Vísir - 18.03.1957, Qupperneq 6

VÍSIR
Mánudaginn 18. marz 1957
flBIB
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
AfgrelCsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Otgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala kr. 1,50.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Fjölmenni á afmælishófi
Hvatar á mánudag.
Tvær konur kjörnar heiðifrs-
félagar.
Kví6i Alþýðublaðsins.
A laugardaginn ræddi Alþýðu-
blaðið að nokkru forustu-
grein Þjóðviljans daginn áð-
ur, „Hvert stefnir ríkis-
stjórnin?“ Kallar Alþýðu-
blaðið þetta „furðulega for-
ustugrein“, því að Þjóðvilj-
inn gefi í skyn, að ríkis-
stjórnin ætli fyrst og fremst
að hugsa um að hrinda af
stað stækkun Keflavíkur-
flugvallar og byggingu „hft'-
námsflugvallar í Njarðvík,
en hirði lítt um efndir í öðr-
um málum. Spyr Alþýðublað
ið síðan, hvort Þjóðviljinn sé
að komast í andstöðu við
ráðherra Alþýðubandalags-
ins vegna þjónustunnar við
Moskvukommúnistana í
Sósíalistaflokknum.
Hefir Alþýðublaðið bersýnilega
áhyggjur af þessari þróun
málanna innan Alþýðu-
bandalagsins — að því er
virðist, af því að það gæti
leitt til klofnings í röðum
þeirra, sem bandalagið |
styðja. Hefði það víst ein-
hvern tíma þótt tíðindi, að
Alþýðublaðið hefði áhyggj-
ur af heimilsástæðum komm
únista, en vitanlega er skýr-
ingin sú, að kratar eru
hræddir um, að stjórnin
vcrði ekki langlíf, ef bylt-
ing verður innan Alþýðu-
bandalagsins. Virðist aðal-
áhugamálið, að missa ekki
stuðning kommúnista, og
sannar þetta enn, hversu,
sterk tök þeir hafa í sam-!
starfsflokkunum, enda þótt
þeir hafi aðeins þriðjung
ráðherranna. Og meðan sam
starfsflokkarnir hafa slíka
vanmetakennd gagnvart
kommúnistum, munu þeir
geta haldið áfram áð vinna
spellvirki sín í efnáhagsmái-
um og á öðrum sviðum.
Alþýðuflokkurinn íslenzki hefir
löngum reynt að líkja eftir'
„bræðraflokkunum“ á Norð- 1
urlöndum, en gengið mis- j
jafnlega, eins og dæmin
sanna. ístöðuleysi hans og
ósjálfstæði, hræðslu við
kommúnista, heíir verið
einkum um að kenna. Þó hef-1
ir hann aldrei verið eins
fjarri því að líkjast fyrir- J
myndum sínum og síðustu
mánuðina, eða síðan hann
gekk til stjórnarsamvinnu
við kommúnista. Þegar lýð-|
ræðisflokkar um heim allan
afþakka allt samneyti við
kommúnista, þar sem þeir
hafa svo oft sannað eðli sitt,
falla kratar hér á landi fram
og biðja þá um að hjálpa sér
við stjórnarmyndun. Og
þegar kommúnistar virðast
eitthvað fara að ókyrrast í
stjórninni, verða þeir log-
andi hræddir um, að nú
verði ráðherrastólunum
kippt undan þeim Þetta eru
nú karlar í krapinu.
Sjálfstæðiskvennafélagið
Hvöt efndi til 20 ára afmælis-
fagnaðar í Sjálfstæðishúsinu s.
1. mánudag, og var þar fjöl-
menni saman komið.
Afmælishófið hófst með
sameiginlegum kvöldverði.
Setti formaður félagsins, María
Maack samkomuna og stjórn-
aði henni. Bauð hún í upphafi
gesti og félagskonur velkomin
með stuttu ávarpi.
Minni Hvatai- ílutti frú Auð-
ur Auðuns, forseti bæjar-
stjórnar, og minntist hún starfa
félagsins og baráttu. Einnig
minntist hún einstakra félags-
kvenna, þar á meðal frú Guð-
rúnar Jónasson, er var formað-
ur félagsins í 18 ár og stjórn-
aði því af prýði og skörungs-
skap. Bað frú Auður frú Guð-
rúnu að þiggja blómvönd af fé-
laginu sem þakklætisvott. Þá
fór hún um það nokkrum orð-
um, að aldrei hefði félagið ver-
ið öflugra en nú, og væri þess
albúið að taka sem ríkastan
þátt í baráttunni fyrir stefnu-
málum Sjálfstæðisflokksins.
Hylltu allir viðstaddir félagið
og flokkinn að ræðu frú Auðar
lokinni.
Þá lýsti formaður félagsins
yfir því,. að ákveðið hefði ver-
ið að gera tvær konur heiðurs-
félaga Hvatar. Voru það þær
frú Guðrún Pétursdóttir óg frú
Guðný Björnæs er hafa unnið
mikið og óeigingjarnt starf
fyrir félagið. Áður hafði frú
Guðrún Jónasson verið kjörin
heiðursíélagi.
