Vísir - 20.05.1957, Blaðsíða 4

4
VÍSIR
Ménudagirm-20. rr:aí 1957
Fyrir réttum þrjátiu árum flaug
mn
Þetia 'sögiiíræga flaig þótti9 og
þyklr enn, einstsett afrek.
Hinn 20. dag maímánaðar
1927 — eða fyrir réttum 30 ár-
um — lagði Charles A. Lind-
bergh flugltappi upp í hið sögu-
fræga flug sitt frá Bandaríkj-
uniuu viðkomulaust til Parísar.
Á þetta flug var þá litið sem
einstætt afreksverk — cg cr
enn í dag, —• og til þess að
minnast þessa merka 30 árr.
ílugafmælis, hefur verið gerð
kvikmynd, sem sýnd verður um
]ieim allan.
Fyrir 30 árum ráku íslenzku
blöðin sína eigin fréttastofu
(FB) og fékk hún fregnir frá
fréttaritara sínum í - Kaup-
mannahöfn, en síffar frá Unitcrl
Press í London.
Um Khöfn barst því fregnir
um Lindberghflugið hingað til
lands. Fyrsta fregnin, sem Vísir
birti um það, var svohljóðaudi:
„Símað er frá Paris, að
sænsk-ameríski flugmaðurinn
Lindbergh hafi lent í flughöfn
Parísarborgar klukkan hálf-
5 ellefu í gærkveldi (21. maí),
i eítir 33 stunda flug í einni
\ jstriklotu. Sendiherra Banda-
i á-íkjanna í París og atvinnu-
málaráðherra Frakklands voru
i flughöfninni, er hann lenti, til
þess að taka á móti honum. Á
annað hundrað þúsund Parisar-
búa voru viðstaddir, er hann
lenti. Flugferð Lindberghs er
talin einstætt afrek.“
Og síðar: „Símað er frá Par-
is, að Coolidge Bandaríkjafor-
seti, konungur Svía og Breta-
konungur hafi óskað Lindbergh
til hamingju með hve vel At-
iantshafsflugið heppnaðist.
Mikill mannfjöldi er stöðugt
fyrir utan bústað sendiherra
Bandaríkjanna í París, til þess
; að hylla flugmanninn. — For-
; seti Frakka hefir óskað Coolidge
til hamingju. í Bandarikjunum
var afskaplegur fögnuðui', er
■ '}> það fréttist, að Lindbergh hafði
\y lent heilu og höldnu í París. Var
;í' kirkjuklukkum hringt í fagn-
> itíSESiíB'hi um öll Bandaríkin.“
\ i í
, ‘jfwaudétö.
fbaS hefur verið sagt um
þetta flugafrek Lindberghs. að
með því hafi hann ekki aðeins
unnið einstæða hetjudáð, sem
jafnan verði minnst í sögu flugs
ins, heldur hafi það haft meiri
áhrif en nokkur atburður annar
til að örva hugmyndaflug
manna og vekja traust þeirra
og trú á, að flugferðir gætu
orðið hagkvæmar, öi'uggar og
arðbærar, og flugafrekið þannig
beinlínis boðað sigur í baráttu
þeirra, sem höfðu að marki að
koma á reglubundnum, skipu-
lögðum flugferðum í Banda-
ríkjunum og víðar.
Lindbergh var fæddur í
Detroit, Michigan, árið 1902, en
farið var með hann skömmu
síðar til Little Falls í Minne-
sota, þar sem faðir hans átti
búgarð.
Þegar hann var fjögurra ára
var faðir hans kosinn á þing og
eftir það ólst Lindbergh upp
ýmist í Little Falls, Detroit eðá
Washington. Hann stundaði vél-
fræðinám í Wisconsin-háskóla
í tvö ár og svo flugvélafræði í
skóla Lincoln Aircraft Co. í
Lincoln í Nebraska. Á næstu
firnm árum öðlaðist hann mikla
reynslu sem flugmaður, í sýn-
jngar-flugferðum um Banda-
ríkin og farþegaflugi og enn-
fremur öðlaðist hann reynslu
sem flugmaður í bandaríska
flughernum og fékk höfuðs-
nrannstign — starfaði og sem
póstflugmaður o. s. frv.
Sphit of St. Louis.
