Vísir - 10.04.1957, Blaðsíða 4

VÍSIR
Miðvikudaginn 3 0. apríl 1957

•iiÉSSr

Bílalest á eftir ýtu í óveðursútliti. Slíka sjón gefur daglega að líta í umhleypingatíð á vetrum
á leiðinni milli Reykjavíkur og Suðurlandsundirlendisins.
verið er að bjarga þeim í ófærð
Mörg hundruð manns hafa verið að-
stoðuð á einum degi.
Leopold Jóliaiinessou segir frá snjó-
moksfri Vegagerðarinnar í liridar-
veðruin og ófærð.
i var hérna á dögunum þegar bylinn gerði a
isheiði og nokkrir tugir bíla sátu jiar iastir —
kaífenntir — að eg hitti Leopold Jónsson.
Það
iumir
Þau kynni hófust með því að
Leopold rak fenntan hausinn
inn um bíldyrnar hjá okkur og
las reiðilestur yfir bílstjóran-
um sem lagt hafði eins og blá-
bjáni á heiðina, eftir að hann
þó var búinn að fá upplýsingar
ura það á Selfossi að hún var
lokuð og ófær. Eg var á sama
máli og Leopold enda hefði
þetta verið kallað óráðsíuflan í
minni sveit og ekki þótt mikið
um vert.
mín
f'LeopoId.
f Þegar þetta skeði var liðið á
- kvöldj úti þreifandi rnyrkur —
' en hríðin þó enn dimmari og
hva»sviðri að sama skapi. Ekk-
samt bitna á Leopold.
Hah^lpítjórnaði ýtu frá Vega-
gér$$ híkísins, hann aðstoðaði
hvern bílinn á fætur öðrum
með því að draga þá niður að
v:'skSSaskálanum í Hveradölum
T\?
^þar sem farþegar bílanna kom-
" ust í upphituð húsakynni og
fengu mat og aðra aðhlynningu.
En Leopold hélt jafnharðan
í’upp á Hellisheiði aftur án þess
að unna sér matar eða hvíldar
— og hann sagði mér frá því
seinna að þeir vissu aldrei, þeg-
ar þeir legðu af stað frá skálan-
um hvort þeir fyndu bílana;
aftur eða ekki — því hríðin j
var svo svört, að þeir sáu ekki
glóru fram fyrir sig.
Einhver eðlisávísun — eitt-
hvert sjötta skilningarvit —
sem ekki er nema fáum gefið
— varð til þess að Leopold
rammaði í myrkrinu og hríð-
inni aftur og aftur á sama stað-
inn: til bílanna okkar.
En virðing mín fyrir Leo-
pold og þessu undratæki hans
— ýtunni — margfaldaðist þeg
ar röðin kom að okkur undir
morguninn og Leopold festi
tveimur 15 manna farþegabif-
reiðum, fullum af farþegum,
aftan í ýtu sína og dró okkur-
gegnum djúpar fannir og
skafla niður í Skíðaskála —
eins og bílarnir væru smáfis.
Það voru átök sem sögðu sex.
. Seinna um daginn fékk ég að
sitja í ýtunni hjá Leopold, á
meðan hann^ ásamt öðrum
starfsmönnum Vegagerðar-
innar og tækjum aðstoð-
aði bílana frá skíðaskálan-
— Enda þótt við hittumst
undir þeim kringumstæðum, að
ég væri á ýtu uppi á Hellis-
heiði aðfaranótt 11. marz s.l..
hóf Leopold mál sitt, þá var
það hending ein, því ég stjórna
venjulega ekki ýtum, enda þótt
ég kunni með þær að fara og
geti gripið til þeirra þegar
nauðsyn krefur.
— Hver er þá starfi þinn hjá
vegagerðinni?
— Á sumrin hef ég verkstjórn
á hendi víðsvegar úti á lands-
byggðinni en um vetur hef ég
eftirlit með snjómokstri hér í
nágrenni Reykjavíkur undir
yfirstjórn Kristjáns Guð-
mundssonar forstöðumanns Á-
haldahúss Vegagerðarinnar í
Reykjavík.
— Það væri gaman að fá að
vita, Leopold, hvernig snjó-
mokstrinum er hagað í stór-
um dráttum.
— Þegar veðurútlitið er í-
skyggilegt, eða þegar gerir
snögg áhlaup grennslumst við
eftir því við trúnaðarmenn
okkar og vegfarendur, einkum
mjólkui'bílstjó'rana, hvernig
færð sé háttað. Þær upplýsing-
ar hagnýtum við eftir föngum.