Frú Guðrún Pétursdóttir
þahkaði heiður þann, sem þeim
var sýndur. en frú Guðný gat
ekki verið viðstödd sakir las-
leika.
Síðar talaði frú Guðrún^
Jónasson, þakkaði félaginu
samstarfið og árnaði því allrar,
blessunar og heilla á komandi
tímum.
Frú Guðrún Guðlaugsdóttir
fór með ljóð til formanns fé-
lagsins frk. Maríu Maack, og
óskaði félaginu alls góðs.
Þá söng Guðm. Jónsson ó-
perusöngvari einsöng með
undirleik Fritz Weisshappels. j
Ólafur Thors, formaður
Sjálfstasðisflokksins, flutti síð-J
an stutt ávarp. Árnaði hann
Hvöt allra heilla um leið og
hann færði félaginu þakkir (
Sjálfstæðisflokksins fyrir mik-
ið og merkilegt starf.
Almennur söngur var á milli
ræðna og skemmtiatriða. Enn-
fremur var sungið frumort ljóð
til félagsins í tilefni afmælisins
eftir frú Guðrúnu Magnúsdótt-
ir skáldkonu frá Bolungarvík.
Að lokum var dansað.
Félaginu bárust f jölda heilla-
skeyta og blómagjafir frá fé-
lagssamtökum og einstakling-
um.
Ræktarsemi Reykvíkinga.
Fyrir skemmstu birti Vísir mjög
skemmtilega og eftirtektar-
verða grein uni ræktarsemi
þá, sem Skagfirðingar hafa
sýnt byggðarsafni þvi, sem
komið hefir verið upp í
Glaumbæ. Munu margir hafa
skilið það betur eftir en áð-
ur við lestur greinarinnar,
að það ætti að vera metnað-
armál hverju byggðarlagi á
landinu, að koma upp hjá sér
slíku safni. Þau þurfa að
vera sem viðast. Þær breyt-
ingar eiga sér nú stað á öll-
um lifnaðarháttum lands-
manna — og gerast me'í svo
skjótum hætti — að allt hið
gamla verður sennilega
horfið úr þjóðlífinu áður en
varir — annað en það, sem
hægt verður að varðveita að
einhverju leyti i prentuðum
blöðum eða myndum — ef
ekki verður eitthvað gert til
þess að halda því til haga og
varðveita það fyrir komandi
kynslóðir.
Visir hefir einnig birt grein urn
bæ, sem einhvern tíma mun
Hvalveiðar Norðmanna í
Suðurhöfum vonum betri.
Rússar vftja ekki hlutiaust eftiriit með
veiiunum.
hafa komið til orða að yrði
bæjar- eða byggðarsafn fyr-
ir Reykjavík. Það er Ár-
bær fyrir innan Elliðaár. Sá
er munurinn á honum og
| Glaumbæ, að Árbær er á
hraðri hrörnunarleið, því að
húisn eru að grotna niður,
af því að ekkert mun vera
gert til að halda þeim við.
Hefir það tal sem um það
he-fir orðið; að Reykvíkingar
ættu að va'ðveita Árbæ fyr-
ir framtíðina vegna fornra!
ininninga, sem við staðinh
j eru tengdar. því orðið harla
gagnslítið, og illt til þess að
i vita.
Reykjavík verður nú að gera
j upp við sig hver eigi að verða
örlög Árbæjai', hvort þar eigi
raunverulega að verða safn,
eða hvort staðurinn eigi að
hverfa i sinni fyrri mynd.
Og það verður að taka á-
kvörðun um þetta, meðan
húsin þar eru ekki verr far-
in en svo, að hægt sé að gera
við þau.
Frá fréttaritara Vísis. —
Osló í fyrradag.
Ilvalveiðar Norðmanna í
Suðurhöfum hafa genyið von-
um betur að hessu sinni.
Gert er ráð fyrir, að veiðum
yerði lokið mjög bráðlega, þar
sem afli hefur verið meiri en
áður, jafnfram því sem: leyft er
að veiða minna en áður. Er
Tjarnarbíó:
7,Árásfn á Tirpitz."
Tjarnarbíó sýnir énn myndina
„Árásin á Tirpitz" og liefir hún
verið sýnd við mikla aðsókn og
vakið athygli hvarvetna. Hún er
gerð af venjulegrí brezkri ná-
kvæmni og með hlutverk s\o
farið, að það er eins og að fylgj-
ast með þeim, sem i leiðöngrun-
um voru, en ekki að horfa á
leik, að sjá mýnelina. — Hún
fjallar um Jjað, er gerðar \-oru
tilraunir með ;,vatnhesta“, sem
urðu til þess að smíðaðir voru
dvergkafbátar til árása á orr-
ustuskipið þýzka, Tirpitz, sem
lá inni í Þrándheimsflrði, en
með árásinni var -un-nið mesta
og óvanalegasta afrek fámenns
hóps, sem unnið var í síðari
heimstyrjöldinni. 1.
áætlað, að heildarafli Norð-
manna verði um lokin um það
bil 120,000 lestir afurða.
