Alþýðublaðið - 10.01.1958, Qupperneq 7

Fösíudagur 10. janúar 195'8.
ATl 'þ~ý ÍF if b Fa 51 ð
7
Ræða Baldvins Baldvinssonar á Dagsbrúnarfundinum:
Lúðvík Gizurarson:
KÖMMÚNISTAR eiga bágt átt öruggt fylgi vegna sallustaff
þessa dagana. Þeir sjá fram á : semi í MenntaSkóJanum, töpuðu
sigur AlþýðufLokksins í næstu ■ þeir í seinustu kosningura- um
bæjarstjórnarkosningum, en á; fjórðung fylgis og öðrum full-
Góðir félagar.
■j í HÁL-FAN ANNAN ÁRA-
TUG- hafa verkamenn krafizt
þess að gerðir yrðu samningar
við alla hina stærrí atvinnurek-
éndur um það, að þeir réðu til
'sín tiltekinn hóp verkamanna,
sem hefðu fasta vinnu og ákvef
inn uþpsá.gnárfrest. Máli þessv
var á fyrstu árum núverand
stjórnar Dagsbrúnar hreyft vií
atvinnurekendur og lítilleg:
ráett \úð verkamenn við höfn
iria. En árangurinn hefur eng
inn orðið. Og nú síðustu árir
hefur Dagsbrúnarstj órnin all:
ekki. hreýft þessu máli.
En þegar til umræðu var s.L
haust, hvort segja skyLdi upr
samainguín, þá skýrði stjórr
DagsbrúriaE frá því, að ef vic
ekki segðum upp samningum
þá myrLdum við geta komi<
hinu mikia hagsmuna- og bar
áttumáli • okkar fram með iög
gjöf. Var þetta byggt á samn-
ingum þeim, sem Aiþýðusam-
bandið gerði við ríkisstjórnina
í sambandi við það, að samn-
ingum var ekki sagt upp.
. Það er óhætt-að fullyrða það,
að það-sem réði mestu um að
samningum var ekki sagt upp
yar þetta samningsbundna lof-
orð um fastráðnirrgu.
Rétt áður en Alþingi fór í
jólafrí var lagt fram á Alþingi
stjórnarfrumvarp um greiðslu
kaups í veikinda- og sl.ysatil-
fellum og rétt verkamanna til
tippsagnarf rests.
Dagsbrúnarstjórnin sá ekki
ástæðu til þess að gefa verka-
mönnum kost á að ræða efm
þessa frumvarps áður en það
vár lagt fram. Hefði það þó ver-
ið auðvelt og hefði heldur ekki
þurft að tefja fyrir samþykki
þessara laga, þar sem vitað mál
var, að Álþingi myndi ekki
falla um málið fyrr en í febr-
úarmánuði næstkomandi.
Þetta er ekki í fyrsta skiptið,
sem Dagsbrúnarstjórn ræðúr
mikilvægum hagsmunamálum
vekamanna til lykta, án þess
að hafa nokkur samráo við fé-
lagsmenn Dagsbrúnar. — En
Baldvin Baldvinsson
Hafð-íundur
Framhald af 1. sWn
afvopnun verði rædd af stofn-
unurn Sameinuðu þjóðanna,
samtímis því sem þau eru fús
til að ræða önnur viðræðuforrn,
ef Sovétríkin fallast ekki á
samningaviðræður innan SÞ.
, Skoðanamunur er með full-
trúum NATO-ríkjanna um
pólsku tillöguna um atómlaust
svæði í Mið-Evrópu, en tillagan
er enn til athugunar, segja
menn.
EKKI TALAÐ UM
GREÐASÁTTMÁLA
Áxeiðanlegar heimildir í
London segja, að í brezka svar-
ínu verði ekki minnzt á hug-
riiynd Macmillans að gríðasátt-
mála milli vesturveldanna og
Sovétríkjanna. Sömu aðiiar eru
þeirrar skoðunar viðvíkjandi
pólsku tillögunni, að hún hafi
í fÖr með sér afvopnun á viss-
um svæðum, NATO-löndin
muni því sennilega hailast að
því, að áætlunin um eftirlit úr
lofti, í samræmi við tillögur
vesturveldanna á Lundúnafund
inum um afvopnun, verði við-
urkenndur sem annar mögu-
leiki í stað póisku tillög’unnar.
ástæðan fyrir því, að þessu máli
var flýtt svo sem raun ber
vitni, var sú, að Dagsbrúnar-
stjórnin þyrfti að koma málinu
inn á alþingi fyrir kosningar í
Dagsbrún, til þess að reyna að
skreyta sig með því og dylja
hið algjöra starfsleysi sitt um
öll hagsmunamál verkamanna.
Frumvarp það, sem hér um
ræðir er hins vegar þannig úr
garði gert, að furðulegt má
heita, að Dagsbrúnárstiórninni
skyldi detta í hug, að það gæti
orðið henni til framdráttar í
kosningum þejm, sem nú standa
fyrir dyrum í félaginu. En það
sýnir kánnski einna bézt hve
Dagsbrúnarstjórnin er orðin
hirðulaus og áhugalaus um mál
efni verkamanna að láta sér
detta það í hug, að verkamenn
mundu láta $ér lynda aðra eins
afgreiðslu á þessu mikla hags-
munamálisínu.
