Vísir - 08.06.1957, Blaðsíða 4
4
VÍSIR
Miðvikudaginn 5. júní 1957
1 Borgin Vancouver í Brezku
Kólumbíu í Kanada, er ein feg-
mest eru sóttar af ferðamönn-
um.
Vancouver er þriðja stærsta
borg Kanada, með um 400 þús-
und íbúum, og séu úthverfin
talin með, er íbúatalan um 600
þúsund. Hún er 50 kílómetra frá
bandarísku la n d am ær u n u m.
Vancouver er aðal-hafnarborg-
in fyrir Kanada við Kyrrahaf
og er höfnin vel staðsett í miðri
borginni. Þegar siglt er inn í
höfnina er farið undir hina
miklu brú „Lions Gate Bridge“,
en hún er lengsta brú í brezka
heimsveldinu, 1500 fet á lengd
og 370 fet á hæð.
SunWið er langt.
3 íbúum borgarinn hefir fjölg-
ÁtS mjög ört, sem sjá má af því,
að um síðustu aldamót voru að-
eins um 2000 manns búandi þar.
Hið sérlega milda og góða veð-
urfar á sinn mikla þátt í þess-
um miklu aðflutningum, en
veðurfarið í Vancouvér er talið
það bezta í Kanada. Sumar er
þar frá því í marz og þar til í
nóvember, hitar þó aldrei mjög
miklir, meðalhiti 18—20 stig á
Celcius, vetur eru mildir, frost
mjög sjaldan og snjó festir
aldrei. Hinsvegar eru veturnir
rigningasamir. Skýrslur sýna,
að sterk sól er að meðaltali 5
klt. á dag allt árið.
Vegna þess að borgin er
byggð með Kyrrahafsströnd-
inni, er mikið um baðstrendur
í henni, sem óspart eru not-
aöar af íbúunum og ferðamönn-
um, auk þess sem 5 útisund-
laugar eru byggðar út í sjó. Há
fjöll eru við borgina, 5000 feta
há og eru vetraríþróttir mikið
stundaðar þar en skíðamenn eru
fiuttir upp á tindana eftir sér-
stökum loftbrautum.
Margir íslendingar.
í þessari borg eru taldir búa
um 5—6 þúsund manns af ís-
lenzku bergi brotnir. Sumt af
þessu fólki er fætt þarna, en
sumt hefir flutzt með foreldr-
úm'Tsínum innan úr landi, og
jiokkup er þar af íslendingum,
íspiwHlutzt hafa að á seinni ár-
^pfef’Almennt hafa íslendingar
..ktáM'Lsig' vel þar, og þykja góð-
3i7|)orgarar. Flestir þeirra hafa
IjíÓgizt við allskonar byggingar-
•iðnáð, en sá iðnaður stendur á
miög'háu stigi þar, og þrátt fyr-
Jrý hina miklu aðflutninga til
bprgarinnar er ekkert um hús-
jijæðisvandræði, og bæði ný og
Liiotuð hús til leigu eða kaups
þvo hundruðum skiptir. Ríkis-
(Stjórnin hefir gert sitt til að
I
• mikið se byggt, með því að
\ veita öllum lán til húsbygginga,
en veðurfarið á sinn þátt í að
mestan tíma ársins er hægt að
byggja.
Kanadamenn byggja hús sín
með það fyrir augum, að þau
dugi í 50 ár, og venjan er, að
þegar hús eru orðin svo göm-
ul, þá er brunalið kvatt á stað-
inn og kveikt í húsinu. Síðan
er annað hús byggt og tekur
ekki nema 2—3 mánuði. Þeir
segja að tækninni fari svo rriik-
i'ö fram, að séu hús orðin meir
en 50 ára þá séu þau orðin úr-
elt. Miðað er við, að þessi lán
sem ríkið veitir (eða sér um að
fáanleg séu) greiðist á 20 árum
með mánaðlarlegum afborgun-
um. Vextir af slíkum lánurn
eru 6% nú sem stendur, en hafa
oft verið lægri. Húseigendur
greiða einnig mánaðarlega, með
afborgun og vöxtum, 1/12 af
áætluðum sköttum af húseign-
um, en húseigendur greiða með
þessum sköttum raflýsingu á
götunum, viðhald og eftu-lit
með götunum, vatnsskatt og á-
kveðið framlag til skóla þeirra,
sem í hverfunum eru. Er þetta
fyrirkomulag mjög gott, þar
sem ekki þarf að leggja aukna
skatta á hvern mann, heldur
lagt á húseigendur þau útgjöld,
sem bæjarfélagið verður fyrir
þeirra vegna.
Skólar og skattar.
Skólakerfið er mjög fullkom-
ið, skóLar nýir og vandaðir, og
en þeir hafa verið, 3 ár búandi
í landinu. Óski menn að gerast
ríkisborgarar, verða þeir að
gangast undir próf, þar sem
prófað er hvort menn viti það
sem tilskilið er að hvert barna-
skólabarn viti, svo sem hvað
fylkin í landinu séu mörg, hvað
heiti, livernig stjórnskipulag sé
í landinu o. fl. af því tagi. Hald-
in eru kvöldnámskeið án end-
urgjalds þar sem væntanleg-
uin borgurum eru kennd þessi
fræði.
