Vísir - 07.08.1957, Side 4

I
vísnt
Miðvikudaginn 7. ágúst 1957
wxsim
'r" D A G B L A Ð
Jfliir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Eitgtjómcirskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
i : Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
'|F i Sími 11660 (fimm línur).
Iir1! Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kostar kr. 20,00 í áskrift á mánuði,
kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
VEGIR
QG
VEGLEYSIR
EFTIR
Víðförla
Afvopnunartillögurnar nýju.
Hinar nýju tillögur, sem vest-
urveldin hafa borið fram í
undirnefnd afvopnunarnefnd
arinnar, er setið hefir á
fundum í Lundúnum undan-
farnai- vikur, hafa að sjálf-
sögðu vakið mikla athygli.
Þar er gerð tilraun til að
teygja sig lengra í sam-
komulagsátt en dæmi eru til
áður, og hlýtur að verða beð-
ið eftir því með nokkurri ó-
þreyju, hverjar undirtektir
verða — fyrst og fremst af
hálfu Sovétríkjanna, sem
hingað til hafa ekki verið of
fús til samkomulags í þess-
um málum.
Það er kunnara en fra þurfi að
segja, að þótt stórþjóðirnar
hafi allar lýst yfir margsinn-
is, að þær vilji stuðla að af-
vopnun af öllu mætti, hefir
málinu ekkert þokað um
langt skeið. Það hefir strand-
að á því atriði, að ekki hefir
orðið samkomulag um, hvar
ætti að byrja á afvopnun —
eða hvort heldur ætti að
byrja á henni með eftirliti
eða ekki. Um þetta hefir ekki
orðið samkomulag og þar af
leiðandi hefir ekki orðið
samkomulag um nein önnur
atriði í þessu sambandi. Er
þó tortryggni þjóðanna slík,
að ekki er hægt að uppræta
hana nema með traustu eftir-
liti, og ætti þeim, sem ein-
lægar eru, að vera slíkt eft-
irlit fagnaðarefni.
Fyrirsvarsmenn kommúnista-
ríkjanna hafa hinsvegar æv-
inlega svarað fáu, þegar
komið hafa tillögur frá öðr-
um um það, hvernig haga
ætti afvopnun þjóðanna. Það
kom til dæmis greinilega
fram, þegar efnt var til
fundarins í Geneve í Sviss
fyrir tveim árum, en þar
lcom Eisenhower fyrst fram
með tillöguna um, að efnt
Verzlunarmannahelgin er af- j kantana af sanngirni og góðvild
staðin. Í þetta sinn mun veður og leggur sig þá fram til að
hafa verið að sumu leyti óhag- j bæta úr því, sem miður hefur
stætt. Skyggni lélegt til fjalla farið. En kröfuharka og hof-
víðast hvar og mikil rigning móður kemur illu blóði í þá,)
aðra.
*
Það virðist vera samdóma
álit þeirra er mikið ferðast, að
í Borgarfirði og á Snæfelisnesi
hafi fyrirgreiðsla í sumar verið
yfirleitt góð. Undir það get ég
ing. En veður var óvenjuleg'a sem
hlýtt um ajlt land og stillt, og' j
mun því ferðafólk hafa notið ■
helgarinnar vel. i
En þessi helgi var undir
dökkum skugga, eins og oft
áður. Drykkjuskapur og
drykkjulæti munu hafa veriðí-,.. .. . . ............t
með meira móti víða, og enn
sem fyrr eru það unglingar um
og innan við tvitugt, sem standa
fremstir í flokki.
Eg var svo heppinn, að á því
ferðalagi, sem ég fór í, bar litið
á þessu, en mér hafa borizt
fregnir víða að, og ég sá,
hvernig umhorfs var á einum
stærsta gististað landsins á
mánudag, og hvernig unga
fólkið, sem þar var á slangri,
var útlits. Það vaknar ætíð í
huga mér sama spurningin ér
ég sé þessa unglinga. Hvernig
eru heimilin og skólarnir, sem
hafa skapað lífs- og umgengis-
venjur þe.ssa unga fólks? Ætli
skyldi til eftirlits úr lofti. Þab sé ekki fleira en verðbólg-
í löndum Bandaríkja-'- an’ sem þarf lækningar við
manna óg Sovétríkjanna. Þá ókkur þjóðlífi?
hafði verið talað fagurlega
um frið og viðleitnina til að( Vegir:
varðveita friðinn, en þegar, Eins og' þegar hefur komið
Eisenhower bar fram þessa'fram r þessum dálkum, er hér vai
tillögu sína, sló skyndilega| tekið til meðferðar allt, sem
þögn á friðarsinnana úr
austri. Þeir voru ekki við-
búnir að taka afstöðu til
þessarrar tillögu Bandaríkj-
anna.
Friðarvilji með einkarétti.
