Alþýðublaðið - 08.03.1958, Qupperneq 3

AlþýSnblaBlS
Laugardagur 8. marz 1958
p— — —%
Atþýöublaöiö
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstióri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritst j órnarsí ma r: 14901 og 1490 2.
Auglýsingasími: 1 4 9 0 6.
Afgreiðslusími: 149 00.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10.
1*-- d
Fljótíœrnisleg óskhygféja
ÞJÓÐVILJINN kann illa þeim athugasemdum, sem
A-lþýðublaðið vék að Tímanum á dögunum að gefnu tilefni
um afstöðu Framsóknarmanna í Iðjukosningunum. Við því
er auðvitað tekkert að segja. Alþýðublaðið átti naurriast von
á því, að aðdáendur Björns Bjarnasonar í Alþýðubandalag-
inu séu samtaishæfir um þetta efni. En Framsóknarflokkur
inn á að' geta hugleitt þetta mál, án þess að tiifinningar
hans truiflist, og þess vegna var ti.l hans talað. Þjóðviljinn
setur sig upp á hláan hest, þegar hann fer að svara fyrir
Framsóknarflokkinn. Það ætti hann að láta Tímanum eftir.
Kommúnistablaðið reynir að stappa istálinu í Fram-
sóknarmenn með beirrj fullyrðingu, að Alþýðuflokkur-
inn skiuti ekki máli — liann sé fylgislaus í verkalýðs-
hreyfingunni. Er ekki þetta fljótfærnisleg óskhyggja?
Fulltrúar Ar)>ýðubandalaglsii!6 höfnuðu sanhtarfi við
jafnaðarmenn á síðasta Aliþýðusambandsþingi og héldu
því fram, að þeir ættu þar litlu fylgi að fagna. Við stjórn
arkjörið munaði hins vegar 7—11 atkvæðum á fram-
bjóðendum Alþýðubandalagsins og jafnaðarmanna á
þinginu. En ekki nóg með 'það: Baráttan, sem á ef tir kom,
hefur orðið kommúnistum þung í skauti. Aiþýðuflokk-
urinn má sín tii dæmis svo inikils, að Iðja er gengin
kommúnistum úr greipum. Það hefði ráðið úrslitum
stjórnarkjörsins á síðasta Alþýðusamlbandsþingi. Þjóð-
viljinn ætti þess iegna að hugsa sig um tvi-var áður en
hann trúir því, að Alþýðuflokkurinn sé úr sögunni í
íslenzkri verkalýðshreyfingu. Ciskirnar eru ekki alltaf
sama og veruleikinn.
Tfeiinn hsfur einni.g lagt orð í belg þesisara umræðna og
segir, að sam.starf Aiþýðuflokksins við Sjláifstæðismiénn í
verkalýðisfélögunum valdi a.fstöðu Framisóknarmanna. —
Þetta er út ajf fyrdr sig gott og blessað. En stundum hefur
Framsóknarflokkurinn léo m.áls á nánara og uir.fangsmieira
samstarfi við Sj'á’fstæðisiflökkinn. Og Tímanum mun hollt
að minnast hess, að Framsóknarmönnum á ekki síður en
jafnaðarmönnum að vera íhugunarieifni, hvort Björn Bjarna
son haifi unnið til valda og áhriifa í Iðiu. Viðskilnaður hans
í félaginu getur naumast I.egið milli hluta. Og enn hefur
Tíminn látið hjá ,líða að svaraþeirri spurningu, hver sé hin
íegundir, ef Biör.n geti kallazt fulltrúi hinnar „'ábyrgu
stefnu AIþýðubandalagsins“. í verkalýð'snfálum. Svarið
lcynni mieðal annars að þykja fróðilegt í herbúðum Framsókn
arflokksins, því að Tíminn heifur ekki a'llltaf haft vel(þéii.cn-
un á Birni Bjarnasyni og félögum hans.
