Vísir - 28.12.1955, Síða 4

4
vtsm
Miðvikt.’.daginn 28. desember 1&55.
Próf. Níek DuitgaS. Frá $>-Amerihi VI.
Um venjur eftursSaugsta. gagnvart konu
og
I Cail ©r snlkié
af að sofna
9
mm.
Slöngur
•cg kvenfólk.
Báðum Lehmannshjónunum
hoin saman umí að eiturslöng-
ur bíti karlmenn og börn hve-
:'nær sem þeim sýnist, en að kon-
ur sleppi oít betur frá þeim.
Lau sögðu að það væri marg-
reýt, að ef ófrísk kona er með
öðru fólki þar sem eiturslanga
cr' nálægt, þá hreyfi hún sig
ckki og bíti hvorki konuna né
þá, sem með henni eru. Og þau
fullyrtu, að það kæmi ekki fyr-
ir að slanga biti konu, sem væri
„á’túr“. Eitm'slangan er venju-
.lega að smjatta með tungunni
út í loftið þegar maður sér hana,
og það er vitað, að hún lyktar
aneð tungunni og er mjög lykt-
:næm. Sennilega finnur hún ein-
hverja lylct af konunni, sem
lieldur henni í skefjum, svo að
hún kærir sig ekkert um slíka
bráð.
flættulegt tré.
í Ecuador sá eg afar viða
injög fallegt tré, sem þeir kalla
þar Floribondo. Þetta var næst-
4im í hverjum garði hjá fátæka
:iólkinu úti á landsbyggðinni og
oft eina prýðin, sem sást við
hreysið. Tréð er ekki mjög hátt,
tæpar tvær mannhæðir, en það
'blómstrar tvisvar til þrisvar á
ári og er jafnaðarlega þakið
blómum hvar sem maður sér
þaS. Blómin eru í laginu eins
og bjöllur eða stórar liljur, allt
að 20 cm. á lengd og er mjög
f allegt að sjá tréð þakið þess-
um stóru, faliegu hvítu blóm-
um( sem hanga niður þannig að
unaður gæti næstum búizt við
-einlægum klukknahringingum
'úr þeim þegar andvarinn hreyf-
ir þau. í Brasilíu sér maður
þessi tré mjög óvíða og þau eru
-einnig sjadlséð í Colombíu. Þar
.hafa þau illt orð á sér og eru
kölluð Borrachero. Fullur mað-
nr er á spönsku kallaður bor-
racho og bórrachero er sá, sem
hellir mann fullan. ÖUum virð-
ist koma saman um, og það
heyrði eg einnig í Ecuador, að
A ildu endilega að hann færi í
heimsókn til Darjeeling.
Tveir læknar voru sóttir.
Þar var prinsinn við góða
heilsu þriggja vikna tíma. En
7. maí 1008 vai'ð hann- veikur
>g aðallæknirinn þar, seni Cal-
vert hét og' var ofursti að sign,
\’ar sóttur til hans. Hann skrif-
aði handa honum lýfseðil, sem
átti við malariusótt. Læknirinn
var sóttur að nýju og ráðlagði
meðalið. Þegar hann var far-
inn versnaði prinsinum mikið
og Calvert ofursti kom ekki
aftur til hans fyrr en það var
um seinan. Hann var þá alveg
að dauða kóminn. Læknir fjöl-
-kyldunnar, dr. Ashu, gaf hon-
um þá annað meðal, en af því
versnaði honum mjög og hann
t'ékk miklar innvortis kvalir.
maður megi ekki standa undir
þessu tré, því að þá fari brátt
að svífa á mann.
Fagurt
en eitrað.
Þetta tré er Datura arborea
og eru bæði blöð' þess og’blóm
eitruð. Eitrið hefir ekki verið
rannsakað nægilega, en enginn
vafi virðist léika á því, að
hættulegt getur verið að standa
lengi eða sofna undir slíku tré.
Menn hafa orðið geðbilaðir og
varanlega-forheimskaðir af því.
