Vísir - 16.10.1957, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 16. október 1957
Vf SIB
7
ÞorskanetaveiÖarnar
Isafjarðardjúpi.
„Gullkistan^ opnuð með
nýjum iykll.
fsafirði, 8. okt.
ísafjarðardjúp var um Iangt
árabil nefnt Gullkistan, sökuni
óvenjulegvar aflasældar.
Hin síðustu ár hefir verið
sæmileg aflagengd í Djúpinu á
vissum tímabilum. Sá afli hefir
hó verið svipur hjá sjón við það
sem áður var. Aflinn nú hefir
aðallega verið í Út-Djúpinu, en
fiskfátt í Inn-Djúpinu öllu. En
þar var áður oft mikill afli.
Ýmsir hafa látið það i ljós, að
dragnótaveiði og síðar rækju-
veiði hafi eyðilagt fiskstofninn i
Inn-Djúpinu, en þar hafa rækju-
veiðar verið stundaðar mikið
mörg undanfarin ár. Komu þær
sem einskonar framhald drag-
nótaveiðinnar.
Góður afli í Inn-Djúpi.
Nú er sköpun skipt um afla-
leysi í Inn-Djúpinu. Þar hefir
fengist góður afli í þorskanet,
allt frá því snemma í s. 1. ágúst-
mánuði, að bræðurnir Steingrim-
ur og Kristján Péturssynir á
Hjöllum í Skötulsf., byrjuðu að
leggja þorskanet í Inn-Djúpinu.
Áður höfðu fjórsinnis verið gerð-
ar tilraunir að veiða í þorska-
netin um hrygningartimann.
miðaðar við að fá göngufisk i
netin um hryggningartimann.
Aflinn varð hinsvegar lítill og
óverulegur í flestum tilfellum,
svo að tilraunir þessar, sem í
þrjú skipti voru gerðar með
styrk frá Fiskimálasjóði og öðr-
um opinberum aðilum, urðu
næsta árangurslitlar.
Steingrímur Pétursson i Hjöll-
um fékk trú á því, að fá mætti
fisk í Djúpinu í þorskanet á
öðrum árstímum en að vorinu
og hóf ásamt Kristjáni bróður
sínum ótrauður tilraun á eigin
kostnað. Vélbátur þeirra er um
7 smál. og útgerðin v-ar að eins
tólf þorskanet. Mestur hluti
fyrstu vikunnar, sem þorskanet-
in voru reynd, fór í það að leita
íyrir sér að fengsælum veiði-
stöðvum. Dýptarmælir var eng-
inn og fisksjá því síður. Varð
því að nota sökku til þess að
íinna hentugt dýpi.
Þeii' fundu góð mið.
Þeir bræður völdu veiðisvæðið
sem næst sér, í svonefndum Vig-
urál. Var þar mjög fisksælt um
og fyrir 1930. Höfðu þeir bræður
trú á þvi, að fiskur v'æri í ál-
köntunum, þótt hann fengist
ekki á línu né færi.
Margir höfðu ótrú á þessari
tilraun og spáðu henni litils ár-
angurs. Reynslan varð sú, að
aflinn jókst eftir því sem lengur
leið og þeir þræður urðu leiknari
við þessa nýju veiðiaðferð.
Þá fóru aðrir, sem áttu báta
af líkri stærð og þeir Hjallabræð-
ur, að hugsa til hreyfings. Þesi
veiðiskapur hentaði þeim vel.
Sjálfsagt var að reyna.
Vélbátunum sem stunda hér
veiðar i þorskanet, hefir því
fjölgað stöðugt. Þegar þetta er
ritað (8./10.) eru íimm heimabát-
ar við þessar veiðar og fjórir
aðkomubátar; allir úr Reykja-
vik. Heimabátar-nir hafa frá 12
til 30 net. Aðkomubátarnir hafa
50 til 70 net, sumir hafa nokkuð
aí ýsunetum.
Afli og aflasvæði.
Björg við bæjardyr.
í fyrstu voru þorskanetin ein-
göngu lögð í Inn-Djúpinu, í svo-
nefndum Vigurál. Var þar sæmí-
legur afli lengst af, en tregðaðist
nokkuð er frá leið. Netin voru
lögð á álkantinum eða í álhall-
smásíld, og lítur ekki við venju-
legri beitu á meðan. Er líklegt
að þessi íiskur gangi síðar upp
úr Djúpálnum á grunnflákana
og að hann sé aðalstofn þeirra
íiskhlaupa, sem koma í Djúpið
á vissum tímabilum. Má þvi
vpra, að þorsknetaveiðarnar
dragi úr aflasæld á línu og hand-
færi, sem aðallega er stundað
af trillubátum.
Eru þofskanetjaveiðar hér
stunda rf yiirbr igði ?
