Vísir - 06.11.1957, Qupperneq 7

Miðvikudaginn 6. nóvember 1957
VtSIR
Fagnaðarhátíð er haldin á
hættulegum tímamótum.
eru falsstaðhæfingar fi'á rótum. J
Samkvæmt kenningum Marx Kommúnistahættan —
hlýtur öll söguleg þróun aðl Framh. af 1. síðu.
ákveðast af efnahagslegum skil-'fram £ fyririestri, sem fluttur
var í brczka útvarpið í morg-
yrðum, en um kenningarnar
IVfarxisminn hefur ekki upp á
neitt að bjóða sem ntenn þrá.
llaim lofar iillit fögro, cn
svíknr allt.
Framundan er 40 ára byltingarafmæli, sem verður hátíðlegt hald-
ið af konimúnistaflokkunum hvarvetna, en fagnað verður á hættu-
legum tíma, því að emmgiit, sem kommúnistar hafa gortað svo
mjög af, er í reyndinni sem strá af vindi skekíð. Það er staðreynd,
sem ekki er hægt að leyna, hversu mjög sem gumað er af gervi-
tungli og fjarstýrðum skeytum.
En um það þarf enginn að
efast, að leiðtogar kommúnista
hvarvetna munu tala um einhug
og samheldni og órofa tryggð
við kenningar Marx og Lenins,
og þó er um þær deilt af mikl-
um hita í kommúnistaflokkunum
um kenningarnar sjálfar, hverjir
hafi haldið tryggð við þær og
hverjir séu svikarar.
í kommúnistaflokkunum er nú
mikið öldurót og liefur svo eink-
um verið síðan er Krúschev af-
neitaði Stalín og tók þá steínu,
sem af leiddi, að unnið hefur
verið að því að menn fengju
allt annað álit á Stalin en þeir
áður höfðu, bg skyldi gengið eins
íangt í því og írekast var unnt,
að varpa skugga á minningu
hans.
Nauðsyn var að losa um þær
viðjar. er flokkarnir voru reyrðir
5 á harðstiórnartíma Síalins. þótt
afleiðingarnar yrðu óhjákvæmi-
lega. að leyst yrði úr læoingi
öfi lýðræðis og þióð'ernis — og
til átaka kæmi við valdhafana,
sem áttu allt sítt gengi undir
„eins flokks ívrirkomulaginu"
eymd, örvænting — og enginn
vissi hvað við mundi taka. Ótti
við efnahagslegar kreppur ríkir
— og þar við bætist óvissan um
! framtíð mannkyns á kjarnorku-
öld. Trú fullnægir mönnum ekki.
Steinar fýrir brauð.
Að boða trú án öruggrar vissu
er að bjóða mönnum steina fyrir
brauð. Og í augum margra nú
á dögum er ekkert öruggt, nema
það sem er vísindalega sannað,
— ef til vill er það svo í augum
flestra. Það, sem menn þrá mest
er kenning, sem er Ijós, ákveðin i
og umfram allt vísindalega ó- ^
hagganleg.
Og einnig hér eru kommúnist
ar á hæsta leiti og reyna að
lokka menn til sín.
Þeir segja, í stuttu máli, að
Marxisminn hafi upp á allt það
að bjóða, sem menn þrái — hann
leysi öll vandamál, lieimspekileg,
söguleg, stjórnmálaleg, efnahags
leg. Hann sé vegurinn til friðar,
staðreynd að hjá kommúnistum
stangast' hvað við ar.nað, allt er
mótsagnakennt. Það er talað um
hið stéttlausa þjóðfélag, sem end-
urheimtir frelsi siít — og sam-
tímis er beitt harostjórn og kúg-
un. Það er talað um að draga úr
valdbeitingu og afskiptum ríkis-
valdsins, sem þó hefur allt af
verið að aukast. Það er talað um
stuðning við þjóðernishreyíingu
í löndum, sem eru skammt á
veg komin, 'og samtímis er reynt
að kæfa þjóðernishreyíingar í
lepprikjum Ráð'stjðrnarríkjanna. og velmegunar. Hann sé hið eina,
,,En“, segja kommúnistar, „ef
kommúnisminn er 1 falskenning,
hvernig stendur þá á því, að
svo margir hafa snúist til fylgis
við hann? Hvemig stendur á þvi,
að 1/3 mannkys aðhyllst hann?