Áfengissala er ekki eins frjáls
í Kanada pg hún er víða annars
staðar, þar sem ríkið hefir
einkasölu á því eins og hér.
flest börn fara í skólann kl. I Hinsvegar eru í Vancouverborg
8—9 á morgnana og koma ekki’ 10 verzlanir, sem selja áfengi,
J^órdu #• 1V>i /Moii;
Vancouver er helzta hafnarborgin.
á Kyrrahafsströnd.
heim fyrr en 3—5 að deginum.
Hafa þau mat með sér í skól-
ann sem þau neyta þar. Ef lög-
reglan sér barn, sem er á skóla-
skyldualdri á götum borgarinn-
ar á skólatíma, tekur hún barn-
ið og fer með það lieim til þess,
talar við foreldrana og fær
skýringu á því, hvers vegna
barnið sé ekki í skólanum.
Skattar af launafóllcí erud;ekn-
ir vilculega af kaupi, en verði
menn atvinnulausir, ' þá til-
kynna þeir það, og er þeir þó
endursendur skatturinn viku-
lega, þar til allt er komið til
baka, ef um langt átvinnúleysi
er að ræða. Ekki er lagður neinn
skattur á lágmarkstekjur, og sé
iðnaðarmaður atvinnulaus hálft
árið, þá greiðir hann enga
skatta. Skattarnir eru hinsveg-
ar lagðir á í einu lagi,
Ríkið greiðir styrk með
hverju barni frá fæðingu til 16
ára aídurs, og er hann 5-8 doll-
arar á mánuði eftir aldri, sem
sent er móður barnsins í ávísun
um hver mánaðamót. Talið erj
að hægt sé meira en að klæða
börnin sómasamlega af þessum |
styrk. Fyrir nokkru var öll (
sjúkrahúslega og læknisaðgerð- ‘
ir framkvæmdar án endur-'
gjálds, og til þesS að mæta þess-;
um kostnaði, var settur sölu-1
skattur á óþarfan varning
smásölu. Allir Kanadabúar fá
. !
greidd ellilaun 40 dollara á
mánuði eftir 70 ára aldur;!
breytdf þar engu hvort menn
eru ríkir eða fátækir, giftir eða
ógiftir, Talað er nú um, að þessi
styrkur hækki um 5 dollara á
mánuði.
Borgararéttindi.
Þeir, sem gerast innfly.tjend-
ur í Kanada, geta ekki orðið
kanadískir ríkisborgarar fyrr
hlýtt. Ef þesair eftirlitsmetm
standa veitingaþjón af að af-
greiða einlrvern innan 21 árs
aldurs, fær þjónninn 300 doll-
ara sekt (ekki veitingahúsið)
og unglingurinn fær 50 dollara
sekt.
Finun YÍnnudagar í viku.
Vinnuvika allra launþega er
40 tímar og er kaup iðnaðar-
manna almennt 2.25 dollarar í
tímann. Verzlanir eru allar
opnar á laugardögum til kl.
4.30, en hinsvegai' er þeim iokað
einn dag í vilfu til sk-iptis í hin-
um ýmsu hverxum, þannig að
afgreiðslufólk vinnur aðeins 5
daga eins og iðnacarmenn og
verkamenn, en iðnaðarmenn og
verkamenn yinna ekki á laug-
ardögum. Sama gildir einnig
um rakarastofur. skósmíðastof-
ur og því líktt þar er aðeins opið
5 daga vikunnar. Á sunnudög-
um.er allt lokað nema matsölu-
staðir.og .kirkjur, en Kanada-
menn eru mjög kirkjuræknir
menn, og allar kirkjur eru
1-ekriar og byggðar af söfnuðun-
lun, sem greiða einnig rpeð
frjálsum samskotum prestum
sínum kaup. í flestum kirkjum
eru félagslieimili og samkomu-
salir þar sem safnaðarmenn og
konur koma saman oft einu
sinni í viku, og gera þá eitt og
ánnað til gagns og’ gamans.
Sunnudagaskólar eru og í flest-
um kirkjum, sem börn sækja
mikið.
íslendingarnir í Vancouver
éiga mjög fallega nýja kirkju,
sem þeir byggðú að miklu leyti
með sjálfboðavinnu. Tekur hún
um 250 manns í sæti, en á páska
athafnaljfið sem minnst bun i-
ið. Þeir hafa auðsjáanlega lært
þao af náttúrunni að uppskeran
verði mest ef eitthvað sé gert
og áburður notaður, en ekki að
mjólka kúna sí og æ án þess pð
gefa henni neitt að éta.
Séð út yfir Vancouver.
fjórar af þeim eru opnar frá kl.
10 að morgni til kl. 2 að nóttu,
en á laugardögum er lokað kl.
11.30; á sunnudögu er lokað.
Hinar 6 eru opnar frá kl. 10—6
alla daga nema á miðvikudög-
um, þá er lokað kl. 1 á hádegi,
og lokað alveg á sunnudögum.
