Vísir - 08.11.1955, Blaðsíða 5

í»riðjudaginn 8. nóvember 1955
VISIE
Bókin er skriíuð fyrir Bonniers forlagið í Sví-
þjóð og að nokkru leyti fyrir Heigafell. —
Komin í allar bókabúðir. — Lítið eitt af bókinni
er bundið í sama band og heildarútgáfan af
verkum skáldsins. — Áskrifendur geta viíjað
HELGAFELL
íúsastítí 7 - Sími 6837
16 áfengissjúklingar dveljast nú að Akur-
hóli — hafa drukkið írá
Þar ríkir reglusemi og starf, og þeir j smiðjnnni, sem nýlega er. tekin
m j • >* i * til starfa. eru framleidclai' vikur-
fa tækifæn til ao byrja nytt M.
Eit 50 présent aílra afkokolista verla þa6
til æviloka, segir Esra Péturssðn, læknir.
Á gjesluvistarhælimi að Akur-
hóli viS Gunnarsliolt dveljast nú
16 áfengissjóklingar, sem veriö
hafa ofdrykkjmnenn allt upp i
40 ár.
Fr& ]>ví gícshivistarlieiniilið
tok tii stana fyrir rúmu ári )ia?a
alls dvalilzt þar 55 einstakling-
ar. Nokkrir hafa útskrifast og
’hœtt. að dreklta, en aðrir hafa
byrjáð á nv, og sumir cru búnir
Jið véra á hælinu oftar cn cinu
•sinnít Til þess er ætlast, að þcir
sjtiklingiuv sem á gæsluvistar
hælið korna, séu ]>ar sex mámiði
eða ár, en margir iiaía verið
skemhm fíma. Jtetta er opið
vinniíiieimili og engin löggæzhi,
vistménnirnir eru frjáísir íerða
sinna. pó liafa litil brögð verið
að þvi, að vistmenn strykju
brott, og flestir kunna þeitr vel
við sig þegar þeir eru búnir að
vern þarna um tima, enda, er öll
íiðbúð hin bezta. ,j
50% drekka alla ævi.
þetta má heita fyrsta alvar-
lega Uiraunin hér á landi tii þess
sið veiía áfengissjúklingum var-
ítnlegan hp,&.Jtaþna er þeim gef-
:ið dýnn£cþt _tcgíyfíeri til þess að
taka upp nýtt líferni og byrja á
:ný, ef svo má að orði kveða. Á
Akuriióli lifa vistinenn reglu-
sömú lífi éins óg einkennir dag-
íe.gt iíf lieiibrigðra manna.
„Við gemm allt sein hægt er
til að lijálpa áfengissjúkiingun-
-urn; réynum'að byggja þá upp
ttndléga bg iíkanilega," ságði
iisra Pétursson læknir, er tið-
indamaður Vísis fór austur áð
Akurhólt með honuin s. 1. iaug-
ardag. „T-Iins vegar cr cnn of
snemmt að segja iim árangurinn
’hér, þar sem gæsluvistarheiiili 1 ið
Tiefur ekki sfarfað nenia rúnit
ár, en það var opnað 10. júíí
1954. þratt fyrir allar lækhiísað-
gerðir og aðrar ráðstafanir, ei:
angin ieið að láta.'néinn 'hættæ
stð drekka, nema haiin vilji það
sjáifur, en dvöliin liér gefur vist-
mömium tækifæri til þess að
taka sig á og liefjá nýtt lif. Ann-
ítrs hefur reynslan sýnt það all-
staðar í heiminum, að 50 prósent
þcii'ra, seiri orðnir eru alkohoi-
istar, verða það alla ævi, en jafn-
vel og kannske einmitt fyrir þá
reynslu ber þjóðfélaginu að
'lcggja álierzlu á að bjarga hinum
50 prósentunum írá höli of-
dryliíjunnar —."og þú er raikill
sigur mminn.“
■Undirbúningur liaJinn 1948.
Árið 1948 var stofnaður liinn
svokallaði: gæsluvistarsjóðiir í
því augnamiði áð koina á 'íól
dyahij;J)íýinili4;yrir , áfehgissjúk-
Ííiíga. IJm skeio voru starfrækt
slík heimili a;ð Kumbaravogi og í
Kaldaðarmtsi, en þau liafa riú
verið iögð niður. Hins vegar
itvelja að jafnaði 6—7 sj.úklingai
'að IJlfarsá i Mosfellssyeit, og eru
'það aðallega . áfengissjúklingar,
sém talið or áð þúrfi á hæíisvist.