Hvernig stendur á því, að þessi
hreyfing á sér svo marga fylgj-
endur, að sliks eru fá dæmi í
sögunni?"
Vanhugsaður „bræðingur".
Hér er átt við kommúnis-:
mann sem alþjóðahreyfingu, en 1
í raun og sannleika er hann alls
sanna vísindalega kerfi, hann
skýri allt —- þar sé enda að finna
skýringuna á hvað sé satt og
raunverulegt — skýringuna á
óhjákvæmilegum örlögum mann-
kyns.
Fals frá rótum.
En allar þessar staðhæfingar
| sjálfar segir hann, að þær séu
1 ekki annað en „yfirbygging" —
og grunnui'inn efnahagslegur.
Þess vegna geti þær ekki haft
neitt varanlegt gildi. Hér er hann
í algerri mótsögn við sjálfan sig. I
Með hvað'a rétti getur hann!
haldið því fram um sína kenn-
■ ingu, að hún sé ekki yfirborðsleg,
I ef hann stimplar allar kenningar
því nafni?
Sannleikurinn er og sá, að
kenningar kommúnista um oi'-
sakir og afleiðingar fá ekki stað-
ist í ljósi vísindanna á 19. og 20
öld.
40 ára byltingarafmæli.
Kenningar þeirra eru hvorki
skipulegar né vísindaiegar, þær
eru eiiiskorðaðar og mótsagna-
kenndar, þær skortir allan þann
sveigjanleik, sem einkennir alla
viðleitni hinna frjálsu, leitandi
vísindamanna, og kenningar
þeirra liafa aldrei verið reyndar
sem lcerfi, frjálslega og skipu-
lega, og mætti heldur likja þeim
við smíði, sem lappað er upp á
í skjóli herveldis og kugunar — , þetta __ Jolm Foster Ðulles
þarsemþví,erbezthef.rreynst,.drap , ^ ^
við fréttamenn í gær, og kvað
j Bandaríkjastjórn og sérfræð-
* ... , . >nSa hennar þeirrar skoðúhar.
ræði, harðstiorn og kugun nkt, • „ ..
... . að fjarstyrðu skeytin gerðu
ekki herstöðvar Bandaríkjanna
i erlendís gagnsiausar, og myndu
þeir hafa herstöðvar áfrarn
í Bretlandi og annars staðar.
un, að þyrlað væri upp gerviv
reyk, eins og gert væri á víg-
stöðvum, til þess að villa and-
stæðingum sýn. Enn væri ekki
hægt að segja, hvort Krúsév
hefði Josa'i sig við Zhukov al‘
i „vanmætti eða styrkleika", þ,
e. hvort hann hafi 1 alið aðstöðu
sína veika og hætt á að i'eyna
að efla hana nieð því að Tosa.
sig' við Zhukov, eða hann hafi
í metnaði og mikilleik, sann-
færður um eigin styrkleik, og :
að hann þyrfti ekki á Zhukov
að halda, látið víkja honum frá.
Fyrirlesarinn kvað vestrænu
þjóðirnar enn máttugri en >
Rússa, svo framarlega sem þæi*
stæðu saman.
| Eitt höfuðmark Rússa er að
telja mönnum trú um, með til-
styrk kommúnista og attaníosso.
þeirra um allan heim, að vegna.
fjarstýrðu skeytanna verði all-
ar herstöðvar óþarfar. Er hald-
ið uppi miklum áróð'ri leynt og
ljóst til þess að sannfæra al-
menning í vestrænu löndunum
er bægt fi’á,
Fram undan er 40 ái'a bylting-
ingarafmæli. í 40 ár heíur ein-
en kommúnisminn stendur o-
traustum fótum áður og mun
riða til falls um það er lýkur. |.
þvi fvr-rkomlavi. að leiðto^-í ekki alWóð3eh hrevfing: Hún er
ar éins flokks í’éðu öllu.
