Vísir - 19.09.1958, Qupperneq 4

I
V í S I R
Föstudaginn 19. september 195ff
HOILUSTA OG
IGHI
Læknasambandið í Bandarxkj-
unum (American Medical Associ-
ation) hefnr mæit með því að
nota dáleiðslii við lækningar, en
fordæmir misnotkun liennar.
Sambandið liefur viðurkennt
þá aðferð, sem kennd er við
Mesmer og var á sínum tíma
litin hornauga af læknum og ekki
talin sæmandi fyrir lærða og
viðurkennda lækna. Mesmer lét
fyrst að sér kveða í Vínarborg á
öldinni sem leið. Síðan flýði hann
til Parísar og þar var honum
stefnt fyrir rannsóknarnefnd,
sem í var m.a. Benjamin Frank-
lin. Ekki mælti nefndin með dá-
leiðslu sem lækningaraðíerð, þótt
hún gæti ekki neitað því, að
stundum hefði góður árangur
náðst.
1 skýrslu, sem læknasamband-
ið birti ekki alls fyrir löngu, var
Viðurkennt, að dáleiðsla gæti
komið að miklu gagni við upp-
skurði. Einnig hefði hún komið
að góðu haldi við tannlækningar
og barnsfæðingar.
Loks var skýrt frá þvi, að
dáleiðsla hefði verið notuð með
góðum árangri í seinni heims-
styrjöldinni, sérstaklega af lækn-
um flughersins, er gátu með
lienni hjálpað flugmönnum, er
orðið höfðu fyrir losti.
Margs ber að gæta/ þegar dá-
leiðsla er notuð. Ekki er ráð-
iegt að dáleiða sama rnanninn
oft. Getur það orðið til þess að
veikja viljamátt hans. Ekki er
óhætt að ólærðir menn beiti þess-
ari lækningaaðferð, en þar- sem
vísindamenn hafa nú tekið mál
þetta alvarlegum tökum, er þess
að vænta, að miklar framfarir
eigi sér stað, og að dáleiðsla
verði æ meira notuð af sérfræð-
ingum.
Nýtt berklavarnalyf cr kom-
ið til sögunnar, framlcitt af dr.
Vincent Barry og aðstoðar-
mönnum hans í rannsóknarstof
unum í Trinity College, Dyfl-
inni.
Frá þessu lyfi er sagt í „The
American Review of Tubercu-
losis nd Pulmonary Diseaces“.
Tilraunir voru gerðar á 52
sjúklingum 14—75 ára í þrem-
ur sjúkrahúsum í Dýflinni á
3—12 mánaða skei'öi.
Um talsverðan bata ' 65%
sjúklinganna var að ræða eftir
3 mánuði og næstuip 80% eftir’
12 mánuði. Næstum allir sjúk-;
lingarnir þyngdust, meðal
þyngdarauka fyrstu 3 mánuði
10 lbs. — Varnarlyfið nefnist
Hinconstarch og árangu.rinn af
notkun þess talinn fyllilega
sambærilegur við önnur berkla,
varnarlyf, sem verið er að
gera tilraunir með.
031TB
Nýtt smyrsl græð-
ir stór sár.
Lœknar við sjúkrahús nokk-
uð í Maryland í Bandaríkjun-
urn hafa jramleitt sérstakt.
smyrsl, sem inniheldur papain,'
en það efni flýtir fyrir græðslu (
sára og er unnið úr safa og
kjörnum papaya-ávaxta í hita-,
beltislöndum Ameríku.
Hrein papain er gráhvítir
krystallar, blanda af gerhvöt-,
um (enzymum) — efnum, sem
örva lífeðlisfræðilegar efna-
breytingar, án þess að taka
breytingum sjálf, og er að finna
í öllum lifandi frumum, bæði í
jurta- og dýraríinu. í iðnaði er
það notað til þess að gert seigt
kjöt meirt, hreinsa ýmiss konar
drykki, svo að þeir verði tæfir,
og til þess að mýkja skinn í leð-
urverksmiðjum. Þá hafa lækn-
ar notað það til sótíhreinsunar,
en tilraunir þeirra hafa ekki
verið nægilega árangursríkar
til þess, að þær réttlæti víðtæk-
ari notkun.