Lehmann sagði mér, að marg-
ir glæpir hefð'u verið framdir
með seyði af blöðum og blóm-
um þessa trés, þannig að mönn-
um hefði verið gefiö það inn í
mat og drykk og héfðu síðan
verið forheimskaðir alla ævi
upp frá því. En fagurt er það á
að líta þegar það er þakið blóm-
um, sem á flestum trjánna éru
hvít, en í Ecuador sá eg tré, sem
voru með gulum blómum og
einna fallegust voru þáu, sem
báru bleik blóm. Hvergi hefi
eg séð þessí tré í gróðurhúsum,
ekki í Kev/ Gardens í London,
þar sem amiars mý sjá allan
gróð'ur veraldar, sjálfsagt vegna
þess, að það mundi vera allt of
hættulegt. að rækta þessi tré
inn í húsum vegna eitursins,
sem mundi forpesta loftið.
Til Cali.
Á laugafdágsmorgunmn þ. 3.
des, fóí’ eg með járnbrautinni
af stað til Cali, til þess að vera
þar um nóttina og' ná í flugvél-
ina sem fer á sunnudagsmorgna
frá Cali til Miami og New York.
Lehmann hringdi í son 'sinn,
sem er prófessor í iæknisfræði
við háskólánn i Cali og^ bað
hann að sýna mér borgina og
gera fyrir mig það sem hánn
gæti meðan eg stæði við í Cali.
Hann var kóminn á járnbraut-
arstöðina til að taka á móti mér
þegar eg kom og ók mér út um
allt. Mest þótti mér varið I að
sjá San Fernandez-klúbbinn,
sem er samkomustaður sem
Því var síðan haidið i'ram af
hirðinni að í því meðali hefði
verið arsenik. OaUða hans —
sem rengdur var — átti að hafa
borið að nóttina milli 8. og 9.
maí. Calvert ofursti skrifaði
dánarvottorðið 2 mánuðum eft-
ir að pririsinn dó.
Samkvæmt útfararsiðum
Hindúa, á að brénna Brahmína
(æðsta stétt í Indlandi) jafn-
skjótt og þeir eru dánir. Hér
um bil kl. 8 að kvöldi, áttunda
mai, sást hópur fnanna leggja
leið sína fram hjá Lewis-hæli
í Darjeeling. Þeir héldu í röð-
um niður hæðina og í áttina til
líkbrennslustaðarins. En þá
kom skyndilega oísaveður með
rigningu og líkfylgdin leitaði
þá hælis, en skildi líkið eftir á
börurrt við bálköstirm, sem
búið var að hlaða. Eftir tvær
borgin hefir reist í miðjum bæn
um. Þar er mikil sundlaug und-
ir beru lofti( þar sem unglingar
og börn voru að synda og leika
sér, en aðrir horfðu á, sitjandi
yfir kaffibollunum á gangstétt-
unum í kring. Stórir veitinga-
salir og samkomusalir eru
þarna einnig, en úti í kring úm
sundlaugina' eru stór búr og
gai'ðar, þar sem sjá mátti marg-
lita páfagauka, apa af ýmsum
tegundum, páfugla og ýmsa
aðra skrautfugla, sem börnin
höfðu gaman af að skoða, en
blágrænir kolibrifuglar flögr-
uðu innan um blómin og
blómstrandi orkideur prýddu
mörg trén í garðinum. Þarna
er altaf sólskin á hverjum
degi og hitinn 20—27 stig', svo
að menn geta ímyndað sér að
stáðúrinn sé fjölsóttur, enda
var mér sagt að þarna væri allt
af mannmargt.
Orðlagðir
smekkmcnn.
Gaman var að aka um út-
hverfi borgarinnar og sjá allt
sem þar var verið að byggja.
Verksmiðjúrnaf risa upp hver
af annari og hér varð maður
mikið var við Bandaríkjameiin,
sem eru að reisa útibú fyrir
verksmiðjur sínai-( hver á sínu
sviði. íbúðarhúsin voru hver
öðru fegurri, líkt og' það sem
maður sér bezt í Brasilíu, enda
vár mér sagt að inargt væri
teiknað af brasilískum húsa-
meisturum, sem hafa gott orð
á sér fyrir listhneigð og smekk-
vísi.
