Vísir - 05.09.1957, Blaðsíða 4

4
Vt S IR
Fimmtudaginn. 5. september 1957
l
I WÍSIIl
Ð A G B L A Ð
yteír ktfflur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaCsíður.
Eítetjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ettotjióraarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími 11660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kostar kr. 20,00 í áskrift á mánuði,
kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Siðgæði stjornarinnar.
Um fátt er nú meira talað
manna á meðal en þau vand-
ræði, sem nú eru ríkjandi á
sviði innflutnings- og gjald-
eyrismála okkar. Innfiytj-
endur verða æ betur varir
við það, hversu illa er komið
hag okkar að þessu leyti, en
þó kemur þetta verst niður
á þeim, sem fara að settum
reglum og lögum um inn-
flutning og gera ekki ráð-
stafanir til vörukaupa, fyrr
en nauðsynleg leyfi hafa ver-
ið tryggð. Hinir, sem flutt
hafa til landsins leyfislaust,
í von um að fá leyfi síðar,
virðast vera í náðinni hjá
þeim, sem viðskiptamálun-
um stýrir, því að vitanlega er
hægt að innheimta öll gjöld
þegar af innílutningi þeirra,
og það er harla gott fyrir
tóman „kassa“.
Þetta er ljóst dæmi um þann
„móral“, sem ætlunin virðist
að láta ríkja á sem flestum
sviðum undir stjórn „um-
bótaaflanna“. Þarna birtast
þær umbætui', sem þeir flokk
ar hugsa sér að láta ríkja,
meðan þeir hafa völdin í
þessu landi. Menn hafa svo
sem fengið að kynnast mörgu {
fleira af svipuðu tagi, fengið
að sjá dæmi þess, hvernig
menn geta hugsað sér að
beita aðstöðu sinni og völd-
um, þegai' réttir „hagsmun-
ir“ eru annars vegar.
Mönnum er ekki úr minni liðið,
hvernig stjórnarflokkarnir
veittu fáeinum mönnum
milljónagróða með því að
leyfa Hamrafelli að taka
miklu hærri farmgjöld en
reiknað hafði verið með. Að-
eins á fáeinum mánuðum á
síðasta vetri lét ríkisstjórnin
skipið moka inn sem svaraði
þriðjungi kaupverðs þess,
og svo voru eigendur þess
ósvífnir, að þeir sögðust
vera að borga niður olíuna
með okri sínu. Þar var mönn-
um sýnt siðgæðið, sem stjórn
arflokkarnir vilja, að hér
ríki.
Og það er raunar ekki hætt að
láta eigendur Hamrafellsins
græða, því að enn siglir skip-
ið fyrir miklu hærri farm-
gjöld en þekkjast annars
staðar, því að þessi gjöld
hafa lækkað svo á heims-
markaðinum að undanförnu,
að norskir útgerðarmenn
hafa lagt nokkrum olíuskip-
um. Þeir ætla að bíða eftir
hærri farmgjöldum. Þeir
hafa bersýnilega ekki eins
góð sambönd, þessir norsku
útgerðarmenn, og kollegar
þeirra hér á landi. Það gæti
borgað sig fyrir þá, að kynn-
ast stai’fsaðferðum íslenzkra
manna, og er þó ekki víst, að
stjórnarsiðgæðið íslenzka
væri þeim að skapi. Það þarf
mjög sérkennilega skapgerð
til þess.
rauninni mun vera bannað
að flytja vörur til lands,
án þess að hafa aflað heim-
ildar réttra yfirvalda fyrst.
Það er sú leið, sem menn
eiga að fara, og hana fara
þeir, sem eru vandir að virð-
ingu sinni. En aðrir fara aðr-
ar leiðir, óleyfilegar leiðir,
og þeir eru verðlaunaðir af
stjórnarvöldunum. Stjórnar-
sinnar hljóta að vera harla
ánægðir með þetta nýja met
sitt í siðgæðisíþróttinni.
Þeim hefir ekki þótt nóg að
gert áður.
Aflabresturínn.