Þann 3. marz höfðu hvala-
skyttur Norðmanna veitt 12,913
bláhvalaeiningar. sem er um
1600 einingum færra en á sama
tima i fyrra, en samt er lýsis-
framleiðslan á sama tíma örð-
in um 15 af hundraði méira en
á síðasta ári, og það er það, sem
mestu ræður. Ef horfur hafa
ekki brejdzt síðústu dagana
c-ftir að tilkynnt var um veið-
arnar, mun þetta veiðitímabil
verða hið bezta fyrir Norðmenn
siðan veiðarnar voru hafnar
aftur a'5 striðinu loknu.
Norðmenn hafa stungið upp
á því, að framvegis verði hlut-
lausir menn fengnir til að sjá
um að ekki sé veitt meira en al-
þjóðasamþ. heimila. — Hafa
Norðmenn boðað til ráðstefnu
um þetta mál, cn Rússar eru
fyrsta þjóðin, sem hafna þátt-
töku í henni. Virðist benda til
þess að þær grunsemdir sé á
rökum reistar, að þeir veiði
eins og þeim sýnist, og hirði
ekkert um það, hvað alþjóða-
samþykktir segja um þetta. —
Ráðstefnan verður haldin þrátt
fyrir afboð Rússa og hefst hún
20. þ.m.
Þjóðfundurinn að Þingvelli
við Öxará, er íslenzki fáninn
bláhvíti var löghelgaður, var
haldinn 29. júní 1907, sem fyrr
hefur verið getið, og var „aðal-
hlutverk fundarins það að láta
uppi og lýsa yfir vilja þjóðar-
innar í sjálfstæðismáli hennar“,
eins og komist var að orði í
íundarboði, sem þeir höfðu
undirritað Benedikt Sveinsson,
Bjöm Jónsson, Einar Amórs-
son, Hannes Þorsteinsson, Sig-
urður Hjörleifsson, Skúli Thor-
oddsen. — Var Bjami Jónsson
frá Vogi einn af fjórum full-
trúum Landvarnarmanna á
fundinum, en alls voru fulltrúar
15 úr Reykjavík, sjö úr flokki
Heimastjórnannanna og fjórir
úr flokki Þjóðiæðismanna.
Fánamálið liafði siglt
Iiraðbyri.
Benedikt Sveinsson segir í
æviminningu um Bjama frá
Vogi: „Fánamálið hafði siglt
hraðbyri frá því það var hafið.“
Stúdentafélagið hafði kosið
fímm manna nefnd snemma
vetrar til þess að bera íram tif-
lögur um gerð fánans. Vom þær
gerðar og samþykktar af félag-
inu og síðan um allt land. Rigndi
tillögum þessum hvaðanæfa að
allt fram á sumar. Ákvað nefnd-
in, að fáninn skyldi fyrst hafinn
á stöng almennt um Iandið fæð-
ingardag Jóns Sigurðssonar, 17.
júní. Voru þá 65 íslenzkir fánar
á stöng í Reykjavík. Þann dag
flutti Bjarni snjalla ræðu af
svölum alþingishússins fyrir
minni Islands. Nú var Iirumlió
(leyfð og (lrunga af lmgum
maima í landi, ba?ði ungra og
gamalla. Gerðust menn gunn-
reifir, því að vel gekk fram.
„Vex hverr af gengi“.
Þingheimur var um 400
mannn,
en fulltrúar hvaðanæfa af
landinu voru um 100. „Veður
var bjart og fagurt um morgun-
inn og sólarbros yfir vellinum.
þegar sól var í dagmálastað
liófst Lögbergsganga. Gengu
stúdentar í farabroddi með fán-
ann, en lúðrasveit lék göngulag.
Var haldið til Lögbergs hins
forna ojg var fáninn þangað
borinn. en menn settust í hvirf-
ing hjá. Síðan tók Bjarni til máls
(enda vár hann formaður Stúd-
entafélagsins). Drap fyrst á
minningar þær, myrkar og bjart-
ar, er yfir vellinum svifi, minnt-
ist lögsögumanns, er hann stóð
á þessu bergi og sagði upp lög“.
Framtiöarlög þcssa
lands.
Kvað Bjarna scr heimilt sem
hverjum öðrum Islendingi. að
gerast löglestrar maður. „Mun
ég því lesa framtiðarlög þessa
lands, þau er rituð em í hug
yðvar og minn.
Það er fyi-sta grein laga vorra,
að hverjum Islendingi er skylt
að vilja, að Island nái aftur
fornum frægðarljóma og sjálf-
stæði og að víkja aldrei.
Sú er næsta grein laga vorra,
að oss er öllum skylt að vona,
að Island nái aftur fomum
írægðarljóma sínum og sjálf-
stæði, sem það hefur bezt átt.
Þriðja gi-ein laga von-a er sú,
að oss er öllum skylt að berjast
fyrir því, að frægð og blómi
lands vors verði sem mestur á
ókomnum timum og sjálfstæði
þess fullt ,og óskert. En þeir
ménn, sem berjast méð erlendu
, valdi gegn rétti þessarar þjóðar,
og þeir, sem eigi vilja berjast
I með þjóðinnni — þeir menn