Skal ég nú fara nokkrum
orðum um einstök atriði þessa
frumyarps.
Þau atriði frumvarpsins, sem
f jalla um greiðslu kaups í slysa
og veikindaforföllum eru til
stórra bóta og ber að virða það
við ríkisstjórnina og Alþingi,
að lögum.
Önnur ákvæði frumvarpsins
eru híns vegar með þeim end-
emum, að furðulegt er að menn,
sem hafa það að aðalatvinnu
að gæta hagsmuna okkar verka
manna, skuli ljá samþykki sitt
til slíks, en það er vitað mái,
að Eðvarð Sigurðsson er annar
aðalhöfundur þessa frumvarps
ásamt skrifstofustjóra félags-
málaráðuneytisins.
í frumvarpinu er gert ráð
fyrir því, að vekamenn skuli
teliast fastráðnir, ef þeir hafa
skilað 1800 vinnustundum síð-
ustu 12 mánuði, þar af 150
stundir næsta mánuð á undan,
og þá eiga þeir að fá eins mán-
aðar uppsagnarfrest.
Þetta lítur sæmilega út á
pappírnum, en í næstu grein
segir, að þessir fastráðnu verka
menn með uppsagnarfrest, skuli
ekki fá neitt kaup, ef atvinnu-
rekandi þeirra hefur eða telur
sig ekki hafa neina vinnu fyrir
þá. —
Þetta voru efndirnar á lof-
orðinu unvfastaráðningu verka
marina. Yerkamenn eiga að
heita fastráðnir, þeir eiga að
segja upp vinnu sínni með eins
mánaðar fyrirvara. Þeir eru
skuldbundnir tii þess að rnæta
til vinnu. þegar atvinnurekand
inn hefur eitthvað að gera, og
geta þess vegna ekki ieitað sér
vinnu annars staðar, þegar þeir
eru kaupiausir, annars eiga
þeir á hættu að missa rétt simi
_/ til þess að teljast fastráðnir.
Verkamenn? Hvaða stétt í
þessu þjóðfélagi hefur fasta
vinnu en ekkert kaup, ef vinn-
an minnkar einn ög einn dag.
Hvað segið þið um það, að fiski
menn væru sviptir kaupi, ef
ekkert fiskaðist, slökkviliðs-
menn féngju ekkert kaup nema
begar eidsvoða ber að höndum,
tollararnir ekkert kaup þá
daga, sem ekkert smygl finnst
i og svo framvegis.
Og til þess að verða aðnjót-
andi þessarar svokölluðu föstu
vinnu verða menn að skila 10-
00 stundum á ári, annars missa
þeir af þessum réttindum.
Verkamann — við eigum að
krefjast fastráðningar og mót-
mæla harðlega frumvarpi þessu
að því er snertir uppsagnará-
kvæði og svokallaða fastáðn-
ingu.
i hinn bóginn eigin tap og hrak-
farir. SHkir hiutir hafa alitaf
slæm áhrif á andlegt heilsu-
far kommúnista, sem margir
hata Alþýðuflokkinn meira en
alla aðra hlutí á þessari jörð.
trúa sínum úr stúdentaráði. -
Ekki. er útkoman betri hjá
koromum, þegar kosið héfur,
Iðju töpuðu þeir fyrir ári dg.
verið í verkalýð'sfélögum, held-
ur en hjá menntamönnum.
Kommúnistar fá verk í magann ; hafði hún þá lengi verið talin
af tilhugsuninni einní um að óvinnandi úr höndum þeirra.
Alþýðuflokkurinn vinni á og Þetta er sama sagan alis staðar.
tútna allir út í framan af reiði Fyigið sópast burt frá kamm-
og verða ferlegir ásýndum.
Birta þeir næstum daglega
núna spádóma í Þjóðviljanum
um það, að Alþýðufiokkiiri nn
fái engan mann kjörinn hér í
Reykjavík í þessum bæjar-
stjórnarkosningum. Enginn ef-
ast um, að hér tala kommún-
istar frá hjartanu, enda segir
hið gullna orðtæki: Það er
tungunni t.amnjit. sem hjart-
anu er kærast.
EINN FÉLL OG ANNAR
FELLUR.
í seinustu bæjarstjórnar-
kosningum 1954 fengu kommar
þrjá fulltrúa og töpuðu einum
frá kosningunum 1950, er þeir
fengu fjóra. í þessum kosning-
um eru allar líkur til, að þeir
tapi aftur að minnsta kosti ein-
um og fái tvo, ef bezt lætur,
enda fyririíta allir kommúnista
í dag og þeir njóta einskis
trausts. Alls staðar, bar sem
kosið hefur verið undanfarið,
hafa kommar tapað. í Háskólan
um, þar sem þeir hafa lengi
unistum.
KOMMÚNISTABÁNDA-
LAGIÐ.