Ekki alls fyrir löngu komst
viðskiptamálaráðherrann að
þeírri niðurstöðu, að ekkert
óvenjulegt hefði komið fyrir
hér á landi, er gerði afkomu
landsmanna út á við verri en
áður. „Gjaldeyriserfiðleikar
cÆ:kar stafa ekki af neinu ó-
væntu atviki eða óhöppum,"
sagði hann, og bætti því við,
að á „þessu ári höfum við
haft úr að spila jafnmiklum
gjaldeyri, einnig svonefnd-
um frjálsum gjaldeyri, og á
sama tíma í fyrra, en þá var
mesta gjaldeyriseyðsluár í
okkar sögu.“
Skýringin á gjaldeyriserfiðleik-
unum er því, ef þessi um-
mæli ráðherrans eru rétt, að
, stjórnarvöldin hafa gert sig
seka um alvarleg mistök, er
koma fram í gjaldeyrisskorti
— óhyggilegan innflutning
eða því líkt. En Tíminn skýr-
ir málið á annan hátt, því að
hann segir, að það sé afla-
bresti á vetrarvertíð að
kenna, hversu erfiðlega
gengur í viðskiptamálunum.
Hefir Tíminn raunar gefið þá
skýringu áður, og lætur eng-
an bilbug á sér finna, þótt
Þjóðviljinn vilji ekki taka
undir hana.
það til of mikils mælzt, að
stjórnarblöðin reyni að kom-
ast að samkomulagi um það,
hvað veldur vandræðunum?
Vafalaust mun auðveldara
að glíma við vandann,ef vit-
að er um orsakirnar.
Liðugir Belgar sigruðu
lélegt landslið, 5:2
Það voru vart liðnar meira
en tiu sekúndur af leik, þegar
íslendingar höfðu sett fyrsta
mark leiksins.
Belgar höfðu unnið hlutkestið
og kosið að leika undan snörp-
um vindi. Landarnir hófu leik
og brunaði Þórður upp með
boltann gaf til Ríkarðs, sem
skaut og skoraði. Þetta gaf
góðar vonir, en þær entust
skammt því þetta var eina skot
liðsins í öllum fyrri hálfleiknum
á mark Belganna.
Fyn-i hálfleikur.
Belgarnir tóku leikinn fljótt í
sínar hendur, fundu veiluna í
vörn ísl. liðsins, vinstri armin-
um, Guðjón Kristinn og á 10.
mín skorar Van Herpe fyrsta
mark liðs síns; 1 :1.
Á 40 mín galopnast vinstri
varnai’vængurinn og Willems
skoraði; 2 :1.
Úrslit þessa hálfleiks hefði átt
að vera enn meiri Belgum í vil,
en svo var þó ekki og bjuggust
menn hálft í hvoru við að ísl. lið-
inu mundi nú ganga betur með
vindinn með sér í síðari hálfleik.
En svo reyndis þó ekki. Belgarn-
ir ná enn betur saman á móti
vindinum og voru í stöðugri sókn
og þeir skora þriðja mark sitt á
20. mín; 3 :1.
Síðari hálfleikur.
Tíu mínútum síðar ná ísl.
snörpu upphlaupi og Þórður
Þórðarson plataði meistaralega í
gegn,um vörn Belganna og skaut
jarðarbolta í netið. Markmaður-
inn horfði aðgerðarlaus og undr-
andi á; 3:2.
Sex mínútum síðar kemur Van
den Berg upp með boltann
vinstri varnararmurinn hvergi
viðstaddur og hann sendir yfir
til Willems, sem spyrnir bolt-
anum í mannlaust markið. 4 : 2.
Og á síðustu mínútu skora
Belgarnir fimmta mark sitt og
var þar enn að verki Van der
Berg.
Liðin.
Belgarnir léku vel, er þeir
höfðu áttað sig á aðstæðum, sér-
staklega bar mikið á hægri sókn-
ararmi þeirra. Þeir voru fljótir
á boltann, vörnin traust með
skínandi góðum markmanni. 1
sóknarlínunni voru þeir Willems
og Van der Berg beztu mennirn-
ir, sérstaklega bar hinn síðar-
nefndi áberandi beztur. Þá var
og Piters vinstri útherji mun
virkari i síðari hálfleik.
