Alþýðublaðið - 22.02.1958, Blaðsíða 5

Xaugar&agur 22. febrúar 1&58.
IIIÍ íiifcUíi®
6-

\
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
S ■
s
i
Konudagnr.
Á morgun. sunnudag, er Konudagur.
Þá gefa allir eiginkonum eða vinkonum bióm.
Blóm og Grærímet! h.f.
•Slcúl a v ö-r 6ustí g *1Ö
Bréfakassfnn
AUMUE, er sá, sem engan.
ihneykslar. ■Bæ.iarpóstur Þ.iöð-
vílians er ákaflega hneykslaS-
«r- á útbúnaSi og evðslusemi
reykvískra skíðanianna. Hann
rræSir um bað í ÞjóðvnJiarium
MÚna í vikunni. Honum „'biöskr
ar p.iattið og vesenið, sem fylg-
:ir því „að fara á skíði.“ Það er
sem sé talin frágangssök, ,seg-
:ir bæiarpósturinn, „að fara á
skíði hérna upp í Helii&h.eiðína,
án þess að eiga sérstakan út-
bunað; sérstakar buxur, sokka,
blússu, húfu, iafnvel vettling-
:ánúr þurfa þelzt að vera af ein
jiverri sérstakri gerð.“ Mér er
iekki. alveg lióst, hvað bæiar-
pósturinn hefur yið þetta að at-
jhuga. Hvernig vill, maðurinn,
áð fölkið klæðist? Ætlast h&nn
iil,' að' það , fari á skíði klætt
>eips og það kemur úr vinn-
■unni? Eða ætlast hann tii, að
|»að 'búi sig eins og á Borg-
jna eða í leikhúsið? Er ekki
, einmitt rétt og sjáMsagt að eiga
; séi-stakan skíðafatnað, eitthvað
í likingu við báð sem hann.tel-
rur. upp, ef fólk stundar skíða-
áerðir. Mér finnst það alveg
sjálfsagður hlutur. Fráleitt er
®ð iala um niatt í klæðaburði
reykvásks skiðafólks. Það klæð
Jr sig þvert ó móti mjög skyn-
isaanJega og smekklega yfirleitt.
Homtm blöskrar eyðslusem-
in, Hann tekur dærni: Ungur
:maður kaupir sér skíði og skíða
útbúnað. fer á íaugardag upp i
'Skiðaskála, kaupir sér fimmtíu
krónu-máltíð og næturgistingu
<og dvelur upp frá yfir helgína,
xennir sér á skíðum 2—3 tírna
á sunnudaginn. Seínna fer hann
aðra sláka ferð, en síðan ekki
við sögima meir, það sera eftir
er vetrar. Og bæjarpósturinn
spyr: „Mundi þá hollustan af
ea. 6 íima iðktm skíðaáþróttar
svara öllum kostnaði, sem stofn
að var til í upphafi, er utbún-
aðurinn var keyptur?“ Dæmið
er út í hött, það er undantekn-
ing frá reglunni og hefur þess
vegna ekki almennt gildi. Þetta
er ekki rétt lýsing á reykvisku
skíðafólki yfirleitt, hvorki
ungu né gömlu. Samt skulum
við athuga dæmið nánar. Það
er engin f jarstæða að hugsa sér,
að ungi maðurinn í dæmisög-
unni eigi eftir að lifa fleiri vet-
ur og fara oft og mörgum sinn-
nm á skíði, ef hann hálsbrýíur
sig ekki í einhvexri brekkunni
eða heimsendir bindur snögg-
iega enda á ailar skíðaferðir.
Það er þess vegna næsta hæp-
in reikningsaðferð að deila öll-
um upphafskostnaðinum niður
á aðeins 6 klukkutíma til að
sanna eyðslusemina. Um kvöld
máliíðina í Skíðaskálanum þarf
ekki'mikið að ræða, hún getur
aldrei reiknazt til dauðas.ynd-
anna, allir víta, að Reykvík-
ingar -lifa ekki á loftinu einu
.saman, þó að þeir haldj kyrru
-fyrir i bænum. Hítt er náttúr-
lega erfítt að sanna reiknings-
lega, að þetta svari kostnaði,
alveg eins og það er erfití að
sanna meS töium, að það borgi
sig að fara í leikhús, hlusta á
góða tónlist eða'horfa á sólar-
lagið.
Gestur Guðfinnsson.
. FYRIR nokkrum mánuðum
bar það við í-Skotlandi, að mað
Ur einn krafðist . skíinaðar,
vegna hjúskaparbrots, er hann
áleit konuna seka um. Konan
hafði átt barn 16 mánuðum eft
ir að þau voru skilin samvist-
um.
