Vísir - 19.05.1958, Blaðsíða 7

Mánudaginn 19. maí 1958
VlSIB
7
'iíi.
ÞaB, sem gert verftur í laudhelgis-
málinu, verður að vera vel undirbúið.
Fjörugar umræöur um landhelgis-
málið á Heimdallarfundi.
Landhelgismálið var til um- rétt að dyljast þess, að einhliða
rœðu á almennum fundi Heim- ráðstafanir einhvers ríkis
dallar, félags ungra Sjálfstœð-
ismanna, síðdegis á laugardag-
inn. Þeir Davíð Ólafsson, fiski-
málastjóri, og dr. Jón Jónsson,
fiskifræðingur, sem, eins og
kunnugt er, átti sœti í íslenzku
myndu vekja andúð annarra,
sem hagsmuna ættu að gæta.
Allt vel
undirbúið.
' „Allt, sem gert hefur verið
sendinefndinni á ráðstefnunni í fram til þessa, hefur verið svo
Genf, fluttu þar mjög athyglis-1 vel undirbúið, að það hefur
verðar framsögurœður, en að ^ fengið staðizt,“ sagði Davíð Ól-
þeim loknum hófust frjálsar afsson að lokum. „Og það er
umræður og tóku margir til von mín, að allt, sem gert verð-
máls. j ur héðan í frá, verði einnig svo
Davíð Ólafsson sagði í upp- vel undirbúið, að það fái stað-
hafi ræðu sinnar, að enginn vafi izt.“
léki á því, að við stæðum nú á j Dr, Jón Jónsson flutti síðan
timamótum. Þegar þannig væri mjög fróðlega ræðu um fiski-
ástatt, væri alltaf gott að fræðilega hlið málsins og komst
skyggnast um og leitast við að réttilega svo að orði, að þjóðar-
hendi væri svo mikill stuðning-
ur, að eðlilegt væri að við færð-
um þau út í allt að 12 mílur
a. m. k. Um þetta væri þó enn
ekki fengin niðurstaða, en fjall-
að væri um málið einmitt þessa
dagana af nefnd, er hann ætti
ásamt öðrum fulltrúa sæti í af
hálfu Sjálfstæðisflokksins. Mál-
ið væri þar á því stigi, að ó-
gjörlegt væri að greina frá því
opinberlega og sér væri því ó-
hægt um vik, að ræða það ýtar-
lega.
Hann kvaðst á hinn bóginn
geta upplýst, að það væri ein-
róma skoðun þingflokks Sjálf-
stæðismanna, að mál þetta
verði að setja ofar öllum flokka
deilurn.
...Fundurinn um bjargráðin
Hluti af
sjá Ifstœðismá linu.
Júlíus Havsteen
gera sér málin ljós eftir því sem búskapur okkar íslendinga Júlíus Havsteen kvaddi sér
unnt væri. | stæði og félli með skynsamlegri því næst hljóðs og sagðist líta
Síðan rifjaði fiskimálastjóri nýtingu fiskistofnanna við svo á, að hér væri um að ræða
upp gang landhelgismálsins allt s.trendur landsins. jhluta af sjálfstæðismáli íslend-
frá því er fyrsta alþjóðaráð-| Það, sem af er þessari öld, inga, og áður en umráð lands-
stefnan um það mál var haldin j hefur ásókn erlendra og inn- manna yfirmiðunumhefðuverið
1930, en þá aðhylltust flestar lendra veiðiskipa nær stöðugt tryggð, væri þvímáliðekkiráðið
hinna 40 þátttökuþjóða 3 mílna
landhelgi, þótt ekkert samkomu
lag næðist. Þegar frá ráðstefnu
þessari leið, dró úr umræðum
um málið, en þær jukust aftur
og tóku síðar smám saman að
beinast meira að friðun fiski-
stofnsins.
Eftir stofnun
lýðveldisins.
Það var svo fyrst í tíð ríkis-
stjórnar Ólafs Thors eftir stofn-
un lýðveldisins, að festa komst
á málið og farið var að vinna
skipulega að framgangi ís-
lenzkra hagsmuna í þessu efni.
Er útséð var. um að samkomu-
lag næðist við erlendar þjóðir,
reyndist óhjákvæmilegt að
grípa til einhliða ráðstafana, en
þær voru á hinn bóginn byggð-
ar á brýnni nauðsyn og fullri
sanngirni. Þannig voru fisk-
veiðitakmörkin færð út í 4
mílur frá grunnlínu árið 1952.
