Vísir - 29.10.1957, Blaðsíða 4

4
VÍSIR
Þriðjudaginrv 29. okíóber 1957
WSSIK.
D A G B L A Ð
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmlst 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Riístjómarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kostar kr. 20,00 í áskrift á mánuði,
kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan hi.
Ragnheiður Lárusdóttir Blöndaf.
3ÍÍMtn iwBffarorö.
Lýsing á samlymfinu.
Það er margt, sem bendir ein-
dregið til þesg, að samlyndið'
á stjórnarheimilinu sé ekki
sem allra bezt. Kærleikurinn
virðist ekki ríkjandi þar að
öllu leyti, og kom síðasta
dæmið um það fyrir augu
almeúnin'gs . í vikunni sem
leiþ, þegar kommúnistar
sendu utanríkisráðherranum
sinum tóninn. Þeir voru svo
' sem ekki að vanda honum
’ kveðjurnar, frekar en fyrri
daginn, því að ekki munaði
f um minna en að tala um
i: ,,glöpsku“ hans og heimta,
■ að hann bæðist afsökunar á
; því, sem hann hafði sagt, eða
að forsætisráðherra bæðdst
afsökunar fyrir hans hönd
ella.
Það var svo sem ekki neitt ein-
Jcennilegt, þótt Þjóðviljinn
! reiddist og yrði flauniósa,
f því að ráðherranum hafði
! orðið það á að segja óþægi-
| legan sannleika um naold-
| vörpustarfsemi og undiri'öð-
f ur Rússa. Hann hafði komizt
I svo að orði, að það hefðu 1
f rauninni verið Rússar, sem
• stóðu bak við innrásina í S,-
! Kóreu á sínum tíma. Slíkt
■ hefir að sjálfsögðu verið á
allra vitorði árum saman,
þótt kóreskum hafi verið att
fram á vígvellina og síðan
Kínverjum, þegar hernaðar-
list kóreskra kommúnista
nægði ekki til að stöðva
framsókn herja Samoinuðu
þjóðanna.
Það var eins og komið væri við
hjartað í Þjóðviljanum, þeg-
ar utanríkisráðherrann diri'ð
ist að taka svo til orða. Hann
vissi, hvað hann átti að gera.
Sem málgagir rússneskra
kommúnista bar honurn
skylda til að mótmæla
„glópsku“ ráðherrans, og
hann gerði það, sem til var
ætlazt áf honum. Það skipti
ekki máli, þótt hann kæmi
um leið upp um það, rétt
einu sinni, að hann er fyrst
og fremst málgagn annar-
legra afla úti í heimi, gætir
hagsmuna þeirra, þegar þörf
er á. Hefði utanríkisráðherr-
ann komizt eins að orði um
einhverja aðra en rússneska
kommúnista, hefði Þjóðvilj-
inn vafalaust haldið sér sam-
an. Þá hefð'i ekki verið talin
nein ástæða til að nefna
„glópsku“ eða eitthvað því-
líkt.
Enn er barizt um völdin.
Þau tíðindi, sem bárust út um
heiminn frá Moskvu á laug-
í ardagskvöldið, virðast benda
! eindregið til þess, að enn sé
háð þar áköf barátta meðal
i æðstu manna um völdin. Til
f skamms tíma var það skoð-
f un manna víða, að Zukov og
Krúsév mundu hafa gengið
t í einhvers konar fóstbræðra-
í lag eða bandalag til að efla
; og styðja hvor annan. Síð-
! ustu tíðindin að austan virð-
t ast hinsvegar benda til þess,
f að marskálkurinn hafi ekki
! notið þess stuðnings, sem
menn höfðu gert ráð fyrir.
Þessi síðasta breyting á æðstu
stjórn Sovétríkjanna veldur
' að sjálfsögðu margvíslegum
heilabrotum og bollalegging-
um víða um heim. Menn
* reyna að • gera sér þess
nokkra grein, hver breyting
! kunni að verða á stefnu
' Sovétríkjanna út á við, þeg-
' ar þessi mannaskipti í einu
! helzta ráðherraembættinu
? hafa farið fram. Verður
f sovétstjórnin enn fjandsam-
legri lýðræðisríkjunum eftir
þetta eða. verður breytingin
ef til vtU sú, að auðveMara
verði að ræða við kommún-
ista um helztu vandamál, svo
sem afvopnunarmál og önn-
ur þvílík?