Árið 1923 flaug .Lindbergh
einn í fyrsta sinn og fjórum ár-
um síðar lagði hann af stað einn
síns lið's í flugvélinni Spirit of
St. Louis og stefndi til Parísar.
Raymond Orteig hafði boðið/
25.000 dollara verðlaun þeim,
sem fyrstur flygi viðkomulaust
frá New York til Parísar, og
Lindbergh hafði sett sér að
vinna til verðlaunanna.
Hann lagði af stað frá Roose-
velt flugvellinum kl. 7.52 að
morgni föstudagsins 20. maí
1927 og lenti á Le Bourget-
vellinum við París kl. 5.24 dag-
inn eftir (10.24 eftir Parísár-
tíma) og hafði flogið vegar-
lengdina, tæpl. 5800 km. á
33 Vz klst.
Ævintýralegt flug.
Flugið var eitt hið ævintýra-
legasta, sem flogið hafði verið,
í margra augum hið alha ævin-
týralegasta. Klukkustundum
saman flaug Lindbergh, án þess
að sæi á sjó niður, nema stöku
sinnum, því að skýjabreiður
voru lengstum yfir hafinu, en
áfram flaug hann í þoku, dag
og nótt, án þess að hafa nokkur
loftskeytatæki, til þess að biðja
um hjálp, ef eitthvað yrði að,
og loks eygði hann írlands-
strendur. Þá breytti hann
stefnunni og flaug yfir England
og Ermarsund og áfram til Par-
ísar.
Meðmælabréf.
Lindbergh hefui* alla tíð ver-
ið lítið fyrir að láta bera mikið
á sér og hann hefur fráleitt
verið að hugsa mikið um upp-
hefð og hátíðlega móttöku
því að hann hafði, af með-
fæddri farsjálni, meðferðis
meðmæla- og kynningarbréf til
manna í París, er hann kæmi
þar öllum ókunnugur.
Fagnaðarlætin.
En varla hafði flugyél hans
lent, er hún var umkringd af
miklum, fagnandi mannsöfn-
uði, og ætlaði þeim látum aldrei
að linna, og' hann var sæmdur
heiðursmerkjum og heiðraður á
marga lund af -Frakklandi,
Belgíu og' Englandi. Coolidge
forseti sendi beitiskipið
MEMPHIS til þess að sækja
hann heim, og í Washington, St.
Louis og hvarvetna, þar sem
hann kom, var honum fagnað
sem þjóðhetju. Hann var sæmd-
ur fleiri heiðursmerkjum og
öðrum virðingarmerkjum en
nokkur flugmaður annar.
Til Mexico.
Skömmu eftir heimkomuna
flaug hann í kynningar- og vin-
áttuheimsókn til Mexico. Flaug
hann vegarlengdina, 3400 km.,
frá Washington D. C. til Mexico
City á 27 klst. og 10 mínútum,
og síðan áfram til margra Suð-
ur-Ameríkuríkja. Hann opnaði
fyrstu póstflugleiðina milli
Miami og Christobal í Panama.
Hann kvætist Anne Morrow,
dóttur Dwights Morrows sendi-
herra Bandaríkjanna í Mexico.
Hann fór síðar í hálofts-reynslu
flug þvert yfir Bandaríkin og
var kona hans farþegi, og
sýndi Lingbergh fram á fra.m-
víðarþýðingu háloftsflugferða.
Gerðist hann þá tæknilegur
ráðunautur flugmáladeildar
viðskiptamálaráðuneytisins í
Washington.
Asíu-flugfeið.
Árið 1931 flugu þau hjón yíir
Kanada og Alaska og Berings-
sund til Asíu og suður með
Japans- og Asíuströndum, en
í Kína flugu þau yfir Yangtze-
dalinn, en þar voru þá mikil
ilóð vegna þess að fljótið hafi
flætt yfir mikil landflæmi, og
250.000 manns drukknað. Gerði
Lindbergh uppdrátt af flóða-
svæðinu úr lofti, og merkti þar
þau svæði, þar sem hjálpar var
mest þörf. — Síðan fór hann
í rannsóknarflugferðir fyrir Pan
American Airwáys til þess að
athuga hvar hentast væri að
norðankaldi og ekki gott að
lenda hvorki á innri né ytri
höfninni, vegna ylgju. Flugu
þau hjónin nú góða stund yfir
höfninni og bænum og víðar
hér um kring nærlendis. Skipin
í höfninni voru öll flöggum
skreytt og víða í bænum var
flaggað, en er flugv. flaug fyrst
yfir bæinn, var blásið í allar
skipaflautur til heiðurs Lind-
bergh og konu hans. Niður við
höfnina var múgur manns en
menn urðu fyrir miklum von-
brigðum, því Lindbergh lenti
ekki á höfninni eins og menn
höfðu búist við. Kaus hann að
lenda rétt hjá Viðey, gegnt
Vatnagarðastöðinni. Var þar
ládauður sjór. Var kl. 7.55, er
! hann lenti.' Bifreiðar fóru þegar
; að streyma þangað inn eftir
stofna til áætlunarflugferða 0g kom Lilldbergh snöggvast í
yfir Atlantzhaf land 1 Vatna8'orðum °8 toku
þeir á móti honum og konu
;har.s Steingrímur Jósson raf-
Englandsdvöl.