Allir, sem komnir eru yfir 21
árs aldur, geta verzlað í búðum
þessum, og verðlag er þar mjög
líkt og í Bandaríkjunum. Bjór-
stofur eru víða um borgina, og
eru þær opnar alla daga nema
sunudaga, þá til kl. 11.30 að
kvöldi, en öllum. stoíunum er
lokað frá kl. 6.30 til 7.30 dag
hvern, og er þá mönnum ætlað
að íá sér eitthvað að borða, eða
fara heim til sín og hætta allri
bjórdrykkju. Allar þessar bjór-
stofur eru þannig' útbúnar að
sérsalúr ,er fyrir kadmenn og
annar fyi’ir konur ’einar eð'a
konur í fylgd með körlum. Eng-
an undir 21 árs aldri má af-
greiða á bjórstofuum þessum,
og . fylg'jast sérstakir eftirlits-
menn ríkisins með að þessu sé
dag í fyrra koinu 349 manns í
kirkjuna og hlvddu á páska-
guðsþjónustuna, í Irjallara þess-
arar íslenzku kirkju er sam-
komusalur sem rúmar 100
' manns og auk þess rúmgott
eldhús og fatageymslur. íslend-
1 ingarnir eru mjog hreyknir af
' kirkju sinni, enda er hún ó-
venjulega fögur og vönduð. Á
1 sunnudögum er messað tvisvar
' sinnum, kl. 11 að morgninum á
1 ensku, og kl. 7 að kvöldinu á
íslenzku. Prestur íslenzka safn-
aðarins er hinn ág'æti maður
síra Eiríkur Brynjólfsson, sem
áður var prestur á Útskálum
hér, og er liann mjög vel látinn
af sóknarbörnum sínum. Einnig
eiga Islendingarnir þarna elli-
heimili.
Kanada virðist hafa ver.ið
gott börnum sínum, og' margir
Islendingar virðast hafa komið
sér þar vel áfram, því þar er
ekkLsú liugsun til hjá stjórnar-
völdum að níð'ást á borgurun-
um, heldur að reyna að styðja
þá og styrkj a, með því að hafa
18 Færeyjaskip
réa frá Síéru-
Hrafnsey.
Áður réru Færeyingar út frá.
verstöðvum héi á landi,- einkum
austan lands. En langt er síðan
þeir fundu ábatavænlegri mið
fýrir báta sína við Grænland.
Frá Stóru-Hrafnsey róa nú t.d.
í sumar 18 færeyskir bátar.
Þar er bryggja, skúrar til að
salta fisk, lýsisbræðslustöð og'
íbúðarskúrar fyrir sjómenn o.
fl. útbúnaður.
Annars er færeyingum frjálst
að stunda róðra frá hvaða höfn
sem er á Grænlandi. Þeim er
og frjálst að liggja á bátum sín-
úm og skipum alveg uppi við
íjörur og alveg innst inni í
fjarðarbotnum og veiða, Er afli
jvið Grænland að vorinu og
sumrin langmestur og bestur
jalveg uppi við landsteina, því
Ipólstraumssjórinn hlýnar þar
fyrst og mest af landinu, og
þar hrj-gnir þorskurinn og ioðn-
jan fast uppi við land á tíma-
bilinu maí— júní. Færey.ing-
um er frjálst að ausa upp græn-
lenskum laxi (gosungi) í græn-
lenskum ám og lækjum og við
árósa og lækjarósa í sjá. En
af þeim fiski er óskapleg mergð
á Grænlandi. Færeyingar mega1
og hafa alla sína hentisemi á
Grænlandi, hvar sem er. — En
íslendingum er þar allt fyrir-
munað. Íslendingar eru þar al-
gerlega réttlaus þjóð, og skip-
um þeirra, hver sem væru, al-
gerlega fyrirmunað að renna
færi í grænlenskri landhelgi.
J. D.
Skégur í vexti á
Suðurnesjum.
Á aðalfundi SkógTæ.ktarfélags
Suðúi’iiesja, sem hahiinn var í
Keflavík 23, nmí s.l. var skýrf
frá því að á liðnu ári hafi verið
gróðursettar 4000 trjáplöntur í
fjórimi skógargirðingiim félags-
ins.
Skógræktarstarfið á Suður-
nesjum nær út fyir hin aímörk-
uðu skógræktarsvæði því mörg
börn úr Gerðaskóla hafa gróður-
sett trjáplöntur við heimili sín.
S. 1. vor var sett upp ný girðing
við Vogastapa og í vor var
komið upp girðingum við Grindá
vík.
Jafnframt gróðursetningu trjá
plantna hefur verið unnið að því
að sá grasfræi Qg bera áburð
á mela og flög innan skógrækt-
arsvæðisins. Þessa starfsemi fé-
lagsins hefir Egill Hallgrimsson
kennari frá Vogum stutt með
ráðum og dáð.
Alls mun nú vera búið að
gróðursetja á végum félagsins
35000 plöntur og eru þær hæstu
orðnar rúm’ega húlfur annar
meter á hæð. Jarðvegur er víða
suður þar allvel fallinn til trjá-
ræktar.