Vísir - 09.12.1957, Qupperneq 3

Mánudaginn 9. desember 1957
VÍSIB
43
,*§>
43

4®
,-j®
í®
<5®
■X®
vis
4®
V®
A3
V®
V5®
V®
V®
v®
v®
Jp.

-•/®
V®
ð®
V®
43
V®
43
v®
í®
v®
■xa
v®
43
v®
ð®
v®
4®

-gli
J®
V®
V®
V®
V®
43
,v®
i®
V®
•í®
4?)
§®
43
v®
43
ig>
V®
43
v®
-X7-)
V®
í®
V®
J®
v®
V®
43
v®
á®
V®
43
V®
43
v®
v®
M>
v®
43
V®
43
43
v®
V®
43
V®
43
V®
43
■K&)
V®
-:®
v®
i®
V®
-/®
•)®
v®
43
v®
gs>
v®
i©
v®
i@
.V®
i®
V®
i®
V®
43
v®
NÝJAR NORÐRA-BÆKUR
Gunnlaugm- Björnsson:
HÓLASTAÐUH
„Heim að Hólum“ er fornt orðtak, sem lifað hefur og lifir
enn i huga og hjörtum Islendinga,-
Á Hólum í Hjaltadal mætast forn frægð og nýi tíminn.
Enn sækja Islendingar vizku og lærdóm til hins forna höfuð-
bóls og menntaseturs.
Á þessu ári voru 75 ár liðin frá því að búnaðarfræðsla hófst
á Hólum. í tilefni þess .hefur Gunnlaugur Björnsson bóndi í
Brimnesi og fyrrum kennari á Hólum tekið saman þessa
girnilegu bók.
Gunnlaugur er manna fróðastur um sögu Hóla að fornu og
nýju. Hann er ágætlega ritfær.enda er HólastaOur skipulega
samin bók, framsetning Ijós, stílinn í senn lipur og þrótt-
mikill og málið vandað og kjarngott. Höfundi hefur tekizt
með afbrigðum vel að fella saman mikið og margþætt efni
í lifandi heild.
Bændastéttinni og ekki sízt Hólasveinum, ungum sem öldn-
um, verður því þessi bók kærkomið lestrarefni.
(Alþbl., Helgi SœmundssonJ: —- „Honum tekst að láta ýmis
konar frásögn mynda trúverðuga og samfellda heild. -—
Gunnlaugur speglar í fáum orðum það sem mörgum yrði
á að teygja og toga von úr viti. Honum ber há einkunn að
verkalokum.“
l)m islðiitl lil Andesþjófla
Erling Brunborg:
UM ÍSLAND
TiL
Aa\DESI>.IÓÐA
(Vísir, Guömundur Einarsson frá
Miödal): — „Fáar bækur hef ég
lesið, sem skrifaðar hafa verið
af jafnmikilli frásagnargleði og
látleysi, — stíill hans er marg-
slunginn og sterkur, stundum
grófur. — Höfundur hefur mynd-
skreytt bókina sjálfur, bæði teikningar og ljósmyndir og vitna
um listrænt auga og kunnáttu".
(ÞjóÖviljinn, Bjarni Benediktsson): — „Hún er í einu orði
bráðskemmtileg. Frásögnin er ekki aðeins fjörmikil og lif-
leg, heldur er hún auðug að hispurslausri gamansemi -—.“
(Tíminn, Siguröur Þórarinsson): — „Höfundur hefur ekki
aðeins vökul augu, hann hefur hjartað á réttum stað. Bókin
er brunnur fróðleiks um lönd þau, er höfundur gistir. Frá-
sagnamátinn er fjörlegur og hressilegur, stíllinn dálítið ung-
gæðingslegur á köflum, en batnar þegar á bókina líður. —
Ekki þykir mér ólíklegt að Erling Brunborg eigi eftir að
verða frægur ferðabókahöfundur —.“
Pátmi
og J#n Eyj>8rsíín

Pálmi Hannosson
og: Jón Eyþórsson:
HRAKmJSGAR
OG
HEÍDA VEGÍR
Hér er enn sem fyrr brugðið upp
sönnum og eftirminnilegum svip-
myndum af viðureign Islendinga
við svipula náttúru hins ógnfagra
lands, er þeir byggja.
Þetta bindi er hið fjórða og jafn-
framt hið síðasta i hinu stór-
merka og vinsæla ritsafni.
(Alþbh, Hélgi Sœmundsson): — „Þættirnir i ritverkinu eru
flestir ágætir og sumir afburðavel sagðir. Má þar kenna
handbragð þeirra beggja ritstjóranna,"