Þeirri spurningu getur enginn
svarað að sinni. Það er reynslan
ein, sem úr því getur skorið.
Mér þykir líklegast, að þorska-
netaveiðarnar hér í Isafjarðar-
djúpi verði upphaf víðtækra
veiða i þorskanet viða hér í Vest-
fjörðum. Nokkuð öruggt má
telja, að veiðar i þorskanet í
Arnarfirði yrðu með svipuðum
hætti og hér í Djúpinu, einnig í
mynni Tálknafjarðar og Patreks-
fjarðar og þar út af, og enn víð-
ar mætti benda á líkleg veiði-
svæði, svo sem i Aðalvík og í
misdýpunum út af henni.
Að vísu hafa verið gerðar til-
raunir með veiði í þorskanet í
Patreksfjarðarflóa án verulegs
árangurs, eins og hér í Djúpinu.
inn. Þegar sunnanbátarnir komu ! En það þarf að reyna aftur, eins
og byrjuðu veiðar færðist veiði-
svæðið að sjálfsögðu út. Þeir
leggja net sín beint i Djúpálinn.
Víðast er þar 70 til 80 faðma
dýpi. Þykir Sunnlendingum veiði
sælast þar sem dýpið er mest.
Vélbáturinn Aðalbjörg frá
Reykjavík fann 100 metra dýpi
á parti í álinuni hér út af
Skutulsíirði og lagði þar. Þarna
var fiskurinn þéttastur. Fékk
Aðalbjörg 23 smálestir i þessari
einu lögn. Samtals hefir Aðal-
björg fengið 50 smálestir í þrem
og hér, með seiglu og þolin-
mæði. Leita vel fyrir sér á lík-
legum stöðum.
Þessar þorskanetaveiðar myndu
hér vestra verða í íramtíðinni
aðallega stundaðar síðari hluta
sumars og að haustinu, þegar
venjulega er fiskfátt. Einkum á
það við um mánuðina septem-
ber og október. Þá eru veður oft
ókyrr og mislynd, en á sæmileg-
um vélbátum mætti þó oftast
stunda netaveiði innfjarðar.
Ennþá er þorskanetaveiði hér
net. Ég nefni Húnaflóa með sín-
um mörgu og fisksælu álum og
misdýpum. Slíkar véiðar lægju
vel við frá Drangsnesi, Hólma-
vík, Djúpavík og víðar. Þá mætti
nefna Eyjarfjarðarál, sem nær
alla leið inn undir Hrisey. Væri
ekki álitlegt fyrir Daivíkinga og
Hi’iseyinga að gera tilraunir
með þorskanetaveiði? Á báðum
stöðum eru vélbátar, sem lítið að
hafast um þennan árstíma. Hús-
víkingar og Grenivíkingar ættu
einnig að gera tilraunir með veið
ar í þorskanet að hausti til.
Lánist þær veiðar koma þær sem
viðbót við það aflamagn sem nú
fæst, og þó nokkuð víðar en hér
i ísafjarðardjúpi, yrðu þa;r björg
við bæjardyr.
Þetta er dýr útgerð.
Útgerð til þorskanetaveiða er
dýr. Þess vegna er rétt að byrja
smátt og fjölga heldur netunum
eftir aflavon. Innfjarða er lítil
hætta á þvi, að netin tapist,
þótt stofmar hamli að um þau
verði vitjað daglega. Sé fiskað
dýpra eða lengra undan frá
næstu höfn er nauðsynlegt að
skipið sé jafnan í námunda við
netin.
Eg býst við að Fiskimálasjóð-
ur lögnum. Fyrst 17, svo 23 og , eingöngu stunduð af isfirðing-
10 i gær (7/10). Skipstjóri og um og aðkomubátum frá Reykja
eigandi Aðalbjargar er Einar
Sigurðsson. Hann hefír. löngum
verið aílasæll.
að mennirnir reyni
ráða bót á honum.
sjálfir að
Ekki það lengur.
Og þó að íslenzkav utanfarar
auki ekki lengur hróður lands
síns með mannvígum og svaðil-
förum, hefur lærdómur og þekk-
ing tekið við og margir íslenzkir
námsmenn hafa getið sér gott
orð með námi sínu og visindum.
Þó ekki fylgi alltaf frægð, er
samt betur farið en heima setið,
ef ávöxturinn verður þeim og
þjóð þeirra til blessunnar.
Góður afli Rvikur-báta.
Aðalbjörg er aflahæst eftir
tímalengd. Flestir Reykjavikur-
bátarnir hafa fengið ágætan afla.
Sama máli gegnir um heima-
báta héðan. Afli þeirra hefir
verið mjög sæmilegur miðað við
netafjölda.