Islenzka liðið átti mun lakari
leik en sl. sunnudag. Þeir áttu
að sjálfsögðu æsandi upphlaup i
leiknum, en þau voru fumkennd
og heppni réði meira hver árang-
urinn var en leikni og fyrir-
hyggja.
Framlínan vr léleg, Þórður
Jónsson i ' .i snemma í leikn
um en s::; . "tlega samt,
lítið •: ryrir F.r , '.ari Gi~tryggs-
sy: ’ tví }•:>••,n nol:krr.r hnit-
mi- lil : r-.herj-
anna : or c-kk' .hægt að
segja i. * Cu::C: ■ r.rsson,
honum voi't sérsrald ;t. ..lislagð-
ar fætur, þó . "" hrnn sig í
seinni hálfloii;, það skal við-
urkennt, að eng . í getur tapað
boltanum nem: ; ð hafa náð í
hann fyrst o Gunnar vann
manna mest í fi rmlínunni. Þórð-
ur Þórðarson var oft hættuleg-
ur, en snerpa hans nýttist ekki
vegna máttleysis allrar framlín-
unnar. Ríkharður var daufur,
hefur oft átt miklu betri leik.
Halldór géður.
Miðherjarnir voru megin stoð
liðsins, sérstaklega þó hægri
armurinn. Reynir átti góðan leik
og skrifa mætti sérstakan kafla
um hina góðu frammistöðu Hall-
dórs Halldórssonar í þessum
leik og yfirleitt öllum leikjum
hans í sumar. Jafngóða frammi-
stöðu leik eftir leik hefur enginn
annar ísl. leikmaður sýnt hér til
þessa. Guðjón átti lélegan leik,
og hefur reyndar ekki verið
verulega góður í sumar. Kristinn
var áfleýtur, kom það strax i
ljós í leiknum við Frakka að
hann var veikasti hlekkur þess
liðs, og hefði því verið lífsnauð-
syn að láta annan mann í hans
stað í þessum leik, en það var
ekki gert og því fór sem fór.
Árni Njálsson er hörkudug-
legur, en kapp er bezt með for-
sjá. Helgi varði oft eins ogi
snillingur, en stundum týndist
hann líka og markið stóð eftir
mannlaust.
Margt hefur komið fram í
sambandi við þessa tvo leiki og
leikur varla nokkur vafi á því,
að línur knattspyrnumálanna
munu skýrast næstu mánuði.
Menn verða fyrr eða síðar að
gera upp við sig hlutdrægnis-
laust hvað er gott og hvað ekki
er gott. Og nú er einmitt tæki-
færið. essg.
-----+-------
Ofsóknir í „ríki
verkalýðsins".
Eins og ?iegar hefir verið get-
ið í fregnum, flýði kunnur
austurþýzkur prófessor nýlega
til Vestur-Þýzkalands og baðst
landvistarleyfis sem pólitískur
flóttamaður.
Vestur-þýzk blöð hafa eftir
honum; að margir aðrir, gamlir
komihúnistar í Austur-Þýzka-
landi hafi orðið fyrir sárum
vonbrigðum. Þetta viti ríkis-
stjórnin, og hafi hrundið af stað
nýrri ofsóknaröldu gegn
menntamönnum í landinu.
„Einnig verkamenn,“ segir
háskólakennarinn, Alfred
Kantorowics, „hafa glatað
réttindum, sem þeir íiöfðu
barizt fyrir í heila öld“.
; Hahn kvaðst hvað eftir ann-
að hafa lagt á hilluna öll áform
um að flýja, í von um, að stjórn
in mundi sjá að sér, en sann-
færzt alveg um það að lokum,
að tilgangurinn væri að kæfa
allt andlegt frelsi í landinu, og
því flýði hann þetta land kúg-
unarinnar.
Kantorowics var kennari í
nútímabókmenntum við há-
skólann í Austur-Berlín og
hafði gegnt því starfi frá 1950.