Það hefir lcomið svo oft fram,
að mikil átök eigi sér stað
innan valdaklíkunnar í Sov-
étríkjunum, að fregnir um
breytingar á æðstu stöðum
eru í rauninni hættar að
vekja eins mikla athygli og
áður, Það er gengið út frá
því, að höfuðpaurar komm-
únismans bítist og berjist
um völdin, og því verði ekki
breytt. En menn hafa alltaf
áhuga fyrir því, hvaða áhrif
átök þessi geta haft út á við.
Um þessar mundir er ógern-
ingur að spá með neinni
vissu um það, hverjar af-
leiðingarnar verða af þessari
breytingu í Sovétríkjun-
um. Hún virðist ótvíræð
sönnun þess, að átök hafi átt
sér stað og þeim sé ekki
lokið emi, en að svo komnu
máli verður ekki séð, hvort
friðvænlegra verður í heim-
■ inum við þetta eða ekki, og
. það skiptir í rauninni mestu-
máli, þegar íil lengdar lætur..;
I dag var til moldar borin frú
Ragnheiðm’ Lárusdóttir Blöndal.
Ragnheiður var fædd 19. des.
1876 í Innra Fagradal á Skarðs-
strönd og voru foreldrar hennar
Lárus Þ. Blöndal, er þá var
sýslumaður Dalamanna, og kona
hans Kristín Ásgeirsdóttir Finn
bogasonar bónda og hafnsögu
manns á Lambastöðum á Sel
tjarnarnesi. Eru ættir þær, serr
að Ragnheiði standa, svo alkunn
ar, að ekki er ástæða til þess að
rekja þær hér.
Lárus faðir hennar varð sýslu
maður Húnvetninga árið 1877 of
bjó lengstum að Kornsá í Vatns
dal. Hann var skipaður amtmað-
ur 26 febr. 1894, en entist ekki
aldur til að taka við því embætti,
því að hann andaðist 12 maí s. á.
Kiistín kona Lárusar bjó á-
j fram að Kornsá með börnum
| þeirra eftir lát hans, en fluttist
fil Reykjavikur árið 1899. Ragn-
heiður var jafnan á vegum móð-
ur sinnar, unz hún fluttist til
Eyrarbakka árið 1900 til bróður
sins, Ásgeirs Blöndals héraðs-
læknis þar; veturinn 1895—6
j dvaldist hún þó á Hvanneyri i
Í Siglufirði hjá Sigriði systur sinni
■ og manni liennar, séra Bjarna
• Þorsteinssyni.
j Það kom brátt i Ijós, að Ragn-
I beiður átti erindi til Eyrarbakka,
því að þar kynntist hún manns-
efni sinu, Guðmundi, syni Guð-
mundar bókhaldara og bóksala
þar Guðmundssonar og fyrri
konu harfs, Ástríðar Guðmunds-
dóttur frá Kotvelli; erti þetta
kunnar og merkar bændaættir
austan fjalls.
Ragnheiður og Guðmundur
giftust hifln 16. apríl 1901. Guð-
mundur var starfsmaður við
Lefollii-verzlun á Eyrarbakka,
eins og faðir lians, og bjuggu
þau hjón þar fyrstu ár sín, cn
fluttust til Reykjavíkur árið
1905, er Guðmundur gerðist
starfsmaður við verzlun Jes
Ziemsens. Árið 1910 vár Guð-
mundur ráðinn kaupfélagsstjóri
við kaupfélagið Heklu á Eyi-ar-
bakka, er þá var nýstofnað, og
fluttust þau Ragnheiður þá aftur
austur. Guðmundur stjórnaði
kaupfélaginu Heklu, unz það
hætti störfum. Gerðist hann þá
sjálfstæður kaupmaður, fyrst á
Eyrai-bakka, en síðar að Selfossi
í félagi við tengdason sinn, Sig-
urð Óla Ólafsson alþingismann,
og er hann það énn, nú á öðru
ári yfir áttrætt (f. 7. jan. 1876).
