Vísir - 17.02.1956, Blaðsíða 4

tinnar að Tindum í athugun.
Leitað hófanna aÓ fá eriendan sérfræóing
m.a. tð að athuga möguleika á efnafram-
leiðslu úr kolum.
’ í sumar sem leið voru að-
gtæður til kolavinnslu úr nám-
*mni að Tindum á Skagaströnd
Ibættar til muna frá því áður
Jiefur verið og auk iþess unnin
tim 500 Iestir af kolum.
Aðalfundur h.f. Kola var
íialdinn s.l. sunnudag. Var þar
skýrt frá störfum liðins árs og
ræddir ýmsir framtíðarmögu-
Jeikai’.
■Vinna hófst við námuna í
'foyrjun maímánaðar í vor og
íiefur í sumar verið lögð aðal-
iáherzlan á að skapa aðstöðu til
/ítórvirkrar kolavinnslu og að
gtækka og endurbæta athafna-
gvæðið. Er þessum framkvæmd-
íum nú að mestu lokið og ætti
§>ví hin raunverulega kola-
íBinnsla að geta hafizt hvað úr
tiverju.
i En auk þessara undirbúnings-
ÍOramkvæmda, sem aðaláherzlan
®:ar lögð á s.l. sumar, voru unn-
&r um 500 lestir af kolum og
$þáu flutt hingað til Reykjavík-
jar. Sumt af þessu, einkum það
Syfsta sem unnið var, gefur
^élrki raunverulega mynd af
gæði kolanna né hitagildi
jþeirra, því við sprengingar sem
gerðar voru í námunni í sumar
blönduðust kolin af öðrum
íjárðefnum og voru því engan
,-veginn jafn góð sem skyldi.
Nú er varastöðín við Elliða-
'árnar byrjuð að brenna þessum
ikolum og reynizt hitagildi
þeirra vera meira en búizt
var upphaflega við og raunar
meira en fyrstu sýnishomin
gáfu til kynna. Alls mun vara-
stöðin vera búin að brenna um
14 lestum af Tindakolum og er
helzt fyrirhugað að brenna
þeim öllum í einu, því að með
því móti fæst bezt raun um
hitagildi þeirra og gæði.
Annars er það hugmynd
margra að kol þessi eigi ekki
fyrst og fremst að nota sem
eldsneyti eða hitagjafa heldur
til efnaframleiðslu. Niðurstaða
efnagreiningar á Tindakolum,
sem gerð hefur verið erlendis,
sýnir að þau eru einkar vel fall-
in til efnaiðnaðar. Með því t. d.
að vinna tjöru úr þeim mynd-
ast möguleikar til framleiðslu
hverskonar gerfiefna og þannig
geta þessi koi haí't miklu hag-
nýtari þýðingu en þótt þau
væru notluð til eldsneytis.
Nú hefur stjóm Kola h.f.
leitað hófauna hjá þyzku námu-
félagi að fá hingað sérfræðing
til þess að athuga og' gera á-
ætlanir um framtíðarskipulag
og starfrækslu námunnar og
hvernig auðveldast myndi vera
að hagnýta framleiðsluna. Einn
liðui' í því er að athuga hvað
vélar og annar kostnaður við
efnavinnslu myndi verða mikill
og. hvort hún svaraði kostnaði.
í sumar unnu oftast 12—14
manns við námuna, en 6 þegar
Úr kolanámimum á Tindum.

T>ú verður að stöðva það!“
Ennþá einu sinni reyndi eg á
þolinmæði Seftons með því að’
iara og grátbæna hann um, að
láta ekki loftskipíð fara, eða að
xninnsta kosti verða eftir sjálf-
ur!
Hann var eins elskulegur og
áður, en eg er viss um að hann
íiélt, að missir manns míns
Jiefði gert mig ruglaða.
Eg fór til vina .minna —
allra fyrirmanna sem mér hug-
kvæmdist — sagði þeim hvað
-væri að gerast, og bað þá að
nota áhrif sín fyrir þennan
rnáistað. En ekkert stoðaði.
fæst var. Stóð vinna þar yfir í
allt sumar og fram á haust-
Á aðalfundinum á sunnudag-
inn var stjóm Kola h.f. endur-
kjörin, en hana skipa: Haukur
Þorleifsson bankafulltrúi, for-
maður, Friðrik Þorsteinsson
kaupmaður og Magnús Brynj
ólfsson leðurkaupmaður.
stofnaflugfélag
Austumki og Finniand eru
einu löndinv stm til. þessa hafa
fengið leyfl 433 áætlunarflug-
ferða til Ráðstjómarrikjanna. .