Um allan heim var þeim magnsstjóri og Garöar Þor-
hjónum sýnd hluttekning mill- steinsson, settur borgarstjóri.
jóna manna, er þau urðu fyrir 1 Fyrir framan Hótel Borg
; þeim mikla harmi, að syni safnaðist múgur manns og beið
, þejrra, Charles, var rænt. og Þar lengi, en ekki kom Lind-
I lauk mikilii leit með því að bergh. Gengu ýmsar sögur um
i lík drengsins fannst. Þau eign- hvernig á því stæði, að hann
, uðust annan son, Jon, og flutt- (kæmi ekki, en loks vitnaðist,
ust til Engiands, og þar eign- ' að hann ætlaði að halda kyrru
uðust þau þriðja soninn. Síðar fyrir í flugvélinni til morg-
fluttust þau aftur til Banda- nns, þar eð honum þótti um-
ríkjanna. j búnaður ekki nægilega tryggur
Lindbergh heíir unnið að t>ar inn tra- í Grænlandi munu
líffræðirannsóknum með hin- þau hjónin ávallt hafa sofið
um fræga bandaríska vísinda- í flugvélinni. Biðu menn lengi
manni dr. Alexis Carrel. j fyrir framan Hótel Borg. Er
sýnt þótti, að Lindbergh og frú
I hans kæmu ekki, fóru menn að
Til íslands komu þau hjón tínast burt. í ráði mu;r, að
í ágúst 1933 og verður hér til flugvélin verði flutt inn á innri
I fróðleiks og skemmtunar tekn- höfn í dag og mur.u þau hjón
ir upp smá kaflar úr Vísi, þar að Þvt búnu taka sér gistingu
Til íslands í ágúst 1933.
sem sagt er frá komu þeirra og a Hótel Borg
dvöl. dveljast hér“.
Miðvikudaginn 16. ágúst 1933
flutti Vísir nærri heillar síðu í viðtali
frásögn um flug Lindberghs og
konu hans, og má af þvi marka
á meðan þaú
við fréttamann blaðsins
hve mikill viðburður koma kvaðst Lindbergh biða komu
skipsins Jellings frá Pan-
Ameriean, en það var stöðvar-
þeirra þótti, en næstu daga,
eða me-ðan þau dvöldust hér,
var sagt frá öllu varðandi dvöl skiP hans, en það væri vænt-
þeirra og áform, sem um var anlegt ettu tvo haga- Ekki viidi
kunnugt. Það var daginn áður, I hann láta neitt uPPi um áform
sem þau hjónin flugu hingað, sin eba hveit hann flygi héðan.
frá Angmagsálik. og ler.tu þau j Segir svo \ lok viðtalsins:
rétt hjá Viðev um kvöldið. Þau I ' ' 'ekkl hefur verið ofs°g-
höfðu lagt af stað frá Ang-!um af því saSf hve
magsalik kl. 2.40. en komu við * laus ^au eru 1 allri tramkomu
í Lakefjord. en þar var þá veð-
urathugunarstöð fyrir Pan-Am-
erican Airways, og þaðan var
flogið kl. 4.35 og voru kl. 5.30
(hvorttveggja ísl. tími) um 30
milur frá Vestfjörðum.
Vonbrigði mikils mannfjölda.
„Þegar flugvélin flaug yfir
bæinn kl. 7.30 var snarpur
og viðmóti.