Eitt atriði enn að gefnu tilefni Þjóðviljaiis: Hann
dæmir afstöðu Alþýðuflokksins í verkalýðsmálum til-
ræði við núverandi riíkisstjórn. En ,vill ekki kommúnista-
blaðið færa rök að því, að verkalýðsfélögin, sem jafnað-
armenn stjórna eða. ráða að imeira eða minna leyti, hafji
verið andvu'gari efnahagsmálastefnu ríkisstjórnarinnar
en þau samtök alþýðunnar, þar sem kommúnistar mega
sín mest? Það hlýtur að teliast aðalatriði þessa rnlá'ls. ;Og
var ekki athæfi Hannibals Valdimarssonar og
kommúnista á s'íðasta Alþýðusambandsþingi tilræði við
stefnu ríkisstjórnarinnar, ef Alþýðuflokkurinn gerir
henni í móti ir>eð því að láta verkalýðsleiðtoga á borð
við Björn Bjarnason frá 'lausn í náð? Röksemdanfærsla
Þjóðviljans er bág og illt til þess að hugsa, ef Framsóknar
flokkurinjn er farinn að taka alvarlega mark já henni.
SamJstarf Ailþýðuflokksins og Fra'mlsóknarflokkisin's í
síðustu alþingiskosningum kemur ekki þessu máli við. Þar
var ekki samið um verka.lýðisifiélögin frerrýir en við m,ynd-.
un núverandi níkisstjórnar. Þess vegna er. Framsóknarflokkn.
um auðlvitað í siálfsvaid sett að taka hönduim saman við
kommúniista gegn , Alþýðu.flokknu'm í verkalýðshreyifing-
unni. En það kynni að hafa sömu afleiðingar fyrir íslenzka
alþýðu og samstarf Sjálfstæðisflokksins og kommiúrfÍEta í
verkalýðsfélögunum. forðutm daga. Vi.il FramóknaTiflokkur-
inn bera ábyrgð á því og taka þeim afleiðingum? Albýðu-
blaðið vill gjarnan fá skilyrðiislaust svar við þeirri spurn-
ingu. Sú tilætlunarsemi ætti ekki að vera nein ókurteisi.
Framsóknartflokkurinn veit 'sjáilfsagt, hvað hann er að fara.
Hitt er annað mál, hvort brautin verður honum ekki sleip-
ari ,en samstartfið við Alþýðuflokkinn í síðustu allþingis-
kosningumi. i . j,
( Utan ur Heimi )
KOSNINGAÓSIGUR þýzkra
jaínaðarmanna (SPD) í þing-
kosningunum í september s. 1.
hefir leitt til þess, að foringjar
þeirra leggja nú mikla áherzlu
á að leita orsaka ósigursins og
finna nýjar leiðir til að efla
flokkinn. Flokksþing SPD verð
ur háð 1 sumar og munu þá
verða lagðar fram tillögur um
endurskip ulagni ngu flokks i ns.
Strax eftir kosningarnar tii
þingsins unnu jafnaðai-menn
stórsigra í bæjarstjörnarkosn-
ingum víða um landið, en mest
varð fylgi þeirra í Hamborg og
Núrnberg. Kosningar í Ham-
borg sýndu, að þrátt fyrir
„þýzka undrið“ getur vel skipu
lagður vinstri flokkur unnið
fylgi af stuðningsflokkum Ad-
enauers. En bæjarstjórnarkosn
ingarnar í Hamborg og Núrn'-
berg gefa til kynna ,að kjós-
endur í Vestur-Þýzkalandi
styðja frekar vinstri flokkana í
kosningum til bæjai’stjórna en
til þings. 1
Aliþýða landsins hefir mikinn
áhuga á því að alþjóðadeilumál
verðf leyst á viðunandi hátt. —
Tillögur KermaiVs, sem er í
flestu samhljóða stetfnu SPD,
hafa mikið fylgi í Þýzkalandi,
og jatfmvel Adenauer hefir
breytt nokkuð atfstöðu sinni til
þeirra mlála til þess að þóknast
krötfum aImennings í þeim efn-
um.
iSérlega milplvægt fyrir SPD
er að haifa á ný hafið þátttöku
í Aiþjóðasambandi jafnaðar-
manna. Til skamms tíma hafa
jafnaðarmannaflokkar Evrópu
verið leirihuga í því að gagn-
rýna hlutleysisstefnu SPD. En
nú hefir brezki Verkamanna-
flokkurinn tekið upp svipaða
stefnu og jafnaðarmannastjórn
irnar í Danmörku og Noregi
aðhyllast nú Rapacki áætlunina
og óháða utanrík;sstefnu. Allt
þet+a eflir SPD og rnargt bend-
ir til þess að í framtíðinni verði
stetfna þeirra ofan á í Þýzka-
landi.