Austurríska , flugfélagið, sem
stofnað var í fyrra mánuðí,
byrjar flugíeröir til Dússeldorf
og Amsterdam á næsta ári, og
eihnig til Aþenu og Kairo. —■
Áætlunarflug. frá Vínarborg til
Moskvu eru e'kki áformuð: fyrr
en 1&57, þótt leyfi'; sé . þegar
fengið.
WVAV.VA'.VAVWVA'.WA'.V.VAV.VV.>-'-> * W.\VWi
IÞét t'iil luttitíia t vz
„Réttiætínu fuflnægt" í
Matarskorturínn veldur miklu.
David Laidlow, sem er
skozkur að ætt, og hefir ferð-
azt víða urn Austur-Evrópu,
hefir athugað scrstaklega það
ástand, sem hefir skapazt
vegna þeirra fyrirmæla, sem
Rússar hafa gefið í þessum
löndum.
Fóik hafði streymt að hvað-
anæva úr sveitunum til þess að
vera viðstatt réttarhöldin, sem
voru í þann veginn að byrja í
héraðsréttinum í Borograd.
Þar héngu myndTr af Lenin og
Stalin á veggjum og var sem
þeir horfðu á þá, sem þarna
voru saman komnir, og hug-
leiddu uppljóstanirnar um svik-
samlega meðferð matvæla, en
matvæli, eða réttara sagt mat-
vælaskortur skipti þetta fólk
miklu máli.
Ivan Molof var ýtt inn í rétt-
arsalinn. Eftir margra daga yf-
irheyrzlur og svefnleysi var
sem lífslöngun hans væri horf-
in. Hann gerði enga tilraun til
að svipast um eftir ættingjum,
sem þar kynnu að vera staddir.
Þess í stað virti hann fyrir sér
þá 39 menn, sem þaxma voru,
og voru bornir sömu sökum og
hann. Ekki varð séð á svip neins
þeirra, að þeir þekktu hverjir
aðra. Það var engu líkara en að
það snerti þá ekki á nokkurn
hátt, að þeir voru aðalleikend-
urnir í harmleik, sem menn sín
á milli kölluðu „Borograd-
harmleikinn“.
En um síðir leit Molov yfir
þéttskipaða bekki réttarsalar-
ins. Þarna voru margir, karlar
og konur, sem höfðu verið vinir
hans, og oft verið. sárfegnir að
bæta sér upp vesældarlegan
matarskammt með því, sem
hann lét þá fá af leyndum
birgðum sínum, Hafði hann
ekki — og aðrir sakborningar
— falsað bækur sínar mánuð-
um saman, til þess að geta látið
fólkinu í té dálítinn auka-
skammt matvæla? Og nú höfðu
þeir verið smknir í tryggðum.
Gat verið nokkuð satt í þeirri
ásökun í garð félaga hans, að
þeir „hefðu selt alþýðunni mat-
væli, sem með réttu voru henn-
ar“. Molotov trúði því ekki.
Þrátt fyrir, að hann væri ör-
magna af þreytu, hélt hann í
trúna á vini sína.
Alger þögn ríkti, er dómar-
arnir gengu inn i salinn hver á
eftir öðrum. Og svo hófust rétt-
arhöldin: Búlgarska þjóðin gegn
40 fyrrverawdi matvælaeftir-
litsmönnum.
Molov hlustaði með athygli,
er ákæruskjalið var lesið. Hann
og hinir sakborningarnir, 39,
j voru sakaöir um ,.að taka í eig-
inhagsmuna skyni 150 smálest-
ir matvæla af umframbirgðum
á tín#bilinu frá 1940 til ársloka
1950“,
Hinn opinberi ákærandi var
æstur. „Þessir. menn eru sekir
um einn hinn svívirðiiegasta
glæp, sem um getur,“ sagði
hann. „þeir hafa tekið brauðið
frá bornunum.“ — Ennfremur
sagði hann, að sakborningarnir
hefðu gert sér grein fyrir, hve
stórkostlegan glæp þeir hefðu
framið, og væru reiðubúnir að
játa misgjörðir sínar. Eftir væri
aðeins . að „fullnægja réttlæt-
inu“ og skapa fordæmi með
hegningu þessara „óvina alþýð-
unnar“.
Kvöldið áður en flugið átti
að hefjpst, kom Max enn fram.
Hann virtist mjög hnugginn.
„Þetta er til einskis, elskan
mín,“ skrifaði hann, „þeir vilja
ekki trúa! Þeir vilja elcki sinna
þessu! Léttu af huga þínum.
Þú hefir gert allt sem þú gazt,
en það var árangurslaust. Við
munum gera allt sem við get-
um til að hjálpa þeim yfir, en
þetta verður voðalegt slys. Guð
styrki þá, sem elska þá! Góða
nótt, og guð þlessi þig fyrir að
reyna að koma í veg fyrir
þetta.“
Heimurinn veit hvernig
þessu lyktaði: hina skelfilegu
mynd af brenndu og skældu
flaki á akrinum við Beauvais.