Að því búnu er áhöldum, svo
sem ýtum, snjóplógum og
heflum, dreift á þá staði sem
talið er að þörfin sé brýnust, og
hver gerð tækja send hingað,
sem talið er að hún komi að
mestu gagni. Sjálfur fylgi ég
svo einhverjum flokknum í
eftirlitsbíl — kraftmiklum bíl
með drifi á öllum hjólum og
talstöð.
Leopold.
um niður fyrir Svínahraun
og losaði jafnframt um þá
bíla, sem kaffentir voru á
leiðinni. Það var ævintýri að
sjá hvernig öllum hindrunum
var rutt úr vegi.. Þá hafði Leo-
pold og félagar hans verið í
heilan sólarhring á ýtunni án
þess að unna sér hvíldar eða
svefns og enn var dagsverki
hans hvergi nærri lokið.
Fyrsiu ráðsíaf-
anh' í ófærð.
Eg spurð'i Leopold að skiln-
aði hvort ég mætti ekki rabba
við hann þegar hann kæmi
næst í bæinn. Hann tók því vel
og að því búnu skildum við.
Rabbið fer hér á eftir:
að fá samband við Loftskeyta-
stöðina, stöð mjólkurbússins á
Selfossi eða ef það hvort-
tveggja þrýtur — við Vest-
mannaeyjaradio. Oft heyrist
þangað þótt hvorki heyrist til
Reykjavíkur né Selfoss. Þess-
ar stöðvar koma svo boðum á
mil'li. Vegagerc'.n bsfuf tal-
stöðvar í öllum plógbílunum,
sem eru 5 talsins, svo og í eftir-
litsbilnum og loks í viðgerða-
bíi Vegagerðarinnar.
•—• Hvenær eru mest not fyr-
ir talstöðvar og undir hvaða.
kringumstæðuní?
— Á veturna er það helzt
þegar við fylgjum bílalestum á
þeim vegum sem færð er slæm.
Þá getum við skipulagt snjó-
mokstur og aðra aðstoð í gegn-
um talstöðvarnar. Við getum
beðið um aðstoð ef bill bilar
eða eitthvað kemur fyrir. Og
loks getum við látið vita gegn-
um talstöðvarnar hvernig færð
er á hverjum stað, en fyrir-
spurnum um það rig:Yr daglega
til Vegagerðarinnar þegar líkur
eru fyrir vondri færð.
Hélt alltaf opin.
— Hefur leiðin frá Reykja-
vík og austur að Selfossi oft
lokast í vetur?
— Aldrei heilan dag. Með
þeim fyrirvara þó, að eitt sinn
um mánaðamótin janúar—fehr
úar vorum við heilan sólar-
hring að koma bílunum á riúlli.
Ilellisheiðin lokaðist þá skyndi-
lega og mjólkurbílarnir lögðu á
Krýsuvíkurleiðina í tvísýnu
veðri. Vegagerðin var ekki við-
búin þessu og gat ekki flutt
mokstursvélar þangað í skyndi
nema einn plógbíl ásamt að-
,‘stoðarbíl. Á j(2ssum tækjum
lögðum við af stað frá Reykja-
vík að líðandi degi og þegar
við komum í skarðið hjá Stéf-
ánshöfða við Kleifarvatn Var
kominn þar þriggja metra
djúpur skafl á veginn. Fyrir
Talstöðvar
mikilsvirði.
— Koma . talstöðvarnar að
miklum notum . í þessu sam-
bandi og eru það mörg tæki frá
Vegagerðinni sem hafa tal-
stöðvar?
— Koma talstöðvarnar að
miklum noturn í þessu sam-
bandi og eru það mörg tæki | fmnan ,skaflinn biðu 16 bi!ar
frá Vegagerðinni sem hafa tal- ,
stöðvar?
! þegar okkur bar að.
