Vísir - 06.11.1957, Page 3
Miðvikudaginn 6. nóvember 1957
VÍSIB
Skaðlaust þótt SýrSand
ver5í rússneskt leppríki.
Viðfal í La INtuova Stampa. víið
Essndvarnaráðlierra SýrEands.
t italska blaðinu La Nuova Stampa birtist I'jTir skðmmu við-
4al, sem fréttaritarinu Mario Fazio átti við Iandvarnarráðherraim
S Sýriandi, Khaled al Azm. I>ar sem Sýrland er stöðugt í heuns-
íréttunum, síðan Rússar tóku að senda þangað hergagnabirgðir
og „sérfræðinga“, en því er enn lialdið áfram, og saka samtímis
ríkisstjórsr Tyrkja fyrir óform um að ætla að ráðast á Sýrland,
er fróislegt að kvnnast skoðunum þess manns, sem isð mar-gra
ætian er að verða öllu ráðandi i Sýrlaudi.
A1 Azm segir, að „enginn (hans i landvarnaráðuneytinu. Á
skaði“ þótt Sýrland yrði fylgi-
ríki Ráðstjóniavrikjanna. Hann
kveðst reiðuhúinn til þess að íall-
. I
leiðinni þangað varð ég að koma
við í eftirlitsstöðvum herlög-
reglunnar á rj’kuga torginu f\TÍr
framan bygginguna, og fara um
stiga og göng, þar sem allsstað-
ar varð þröng hermanna, og
mikill óþrifnaður.
Herbergi ráðherrans var fá-
tæklega búið. Á vegg fyrir aftan
skrifborð hans hékk mynd af
Kuwatly forseta og uppdráttur
(íranskur) af Sýrlandi. Á skáp
stóðu tvö hnattlíkön í grænum
og hvítiun lit og auðkennd með
rauðri stjörnu. Enginn vm' við-
staddur meðan viðræðan átti sér
stað. Þeir ræádust við á frönsku.
Talaði e*ns og &&, sem
valdið hafði.
A1 Azm er hár og giídvaxinri,
og virðist vera ura fimmtugt.
Hann var kiaeddur ljósleitúm íöt-
tur. méð Evrópusniði og var méð
blátt hálsbindi. Hánn r-r liálf-
sköllóttur, fölleitur, vai-ir þunnar
augun hvöss og dökk, en hann
lítur sjaldan beint í atigu við-
mælanda. Hann gengur með gler-
augu. Ég var hjá honum næst-
um■ klukkustund og við rædaum
um margt. Aidrei svaraði hann
neinni spurningu með frávísun,
svo sem að þetta mál heyrði ekki
undir hann, eins og ekki er óal-
gengt, þegar rætt er við menn í
ráðherrastöðum. Hann svaraði
spurningum um hvað spm var
þeim grundvelli, að aðrir séu úti-! og talaði eins og hann væri sá
lokaðir, þegar samlimi.s er send- J —
ur mikill fjöldi tæknilega þjálf-:
áðra manna og sérfræðinga til
Sýríands og haldið uppi öílug-
um áróðri, kyrnni aö hafa þau
áhrif á nokkrum árum, að Sýr-
land yrði hluti sovét-blakkárinn-
ar?“
ast á, að Sýrland verði hluti
kommúnistaríkjablakkarinnar.
— A1 Azm, sein er landeigandi
og milljóna-eigandi, kveðst þó
ekki vera kommúnisti, en segist
hata vestrænu löndin, — hann
kveðst ekki vilja nein tengsl við
þau lönd, sem fylgja „nýlendu-
stefnu" og hann jafnframt viður
kennir óbeint að skilyrði Rússa
fyrir aðstoð séu. kúgunarskilyrði.
Og hann er fyrsti Arabaleiðtog-
inn sem kveðst reiðubúinn til
þess að viðurkenna vopnahlé við
ísraél fi’á 1948. Þessi eru inn-
gangsorð La Nuova Stampa að
viðtalinu og fer hér á eftir út-
dráttur úr því.
Mvorki fyrir SýrlaucL eða
né heimhin.
Khaled al Azm, rnaðurinn, sem
hefur örlög.Sýrlands í hendi sér,
neitar að það geti ekki komið
til greina,, að land hans verði
fyigiriki Ráðstjómarinnar, . og
þannig gert að rússr.eskri her-
stöð til sóknar í nálægum Aust-
urlöndum. Hann er. ekki þeirrar
; skoðunar, að iijt gæti af þvi leitt.
Ég bar fyrir hann þessa spurn-
ingu: „Yðar göfgi, eruð þér
þeirrar skoðunar, að efnahags-
■aðstoð Ráðstjörnarríkjanna á
eini sem valdið hefði í stjórnmál-
um landsins. Hann er dáður af
mörgum,en margir óttast hann
eða hata hann. Hann er sá sem
ræð'ur.
Áhrifalaus fyrir Jirem
mánuðuni.
Fj'rir þrem mánuðum var
hann áhrifalaus í stjórnmálum.