áð halda úm skemmri tíma. A
Alturhóli við Ounharshplt er áfl-
IM’ 4 rnóti ætlást' iil aö dvákú-'
þlötur til éinangrunar, (>—10 sm.
þyklcar, og er vikurinn í þær
fenginn úr Heklu. Ennfremur
eru þarna framleidd rör, fjögra,
sex og tíu þumlunga við og til-
lieyrandi stútrör. Verkstjóri! í
timinn séu sex mánuðir til eitt j ■stéinngerðinni er Ágúst Óhifsson,
ár, eins og áður getur, en mai-gir
hafa þó verið þar skemmri tíma,
Sagðii Esra læknir að flestir af
vistmönnunum liefði komið
þangað samkyæmt eigin ósk eða
að tilhlutan aðstandenda, en ein-
stuka hefði verið úrskurðaður
þangað.
Kandidat staríar eystra.
Allir sjúklingar, sein. á. gæslu-
vistarhælið koma, hafa, áður
dvalizt um skeið í sjúkrahúsi,
þar sem þeir ganga undir ná-
kvæma læknisrannsókn, því að
oft cni þeir haldnir kviilum, eft-
er áður var einn af vistmönnum
heimilisins, en hefur nú hlotið
bata, og sýnir mjög mikia ár-
vekni og dugnað i starfi sínu,
og hefur gott lag á starfsmönn-
um sínum, scm rnargir liverjir
eru líka ágætir verkirierm.
Pjáihagurinn oainar.
Virmutínii vistman'nu cru 8
stundir á dag, og greiöa þeir
þriggja tirna laun á dag fyrir
t'æði og annan aðbúnað, en liafa
afganginn til. eigin þárfa. þann-
ig' hafa ýmsir jafn’yeL þótt þeir
hafi ekki dvalizt þurna nema
ir langvarandi drykkju. A gæslu-, stuttau tima, getað fatað sig uþp
'vistarlrælinu er einnig fvlgst ná-, og rctt verulega við fjárliag sinn,
kvæmiega með heilbrigði þeirra, i meðan þeir dvöldu á gæsluvist-
og er Esra Pétursson læíuriti- - arhælinu.
tieimilisins, og fer þangað aust-1
ur við og við,- en á staðnum er ■ Esra Pétursson læknir og Sæ-
stöðugt læknakandidat, er fyíg-j mundur Jónsson umsjónarmað-
,ist nieð daglegu heilsufari vist-'j ur & Akurhóli sögðu, að yí'irieitt
mannanna. Aðrir starismeim við j væru vistinennimir mjög góðir
lieimilið éru uinsjónannaðuriim j i umgengni, með örfáum undan-
Sæmundur Jónsson, og býr Irann tekningum, aðallega á fyi-stu
á Kombrekkum, nýbýli rétt lrjú
Akurhóli’. ]Já er ráðskoúa, Síg-
ríðu r Tóúrásdóttir, tvær starfs-
stúlkur og biíreiðarstjóri heitó-
ilisins.
1 .sambandi við vistheimilið
hcf.ur verið reist þar verksiniðju-
lrús fyrir steinagerð, og liafa
v istnrenn i rn i r sjá 1 fi-r býggt hús-
ið, og .yiimai flestir við steina-
gerðiua, en nokkrir viima við
húið i Gunnarsholti. í sumar
hyggðu þéir t. d. 4000 liesta hlöðu hejl.ins Svcinssonar sandgræðslu
í Gunnarsholti. í steinaverk- stjóru. Að vísu yerða vistmenn
starfsmánuðunum. Nokkrir vist-
menn sögðu einnig, að þeirn
félli dvölin þarna ágretlega, enda
er .fæði! og allur aðbfmaður iil
■mHciHar fyrinnyndar. Nauðsyn
er þó talin á að auka skilvrði til
fjölbreyttari viiinuhragða, og
inun í ráði að kpma þiu’na i'i fót
fleiri atvinhugréinuiii siðar.
AA-meiin koma í heimsókn.
Húsákynni á Akurhól eru góð.
Pai’ vár áður bústaður Runólfs
að vera t.veir og þrír saman í |
herbergjum, en dagsfofa er þar
rúmgóð, og koina þeir 'saman í
hennil á kvöldin, spila á sþil,
tefla, leika á hljóðfæri og þess
háttur. þá er og kvikmyndasýn-
ing tvisvai’ í viku, og vísi ;ið
bókasafni hefur vcrið komið
upp. Notfæra vistinennirnir sér
það vel og lesa. mikið. Yonir
standa til að hcitóilið njóti lag-
anna uin héraðshókasöfn, og
þakksamlega er þcgin liver bók,
er bókaútgeféndur senda þairg-
að.