I Cali er nýr háskóli, þar sem
læknadeildin hefir tekið til
starfa fyrir rúmu ári síðan. Há-
skólabýggingin er stór. rúmgóð,
falleg og björt og hafa allir
kennarar læknadeildai'innar
lært í Bandaríkjunum, svo að
þeir eru allir enskumælandi.
Kennarann í mínu fagi hafði eg
hitt í Petropolis í Brasilíu á
læknaþinginu fyrir rúmum
tveim'vikum, en hann var ekki
í bænum um helgina, svo áð ég
gat ékki hitt hann, Rík fjöl-
skyída hefir gefið háskólanum
100 hektara af landi utan við
borgina á mjög góðum sfað og
Iwviifwyví
hálfa klukkustund tók
stendur til að flytja allan há-
skólann þangað á næstu árum,
og byggja þar upp stórt og mik-
ið háskólahverfi. Sýnilegt er að
fólkið í Cali hugsar stórt og
að hér mun innan margra ára
rísa upp mikil og fögur iðnað-
arborg, sem verður ekki að
eins ein af mestu borgum Col-
ombiu( heldur inætti segja mér
að hér muni vaxa upp einhver
mesta borg í allri Suður-Ame-
ríku. Landið í kring um Cali
er svo.ríkt, Cauca-dalurinn svo
frjósamur og samgöngumögu-
leikar góðir í gegn um járn-
brautina, sem liggur til Buena-
ventura á Kyrrahafsströnd-
inni, auk þess sem Cali er inið-
stöð fyrir flugvélasamgöngur í
landinu, að í þessu yndisleg'a
loftlslagi eru öll skilyrði fyrir
þróun stórborgar, sem lifir á
iðnaði og verzlun.
Morguninn eftir flýg eg til
Miami, sem er ekki nema rúm-
lega átta stunda flug. Við kom-
um íyrst við í Medeílin, sem er
ásamt Bogotá einhver skemmti-
legasta borg Colombiu, i
Anticquia-ríkinu. Borgin stend
ur tiltölulega hátt inni á milli
fjalla og er stór hæð. eða öllu
fremur einskonar einbúi, sém
gnæfir eins og fjall upp úr
miðri borginni, til mikillar
prýði. Þetta er'mikil iðnaðar-
borf og hér býr margt af bézta
fólki landsins. Loftslagið er mun
sæmilega vel látinn, þegar hann.
hrifsaði völdin til sín fyrir
þrem árum. En nú heyrast fáir
mæla honum bót. Menn segja
að hann sé smám saman að taka
fyrir allt frelsi í landinu, blöðin
ín megi ekkert gagnrýna stjóm-
ina og málfrelsi sé orðið mjög
takmarkað. Talið er víst að fyrr
en síðar muni sjóða upp úr öllu
saman og stjórnarbyltíng
brjótast út.
Raunvei-ulega er fljótlegt að
átta sig á stjómarfari hvaða
lands sem er, þótt maður sé ó-
kunnugur. Maður þarf aðeins
að spyrja emnar sþurningar:
Má skamma stjómina í þessu
landi? Ef ekki . má skamma
stjórniná, þá er eitthvað mikið
bogið við stjórnarí'arið. Stjórn
sem er skömmuð er venjulega
betri en orð fer af. En stjórn
sem ekki má skamma er alltaf
ómögulegt. í Colombíu má ekki
skamma síjórnina, og stjórnar-
farið er eftir því —' mjög spillt
og' miklu verra en meðal þeirra
stjórna sem mest erri skammað-
ar.
Klukkan tvö um daginn er
loks flogið af stað frá Barran-
quilla, fyrst til Kingston á
Jamaica( þar sem margir nota
tækifæri til þéss að kaupa sér
tollfritt áfengi í flúghöfninni,
og síðan beint til Miami 1 Flor-
ida. Þar er hlýtt og notalegt og
sólskin þá tvo daga sem eg
stend við þar hjá kunningja
mínum, sem var að vígja nýjar
lækningastofur daginn sem eg
kom þangað. Þar síénd eg við
I tvo daga og síðart til New
York. Manni finnst eins og mað-
ur sé kominh heim þegar þang-
að kemur, eftir að hafa verið
lengi sunnan við miðjarðarlín-
una, sumpai-t líka vegna þess að
betra en í Bogotá, ekki eins kalt ,þar er kalt’ komið frost °S dag-
og miklu sólríkara. Meðalhitimi !ar miklð farnir að styttast. Þar
er um 20 stig árið um í kring.