Guðmundur Gíslason Hagalín:
SÓL Á NÁTTMÁLUM
..(Alþbl., Helgi Sæmundsson): ■— Guðmundur G. Hagalín hefur
naumast skrifað skáldsögu meira erindis en þessa. Og sjaldan hef-
ur sögufólk hans verið skýi-ara og nálægara. — Auðvitað má deila
um aðferð Hagalíns eins og allra rithöfunda en hér er hún á við
það sem hann hefur albezt gert. „Sól á náttmálum" minnir á „Blítt
lætur veröld" eða fyrri hlutann af „Kristrún í Hamravík" ef
dæma skal frá listrænu sjónarmiði. Höfundinum hefur svo tekizt, að
þetta mun verða talin merkilegasta skáldsaga hans ef hún er vel
lesin og rétt skilin."
(Mbl., Reykjavíkurbréf B. Ben.): — „Hin nýja skáldsaga Guðm. G.
Hagalins, Sól á náttmálum, vekur athygli og umtal þeirra, er lesið
hafa. Öllum kemur saman um, að bókin sé skemmtileg aflestrar. Hún
er að mörgu leyti raunsæ lýsing á því, hvernig lífinu er nú lifað
á landi hér. Guðmundur deilir markvisst á það, sem hann telur
miður fara. En jafnvel þær af sögupersónunum, sem mest gera af-
glöpin, svo sem fiðurframkvæmdastjóri rikisins og rónarnir í strætinu, eru meiri menn eftir lýs-
ingu Guðmundar en ætla hefði mátt í fljótu tragði. Guömundur er laus við það yfirlæti og
niðurrifslöngun, er lýsir sér í því, að draga alla þá, sem á er minnzt, niður í svaðið og skilja þá
þar eftir ærulausa'. Guðmundur sýnir þvert á móti, að jafnvel Þeir, sem í svaðinu hafa lent,
eru oft mörgum kostum búnir, þótt þeir séu sjálfum sér verstir."
(Mbl,, Eiríkur Hreinn Finnbogason): — „.... fullyrði ég, að hin nýja bók verður engum von-
brigði, þeim er unna skáldverkum þessa höfur.dar . sem heild er sagan gott verk, mjög
persónuleg, gædd víðsýni og afar jákvæð þrátt fyrir raunsæi sitt. Og ég vona að næsta skáld-
saga hans láti ekki bíða eins lengi eftir sér og þessi gerði."
(Vísir, GuÖm. Daníeísson): — „Annars tel ég, að í heild standi „Sól á náttmálum" fyllilega
jaínfætis því, sem Hagalín hefur áður bezt gert í skáldskap. Hann hefur enn stokkið hæð sína
og vel það...Enginn vafi er á þvi, að þessi skáldsaga Hagalíns verður mikið lesin og dáð ...."
(Tíminn, Andrés Kristjánsson): — „Hagalín hefur skrifað skáldsögu, sem mun lifa. — Hann
hefur brugðið upp fyrir landsfólkinu glöggri og nærtækri mynd af'þjóðlífinu, gert það í svo
hnitmiðaðri og vel byggðri skáldsögu, að fágætt er, og jafnframt svo skemmtilegri, að heillar
jafnt ungling sem öldung. — Áhrifameiri bók hefur hann eklti skrifað til þessa."
Olafur Jónsson:
SKRIDUFOLL OG
SXJÓFLÓD S-II