Þá var hann að eins kunnur sem
landeigandi og milljónaeigandi,
— eigandi íburðarmesta landset-
ursins í öllu landmu. Hann fór
til Moskvu í ágúst, ekki sem
fulltrúi stjórnarinnar. Hann kom
með vopnabirgðir og loforð um
ævintýralega eínahagsaðstoð, og
varð — ásamt Muelcn Bizri,
yfirmanni - hersins, og Derraj,
yfirmanni leynilögreglunnar —
einn af þremur mestu valda-
mönnum landsins. Hann nýtur
stuðnings Kuwatlys sem að vísu
er ekki allt af jafn fúslega í té
látin, og utandíkisráðherrans,
Salah Bitars. Hann nýtur leyni-
legs stuðnings Rússa og komm-
únistans Bikdash, sem stundum
hefur verið kallaður hægri hönd
Krúsévs þar eystra.
500 niillj. dollara að-
stoðin.
Það var gumað af því, að hann
hefði komið með loforð Rússa
um efnahagsaðstoð og lán að
upphæð sem svaraði til 500 millj.
Bandarikjadollara. Og vextir
áttu að vera 2% af hundraði.
Þetta gat virst dásamlegt tilboð.
jafnvel þótt úpphæðin hefði ver-
ið lægri. Ég spurði hann hve
miklu Rússár heíðu lóíað. „Sam-
komulagsúmleitunum er ekki
lokið“, svaraði liann stuttlega. —
Ég itrekaði, að talað hefði verið
nm upphæð, sem syaráði til 500’
millj. doliara. „Það er ekki saft“. I
„Verður lánið í reiðu fé?“ Sv'ar:
„Nei, við fáum v'élar, hráefni,
tæknilega þjálfaða menn okkur
til aðstoðar, sérfræðinga“. Þar
með er það staðfest, að Rússar
leggja ekki milljónir á borðið,
— þeir „byggja“ éftir sínu
höfði og þar sem þeim sýnist.
l’firlýsinff uin ísraei.
Á yfirlýsingu hans í upp-
hafi viðtalsins er vert að leggja
áherzlu, vegna þeirrar skuld-
bindingar, sem í henni fellst
fyrir framtíðina. Til þessa hafa
aliir Arabaleiðtogarnir neitað að
viðurkenna ísrael, þeir liafa
verið einhuga um „að hrekja
Zionista í sjóinn“ — það væri
skilyrði fyrir friði i nálægum
Austurlöndum.
Þessi voru óbreytt orð Azms:
„Við skuldbtndum okkur til
þess að virða landamæri ísrael
samkvæmt vopnahléssáttmál-
anumi frá 1948, en Iiann viðnr-
kennum við, og- við skuldbindum
okkur til hess að ráðast aldrei
á ísrael. Við leltnin lausnar
— ekki mcð eyðileggingu, held-
ur með miúigöngu Sameinuðu
þjóðanna".
Hann talaði í alveg .óþveyttum
tón um ísrael og. bnss vnró 1
engu vart, að honum fýndist
spurningar mínar koma ónota-
lega við sig, ekki einu sinni er
ég spurði: „Hve margir Rússar
eru i Sýrlandi?" (viðtalið fór
fram 16. sept.).
„Nægilega margir“.
En nú Iék þó veikt bros um
varir iians. „Engir sem stendur,
en þeir koma þá og þegar“.
„Hve nxargir?"-------„Nægiiega
margir til umbótastarfa í land-
inu“,
Olían.
Nú skaut ég fram spurningu,
sem varðaði mikilvægi legu Sýr-
lands með tilliti olíunnar, sent
er Evrópu svo mtkilvæg.
„Þetta er kannsko það eina.
sem þér hafið áhy’ggjUr af“,
svaraði hann..snöggt„ en svo lék
a.ftur dularfullt bros um þunnar
•vari r ■ nans:
„•Jafnvel þótt ]>ið hélduð tökum
Framh. á 11. síðu.
Fréttir að vestan:
Vonazt eftir flugveili
hjá Skipeyri vestra.
Samgöiiguleysið segir fljétt
til sin, er vetrar.
AI Azm sýaráði:
„Ef þetta gerist,
fæ ég ekki i
séð, að það þyi'fti að hafa neitt
iilt i för með sér, hvorki íyrir
Sýrland né umheiminn“.
Þetta voru hans óbreyttu ovð.
Alvöruorð.
Menn kynnu að ætla, að þessi
orð væru mælt af ábyrgðarleysi
eða af klókindum. Hiö gagn-
stæða á sér stað. Hér er unx
óvanalega og alvarlega yfirlýs-
ingu að ræða. Til þess hafa allir
hernaðarlogh’ og stjórnmálaleg-
ir leiðtogar ÍArabaríkjanna),
lýst y’fir, að þeir vilöu eklri að ;
lönd þeirra yrðu háð sovézkum \
áhrifum. Nú hefur Azm lýst
yíir ofannefndri afstöðu sinni,
og kemur hún og fram síðar í
þessu viðtali, og er það fyrsta
einka-viðtal, sem fréttaritari
ítalsks dagblaðs fær við hann,
en áður hafði fréttaritari New
York Times og tveggja annara
amerískra stórblaða fengið við-
tal við hann.
