasðingar frá Bretlandi,
Bandaríkjunum og Sþ. hafa
farið til Svíþjóðar til þess að
kynna sér hinar nýju, sænsku
umbúðir.
mæling %'ar gerð á fjallstindi
— gæti stafað áf torveldun á
! mælingunni, er orsakazt hefði,
að áhrifum frá gufuhvolfinu.-
Meðaltal hraðans, að þessari,
| einu mælingu frátalinni,' er
,186,272 (299,776,5 km.) á sek-,
j úndu.
I þriðja flokknum var mæl-
i ingin í sumum tilfellum svo;
nákvæm, að hraðinn var mæld-
! ur upp á brot úr kílómetra. Af
níu mælingum í þessum flokki
j voru sjö mjög í samræmi, og
i meðaltalan af mælingunum var
og korhust að. því að hraðinn ! 299,791,8 km. á sekúndu. Dr.
var 186,275 enskar mílur jRush treystír. sér ekki til að
(299,781 km.} á sekúndu. koma með ákveðna skýringu
í yfirlitsgreín einni í ágúst- á því, hvemig á þessum aukna
hefti „Scientific American" h.raða (um 16 km.) stendur,
Maðurinn í hrítu úípunni á myndinni er Sir Edmund Hillary.
Er hann að prófa nælon-úlpu, fóðraða með skinni, sem verður
éin aðalflík brezkra leiðangursmanna, sem eiga að fara þvert
yfir Suðuxskautslandið frá desember 1957—íebrúar 1958. Fer
Sir Edmund suður á bóginn snemma á næsta ári.
■JVAW.V /‘■VWWUVWWWW
Stzitt
sítejte-
Maðnrinn me
Efíir Somcrseit
Mangham.
>að var örið, sem gerði það
að verkum, að eg .tók fyrst eftir
honum. Það var rautt og breitt
og náði frá gagnauga ofan á
höku og var eins og hálftungl
að lögun. Það hlýtur að hafa
vérið slæmt sár. einhverntíma
og eg gerði mér í hugarlund, að
hann hefði fengið þarna sverðs-
högg eða brot úr sprengikúlu í
andlitið. Það var óvænt á svona
andliti, búlduleitu og ánægju-
legu. Andlitsdrættirnir voru
srhágerðir og venjulegir og
sýipur, ( hans fi,var opinskár og
rj ijii‘i'i: V- !i'?
hjartahreinn. Og það var ákaf-
lega spaugilegt að sjá svona á-
sjónu á svo digrum búk. Hann
var þrekvaxinn maður og meira
en miðlungi. þá.r. Aldrei sá eg
hann öðruvísí búinn en í grá
föt mjög slítijn, með khaki-
skyrtu og barðabreiðan hatt
heldur illa farin. Og það v&r
síður en svo, að hann vaéri
hreinn. Það yar venja hans að
koyna inn í Faláce hóteið' í
Guatemala-borg á þeim tíma
þegar menn sátu við vínblöndu-
di-ykkju. Var hann þá á ró'li
krinkum skenkiborðið og bauð
happdrættisséðla til kaups. Hafi
það verið aðalafvinna hans
i., i *| í;* liit íf
jWý'tur hann að hafa haft litlu
úr að spilat því að aldrei sá eg
nokkum mann kaupa af hon-
um, en við og við sá eg, að hon-
um var boðin hressing. Hann
sagði aldrei nei við slíku. Hann
gekk 'urri méðal borðanna með
nokkrum slætti eins og hann
væri vanur að fara langar leiðir
fötgangandi, nam staðar við
hvert borð, brosti lítið eitt og
néírtdi númer þau er hann hafði
ti! sölu, hélt svo áfram göng-
ur.ni cg bi-osti enn, er honum
var e*kki sinnt. Eg held að hann
héí: ófíast verið ör af víni.
' Kvöld eitt stóð eg méð. kunn-
ir}gja mínum í veitingastofunni
— þeir blanda svo ágætan þurr-
an Martini í' Palace hótelinu í
Guatemalaborg — kom þá mað-
urinn með örið til okkar. Hann
var efalaust tuttugu sinnum
búinn að bjóða mér happdrætt-
ismiða meðan eg dvaldist
þarna, og liélt nú enn happ-
drættismiða til sýnis fyrir mig,
en eg hristi höfuðið neitandi.
En kunningi'minn ki-nkaði kolli
vinsamlega.
„Quetal, general?“ Hvemig
gengur?
„Ekki illa. Það er ekki hægt
að ségja, að verzlunin gangi vel,
en það gæti þó verið verra.“
„Iívað má bjóða yður, gene-
raí?“
■„Einn koníak.“
' Hann rendi úr glasinu sam-
stundis og setti það svo frá sér
á skenkiborðið. Hann kinkaði •
kolli til félaga síns. )
„Gracias. Hasta luego.“
Svo sneri hann frá okkur og
tók að bjóða happdrættismið-
ana mömrum, sem stóðu rétt
hjá okkur.
„Hver er hann?“ sþurði eg.
„Þetta er hræðilegt ör, seiu'
hami hefir á andlitinu." ^
„Ekki fegrar það hann. —«
Hann er flóttamaður frá Ni-
caragua. Vitanlega er hanrv
bófi, en ckld slæmur náungi. '
Eg gef honum fáeina pesos við
og við. Hann var hershöfðingi
við byltingu og hefði hann ekki
orðið skotfæralaus, hefði hann
steypt, stjórninni og orðið her- i
málaráðherra í stað þess að t,
selja happdrættismiða hér í
Guatemala. Þeir tóku hann tit"