Alls hefir aflinn í þorskanet
hér numíð frá byrjun um 350
smálestum til 7. þ. m. Það er
mikil björg við bæjardyr, sem
þegar hefir sagt til sín með stór-
aukinni átvinnu í hraðfrystihús-
unum og í sambandi við þau.
Mest af aflanum heíir verið
hraðfryst. Nokkuð hefir verið
verkað sem skreið. Mun sú verk-
un aflans verða aukin hér eftir, *;
þar sem stærð fisksins þykir
mjög henía í skreiðarverkun.
1 byrjun veiddist i þorsknetin
aðeins mjög stór þorskur, likt
og vertíðaríiskur á Suðurlandi.
Síðar, þegar aflagengd jókst,
varð fiskurinn smærri, einkum
ber á þvi þegar ýsuHet eru lögð.
Veiðisvæðið er nú írá Vigurál
og út á opinn Skutulsf jörð.
vík. En margir fleiri hugsa til
þess að taka upp þessar nýju
veiðar. Sumir strax nú í haust.
Aðrir síðar, þegar meiri reynsla
er fengin. Hér á ísafirði er nú
komin og að öðru leyti væntan-
leg á næstu mánuðum ákjósan-
leg aðstaða til þess að taka á
móti miklu fiskmagni til fljótrar
vinnslu. Önnur útgerðarskilyrði
hér eru óg hih beztu.
Sérstæðar veiðai*.
Þorskanetaveiði!) hér í Isa-
fjarðardjúpi er sérstæð að því
leyti, að það mun í fyrsta skipti
sem veiddur er fiskur í net, sem
ekki er göngu- eða hrygningar-
fiskur, eins og eingöngu er við
Vestmanneyjar, í Faxaílóa, við
Hornafjörð og víðar.
Vitanlega er aflinn hér að
miklu leyti íiskur, sem lagst hef-
ir að botni, úttroðinn aí síli og
Nýjar tilraunu’.
Eins o’g drepið er á hér að
framan er mikilsvert, að gerðar
yrðu nýjar tiiraunir með þorska-
net viða hér í Vestfjörðum og
viða um 'land.
Hér vestra ættu þessar tilraun-
ir einkum að beinast að þorska-
netaveiði i Arnarfirði. Ættu þær
að gerast strax í haust, og eins
í Tálknafirði og Patreksfirði. Á
öllum þessum stöðum eru vél-
bátar, sem nú liggja áðgerðar-
lausir eða aðgerðarlitlir, og hin
fyllsta þörf á aukinni atvinnu
i landi.
I
Páll Þórðarson framkv.stj. á
Sauðárkróki, sem er Vestfirðing- '
ur að ætt og- uppruna, hefir nú
i sumar beitt sér fyrir tilraun- ;
um með þorskanet i Skagafirði. j
Fyrst í stað veiddist lítið í net- j
in. Talið að þau heíðu verið ’
lögð of grunnt. Bátarnir færðu
sig svo með netin lengra út í
fjörðinn, nokkuð út fyrir Drang-
ey, þar fékkst strax tiltölulega
góður aíli í netin, sem hefir
haldist undanfarna daga.
Heimaflói líklegiir.
Þetta dæmi sýnir ljóslega, að
víðar fýrir Norðurlandi þarf áð
gera tilraunir um veiði í Þorska-
Stofnun kvikmyndakiúbba
fyrir börn og unglinga á
vegum ÆRR.
Æskulýðsráð Revkjavikur hef-
ur samþykkt að stofna til 2ja
klúbba fyrir börn og unglinga,
er geíi þeim kost á að sjá hollar
og fræðandi kvikmyndir. Er hér
um tilraun að ræða, sem væntan-
lega mun verða gerð í víðtækari
mæli, ef vel gefst nú.
Klúbbar þessir munu hafa fast
ar. sýningar, laugardaga og
sunnudaga, í samkomusal Háa-
gerðisskóla og í kvikmyndasal
Austui’bæjarskólans. Ivvikmynda
klúbburinn í Smáíbúðahverfinu
mun taka til starfa um næstu
mánaðarmót og verður tilkynnt
um stofnun hans í blöðunum síð-
ar. Að stofnun hans mun Æsku-
lýðsráð Reykjavíkur standa í
samvinnu við sóknarnefnd Bú-
staðai’sóknar.
Kvikmyndaklúbburinn, sem
mun starfa í kvikmyndasal Aust-
urbæjarskólans tekur til starfa
nú um helgina, eða sem hér seg-
ir: Sunnudaginn 20. okt. kl. 3,30
e. h. börn 11 ára og yngri. Sunnu
dagnin 20. okt. kl. 5,30 e. h. börn
og unglingar 12 ára og eldri.