(Tíminn, Sig. Þórarinsson): „—
Þessar línur eru ritaöar eingöngu
vegna þess, að erfitt er islenzk-
um jarðfræðingi að fá orða bund-
izt, er slíkt rit um landmótunar-
sögu berst honum í hendur og.
hann langar til að vekja athygli
á verki, sem þrátt fyrir ýmsa
galla er mikið afreksverk. — Það
er því þjóðþrifaverk, sem Ólafur
hefur nú unnið af dæmafárri elju
og þarf hann sannarlega ekki að
afsaka það, að þetta verk hafi
stundum stolið stundum frá öðr-
um störfum og vel má hann vita,
sem vísindamaður, að þetta rit
er hin þarfasta lesning sérhverj-
um íslenzkum búfræðingi, — en
það á t. d. erindi til allra fjalla-
og skíðamanna. Ég hygg mér sé
þó óhætt að spá því, að það muni
síðar þykja hafa verið skynsam-
leg fjárfesting að kaupa þetta
rit, — sumir kaflarnir eru bein-
línis spennandi aflestrar. I rit-
inu eru samtals 278 myndir, rnarg-
ar þeirra ágætar og ritinu í heild
mikill gildisauki."
(Frjáls þjóö, Jón Helgason): „1
stuttri blaðagrein er ógerlegt að
gera viðunandi grein fyrir þessu
mikla ritverki. Þar fléttast marg-
ir hlutir saman margar greinar,
náttúrufræði, saga, hagfræði og
slysavarnir. Ef skrifa ætti ræki-
lega um bókina, þyrftu það að
gera sérfróðir menn á ýmsum
sviðum. En eitt er ljóst: Höfund-
ur hefur unnið stórkostlegt braut-
ryðjendastarf á þvi sviði, sem
hann hefur helgað sig, og skilað
verki, sem lengi mun verða tal-
ið hið mesta stórvirki. — Norðri
hefur gefið bækurnar út með
sóma, til útgáfunnar hefur sýni-
lega verið vandað. Noi’ðri hefur
með útgáfu Skriðufalla og snjó-
flóða í ár og Kumla og haugfjár,
eftir Kristján Eldjárn, í fyrra,
goldið Torfalögin og auðgað þjóð-
ina að undirstöðuritum, sem ekki
var á allra færi að kosta út-
gáfu á —.“
EUN80RG
IÁRUSD0TT1R
n

Elinborg' Lárusdóttir:
FORSRÁR OG
FYRIRRÆRI
(Thninn, Jónas Þorbergsson) —-
..... dulrænar gáfur Kristínar
eru meðal þeirra' fágætustu og
jafnframt dularfyllstu, með þvi
að hún sér og segir fyrir óorðna
hluti .... bók þessi er vönduð
að gerð, frásagnarháttur öfgalaus
og trúverðugur og stílsetning smekkvísleg".
(Alþbl., Jalc. Jóh. Smári): — „Eitt dularfyllsta fyrirbrigðið
eru forspárnar því þar virðast atburðir, sem ennþá eru ekki
orðnir að raunveruleika, hafa áhrif á nútíðina, og lítur svo
út, sem orsakalögmálinu sé snúið öfugt. — Formálsorð að
bókinni skrifar Sigurður Þórðarson söngstjóri, en annars
eru þar frásagnir, bæði hans og annarra merkra manna um
dulargáfu frú Kristínar —.“
Þórarinn Grímsson Víkingur:
MANiYAMÁL
Löngum hefur það verið háttur
Islendinga að segja frá og skrá
það markverðasta, sem skeð hef-
ur í byggðalögunum.
Þórarinn Gr. Víkingur er fjöl-
hæfur og gáfáður fræðimaður.
Stíll hans er léttur og blæfagur
og yfirsýn hans ágæt. Um efnið
allt, þótt ólíkt sé að uppruna fer
hann nærfærnum höndum.
Efniviðurinn er úr ýmsum átt-
um, og þegar saman er komið
lýsir hann sérlega vel aldarhætti og hugsana ferli
er lifðu hér um aldamétin.
manna,
(Vísir, Guöm. Daníelsson): — .... sumir þeirra munu vekja
athygli og þykja fengur í bókmenntum vorum."
Bókaiitgáfan XðRÐRI
®í*
<-; •-
<3?
<3?
w
íUi

J&,
<s&
<Sf

gj:.

(3?
<3?
fel^
£&S.
<3
©i
<2?
©?
<3?
<3?
<£&
(3?
<§&
<2?
©á
(3?
(■:,•-■
@?
©s
<3?
§S
<3?
©?
<Qi-
<3?
£§&
<2?
£Sá.
<3?
<3?
<3?
(s&
<3?
(', *.
<2?
(3?
<3?
Si
@?
feS
(3?
<3?
£§&.
<3?
<3?
<2?
(3?
SL
<3?
|
<2?
©á.
<3?
<3?
£§&
<3?
<s&
fivr.
<;#
e)?
<s&
<3?
n
m
#
Sipi,
(eV/i
fe£.
©X*