Læknarnir í Maryland blönd-
uðu papainið blaðgrænu og ann-
arri eðlilegri blöndu, urea, og
bar það ágætan árangur. Þeirj
reyndu lyfið á yfir 100 sjúk-
lingum, sem þjáðust af sárum
með alvarlegar ígerðir, og önn-j
ur meðöl höfðu ekki haft full-j
nægjandi verkanir á. í rösklega
94 tilfellum af 100 greru ekki
aðeins sárin, heldur greru þau
óvenju fljótt. Með öðrum orð-
um, smyrslið virtist örva vöxt
nýrrá fruma í stað hinna
dauðu. Þetta efni hefur engin
eitrandi aukaáhrif, og er að því
leyti ólíkt öðrum efnum, sem
einnig örva frumuvöxtinn.
Sífellt eru að berast fregnir
af því að vísindamönnum hafi
tekizt að búa til lyf við krabba-
meini, en því miður hafa flest-
ar þeirra reynzt tálvonir að
mestu.
Ekki alls fyrir löngu til-
kynnti læknir einn, dr. Gordon
Murray, í, Toronto í Kanada, að
honum hefði tekizt að búa til
bóluefni, er linað gæti þján-
ingar krabbameinssjúklinga og
jafnvel lengt líf þeirra til
muna.
Þar sem hér var um þekktan
skurðlækni að ræða, sem naut
mikils álits, vakti fregnin
mikla othygli og kveikti vonir
manna. Streymdu. beiðnir til
læknisins víðsvegar að úr
heiminum frá sjúklingum, sem
voru aðfram komnir og báðu
um hælisvist hjá honum. Ekki
gat hann sinnt beiðnum þess-
um, þar sem ekki var pláss á
sjúkrahúsinu fyrir fleiri sjúk-
linga.
Dr. Murray hafði dælt
krabbameinsfrumum í hesta
og síðan tekið þeim blóð og
gerðist þetta á svipaðan hátt
og þeirkt er, þegar blóðserum
er unnið úr dýrum.
Dældi Murray bóluefninu
síðan í krabbameinssjúklinga,
sem taldir voru ólæknandi,
þar sem búið var að reyna við
þá allar þær læknisaðferðir,
sem þckktar eru. Skýrði hann
frá því, að hann hefði beitt
þessari lækningaaðferð við
233 menn og hefði 91 manni
skánað svo, að þeir gátu tekið
upp vinnu sína á ný og liðu
engar kvalir lengur. Taldi
læknirinn, að ekki væri um
fulla lækningu að ræða, en í
þrjú ár nutu þessir menn
sæmilegrar heilsu.
Vísindamenn tóku nú til að
rannsaka málið, en því miður
þykjast þeir hafa komizt að
þeirri niðui'stöðu, að ekki sé
-fc A.-þýzkum læknum hefir
verið bannað að sækja
læknaþing vcstan járn-
tjalds, því að svo margir
snúa ekki heim aftur.
mikið byggjandi á læknisað-
ferð þessari og telja skýrslur
dr. Murrays ekki vísindalegar,
né full grein gerð fyrir því,
hvað orðið hafi af hinum'142,
sem fengu inndælingarnar, en
ekki eru taldir í skýrslunum,
þar sem hinna 91, er bata eiga
að haia fengið, er getið.
Er því ekki á því að byggja,
sem sagt er um bóluefni þetta,
frekar en fyrri daginn. En
vonandi tekst, áður en langt
líður, að finna ráð við þessum Serra karlinn undi illa hag sin
ægilega sjúkdómi, finna lyf um og vildi heimta sitt karleðli
-sem dugar. j aftur eða miklar skaðabætur
Sagt er að Braziliiuxienn séll
ýmsu vanir og ídppi sér ekki
upp við æsifregnir í blöðunum
aila jafna.