Ég ræddi við hann i lesstofu
isafirði, 26. okt. 1957.
Veturinn lieilsaði
með því, að þér tóku tvö skip
vörur til útflutnings, Goöafoss
um 8 þús. kasga af hraðfrystum
fiski fyrir Ameríkurxarkað. Hitt
finnskt skip,: Welma, tók 215
smál. af £isk-i og steinbítsmjöli
frá Fiskinxjöl Jx.f.
Þótti vel tii bera, aö pþetta
væri á fyi’sta vetrardegi, og gefa
vonir um gjöfulan vetur.
var. Fyrir farþega til ísafjarðar
eru samgöngurnar frá Skipaút-
gerðinni óviðunandi. Það tek-
ur oftast um 40 klst. að komast
frá Reykjavíkur til Isafjafðar
vegna viðkomu skipanna á öði -
um stöðum. Eru dæmi til að tekið
Jxafi tvo sólarhringa að komast
hingað frá Rvik með Ríkisskip.
Miðað við hraða nútímans sjá
allii’, að slíkt er óviðunandi.
Enda pr afturförin um sanxgöng'
ur hingað með skipum svo mikii.
Enn iiggja hér margvíslegar að íyrir 45 árum höfðum við
vörur til flutnings,svo sem hi’að-
frystur fiskur,: skfeið, karfamjöl,
lýsi o. fl.
Útgerð
Iiéðan frá Isafirði verður meiri
nú i vetur en verið héfi»r.s.L ár.
Allir bátar eru nú hættir þorska-
netaveiðum og búast flestir
þeirra á linuveiðar.
Samgönguleysi.
Þegar snjórinn
beinar gufuskipaferðir frá Rvík
til ísaf jarðar 2—3 i viku frá Sam
einaða og Bérgenska gufuskipa-
féiaginu. Fóru skipin venjulega
frá Rvík um kl. 20 og komu til
ísafjarðar kl. 7—8, ef veður tafði
ekki. — Sú kx*afa liggur beint viö
fyrir Vestfirðinga, að krefjast
bættra samgangna. Er Ríkisslrip
líklegast til þess að geta mætt úr
og vilja gera það. Gera verður og
þá kröfu, að meira sé hugsað um
hefur lokað farþegaflutning en verið hefur.
bilavegúm yfir vestfirzku lieið-
arnar íinnum við Vestíirðingar
alvavlega til samgönguleysisins.
Að vísu eru flugferðir héðan frá
Isafirði og til lsafjarðar tvisvar,
enda mun svo komið, að liann
geíi útgerðinni nxeira en vöru-
flutningur i flestum tilfellum, ef
ferðir eru haganlegar.
Nágrannastaðir Isafjarðar i. úa
Þannig var fáninn látinn vera lengi á liáskólanum í Osló
hálfa stöng vegna fráfalis -Hákonar 7. konungs.
þrisvar í viku, eftir þvi sem veö- vjð enn meira samgönguleysi að
ur leyfir. Ef veðurguðirnir eru vetrinurn, þar sem þeir hafa
óbliðir falla flugíerðir að sjálí- i færri flugferðir og offt einnig
sögðu niður. Svo eru þessar; færri skipaferðir. Er á þetta
gömlu flugvélar æði oft í aögerö.: minnst t il þess að það komi fram
senx máske er von. Það er einn- opinberlega. hve við Vestfirðing-
ig álit sumra, að þær geti vart l'ha crurn afskiptir um reglu-
talizt öruggur farkostur lengur.: bundnar samgöngur. Hefir verið
Það lifir enginn upp aftur það i furðu hijótt um þetta ófrenxdar-
sem hann hefur iifað. Á það bæði j ástand i samgöngumálum Vest-
við vél og mann. . | firðinga. Við erum heldur ekki
Fólk hér hafði almermt vonaö, vanir að kvarta um skör fram.En
að strax nú i haust yrði gerðux’ það má líka gera ofmikið að
fyrirhugaður flugvöllur á og við
Skipeyri svo stór, að landflug-
vélar Flugfélags íslands gætu
lent þarna. Eru það mikil von-
brigði, að þessum nauðsynlegu
framkvæmdum skuli enn skotið
á írest, eða máske aldrei gerðar.
Skipaferðii’ hingað til Ísaíjarð-
ar hafa allt þetta ár verið á
strjálingi og ruglingi. Stafar það
einkum af vélabilun Esju, sem
tók miklu lengri tima.en ætiað
þögninni, ekki sízt í slíkum nauð
syrijamálum. Má telja víst að
samgönguleysið hafi átt sinn
þátt í að allmargt fólk hefur ao
undanförnu flutt brott írá Vest-
fjörðum, þótt búið hafi héj vlo
særixileg aíkomuskilyrði.
Veðurfregnir og
veðurfræðijiþjónusta..
Flestir ef ekki allir, ser Sjí'Ufí
Framh. á 9. síðu.