Hiá bióð. sem áður-naut fulls
írelsis. hlutu afleiðinTOrnar að
koma fvi-r í ]iós en með bióðum,
sem ai'h-ei hafa notið fulls frels-
is. Það. sem aerðist í Ungveria-
landi, talar sínu máli. Le-ðtog-
arnir urðu sleenír ótta, er kraf-
ist var frelsis, frjálsra kosninga,
og sáu enga aðra Ie;ð en að beria
allt niður. með sömu börku og
misknnnarlevsi og beitt var á
stjómarfíma Stalíns, en bað er
ekki bærrt að endurreisa einveldi!
kommúnismanns til framhúðar
með skriðdrekum eða með bví
að teUa fi-am herb'ði með
brugðna bvssusfingi. Né beldur
er hægt með þvi móti að sann-
færa menn um óskeikulleika
Marxismans.
Eintóinar niótsagnir.
Ekkert netur Jenmir dnlið há
upp runnin í VesturEvi’ópu, van-
hugsaður „bræðingur" þýzkra
heimsspekikenninga, enskrar
stjórnlagahagfræði og franskrar
jafnaðarmennsku. Og í eðli sínu
er hún langt frá að vera líkleg
Fétagsbækur Nlenningarsjóðs
1957 eru komnar út.
Féiagsmenn fá 6 bækur á þessu ári.
Framkvæmdastjúr1! Bókaút-
gáfu Menningarsjóðs og Þjóð-
vinafélagsins, Gils Guðmunds-
son, rædds í gær við frétta-
til \ insælda meðal almennings. ^ menn llm útgáfustarfsemina á
Marx og Engels gerðu sér allt'
af grein fyrir því, að styrkur
hennar lá í því, að viss hluii
menntastéttanna ánetjaðist
henni og boðaöi fjöldanum — í
gylltum umbúðum.
En hvernig stendur á því, að
svo margir meðal alþýðustétt-
anna — og annarra stétta, hafa
aðhyllst þessar kenningar? Svar- •
árinu. Er hér uni að ræða sam-
tals 19 bækur og eru 17 þeirra
komnar út.
í samræmi við
þau mál.
sammnga un>.
Stórhríð...
Framh. af l. sxðu
aðarvörui' og annan flutning
frá Akureyri og vestur yfir
Magnús pi'ófessor Jónsson dr.
theol. Vei’k hans er í tveimin öxnadalsheiði. Fengu þeii'
bindum, og kemur hið siðara út miic]a ófærð í Öxnadalnum, á
á næsta ári. Fjallar verkið um öxnadalsheiði og í Norðurár-
landáhöfðingjatímabilið lg71 j dalnunx, en komust þó leiðai*
1903. Það verður alls um 60 sjnnar 0g Voru nær sex klukku-
afkir. Reyndist óhjákvæmiiegt stuiiciir ag Varmáhlíð í Skaga-
að skipta því 1 tvær bsekur. j t|rgt
Fyrra bindið er 30 arkir. | Áætlunarbíll Norðurleiðá,
Saga íslendinga, V. bindi.
Þetta bindi hefur verið
j sem lagði frá Reýkjávík norð-
wpp-jur i land í gæi’moi'gun komst
selt um skeið, og er nú ljós-
Félagsbækurnar.
Félagsmenn fá fyrir árgjald' seit U1T1 sxexo, og er nu xjos- um ellefuleytið í gsérkveldi að
sitt 6 bækur á þessu ári. Eru Pienlað- Vai’mahlið og var ákveðið að
fjórar þeirra fastákveðnar. J Árgjald félagsmanna er Í00 hann færi ekki lengra því
Þær éru: Andvari, 82. árg. Ál- irwtn'ýr (fyrir 6 bækur sem að Öxnadalsheiðin er nú talin meö
ið er, í stuttu máli aö kommún- manak um árið 1958’ Fjögur ofan getur) og er þá mlðaS við,' öUu ófær orðin. Snýr bíllinn.
ísmínn, sem er materilastisk ljó3skáId (nýít bindi 1 safninu
kenning, hefir néð fylgi á þess- Jíslenzk Úrvalsrit) og Svart
ari öld efnishyggjunnar, sökum
að bækurnar séu óbundn:
200 kr. séu þær bi’.ndnar.
en því við í Varmahlíð og er vænt-
anlegur suðúr í kvöld.
xúmar 350
xnyndum.
bls. með möi’gum
Við dUxnar lindir.