Þau Ragnheiður og Guðmund-
! ur eignuðust niu börn og eru sex
Jþeirra á lífi: Ástx’íður (f. 24/7
1901), er gitt var Guðmundi fast-
eignasala Þotkelssyni; Kristin
Cf. 8/2, 1904), gift Sigurþi Óla
Ólafssyni kaupmanni og alþm.
Ái’nesinga; Kristjana Hrefna (f.
15/2 1910), gift: Arnoldi Péturs-
syni kaupmanni að Selfossi; Lár-
us Þórarinn Blöndal (f. 11/3
1914), bóksali í Rvík, kvæntur
Þórunni Kjartansdóttur starfs-
manns við bæjarsíma Rvíkur
Konráðssonar; Kristján (f. 26/8
1917), verzlunarm. að Selfossi,
kvæntur Ástu Ingvarsdóttur
múrarameistara í Rvík Þorvarðs-
sonar; Guðmundtlr (f. 18/7
1920), forstjóri í Rvík., kvæntur
Gróu Helgadóttur bakarameist-
ara Eiríkssonar frá Karlsskála,
Þrjú börn misstu þau hjón, ejna
dóttúr fjögra mánaða, Sigríðí
Láru (f. 20/6 1911, d 23/10 1911).
og tvo sonu uppkomna, Björn
Blöndal (f. 6/12 1906, d. 3/4
1938) og Stein (f. 24/10 1912, d.
17/4 1935). Eitt fósturbarn tóku
þau hjón, dreng að nafni Guð-
mund Ragnar, en hann dó á öðru
aldursári; lézt móðir hans í
spænsku veikinni frá sex börn-
um.
Ragnheiður var vel gei’ð kona
og tápmikil; lág vexti, en snar-
leg og einbeitt í fi-amgöngu; stór
í lund og hreinskiptin við hvern
sem hún átti, svo sem hún átti
ættir til, en jaínan glöð og reif
og svo lilý í viðmóti, að öllum
ieið vel i návist hennar. Hún var
næm á tjlfinrxlngar annarra
manna og bar virðingu fyi’ir
þeim; gjöful og greiðvikin, jafnt
beðin sem óbeðin, og t.amai’a að
sjá kosti en galla i íari iivei-s
manns. Húsmóðir var hún ágæt,
hvort tveggja í .senr: stjórnsörn
og ókvíðin að taka sjálf til hend-
inni; barngöð og baimelsk með
afbrigðum, enda lítillát sem barn
og án allrar lirekkvísi. Þessir
eiginleikar allir komu henni í
góðar þarfir. Gamlir Eyrbekk-
i ingar segja mér, að heimili þeirra
! Ragnheiðar og Guðmundar í
J ,,Húsinu“ á Eyrarbakka hafi ver-
ið annálað fyrir rausn og glað-
værð. Og það mun víst og satt,
að Guðmundur maður hennar lét
iiana sjálfráða um athafnir sín-
ar innan húss sem utan og latti
hana aldrei til göðra verka.
Ái’ið 1927 fiuttist Ragnheiður
til Reykjavíkur með j’ngstu börn
sín í þeim tilgangi að skapa
þeim góða aðstöðu til menningar
og þroska. Varð hún ekki fyrir
vonbrigðum, því að öll iiafa þau
mannazt vel. En sárt hneit henni
við hjarta missir sona sinna
tveggja mannvæniegra, en bar þó
aldrei á torg harma sína. Ástrið-
ur, dóttir þeirfra Ragnheiðar og
Guðmundar, bjó um mörg ár lijá
móður sinni ásamt Sigríði dóttur
sinni og annaðist hana í elli, unz
! Ragnheiði þvarr að lokura þrótt-
ur og heilsa.
Ragnheiður andaðist á elli-
heimilinu Grund i Reykjavík að
kvöldi liins 21. okt. 1957. Af ell-
efu systkinum hennar eru nú eft-
ir tvö á lífi, bæði komin á ní-
raxðisaldur; Guðrún, fyrrum
bkrnakennari í Rvik, og Jósep,
fyrrum síma- og pöstafgreiðslu-
maður á Siglufirði.