! Munu engjr flugmenn hafa
hingað komið, sem íbúum þessa
! bæjar háfa verið meiri au.ð-
fúsugestir, fyrir allra hluta
; sakir. Og almennt munu menn
. óska þeim góðs gengis, meðan
þau dvelja hér og er þau halda
Frh. á 9. síðu.
iveður og vind. Þeir tóku ekki
einu sinni efth- því, að spænski
sérfræðingurinn, sem hafði
annast líkskoðunina, hafði látið
þess getið í dánarvottorðinu, að
rotnun líksins benti til þess að
maðurinn heði látist fyrir „að
minnsta kosti fimm dögum síð-
an“, Samkvæmt því hefði hann
látist 25. eða jafnvel 24. apríl.
Þessu höfðu binir snjöllu menn
í London þó ekki reiknað með,
því þeir höfðu látiff majórinn
sinn gista í klúbb í London að-
faranótt hips 25. apríl. Meira
að segja gerðu sérfræðingarnir
í Berlin eina merkilega vit-
leysu, sem reyndar hefði átt að
koma upp um svikin, ef vel vai'
að gáð: Þeir lásu dagsetningu á
leikhúsaðgöngumiffa sem 27. í
staðinn fyrir 22. apríl, en þann
27. átti majórinn þó að vera
löngu dauður, samkvæmt dán-
arvottorðinu spænska. En allt
þetta fór fram hjá sérfræðing-
unum í B.erlin, þeir voru svo
Jvissir um, að þarna væri mikill
hvalreki kominn á þeirra fjör-
Nú var tekið til óspiltra mál-
anna. Hitler gaf fyrirskipanir
um að senda liðsauka til Grikk-
lands og hann var tekinn frá
Frakklandi. Frá Sikiley voru
sendar sveitir til Sardiniu.
Breytt var um tundurduflalagn-
ir og allar strandvarnir á Sard-
iniu og Korsiku efldar. Skömmu
áffur en aðalárás bandamanna á
Sikiley hófst, gaf Dönitz aðmír-
áll út þá tilkynningu til manna
sinna, að Korsika, Sadinia og
Grikkland væru aðalskotmörk
bandamanna og að mjög ólík-
legt væri, að árásar væri að
vænta á Sikiley.
En Mussolini vissi betur, enda
hafði hann engin kynni haft af
Martm majór og stóri bróðir í
ÍBerlin hafði ekki látið svo lítiff,
að segja honum frá hvalrekan-
um á Spánarströnd. Þess vegna
var Mussolini alltaf aff nöldra
um árásarhættu á Sikiley —-
en Hitler þurfti nú ekki á nein-
um ráðleggingum að halda frá
Mussolini á þeim dögum. Að
visu hafði Htler haldið-það, aff
i bandamenn mundu ráðast á
jSikiley, en það var nú í apríl-
byrjun, nú vissi hann betur og
jsamkvæmt dagbók Döniíz að-
míráls segir hann 14. maí: „For-
jinginn er ekki á sömu skoðun
og Duce, að innrásm verði gerð
já Sikiley. Samkvæmt skj.öl-
(um brezku hersíjórnarinnar,
sem féllu okkur í hendur, vér.ff- 1 og heiður að láta lífið fyrir fcð
;ur innrásin gerð á Sardiniu og
! Grikkland." Martin majór hafði
jinnt sitt hlutverk vel af hendi.
Og' á meðan fyrstu ítölsku her-
sveitii-nar gáfust upp á Sikiley.
.brosfu' mennjrnir i ge.clin, í
kampinn: „Þetta er bara sýnd-
arárás“. sögðu þeir og affalárás-
in á Sardiniu og Grikkland er
yfirvofandi. En þeir biðu of
ekki. A meðan féll Sikiley í
hendur innrásarhersins, vegur-
inn upp Ítalíuskaga var opinn
— Martin majór hafði unnið
úrslitaorustuna!
Og enn má lesa grafskriftina
á legsteininum í kirkjugai-ffin-
um í Huelva: ,,Það er ánægja
lengi eftir henni — og hún kom
urlandið“, Blekking! Hátíðleg
lygi! Maðurinn, sem hér liggur
grafinn vissi ekkert um neitt af
þessu. Þegar hann lókaði aug-
unum x hinzta sinn hinn þoku-
gráa dag' í London, óraffi hann
ekki fyrir því, að hann mundi
verða lagður til hinztu hvíldar
undir suðrænum himni á sól-
bjai'tri strönd.