Nú eru snjóplógar alls ekki
— Það er gífurlegt öryggi að gerðir fyrir þessa snjódýpt og
talstöðvunum, bæði fyrir olck- því úr vöndu að ráða, þar sem
ur sem vinnum á tækjunum og 1 ekkert ánnað hjálpartæki var
fyrir alla þá sem þurfa að fá j væntanlegt á næstunni. Komið
vitneskju um færð. Hitt erjvar undir miðnætti og þreif-
anr.að mál að þær koma ekki andi bylur. Við fórum þá gang
alltaf að fullum notum vegna andi til bílstjóranna sunnan
truflana, ekki hvað sízt á Hell- ! skaflsins og báðum þá að taka
isheiði og Krýsuvíkurleið, því skóflu í hönd og hjálpa til við
þar ei'u skilyrði mjög slæm á
köílum. Stundum stórbatnar
sambandið ef bíllinn eða tækið
— sem talstöðin er í — er færð
um nokkra metra. Þá geta
skilyrðin stórbatnað í einu vet-
fangi. Ef við náum ekki beinu
sámbandi við Áhaldahúsið í
Reykjavík, reynum við ýmist
moksturinn, en með snjóplógn-
um ætluðum við að gera hvað
við gætum. Mikinn hluta næt-
ur var hamast, enda voru bíl-
stjórarnir sem mokuðu með
skóflunum allt hörkuduglegir
menn — og klukkan 7 um
Frh. á 9. síð^.
m.
sert hann — en dómstólarnir
heimta meira en það“.
,,Kannske að þið, herrar
mínir,“ sagði lögíræðingurinn,
,,vilduð ræða þetta mál ykkar í
milli og ráða fram úr einhverj-
um vafa, áður en þið ræðið aft-
ur við mig. En eg verð að benda
ykkur á að það verður að vera
alveg vafalaust, að þér þekkið
hann.“
„Vitanlega, vitanlega,“ sagði
eg og flýtti mér með Sam út úr
skrifstofunni.
„Fyrst þú varst í einhverjum
vafa, Bill,“ sagði Sam þegar við
vorum komnir út á götuna,
,,hvers vegna í fjandanum sagð-
írðu það ekki strax.
„Mér datt ekki í hug, Sam,“
svaraði ég, „að þú ætlaðist til
þess að eg segði hver þú værir.
Eg er ekki undir það búinn að
sverja að eg þekki þig — þó
að eg sé næstum viss um það.
Sannast að segja finnst mér, að
þú ættir ekki að koma mér í
þessa aðstöðu. En,“ mælti eg
ennfremur, „ef þú ert undir
það búinn að eg spyrji þig
spjörunum úr og ef þú getur
kveðið niður allan vafa minn,
þá er eg fús á að mæta fyrir
rétti og sverja að þú sért sá
Sam Bolton, sem eg þelckti áður
og kvæntist Thérése."
Hann leit út fyrir að vera dá-
lítið hnugginn yfir þessu en
féllst þó á að láta mig spyrja
sig.
„Þú veizt það, Sam,“ sagði ég
þegar við ókum heimleiðis, ,,að
þú átt ekki að þurfa mig til að
þekkja þig. Því færðu ekki rit-
handarsérfræðing og lætur
hann bera saman undirskrift
þína við undirskriftina á hjú-
skaparvottorðinu og samning-
unum um húsakaupin?“
„Eg meiddi mig í hægri hendi
fyrir nokkrum árum,“ sagði
Sam, „og nú skrifa eg með
vinstri hendi.“
„En hvers vegna læturðu þá
ekki einhvern úr fjölskvldu
þinni koma hingað og sverja
hver þú sért?“
„Eg hefi í'ifizt við þau öll —
út úr Théi'ése. Og eg vil ekki
biðja þau um neinn gi'eiða.“
Svona var það uin allt, sem
eg' stakk upp á. Hann hafði
stei'kar ástæður fyrir því, að
það væri allt ómögulegt. Og
þetta hafði allt einkennileg á-
hrif á mig. í vitundarhuga ■
mínum var töluvei'ð gagni'ýni
og eg grunaði manninn um. að
hann væri svikari. Eg kannast
við það. En þegar hugur minn
var ekki á verði,- ef svo má
segja, datt mér ekki.í hug að
efa, að þetta væi'i Sam Bolton.'
Eg get ekki lýst því betur en^
með því að' segja, að eg trúi;
því, að hver maður hafi sittj
blik, og að blikið — líklega af
því að það er svo óákveðið —
og að blikið sé ekki hægt að
íalsa. Þessi maður hafði blik
Sams Boltons það fann eg með
sjálfum mér. En hins vegar var
það, að Sam hafði drukkið
mikið kaffi.
Eg spui'ði hann út úr þetta
kvöld, en árangurinn varð
slæmur. Hann mundi margt,
sem búást mátti við áð hann
hefði gleymt, en hann gleymdi
sumu, sem hefði átt að vera ó-
útmáanlegt úr minni hans. Til
dæmis er hér ein spurning, sem
eg spurði hann, og svar hans.
„Hvað var Tlxérésa að gera,
þegar þú sást hana fyrst?“