Þarna stönsum við í klukku-
tíma og'siðan ér flogið til Barr-
anqu-iia, sem er hafnarbær á
norðúrströnd landsins. Hér er
nokkuð heitt, greinilega héit-
ara en bæði í Cali og Medellin,
enda er bærinn niður við sjá'v-
armál.
S t j órnarb rey t i ng
í vændum.
Nákvæm skoðun fer fram á
öllum vegabréfum áður eh við
forum út úr landinu' og verð-
urn viS að bíða all-íéhgi eftir
að 'henni sé iokið. í Colombiu
er herforingjastjórn, eins og
víðar i Suður-Ameríku. Forset-
inn, Rojas-Pinilla, var fyrst
er alit jólaskreytt og allir að
kaupa inn fyrir jólin. Mað'ur
átti erfitt um að hugsa sér jól
í sólskininu og hitanum suður
frá, en hér sér maður að jólin
eru að nálgast og að tími er
kominn til að halda heim.
í
W/" * & ®
Kapuetm
emlit og röndótt
UHarkjóIaefni.

Og
veðrinu að slota og þeir, sem í
fararbroddi voru fyrir lík-
fylgdinni héldu nú afíur að
kestinum. En þá voru þar að-
eins líkbörurnar tómar og end-
ar þeir, sem líkið var bundið
með á Börurnar, höfðu verið
leystir. Þegar menn. urðu þessa
áskynja Varð' mörgum úr lík-
fylgdinni ekki um sel og þeir
hröðuðu sér á burt. Aðrir náðu
sér í skriðljós og tóku að leita
að líkamanum, sem horfinn
var.
Hver var brcnndur?.
Því var haldið fram fyrir
réttinum, að líkfylgd prinsins
hefði verið á ferli að kvöldi
áttunda maí. En verjendur
héldu því fram að engin lík-
fylgd hefði verið á ferli kvöld-
ið 8. maí, þó að prinsinn hefði
dáið það kvöld og átti að
brennast 9. maí. Kona prinsins
hefði haldið líki hans í faðmi
sér alla nóttina og þegar átt
hefði að flyija það á burt til að
brenná það, hefði hún reynt að
koma í veg fyrir það. Síðast
var likið dregið burt frá henni
með valdi. Tók hún þá að
gráta sáran og ætlaði að berja
höíði sínu við vegginn. í und-
irrétti og yfirrétti var því trú-
að að líkfylgdin hefði lagt af
stað frá húsinu að kvöldi 8.
maí. En þegar líkfylgdin til-
kyiimi að líkarni prinsins væri
horfinn, hafði dotíið ofan yfir
fólkið hans heima.. Menn liafa
þá þegar gert sér 1 jóst að svo
einkennilegum atburði Væri
ekki hægt að leyna. Báðir dóm-
stólarnir gerðu sér í hugarlund
að til þess að ráða fram úr
vandanum hefði verið gripið
til þess ráðs, að 'láta brenna 3ík
einhvers fjallabúa, snemma Um
rhorguninn 9. maí, og haíi lik-
brennslan fatíð fram með öll-
um þeim siðaathöfnurh, sem
konungssyiii s.ómdi.
Biswas dómari, sagði í ræðu
'sinni í yfirdófni í Kalkúttá:
„Er ekki hægt að trúa að svona
óvenjulegur atburður hafi
gerzt? Og geta vitnin munað
nákVæmléga hvað fyrir þau
kom? Ummæli DéQuiriceys
geta vel verið rétt en hann
segir svo: Mannshugurinn get-
ur ómö.gulega gleyrnt. Þúsund
atburðir geta dregið og draga
huíu milli vitundar vorrar í dag
og leyniskriftarinnar í hugan-
um. Atburðir af sömu tegund
Framh.