Þessi nýia Ijóðabók Jakobs
Jóh. Sméra hefui’ á sér sama
fegurðarhlæ og fágunar og ávallt
hefur eínkonnt lióð þessa ágæta
skálds. Sömu einkenni fágunar
og yandvirkni eru á hinum
þýddu Ijóðum í bólcinni, öll eftir
heimskunn skáld. Bókin er 160
bls.
Aibín.
Þessi skáldsaga franska höf-
undarius .Tean Oione mun án efa
vekja mikla athvgli. Þýðandi,
Hannes S'gfússon, ggrir grein
fýrir höfundi í formðla og sér-
kennuin máls hans, óg telur til
ánnarra kösta mvndauðgi, fi'á-
sagnar'Tleði og ÍfóSrænan inxii-
JeikrE'k'n ér rúmái’ bls. —1.
þess hve margir blekktust til að
ætla, að hann gæti komið i stað-
inn fyrir trú.
Tóm hefír til orðið.
Það verður að horfast í augu
við þá stáðreynd, að öldin, sem
við Iifum á, er öld bnignandi
áhrifa skiþulagðrar trúarstarf-
semi — og við það skapast tóm
í hugum miiljóna manna. Þeir
leituðu einhvei-s annars. einhvers
sem var nýtt. í stað hess, sem
þeim fannst, að beir hefðu misst.
Þeim fannsí, að í kommúnisman-
um fyndu þeir skynsamlega
lausn á vandamálurn, íausn, sem
gæti orðið þe’m til bjargar. Ti’ú-
in á himneska paradís var út-
dauð í hugum þeiri’a — í stað-
inn kom trú á jai’oneska paradís
kommúnismans.
Erx öldin okkar er einnig á-
hyggjuöldin. f kjölfar tveggja
heimsstyrjaídá kom upnlausn.
áíniælisgaman í nndirlniningi:
Rússar áforma geimfarir
til annarra hnatta.
..Tíkinni líðnr veí.4i
blóm, eí'tir John Galsworthy,:
og er önnur bókin í flokknum j
Nóbelshöfundar. ,
Þá hefur verið tekin upp sú
nýbreytni, að félagsmenn geta
valið um tvær bækur af eftir-!
töldum 5 bókum: Einai’s sögu;
Ásmundssonar, fyrra bindi, síð- j
ara bindi spurningakvers nátt-
úruvísindanna: Hvers vegna?
Vegna þess, eftir Guðmund Fregn frá Moskvu hcrmir, að á undan Bretum, Frökkum og
Arnlaugsson, Við djúpar lindir, Krúsév hafi haldið ræðu á fundi Þjóðverjum á iönaðarsviðinu,
senx er ný ljóðabók eftir Jakob æðsta ráðsins. Var þetta auka- en enn ættu þeir eftir að ná
Jóh. Smára, Albín, sem er skáld fundur, sem baðað var til í til- Bandaríkjamönnum.
saga eftir franskan höf., Jean cfni af 49 ára byltingarafmæ!-; Hann ræddi skortinn á ýms-
Giono, og loks Finnland, úi’ inu. Samkvæmt þeim fregnuni, um vamingi í Ráðstjómarríkj-
bókaflokknum Lönd ög lýðir. scm borizt höfðu um ræðuna til unum til almennings nota, og
Allra ofaníalinna bóka er London kl. 10 hafði Krúsév ekki léleg gæði, og yröi unnið að
nokkru nánara getið á öðrum minnzt á Zhukov. ; þvi að kipþa þessu í lag.
stað í blaðinu. | Hann ræddi afi’ek rússneskra Hann kvað einingu flokksins
j vísindamanna á sviðl f jar- . hafa komið í ljós, er Malenkov,
Saga íslcndinga. stýi’ðra skeyta og gervihnatta Molotov og Shepilov var vikið
Bækúrnar tvær, sem ókomn- og kvað samkeppni um „spútn- frá.
ar eru en væntanlegar á; árinu, ika“ aéskilegri en samkeppni Um Stalín sagði hann, að
eru: um frahxleiðslu' eyðingarvopna. þess yrði líka minnzt, sem hann
Saga íslendingá, 'TX. 1, eftir Hann kvað Rússa vera komna hefði vel gert.