R-101 var naumast komið á
loft, áður en allur þess mikil-
fengleiki og skraut steyptist
brennandi til jarðar og allir
um borð fórust.
Raxmsóknir og fyrirspurnir
fóru fram, en orsakir slyssins
voru aldrei upplýstar og sorg-
aratburður þessi var skráður
sem einn þáttur í hinni djörfu
sögu flugsins.
Atþurðir seinni hehnsstyrj-
aldarinnar og ýmiskonar atvik,
er gerðust í mínu eigin lífi
gerðu það að verkum, að minn?
ingamar um þessa atburði í
Vitnin. voru leidd fram. Eitt
af öðru lýsti yfir þyi, að þeir
hefðu verið sviknir um korn-
skammt sinn og horft upp á
„falsaðar innfærslur“ í bæk-
urnar. Eitt vitnið kvaðst vita.
að kom tekiðL af fólkinu hefði
verið selt því aftur, en .enginn
játaði að hafa keypt það, því
að það mundi hafa verið talið
afbrot.
Molov stóð nú upp og játaði
á sig sakir hljómlausrl röddu,
eins og hann væri að lesa upp
úr bók, að hann hefði „misnot-
að stöðu sína sem yfirmaður
matvælaúthiutunar Borograd-
deildarinnar með þvl að ■ falsa
tölur að staðaldri, svo að hann
gæti komið sér upp birgðum til
eigin nota“. Hann játaði hversu
alvarlegt brotið væri og „svik
við alþýðuna". Að játningunni
lokinni bað hann um, að „rétt-
lætinu væi-i fullnægt". Svo
komu allir hinir og báru fram
samskonar játningu. Enginn
gerði neina tilraun til að verja
þá. Enginn mælti orð í afsök-
unar skyni.
Eftir langar umrreður las for-
seti réttarins upp dóminn. Ivan
Molov var sekur fundinn,
dæmdur til þess að vera skot-
lnn til bana, sekt var ákyeðin
500.000 levar og helmingur
eigna hans upptækur ger. Fjór-
ir aðrir fengu samskonar dóm,
hinir 20, 15, 5 og 2 ára fang-
elsi.
Dómarar og aðrir embættis-
menn gengu út í röð og fang-'
arnir voru leiddir burt. Sumir
grétu og neru saman höndum í
angist. Smáhnappar ættingja og
vina í réttarsalnum, sem eftir
urðu, di’eifðust brátt. Sektirn-
ar voru svo háar, að þeir mundu
verða eignalausir, og ekki
mundu þeir geta fengið neina
vinnu. Þeir voru varnarlausir
gagnvart hinu nýja réttlæti, sem
haldið hafði innreið sína í
landið.
Nokkrir menn létu i Ijós á-
nægju sína yfir dómunum, en
flestir borgarar Borograd, sem
viðstaddir voru, voi'u einkenni-
lega þögulir. Kannske fundu
þeir, sem notið höfðu góðvildar
hinna dæmdu, til nokkurrai’
sektar.
Hinir yngri menn voru í sjö-
unda himni. Nú myndi verða
nóg af matvælum. Var það ekkl
rétt, sem þeir höfðu alltaf sagt,
að ekki væri fótur fyrir lausa-
fregnunum um, að naatvæli
væru flutt út til Ráðstjórnar-
ríkjanna? Það voru þessir
glæpamenn, sem höfðu stolið
þeim, en nú var réttlætið kom-
ið til sögunnar, og þeir liöfðu
fengið rgakleg málagjöld. —
Roskna fólkið mælti fátt og var
hugsi.
sambandi við lxelför R-101
höfðu dofnað í huga mínum
þar til fyi'ir nokkrum mánuð-
run.
Sumarið 1954 las eg grein i
„Daily Mail“, er i'æddi um ým-
islegt í sambandi við R-101, er
komið hafði fram í bók Nevil
Shute, „Slide Eule“. Shute
hafði í bók sinni sagt, að hin
upphafleg'a orsök slyssins hefði
verið gallaður ytri belgur. En
seinna kom bréf frá fagmanni
á þessu sviði er mótmælti þessu
og sagði: „Slysið var algerlega
að kenna ótraustu byggingar-
lagi.“
(Úr „Magzine Diges“).
NorBtnesin auka
I
Frá fréttaritara Vísis.
Osló 10. feb.
NorSmenn munu á þessu ári
flytja inn meira en tvöfalt fleiri
bíla en á sl. ári.
Hefur pkisstjórnin tekið
ákvörðun um, að leyft skuli að
flytja inn frá löndum innan
Greiðslubandalags Evrópu 4000
fólksbíla og 3000 vörubíla, móti
1500 og 1000 á siðasta ári. Auk
þess verða fluttir inn 500 leigu-
bílar. ■ .