Foreldrar minir og við börn
þeirra eigum Ragnheiði föður-
systur mirmi ogGuðmundi manni
hennar mikla þaklcarskuld að.
gjalda, eiris og svo margir aðrir;
foreldi’ar mínir og sys.tir eru lát-
in, cn ég og bræður minir, sem á
lifi erum, geymum pau-bæði i
þakfclátsöxnu miiini. ög v ottuni'
Guðmundi, börnum haiis-ög öðr-
Um umferðarmál hefur verið
ritað óvenjulega mikið hér á
þessu hausti og er vonandi, að
allir festi sér í minni bendingar
óg aðvaranir, sem' miða að
auknu öryggi. Það er líka mjög
mikið ritað í blöð erlendis um
umferðarmálin, enda umferðar-
slysum fjölgað ískyggilega í ná-
grannalöndunum, t. d. hafa Norð-
menn miklar áhyggjur af því
banaslysum liefur fjölgað á þjóð-
vegunum. Bretar eru að þreifa
fyrir sér um leiðir til aukins ör-
yggis/á götum borganna og á
þjóðvegunum.
65 km. liámarkshraða.
Það er ekki neinum blöðum
um' það að fletta, að bæði hér og
erlendis verða mörg slys, vegna
i þess að menn undir áhrifum aka
| bifi’eiðum, en einnig verða oft
j' slys af ógætilegum, og þá oftast
! of hröðum akstri manna, þótt
þeir hafi ekki bragðað dropa.
Þegar Harold Watkinson sam-
göngumálaráðherra Breta til-
kynnti fyrir nokkru, að hann
gerði sér vonir um, að handbær-
ar yrðu til viðbótar til umbóta á
vegum 32 millj. stpd., gat hann
einnig um áform um 65 km. há-
markshraða í tilraunaskyni, og
athuganir um hentugustu leið-
beininga- og hættumei-ki víð vegi.
Evrópusamkpmulag.
Hann sagði, að gert yrði Ev-
rópusamkomulag újii slík mei’ki,
sem Bretiand mundi gei’ast aðili
að, og kæmi þá til gerbreyting á
því fyrirkomulagi með vega-
merlci, sem nú eru notuð 5 Bret-
landi. Hinn 1. janúar, sagði hann,
yrði byrjað að gera tilraunir
með 65 km. hámarkshraða, og ef
þær gæfust vel, kæmi til greina,
að setja reglur um 65 km. há-
markshraða fyrir allt landið.
Einnig verður breytt fyrirkomu-
laginu með málaðar, hvítar línur
á végum og strætum.
Ljós, liemlar,
stýrisútbúnaður.
Loks skýrði ráðherrann frá
samkomulagsumleitunum yið
eigendur bifreiðayerkstíeða og
að skylda menn til að koma á
verkstæði með bíla sína til eftir-
lits með hemlum,, ljósaútbúnaði
og stýrisútbúnaði. Gerði hann
sér vonir um, þar sem líkm’ væru
fyrir, að samkomulag næðist í
þessu efni við bifreiðaverkstæð-
ín, að slík skylduskoðun, og hér
hefur verið greint frá, geti kom-
ist á eftir áramótin. 1.
Bretar smíða
háloftatæki.
Vinnct við hálofía-rannsóknct-
tæki, sem sett veröa í jjarstýrt-
skeyti af . Skylark“-gerð. er
langt á veg komin.
Framleiðsla þessara tækja ev
árangur af samstarfi vísinda-
manna við háskólann í Birm-
ingham, Swansea og Belfast og
Vísinda-háskólann (Science
University) í London og tækní
sérfræðinga flugmálastofnunar
innar í Farnborough, en vís-
indamenn Royal Society hafa
annast starfssamræmingu, Á-
formað er að nota tækin til
rannsókna í sambandi yið Al-
þjóða jarðeðlisfræðiárið.
um áðstándendum einlægá sam-
úð okkar i dag..
Láms H. Blöndal.
!