Auk þess sem Esra Pétursson,
læknir heimilisins, licitnsækir
vistmennina, rannsakar heiisu-
far þeilrra og ræðir við þá vanda-
mál þcirra, fær héimilið viku-
lega heimsóknir frá fulltrúum
AA-samtakanna, og hafa þau
samtök Jioðist til að taka móti
vistmönnum er þeir koma til
bæjarins í hæjarTeyi'i, og fá þcir
þá ókeypis giistingu i iiinum
nýja viátheimili þeirra, Bláa-
bairdinu.
]iá liafa AA-satótökin heift sér
fyrir því, að út.vega yistmönnum
írá "Ak'urhóli atvinnu, þegar þeir
útskrifast af gæsluvistaj’heitóf-
ilinu, og cr það að sjálfsögðu
mjög mikiTsvert, enda eru þeir
þá teknir í saintökm og njóta
stóðnings þeirra í ýmsu tilliti.
Strangar reglur henta ekki.
Esra Pétursson laikiri sagði'
að fyrst eftir að heinrilið tók til
starfa, liefði ætlunin verlð að
hafa. þar nolvkuð strangar regl-
ur, Heynslan heíði hins vcgar
sýnt, áð það væri ekki lreppilegt.
Menn væru næn.iir fyrii- allri
frelsisskerðingu og innlok-
unaraðferð væri vart íramkvæm-
anleg. Sömu sögu sagðj hann að
: vffiri að segja. frá samskonar
iia’lmn erlendis. T. d. hefðu þeir
Sænrundur kynnt sér Tekstur
slíkra stofnana á N'orðurlöndurn
í sumar, þó sérstaklegá í Noregi,
þar sem lengsta reynslá væri
fengin í þessum éi'mnn, en þar
var fyrsta gæsluvis! uiTieirn i lið
stofnað 190S. Sagði hann, að
Norðmenn væru horfnir frá því
að hafa gæsluvistarhælin lokuð,
enda skildist flestum vistmönn-
um það brátt, að þuð væri þeirra
sjálfra vegna sein þeir væra
settir á ha.Tin. Itér fehgu þeír
tækifæri! til að tifa reglusömu
og 'siai'fsörmi lífi, og 'væri rétt
hj'álparhönd til }>ess að hefja
nýt.t líf. pað væri svo undir
hverjum og éinuin koinið, iivern-
i:g hann notfæröi sér þetta tæki-
færi. ]lað væri ekki hægt með
va'dboði að segja mönnum að
liætta að drekka.
Að lokinn sagði Esra Péturs-
son, að þi'átt fyrir drykkjuböiið
hér á landi væru íslendúigar
ckki eiii's iTTa á vegi staddir og
ílestar þjóðir aörar, og að hér
væru færri áíengifesjúklingar að
tiltölu en annars staðar. T. d.
sagði hann, að í Noregi vffiru
taldir um 40 þúsund alkoholist-
ár, en þó vreru þar ckki rúm.
fyrir nciná 400 á gæsiuvistarhœl-
ttffl cða aðeins 1 % þeirra, serií
á hæíis.vist, þurftu að halda ' j
Hreyfilsmenn
sig&irsælir.
Bifreiðastöðin Hreyfil! sigí'-
aði í knattspyi’nukeppni, sem
hér var haldin fyrir skemmstu.
Þáttttakendur í keppninni
voru bifreiðastjórar af B.S.R.,
Borgarbílstöðinni, Bæjarleið
um og Hreyfli. Úrðu Hreyfils-
menn að leika áukaleik við
Borgarbílstöðina, þar sem þess-
ir aðilar voru jafnir að stigum.
Var þetta tvísýn keppni og
hörð, því að tvi-framlengja
varð leikinn, sem lauk með
sigri Hreyfils, 3 mörkum gegn 1.
Hreyfilstóenn hafa haft starf-
andi með sér knattspyrnufélag
síðan sumarið 1949, er þeir
nefna K.B.H. Hefir félagið haft
reg'lúbundnar æfingar á sumr-
in og hafa þær verið fj ölsóttar.
Bók iim skáWíð
Halldór Kiljan Laxness
eftir Peter Hallberg, prófessor
í Gautaborg.