Að svo mæltu vék Davíð að
Genfar-ráðstefnunni og rakti
gang mála þar allýtarlega, en
vegna þess hve mikið hefur ver-
ið ritað um störf hennar að
rindanförnu, verður ekki vikið
frekar að þeim kafla ræðu hans.
farið vaxandi og á síðari árum til lykta. Hann lýsti síðan skoð-
hafa einnig komið til sögunnar unum sínum á drætti grunnlín-
ný tæki, sem enn hafa aukið unnar og taldi að með því að
álagið á fiskistofnana. Þetta hef færa hana utar bæri að flytja
ur leitt til rýrnunar ýmissa fisk- fiskimiðin á Norðurflóa og fyrir
tegunda og af þeim sökum var suð-vesturlandi inn fyrir fisk-
á sínum tíma gripið til friðunar-j Veiðitakmörkin. Þó að þetta
ráðstafana, sem þegar hafa bor-1 Væri sitt eindregna álit, kvað
ið góðan árangur.
Þarf að taka
ákvarðanir.
Dr. Jón kvað nú vera kom-
inn tíma til þess, að frekari á-
hann mestu máli skipta, að
þjóðin stæði sameinuð í öllum
aðgerðum sínum.
Pétur Guðjónsson hvatti til
aukinnar bjartsýni í málinu.
Hann taldi m. a., að ekki mætti
kvarðanir yrðu teknar um gleyma stöðu heimsmálanna í
vernd og nýtingu fiskistofnanna þessu sambandi. Átökunum
í þágu íslenzku þjóðarinnar. En milli austurs og vesturs væri nú
til þess að það mætti gerast á svo háttað, að jafnvel gæti gef-
sem farsælastan hátt, væri okk- ið vonir um að takast mætti að
ur mikil nauðsyn að efla allar
fiskirannsóknir svo sem frekast
væri unnt.
Góður rómur var gerður að
máli þeirra framsögumannanna
og lýstu fundarmenn sérstakri
ánægju sinni yfir frammistöðu
íslenzku sendinefndarinnar í
Genf.
Sigurður Helgason mælti sið-
an nokkur orð og lagði áherzlu
gerðir, er gripið yrði til, til hags
bóta fyrir þjóðinaö
Efling
víkka landhelgina enn meira en
við hefðum getað búizt við fyr-
ir ekki löngu síðan.
Eymd og vesal-
dómur bíða.
Guðmundur Jónsson frá Rafn-
kelsstöðum ræddi um það, hve
alvarlegt ástandið í útvegsmál-
unum væri og taldi ekkert ann-
að en eymd og vesaldóm bíða
á nauðsyn þess, að allir lands- þjóðarinnar, ef útvíkkun land-
menn stæðu saman um þær að- helgarinnar yrði ekki komið um
kring sem allra fjirst.
Valgarður Þorkelsson var
sammála J. H. um grunnlínu-
dráttinn og minntist auk þess
á framkomu Breta í okkar garð,
m. a. löndunarbannið og yfir-
Hvað ávannst þar?
Það sem áunnizt hefur fyrir landhelgisgœzlunnar.
íslendinga á ráðstefnunni, kvað Guðbjartur Ólafsson benti
liann einkum vera þrennt. Gerð- það, að óhjákvæmilegt yrði að gang þeirra á bátamiðunum, þar
ar hefðu verið samþykktir, sem efla landhelgisgæzluna til muna sem þeir kæmu oftlega fram af
staðfestu í öllum atriðum þær við stækkun landhelginnar og fullum fjandskap.
reglur, er grunnlínan við strend væri því illt, að ekki hefðu ver- Davíð Ólafsson tók svo aftur
ar landsins væri dregin eftir ið gerðar ráðstafanir til þess að til máls og kvað það ekkert
og væri mjög mikilsvert. Sett- hrinda í framkvæmd þingsálykt nýtt, þótt deilt væri um grunn-
ar hefðu verið reglur um vernd-
un fiskistofnsins utan fiskveiði-
takmarka. Og loks hefði komið
fram mjög öflugur stuðningur
við 12 mílna landhelgi, þó að
skoðanir hefðu annars verið
skiptar og endanlegt samkomu-
lag ekki náðst.