En konan sagði barnið komið
við æknifrjóvgun; báru lækn-
ar fyrir rétti, að svo værí. Dóm
ur féll þannig, að maðurinn.
fékk ekki' skilnað, þar eð það
gæti ekki kallazt hjúskaparbrot
þó konan aflaði sér afkvæmis
með tæknifrjóvgun.
Dómui1 þessi vakti mikla eft-
irtekt og umræður í blöðum og
utvarpi í Englandi, einkum af
því að hinn velæruverðugi dr.
Frans Fisher, sem er erkibisk-
up í Kantaraborg, snerist harka
lega gegn dómnum. Sagði hann.
að hjónabandið værí stofnað til
þess að tryggja, að börnin
hefðu fulla vissu .um það, hverj
ir væru foreldrar þess, og jafn
framt veitti það þó þjóðfélag-
inu sörnu tryggingu.
Það var ekki nýíilkomið að
hinn ágæti Kantaraborgarbisk-
up færi aS láta í Ijós skoðun.
sína í þessum efnum. Fyrir 12
eða 13 árum, þegar blöðin fóru
•fyrst að ræða tæknífrjóvgun,
þessa nýju aðferð til þess að
veita barnlausum hjónum úr-
lausn, reis biskup gegn þessum
nýmælum og skipaði nefnd til
þess að rapnsaka málið.
Nefnd.in skilaSi álití, sem var
mjög í samræmi við skoðanir
biskups. Xagði húrt til að þetta
yrði bannað með lögum, að við-
lagðri hæfilegri refsingu, er
miðaðist við, að þessi aðferð
„kæmi í bága . við kristilega
venju“, En tillagan fékk litlar
ar_undirtektir.
í deílu þeirri er -hófst um dag
inn, út af skilnaðarmálinu,
heimtaði biskup bannað með
lögum að fjölga mannkyninu á
þennan hátt, nema skrásett
væri um leið nafn þess, er lagði
tli frjóefnið, og.jafnframt nafn
læknis eða lækna þeirra, er
komu þessu fram.
Kona ein, sem. er kvenlæknir,
og hefur stjórnað á þemran hátt
komu 56 hraustra barna í þenn
an heim, ritaði gegn þiskúpi.
Sagði hún að tillögur hans
væri sama og bann. En með
þessi mál er nú farið svo, að
engnn nema hjónin sjálfysem
hjálpað er, og læknirinn vita
um þetta eða veit hyaða börn
eru fædd á þennan hátt. Engin
hjón vildu þiggja hálp við því,
sem þau þó teldu mestu ógæfu
sína, ef skrásetning su, er bisk-
up víll hafa, ættí fram að fara.
Þeim. er þetta helgara mál en
svo, að þau gætu átt það á
kæ-ttu að haft væri í flimtíng-
um. Enda gæti skráningin orð-
ið til þess að barnið, er það vxi
upp, heyrði talað háðslega urn
uppruna þess, og gæti orðið því
til mikils tjóns, Það er því ekki
nokkur leið til þess að láta.
þetta fara fram á aínnan hátt
en þann. sem nú er hafður: að
þetta fari fram með algerðri
leynd.
Geta má að gert er ráð fyrir
að nú séu í Bretlandi um 5600
börn, sem. fædd eru á þennan
hátt síðan 1945, en auðvitað
verða þessi böm aldrei nema
örlítill hl.uti af allri heildinni.
Enn af þeim, er tóku til máls
um þetta, var Meþódista prest-
urinn séra Dónald Lóper, sem
er alkunnur og vellátinn mað-
ur. í grein, er hann ritaði í
Lundúnatímarit, sagði hann
nieðal annars að hann áliti
það fjarri öllu réttlæti, að kirkj
an færi að kalla þetta synd.
Vildi hann að " ógiftar konur
notuðu sér þetta líka, og nefndi
:þar til einkum það- kvenfólk,
| er komið væri á þann' aldur, að
j ólíklegt væri að það giftist. —
Efrj. hluti æfinnar yrð mörgu
einstæðu kvenfólki þungbær,
en lífið liði þannig, að það ætti
engan kost á að veita 'neinu
barni móðurást sína. En margt
þessa kyenfólks getur ekki. lað-
að að sér karlmenn, þó greint
sé ög betra fólk. Margt mynd-
arlegasta og greindasta kven-
fólkið giftist ekki, af þvi það
hittir engan, er það getur fellt
sig við.