Enginn mótmælir því, að korn-
múnistar tala oft, mikið og
fagurlega um frið, og ef ó-
hætt væri að trúa þeirn,
mundi það vaíalaust vera al-
1 menn skoðun, að þeir hefðu
einhverskonar einkarétt á því
1 að vera friðarsinnar — allir
aðrir væru stríðsæsingamenn
og þaðan af verra. En því er
I nú ver og miður, að mönnum
' gengur erfiðlega að leggja
' trúnað á það, að kommúnist-
ar sé einlægir friðarvinir
e þrátt fyrir heimsfriðarráð og
1 annað af því tag. Gerðir
þeirra eru nefnilega þannig,
að friðarást þein-a birtist ekki
í þeim að neinu ráði.
En hið sanna innræti þeirra
viðkemur ferðalögum og a
stundum jafnvel farið út
fyrir þau takmörk, ef ástæða
er til. Margt misjafnt hefur
verið sagt um hótel og hótel-
menningu okkar íslendinga,
margt af því hefur misst marks
og orðið til ills eins, vegna þess
að á bakvið lágu niðrandi hvat-
ir og skilningsleysi. Þeir, sem
eitthvað þekkja til ferðamála
kemur þó oft í ljós, og til I ® Þessu landi, vita að óvíða mun
dæmis kom það fyrir íÁe^s^ur a greiðasölustöðum erf-
Geneve fyrir röskum tveim r®ai ’’ en ^er °S kemur margt
árum. Búlganin og Krúsév|tlt- Sumarið er stutt, aðdrættir
þóttust ekki reiðubúnir til eru oft erfiðir; efni f maf mjög
að taka afstöðu til tillögunn- faóieytt, sérstaklega yfir
sumartímann
ar um eftirlit úr lofti, en þó
gerðu þeir það einmitt með
því. Þeir sýndu í rauninni,
að þeir voru henni andvígir
með því að vilja ekki taka
afstöðu til hennar. Það var
dómurinn yfir þeim sjálfum.
-
Niðurstaða ekki fjarri.
Það er engan veginn ósennilegt,
að mjög bráðlega verði skor-
ið úr því, hvort einhver von
sé til þess, að þjóðirnar geti
farið að afvopnast. Tillögur
1 þær, sem vesturveldin hafa
lagt fram, reyna áreiðanlega
mjög á þolrifin í friðarvinun-
' um, sem verða nú að ganga
undir strangt próf. Vel getur
1 svo farið, að þeir falli á próf-
inu, og þótt það sé ekki æski-
legt, frá því ■sjónarmiði, að
mannkindin verður þá enn
• fyrir vonbrigðum varðandi
* íriðar máiin, þá I ihiuíái „slíké
fall þó sanna enn einu sinni,
að friðartal kommúnsta er
ekki annað en innntóm orð,
sem ætluð eru til að blekkja
auðtrúa menn og annað ekki.
Þessi mál snerta íslendinga
ekki síður en aðrar þjóðir,
og ef til vill meira en marg-
ar þeirra, af því að þeir
byggja eyju, sem er eins og
stikla milli heimsálfa. Al-
menningur ætti því að fylgj-
ast vandlega með úrslitum
þessarra mála og læra af úr-
slitunum.
.. , >■ IW—»■*«—■*■»■ • --
mm iHiVmiteJáiÍBiiÉiÍMiÉmiMM' . i ..
kunnáttumenn í
matreiðslu kaupháir og því
miður oft nokkuð óreglusamir.
Ferðafólk kærulaust í umgengni
og stundum haldið skemmdar-
fýsn að þyí er vix'ðist o.fl.
Áuk þess virðist flestum
þeim,- er áð þessum málum
starfa, vera heldur i nöp við þá
ríkisstofnun, er um þessi máí
á að fjalla og yfirleitt sammála
um, að hún hafi sizt haft bæt-
andi áhrif.
Ég hefi mætt misjafnri
fyrirgreiðslu á mínum ferðum
um landið, og á stundum átt í
nokkrum útistöðum við gest-
gjafa og þeirra starfsfólk. En
oft hefur það verið af því að í
þessu fólki sat gremja og leið
indi út af framkomu annara.
Min reynsla er sú, að þetta
fólk vili gera vel og er þjón-
ustureiðubúið. en skortir oft
kunnáttu og aðstæður' til ■ að
geta það, sem skyldi. Það er
þakklátt-ef því er bent á van-'
Bifröst og' í Stykkishólmi.
Sumarhótelið að Búðum og
greiðasalan í Ólafsvík. Allir,
þessir staðir eiga heiður skilið
fyrir góða frammistöðu.
Vegleysur:
Mót ungmennafélaganna að
Þingvöllum hefur vakið mikið
umtal og að því er mér hefur
verið sagt af þeim, er þar voru |
á ferð og sáu til, get ég ein- |
ungis dregið eina ályktun, að ^
þar hafi verið óþarflega margir ^
drukknir. En ég' vildi gjarnan
benda á annað, sem þetta mót,'
eða fyrirsvarsmenn þess, hafa (
unnið til óþufftar á þessum
stað, sem talinn er helgur en
flestir keppast við að vanhelga.