Þrátt fyrir það, að þannig
mætti með réttu segja, að tals-
verður árangur hefði náðst á
ráðstefnunni, sagði ræðumaður
að við skyldum ekki vera allt
unartillögu þeirri, um byggingu línuna. Þetta atriði væri lík'a
nýs varðskips, sem samþykkt meðal þeirra.'sem til athugun-
var á þingi ekki alls fyrir löngu. ar væru nú, enda yrði ætíð að
Þá kvaðst hann vonast til þess, hugsa vel að því, hvað liægt
að Alþingi því, er nú situr, yrði . væri að gera, til þess að fiski-
ekki slitið, án þess að teknar mennirnir fái sem mestan afla,
hefðu verið ákvarðanir í land-. og við íslendingar getum fengið
helgismálinu. ! sem mestan arð af fiskistofnin-
Magnús Jónsson talaði næst-.um.
ur og kvað okkur íslendinga svo ( Þorkell Sigurðsson var síðast-
lengi hafa sótt þetta mál og j ur á mælendaskrá og lagði hann
reynt að leita samkomulags við m. a. áherzlu á það, að þörf
aðrar þjóðir, að enginn gæti Islendinga fyrir arðinn af fiski-
of öruggir um að okkur séu j legið okkur á hálsi fyrir að færa miðunum yrði rökstudd sem
allar leiðir opnar. Ekki væri fiskveiðitakmörkin út. Fyrir bezt.
Framh. af 1. síðu.
hann hefur stundum séð sig
knúinn til að meðganga þá
gengisfellingu, sem orðin var.
Nú eru það ekki lengur breiðu
bökin, sem eiga að bera álög-
urnar, — heldur öll alþýða
manna. Gjöldin eru lögð á
hvern kaffidropa, hvern sykur-
mola, hvern brauðbita.
Aðferð þá, sem höfð hefur
verið við undirbúning frum-
varpsins, taldi Ólafur ámælis-
verða, og andstætt stjórnskip-
unarlögum landsins að leita út
fyrir þing þjóðarinnar með
þeim hætti, sem gert hefði ver-
ið. — Það er svo aftur annað
mál, sagði hann síðan, — að
auðvitað vilja allir vitrir stjórn-
málamenn eiga góða samvinnu
við stéttarsamtökin og leitast
við að ná sem beztu samkomu-
lagi við sem flesta hópa í þjóð-
félaginu.
— Ég kemst að þeirri niður-
stöðu, að frumvarpið sé ekki til
efnda — heldur til endanlegra
svika á öllum gefnum fyrirheit-
um. Fyrr en varir erum við lent
í öngþveitinu. Og með þessu
frumvarpi er aðeins tjaldað til
einnar nætur. í síðasta lagi
næsta haust skellur á enn verra
öngþveiti. — Það, sem Her-
mann Jónasson sagði að verða
skyldi prófsteinn, er orðið leg-
steinn stjórnarinnar.
Bófar ruddust
um borð.
Seinasta skjól stjórnarliða
væri svo það, að þeir teldu sér
eiginlega allt leyfilegt, af því
að Sjálfstæðismenn hefðu verið
búnir að sigla þjóðarskútunni í
strand!! Ef það væri rétt, kvaðst
Ólafur vilja spyrja, hvert skút-
an væri nú komin, eftir að
stjórnin hefði stýrt henni í
sömu stefnu um nær tveggja
ára skeið. Hún væri þá senni-
lega uppi í eyðimörkinni.
Það væri svo á hinn bóginn
alls ekki rétt, að skútan hefði
verið strönduð. Sjálfstæðismenn
hefðu komið henni heilli í höfn
til viðgerðar. En þá hefðu bóf-
arnir ruðzt um borð og stýri-
maðurinn, Eysteinn Jónsson,
sem verið hefði á hundavakt-
inni, hefði fórnað höndum og
gengið í lið með árásarmönnum.
Stórfelld svik.