En þó varð uppi fótur og fit,
þegar sú fregn var látin á þrykk
út ganga í Rio de Janeiro, að
maður einn, Serra að nafni, í
borginni Aracatuba, um 500 míl-
um norður af Rio, hefði skyndi-
lega tekið að gerast allundarleg-
ur í háttum. Hegðaði hann sér
nú líkara því, að um kvenmann
væri að ræða en karl á bezta
aldri. Brátt vrarð einnig ljóst,
hvað hér var um að vera -—
sagði í fregninni: Maðurinn hafði
etið bauta af nautakjöti •— og
nautunúm höfðu verið gefnir hor
mónar þeir, er stilbestrol nefn-
ast og er það gert til að örva
vöxt gripanna.
Flaug saga þessi sem eldur í
sinu um land allt og datt sala
á nautakjöti niður, svo að til
vandræða horfði. I Rio féll-salan
um 40% og um allt að því 907o
í öðrum borgum og verð á kjöti
féll úr 50 centum i 3 cent pund-
ið. Þótti nú illa horfp, þvi*Brazi-
líumenn eru kjötætur miklar og
urðu þeir nú að leggja sér fisk
til munns.
ella. Ekki dró það úr áhrifum
tíðinda þessara, að kerlingar,
sem farnar voru að missa allan
úhuga fyrir hinu kyninu, tóku
allt í einu fjör sitt aftur og það
svo, að mörgum þótti nóg um.
Voru hormónarnir i nautakjöt-
inu einnig hér að verki.
'Heilbrigðisyfirvöldin tóku nú
til óspilltra málanna að rann-
saka málið. Það var svo sem
ekkert nýtt, að gefa nautgripun-
um þessar hormónasprautur og
er algengt í Bandarikjunum. En
nú var hert á öllum rannsóknum
og þá kom í Ijós, að svo getur
viljað til, að hormónaiyfið dreif-
ist ekki jafnt um skrokkinn á
skepnunni og setjist að á ein-
um stað. Vildi svo til, að maður
eti þann part, sem lyfið hefur
sezt að í, getur einmitt það vilj-
að til, sem fram kom á Serra
karlinum og hinum fjörugu kon-
um.
Málinu er ekki lokið enn, og er
deilt um, hvort leyfa skuli að
nota hormónalyf til þess að auka
hold nautanna.
Garnagaul"

Útvarp í magamim.
Ein af nýjustu aðferðumim
við rannsóknir & sjúkdómum í
maga og þörmum er sú, að l ita
sjúklinginn gleypa „útvarps-
sendistöð".
Stöðin er örlítil, og er hennl
komið fyrir í pillu, sem er 2,54
cm. löng og 1 cm. í þvermál.
Tæki þetta er sérstaklega næmt
fyrir þrýsingi, og á ferð sinni
gegnum meltingarfærin sendir
það frá sér upplýsingar um þann
þrýsting, sem það verður fyrir
vegna misjafnlega spenntra
vöðva í maga og þörmum. Þrýst-
ingurinn kemur fram sem
sveiflurit (oscillogram) á sjón-
skífu móttökutækisins, sem enn-
fremur linuritar hann.
Slík rannsókn á vöðvaspermu
í maga og þörmum er yfirleitt
gerð með því að ýta löngum
slöngum um kok sjúklingsins,
i\ef eða endaþarm. Hin nýja að-
ferð er því mrn þægilegri fyrir
sjúklinginn, sem verður ekki
fyrir neinum óþægindum a-f pill-
unni, er líkaminn losar sig við á
eðlilegan hátt.
Myndin er úr suðrænni garðyrkjustöð — þar sem vernda þarf
gróðurinn fyrir cf sterku sólskini.
-jjf Verðmæti landbúnaðaraf-
urða, sem framleiddar voru
á írlandi 1857 nam 193
millj. stpd. og er það mun
meira en árið áöur (177.5
millj.) eða 1S.5 millj. stpd.
meira. — Kaup bænda á
fóðurvörum tiibúnum á-
burði og sáðkorni, jókst :im
10%, nam 33 millj. stpd. —<
Fyrir hvatningu landbún-
aðarráðuneytisins hefix?
notkun tilbúins áburðau