Iþróttamót var háð á fallegri
l'löt, sem fyrir nokkrum árum
var plægð upp, í hana sáð og'
var komin í góða rækt. Þarna
mörkuð hlaupabraut og
knattspyrnuvöllur með ein-
hverju efni og með þeim af-
leiðingum að nú eru 5 eða 6
sporöskjulagaðir baugar kring
um völlinn og línurnar um
knattspyrnusvaíðið allt kol-
brunnið og sinuhvitt. Ef ég
man rétt mun eitt af höfuð-
stefnumálum ungmennafélag-
anna vera að græða landið.
Þarna hefur slegið eitthvað
í baksegl með það og vonandi
að forystumenn þessarar ágætu
samtaka bæti úr hið bráðasta.
Skákþing IMorðurlands:
Sköld efstur eftir 5
umferðir.
Á simmidagskvöldið var háð
5. umferð á Skákþingi Norður-
landa, sem fram fer í Helsing-
fors.
í landsliðsflokki fóru leikar
svo, að Ingvar Ásmundss. gerði
jafntefli við Sköld (S.) og Ingi
R. Jóhannsson gerði jafntefli
við Salo (F.), en þá hefir Ing-
var hlotið 2Vz vinning og Ingi
l Vz. Eftir fimm umferðir er
Sköld efstur í landsliðsflokki
með 4Va vinning.
í fyrra riðli meistaraflokks
urðu úrslit þau, að Eggert Gil-
fer vann Luuml (F.) og Lárus
Johnsen tapaði fyrir Lindroos
(F.). í síðara riðli fór skák Óla
Valdimarssonar við Ojanén
(F) í bið. Að loknum fitnm iun-
ferðum hefur Lárus Johnsen
hlotið 2 V> vinning, Eggert Gil-
fer 2 og Óli Valdimarsson l
ráning.og-einabiðsk-ák.
,,Ferðalangur“ skrifar:
,,Ég var fyrir nokkru á ferða-
lagi um Borgarfjarðarhérað og
ók eftir vegi, þar sem snemma
i vor var grafinn skurður með
vélgröfu, samhliða veginum
og var uppgröfturinn skilinn
eftir milli skurðs og vegar.
Vegur þessi liggur um mýri,
sem mólga er í.
Allt í einu varð ég þess
var, að í nokkurri fjarlægð
fram undan lagði reykjarmökk
bláleitan upp úr rofinu. Þetta
var í lok þurkanna fyrir um það
bil 10 dögum. Augljóst virtist
mér hvað hér hafði gerzt: Að
einhver hafði kastað logandi
sígarettu úr bíl, á leið sinni
þarna, með þeim afleiðingum,
að kviknaði í rofinu. Seinna
frétti ég, að fólk af næsta bæ
hefði tekið sig til og slökkt
eldinn.
Gæti stafað hætta af.
Ef til vill var ekki um neina
stórhættu að ræða þarna, þar
sem eldurinn var í rofi á mjórri
spildu milli skurðs og vegar, en
samt er auðsætt, að af slíku
gáleysi sem þessu getur stafað
stórhætta. Þegar þurrkar koma
viku eftir viku gæti hæglega
kviknað í grasi frá slíkum eldi
og mikið tjón hlotizt af. Það er
að minnsta kosti allur varinn
góður, og það verður ekki um
of brýnt fyrir mönnum, að fara
varlega íneð eld á ferðalagi um ■
landið, þegar þurkar ganga. Ef
menn hafa áð einhvers staðar
og halda kyrru fyrir er hættan
auðvitað minni, því að líkur eru
þá meiri fyrir, að menn verði
varir við í tæka tíð.
Falin hætta.
En þegar eldur kviknar í rofi,
sem hér mun hafa átt sér stað
með ofangreindum hætti, er
hættan falin, í fyrsta lagi vegna
þess, að sá er veldur hendist -
áfram í bil sínum hugsunar- -
laus um afleiðingarnai’, og í
öðru lagi er eldurinn sennilega
alllengi að ná sér upp, ef svo
mætti segja, í þurrum svarðar-
hrygg, og gæti hæglega náð
mikilli útbreiðslu, áður menn
yrðu varir við.
Mér er kunnugt um, að það
muni alls ekki fátitt, að slíkt
gerist og ég hefi hér lýst. Dæmi
eru einnig til, að kviknað hafi
í kjarri og skóglendi, vegna gá-
lauslegrar meðferðar elds.
Hægt að varast.
Allt þetta er hægt að varast
auðveldlega. Menn þurfa aðeins
að vera minnugir þess, að fara
ekki gálauslegá með eld. í bif-
reiðunum eru —- eða ættu að
vera — öskubakkar —. Drepið
í sigarettunum, góðir menn — ,
notið öskubakkana. -— Ferða-
langur“.
Kominn heim
Uppsolum kl. 2—3, laug-
i ardaga ll—12. — Sími
j 1-98-44.
J Esra Pétursson læknir.