Klúbburinn mun starfa í tima-
bilum, þannig að félögum verð-
ur gefinn kostur á 10 sýningum
hvorum flokki fram til jóia. Verð
ur samin sérstök sýningarskrá,
sem félagar fá og þar greint frá
myndunum. Sýndar verða 2 til
þrjár myndir hverju sinni,
fræðslumyndir, skemmtimyndir
og verða myndirnar skýrðar á
íslenzku. Félagsgjald er ákveðið
kr. 15,00 fyrir yngri hópinn og
kr. 20,00 fyrir eldri hópinn allan
tímann, en það verður kr. 1.50 og
kr. 2.00 fyrir hverja sýningu.
Hver félagi kaupir skýrteini, sem
gildir sem aðgöngumiði að sýn-
ingunum hverju sinni. Væntan-
legir íélagar að klúbbnum í kvik-
myndasal Austurbæjarskólans
komi til skrásetningar í æsku-
heimilið að Lindargötu 50 á föstu
dag 18. okt. kl. 4—6 e. h. og 8—9
e. h. og laugard. kl. 4—6 e. h. Alls
munu 150 félagar geta orðið í
hvorum aldursflokki.
ur muni seinn til að sinna öllum
réttmætum beiðnum um fram-
lag eða styrk til veiða i þorska-
net. En búast má við að atvinnu-
bótaframlög verði auðsótt þeim
hrepps- eða sýslufélögum, sem
hug og dug hefðu til að greiða
fyrir útvegsmönnum um tilraun-
ir með veiðar í þorskanet. ý>vi
yrði vart betur varið á annan
hátt.
Hjallabræðiu’ maklegir
viðurkenningax*.
Þeir Hjallabræður, Steingrím-
ur og Kristján, hafa sótt um 10
þús. kr.-til Fiskimálasjóðs fyx-ir
brauti’yðjendastarf sitt. Ei’U
þeir vel makleyir slíkrar viður-
kenningar því án tilrauna þeh’ra
væri naumast að ræða um veiðai*
í þorskanet.
Það er eftirtektarvert, að fá.
eða engin blöð, nema Vísir, hafa
getið um þorskanetaveiðarnar
hér i Djúpinu. Fx’éttir um at-
vinnulegar nýjungar verða þó
jafnan að teljast liinar mikils-
verðustu. enda víst að fjöldi
fólks vill fylgjast sem bezt með
á þeim sviðum.
Eins og' málin standa nú,
eru fullar horfur á þvi, aö
fi-amhald verði um sinn á veiði
i þorskanet hér. Aflinn er nokk-
uð misjafn. Hjá flestum góður,
sumum ágætur. Veiðisvæðió
stækka eftir því sem bátunum
fjölgar og fiski fækkar á gömlu
svæðunum. Svo verður aftui*
leitað á eldri svæðin, þegar nýr-
fiskistofn hefir lagst þar við.
Þannig mun þessi veiði, sem ekki,
getur talizt rányi’kja, hafa skil-
yrði til að vaxa og blómgast, til
mikilla hagsbóta fyrir smærri
vélbátana, sem geta notfært sér
þessar veiðar nokkurn hluta árs-
ins, og einkum þá tíma sexr.i.
örðugt ér að stunda aðrar veiðai’
vegna fiskfæðar eða ótíðar.
Arngr. Fr. Bjarnason,
Leíðbelníitgar um
notkun tékka.
Saiuvinnunefnd banka og spari-
sjóða lét á s. 1. ári skipa reglur,
er innlánsstofnanii’ skulu fylgþf.
í tékkaviðskiptum, þar á nieðaB
um Iokun reikninga þeirra að-
ila, sem vísvitandi misnota.
tékka. Eiga reglur þessar að>
koina til framkvæmda núna 15-,
október n. k.
Ennfremur hefur samvinnu-
nefnd banka og sparisjóða gelið
út bækling, er nefnist TÉKKAR
OG NOTKUN ÞEIRRA. Tilgang-
urinn með honum er að leiðbeina.
almenningi um rétta notkun
tékka, en jafnfi-amt skýra fyi ix’
mönnum, hverja hagkvæmni
fi’ekari notkun tékka mundi hafa
í för með sér. Bæklingur þessí
verður afhentur þeim, sem opna
nýja tékkai’eikninga, en jafn-
fi’amt munu bankar og spari-
sjóðir hafa hann til dreifingai’
meðal þeirra viðskiptamanna
sinna, er þess óska. Neytenda-
samtökin hafa sýnt mikinn á-
liuga á þessu máli, og hefui'
samvinnunéfndin látið þeim í té
upplag af bæklingnum, til aö
senda meðlimum sinum.
1 strjálbýlu landi, þar sem pen-
ingasendingar eru erfiðar og á-
hættusamar, er sérstök ástæða
til að auðvelda hvers konar
greiðslur með því að nota tékka,
sem óhætt er að senda i venju-
legu bréfi.
Samvinnunefnd banka og
sparisjóða. •