Fylgishrun komma er ölium
ljóst í þessum kosningum. Það
er tilgangslaust fyrir kommúri-
ista að reyna að skýla sér niéð
því að falsa riáfn sitt og kalla
sig Alþýðubandalag. Allir vita,
að Aþýðubandalagið er ekki
annað en kommúnistabandalag,'
þar sem saman eru komnir aii-
ir kommúnistar og hálfkommún
istar hér á iandi og eru menn
almennt fegnir að hafa þá alla
þar undir einu og sameigin-
legu vörumerki. Það er tákn-
rænt, að allur þessj samtíning-
ur, sem kommar hafa hrært
og blandað vandlega saman,
líkt og þegar plokkfiskur er bú-
inn til úr ýmsum leyfum, skuli
borinn á borð fyrir þjóðina að
hálfu leyti undir nafni Aiþýðu-
flokksins. Alþýðubandalagið er
kommúnistabandalag og önnur
nafngift er fölsun.
Framhald á 9. síðu..

( Bækur og höfunciar )
Ljós og sku
Skagfirzk ljóð eftir sextíu og eins og til hennar er stofnað.
átta höfunda. Sögunefnd Útgáfan telst prýðileg, ef dæma
Skagfirðinga gaf út. Prent
verk Odds Björnssonar. —
Akureyri 1957.
SEGJA MÁ um bók þessa
eins og í henni sjálfri stendur,
að ljós og skuggar skiptast á
í Skagafjarðarsýslu. Hér bregð-
ur raunar fyrir góðum og
skemmtilegum skáldskap, en
leirburðurinn vegur ósköp
þungt. Sýnisbækur þessarar
tegundar hafa flestar eða allar
heppnazt illa hér á landi. Senni
lega er því um að kenna, hvað
valið er vandasamt. Hlutaðeig-
endur sjálfir rækja það handa-
hófsiega. Vænlegast myndi til
árangurs að Iáta smekkvísan
mann og einarðan leita kvæð-
anna og vísnanna í samtölum
við ljóðavini í héraðinu, en slíkt
tekur auðvitað sinn tíma og
kostar ærna fyrirhöfn. Hér
liggur mönnum hins vegar svo
mikið á, að þvílíkum virinu-
brögðum verður naumast við
komið. Fundarsamþykktin cr
gerð snemma árs og útgáfu-
nefndin kosin, og svo þarf bók-
in helzt að vera komin á mark-
aðinn fyrir jól. Auk þess er of
lítið eftir skáldin, en helzt til
mikið' eftir hagyrðingana. Sjón-
armiðið að koma sem flestum á
framfæri segir til sín.
Skagfirðingar geta sæmilega
unað þessum ummælum. Bókin
er þeim að ýmsu leyt; til sóma
skal pappírinn, prentunir.a og
öll eru persónulegur og athygl-
isverður skáldskapur, þó að
Haustljóð beri mjög af, en síð-
bandið. Og Skagíirðingar yrkja | ara erindi Asks Yggdrasils er
' heldur ekkert blávatn. Ljóðið
Afmælisrósir eftir Þóri Bergs-
son hæfir líka hverri sýmsbók.
En Hannes Pétursson fær tví-
mælalaust fyrstu verðlaun.
Kvæði hans fimm eru ágætlega
valin og hvert öðru betra —
snjall og fagur skáldskapur.
Aftur á móti kann ég ekki að
meta vísurnar hans þrjár, en.
það er kannski mín sök en ekki
hans. Indriði G. Þorsteinsson
er hér og skemmtilega hlut-
gerigur, þó að hann megi sín
ólíkt meira á öðrum vettvangi.
Ljóð hans Með föður mínum á
Gilliagadal er lystilegur sam-
setningur, gamninu og alvör-
unni vel blandað saman og lýs-
ingin á sjálfum honum mátu-
lega stráksleg. Sunnudagsnótt
á þorra mun hins vegar eiga
varnarþing í Mosfellssveitinni.
Úr götunni yfir á veginn kemst
skár til skila, en virðist þó
missa einlivern veginn marks.
Þá er raunverulega lokið upp-
talningunni í fagnaðarskyni.
Raunar eru hér á ferð iands-
kunn skáld eins og Magnús
Gísiason, Skúli V. Guðjónsson,
Ásmundur Jónsson frá Skúfs-
stöðum, Gunnar S. Hafdal og
Pétur Jakobsson, en engan
þeirra myndi ég leiða í stofu
Framhald á 8. síou.
Hannes Pétursson
fær fyrstu verðlaun.
sízt verr en Húnvetningár eða
Snæfellingar. En þeir afsanna
þá íslenzku þjóðsögu, að skáld
sofi á hverjum bæ. Samt er vel
til fundið, að svona bækur séu
gefnar út í góðgerðarskyni.
Hitt er annað mál, að þær
marka varla tímamót í bók-
menntasögunni.
Þrír Skagfirðingarnir á þessu
bókarþingi eru í sérflokki.
Andrés Björnsson á hér að
minnsta kosti þrjú kvæði, sem