I seinni tíð sætti hann árásum
fyrir að hafa hvarflað frá
,,flokkslínunni“.
Húsnæðisvandræði eru mik-
il í Stokkhólmi og fara enn
vaxandi. Yfir 100.000 nrenn,
sem vantar húsnæði, hafa
verið skrásettir.
I nýútkomnu ársriti Skógrækt-
arfélags íslands er birt i þýðingu
frásögn tveggja Bandaríkja-
manna, er hér voru á ferð 1950
og 1954 — og nefnist Skógar-
saga. Þessir menn eru Dow V.
Baxter prófessor í trjásjúkdóma-
fræði við háskólann í Ann Arbor,
Michigan, og Richard Zuli. fugla
fræðingur. Vísir leyfir sér að
birta hér fáein atriði, sem sýna
•m.a. hverjum augum þessir
menn líta á árangur þeirra til-
rauna, sem hér eru gerðar til
skógræktar.
f!
Niðjar trjánna í
Alaska.
„Ætlun okkar var að fylgja
niðjum trjánna i Alaska og
heimsækja þá í græðireitunum á
Hallormsstað, Vöglum og Múla-
koti og í plöntuteigunum í
Haukadal og Þórsmörk ..........
Upp af þessu fræi tfrá Alaska)
munu er tímar liða vaxa skjól-
belti, sem verja jörð íslenzka
bóndans, hindra landskemmdir
og gefa (af sér) eldsneyti og
girðingarstaura".
(i
Alaska kynblendingur á *
fslandi.
„Hafið þér nokkurn tíma rek-
ist óvænt á plöntu þar sem þér
áttuð síst von á, að hún mundi
vaxa? Og sjá auk þess, að hún
er ræktuð í þúsundatali. Þannig
verður undrun okkar bezt lýst,
þegar við sáum tiltölulega ný-
fundinn Alaska kynblending á
Islandi. Það var kynblendingur
milli sitkagrenis og hvítgrenis
frá Kenaiskaganum í Alaska,
sem ekki var opinberlega viður-
kenndur fyrr en í október 1953.
Við hefðum ekki vitað hvar við
ættum að leita hans í gróðrar-
stöðvum í Bandaríkjunum“.
Gróður gamla og nýja
heimsins. ’
„Gróður gamla og nýja heims-
ins mætist í gróðrarstöðvum og
plöntuteigum á Islandi. Þegar
við komum að Hallormsstað var
verið að grisja siberskt lerki
frá Arkangelsk, gróðursett 1938,
og úr því fengust nú þegar girð-
ingarstaurar ...... Þegar við
sáum hve vel sitkagrenið dáfn-
aði í Haukadal, urðum við ekki
eins undrandi og ætla mætti,
við vorum satt að segja farnir
að búast við slíkum árangri eftir
fyrri reynslu".
r
Athyglisverðasta tilraunin.
,,En allra athyglisverðasta til-
raunin, sem við sáum var sáning
á víðavangi, Sverðinum hafði
verið flett ofan af á smáblettum
hér og þar í hlíðinni, og síðan
var sáð greni, lerki og furu í
sárið. 1 skjóli birkikjarrsins uxu
þessir vísar að nýjum skógi upp
og þroskuðust og döfnuðu. í
Bandaríkjunum hefur gengið
erfiðlega að sá á víðavangi sakir
nagdýra."
Hér miðar í rétta átt.
„Þessi dagur í Haukadal gaf
okkur fjölda sannana fyrir þeim
árangri sem náðst hefur í þeirri
djörfu tilraun að rækta barrtré,
þar sem þau hafa aldrei vaxið
áður. Við óskum þess, að hver
einasti Amei’íkumaður, sem á-
huga hefur á trjárækt, fengi
tækifæri til þess að sjá hinn
uppörfandi árangur af ræktun
sitkagrenis og annara trjáteg-
unda frá Alaska, þegar þau eru
gróðursett við svipuð skilyrði
loftslags og í heimalandi sínu.
Það, sem við sáum í Haukadal,
var út af yrir sig næg sönnun
þess,' að hér miðar i rétta átt,
auk þess sem það kemur skýrt