Ýmsar frægai* kvenréttinda-
komjx hafa látið upp álit sitt
á þesum tíllögum séra Sópers.
Hefur formaður félagsins „Jafii
féti kvenna“, og aðalritari ,,AI
þjóðanefndar kvemia“, hvort-
tveggja vellátnar konur lýst
yfir fylgi sínu.við tillögu prests
ins. Aftur á móti hefur frú Júa-
níta F'rancis, formaður félags-
Iskaparins „Giítar konur“, sem
| einnig er í rniklu áliti, lýst vfir
| að henni haíi funöist tillögur
jséra Sóper „beinlínis hryllileg-
iar“. Því öll börn ættu að eiga
■ föður, er sæi fyrir þeim.
Séra Soper svaraði frú Júan-
itu í sjónvarpsfyrirlestri er
hann hélt. Hann var sa-mdóma
frúnni um að ákjósanlegt væri,
að sem flest börn væru fædd
|í hjónabandi. En þetta orð —
hónaband — táknaði svo
j margt. Því í mörgum þeirra
væri lítil ást eða ásíúð, hvorki
milli hjónanna sjálfra, né
j þsirra og barnanna.
Fjöid; manns haíúr ekkj aiizt
jupp við neina föðurást, bó fað-
! irinn vær á heimiinu.
En væri þá nokkuð verra fyr
ir lítið barn að alast við móð-
urástina eina. Vitað væri að
oft væri móðurástin innilegri,
bar sem enginn faðir vær á
hemilinu (samanber og hjá
mörpum ekkjum).
Séra Sóper lauk ræðu sinni.
með því að segja frá, að hann
þekkti móður. er hefði átt
barn með tæknifrjóvgun, og
i hefði hann hvergi séð innilegri
móðurást en bar. Það ætti því
hver kvenmaður. giftur eða ó-
eiftur að ráöa öllu um þetta
I sjálfur.
Framhald af 4. síðu.
efni, -sem tekið hefur verið fyr
ir á sviði íslenzkra náttúru-
rannsókna að frátöldu Islands
korti herforingjaráðsins
danska. En fyrr eða síðar verð
ur þetta starf unnið á því leik
ur engitm vafi, og joví fyrr sem
hafizt er handá því betur.
Helzt mætti um það sákast, að
ef of seint var byrjað og að' of
hægt rniði áleiðis. Islenzkan
landbúnað skortir í dag á mörg
um sviðium ráð, sem reist eru
á staðreyndum. eða traustum.
grundvelli. En fæst af þessum
ráðum er unnt að gefa, vegna.
bess að grundvöllinn skortir.
Við þessu er aðeins eitt ráð,
bótt reynast kun.ni seinvirkara.
en æskilegt væri, og það er að
auka grudvallar rannsóknir.
Jarðvegskortagerð er bar ofai'
Uega á blaði.
■ Þr jár nýjm bœkur .
Nýr stórróman um Islendinga í Néw York. K A. U F.A N G I) R
Miskunnarlaus ádeilu saga. Dramatísk ásiarsaga. Hárbeitt ggmansaga
Ungur ritlröfundur, Stefán JúKusson, sem lengi hefur dvalis.t vestan hafs
fcveður séjr hljóðs um ungu- kynslóðina. Sagan g'erlzt að mestu í New York
á stríðsárunum og er í senn misfcunmarlaus ádeilusaga, gamansaga og ástar-
saga. Þó scguhetjur S-tefáns séu alló venjulegt fólk. er báð. þó alltaf raann-
eSkjulegt í borsta sínum eftir sterkum lífsnautnum. -Verð kr. 115,00 innb.
Bókin er æsandi lestur frá byrjun til enda. — Nóttin á herðum okkar, ný
Ijóðabók eftir Jón Óskar. Þessi nýju IjóS Jóns Óskars skipa skáldinu riýj-
an sess á Ijóðskátdajxngi okkar. Hér bértast nokfcur hinhá fegurstu ljóða,
sem nýja kynslóðin hefur ort. Kristj án Bavíðsson listmálarí, hefur séð ura
útgáfu bók-arinnar og ge-rt telfcpingar við öll kvasðin af sínu alkunna leiftp
andi hugmyndaflugi. Verð 60,00 heft. -— íslenzkir sagnaþæltir, 1--2, eftír
Brynjúlf frá Minna-Núpi. í þessura þáttum bírtist ýmisiegt-það, sem Brynj-
úlfur skrifaði bezt urn dagana. — Verð 75,00 inrib.
Helgafel'i. Umihúsi, Veghúsastíg 7. Sírai 16837