Ólafur Björnsson, sem orð
hefur fengið fyrir að hafa ver-
ið einkar sanngjai'n í gagnrýni
sinni á tillögur stjórnarinnar,
gat þess i upphafi ræðu sinnar,
að ríkisstjórnin ætti þó sízt af
öllu sanngirni skilið, svo stór-
| felld sem svik hennar væru orð-
in.
i Þá skýrði hann frá því, að
fjölmargir aðilar hefðu þegar
sent mótmæli gegn frumvarp-
inu til fjárhagsnefndar, sem nú
hefur það til meðferðar, þar á
meðal Vinnuveitendasamband
íslands, Félag ísl. iðnrekenda,
Landssamband ísl. útvegs-
manna, Útvegsbanki íslands,
Landsbanki íslands o. m. fl.
| Ólafur rifjaði það síðan upp,
'að í stjórnartíð Sjálfstæðis-
' manna, hefði vísitala fram-
færslukostnaðar haldist óbreytt
! frá því í okt. ’52 og fram til
verkfallanna 1955, er kommún-
jistum tókst að raska því jafn-
vægi, sem komið var á. NS,,
eftir 22ja mánaða stjórn vinstri-
flokkanna, vísitölubindingu og
„jólagjöfina“ alkunnu, væru á-
lögurnar enn auknar. Það væri
einnig' alvörumál, að skuldir ís-
lenzka ríkisins hefðu meira em
tvöfaldast þann tíma, sem nú-
verandi ríkisstjórn hefði setiS
að völdum.
Tveir þriðju —
einn þriðji.
Sú aðferð, sem gripið væri (if,
væri að meginefni gengisfelling
um 55%, en af því að það dygði
ekki, væri einnig lagt innfiutn-
ingsgjald á tilteknar vörur, til
þess að afla tekna til uppbót-
anna. — Því mætti segja, að
frumvarpið væri að % gengis-
felling, en Va uppbótaleiðin, og
virtist það koma nokkuð heim
við þau styrkleikahlutföll, sem
væru á milli hinna tveggja að»
ferða innan ríkisstjórnarinnar.
— Það er augljóst, að hér er
aðeins um bráðabirðgaráðstaf-
anir að ræða, sagði prófessor-
inn. — Sameiginlega hefur rík-
isstjórnin enga stefnu í efna-
hagsmálum. Maður veit aðeins
svo mikið, að stefnt er í ógæfu-
átt, en í hvaða átt er ekki vitað,
og á því hafa einstakir flokkar
ríkisstjórnarinnar ólíkar skoð-
anir.
— Við Sjálfstæðismenn þurf-
um ekki að óttast það, að vera
1 stjórnarandstöðu, því að fylgí
okkar og traust hefur aldrel
aukizt meira en á þeim tíma,
sem liðinn er síðan núverandi
ríkisstjórn tók við völdum,
sagði Ólafur Björnsson í lok
ræðu sinnar.
Bjargráðin
og sjómenn.
Ásgeir Sigurðsson kvaðst von*
ast til þess, að frumvarpið, sem
fæli í sér mestu álögur er um
gæti, yrði ekki samþykkt ó-
breytt.
í því væri gert ráð fyrir 55 %\
álagi á gjaldeyri til sjómanna,
sem hvarvetna tíðkaðist meðal
siglingaþjóða og hér hefði verið
veittur til þess að ýta undir
'það, að menn fengjust á skipin.
Þetta héfði einnig verið nokkur
kjarabót, þó að réttmætara væri
að nefna það sárabót fyrir að
dvelja löngum stundum fjarri
landi sínu og ástvinum. Við hið
nýja álag myndu laun sjómanna
skerðast um 16,6% og gætu
allir séð, hvað af því hlytist.
Þá ræddi Ásgeir einnig um
skattakerfið almennt, sem hann
kvað hafa það í för með sér,
að aflasælir skipstjóra neydd-
ust til að hverfa í land, þegar
| þeir hefðu aðeins verið á sjón-
um nokkurn hluta af árinu, því
ella yrðu laun þeirra að lang-
mestu leyti tekin af þeim I
sköttum. Þessu þyrfti að breyta,
svo að lögin verði fremur til
þess að örfa umrædda menn til
starfa í þágu útgerðanna og
þeirra, sem með þeim vinna og
njóta góðs af aflasæld þeirra.
| — Ég trúi því, sagði Ásgeir
Sigurðsson að lokum, — að ís-
lenzka þjóðin hafi þá giftu til
að bera, að henni verði stýrt
út úr þeim ófarnaði, .sem hún
er nú í.
Fundarstjóri var Þorváldur
iG. Kristjánsson.