Enn s?m komið er, er erfitt
að splá nokkru um til hvaða ráða
SPD grípur í því skyni að end-
urskipuleggja flokkinn. Annar
helmíngur flokksins er fylgj-
andi í höfuðatriðum þeirri |
stefnu, sem fylgt hefir verið
undantfarið, en hinn hlutinn er
hlynntur því, að te'kin verði
upp já'kvæðar.i stefna.
iStrax árið 1945 var mikið
nm það rætt innan flokksins,
hvort tfylgja skyldi þröngri sós-
íaldemókratiskri stefnu eða
skipuleggja fliokkinn á breið-
ari grundvelli. Kurt Schumach
er var engan veginn þröngsýnn
réttlínumaður, en þó var
hann móttfallinn því, að flokk-
urinn yrðd opinn fyrir öHum
utanaðkomandi áhrifum. Enda
þótt hann teldi sig ekkí vera
rétttrúaðan marxista, þá leit
hann svo á, að verkamenn ættu
að vera aðalupnistaða jafnaðar
mannarflokks. Hann lét skrif-
stofumönnum eftir að skipu-
'leggja flokkinn í smáatriðum.
Þetta tókst vel meðan Schu-
m.acher fór sjálfur með yfr-
stjórn flokksins. En begar
stjórn fiokksins komst í hend- \
urf Ollenhauiers breyttist þetta.
Örfáir menn fóru með alla 1
stjórn fiokksins og óbreyttir
flokksmenn höfðu engin álhrif
á fiokkstforystuna. Það er gegn
þessu skriifstofuveldi, sem um-
bótamennirnir snúa spjóíum
sínum. Þeir krefjast þess, að yf-
irstjórn flokksins verði dreyft
meðai lands'hluta.
Umbótamennirnir gera ekki
ráð fyrir, að Ollenhauer fáist til
að gera róttækar breytingar á
skipulagi flokksins. En þrír
menn eru taldir líklegir til að
geta tekið við stjórn flokksins
mieð góðum árangri. Það eru
þeir Carlo Sdhmid, Herbert
Wehner og Fritz Erler. Einkum
eru miklar vonir bundnar við
hinn framkvæmdasama og
skarpgáfaða Erler. Carlo
Sehmid er samt í augnablikinu
talinn hafa mest fylgi hjá al-
þýðu manna.
Lengi vel var það skoðun
SPD, að fylgi Adenauers byggð
ist eingöngu á því, að Þjóðverj
ar þyrftu alltatf einíhvem
sterkan einstakling til þess að
d'ást að og dýrka, og því hafa
þeir reynt að tefla fram öðr-
um .sterkum persónuleika, sem
gæti slégið Adenauer út á því
sviði. En 011enhauer hefir
reynzt óhæifur til að gegna því
hlutverki, og því er nú lögð
áherzla á að finna annan for-
ingja.
Spurningin um hvort SPD
eigi að vera marxistiskur stétt-
arflokkur eða þjóðlegur sósíal-
istatflokkur, er ofartega á baugi.
í Ríkisþings'kosningunum tap-
aðl SPD ekki aðeins millistétt-
aratkvæðum, heldur einnig
mörgurn atkvæðum verka-
manna. Ástæðurnar fyrir þess-
ari þróun eru margar.
'Samtök kaþólska verka-
rnanna eru öflug í Suður-Þýzka
landi og þau styðja auðvitað
Adenauier. Þýzkir verkamenn
búa við betri kjör en flestir
stéttarbræður þeirra í öðrum
löndum. Þjóðffélagslegt öryggi,
og góð lítfskjör eru til fyrir
myndar. Sjónivarp, mótorhjól og
einkabifreið eru talin til nauð-
synja. Því er ekki við að bú-
ast, að slíkir „öreigar'1 séu sér-
lega stéttvísir. Þeir eru hrœdd-
ir við allar „tilraunir“ í þjóð-
félagsmlálum og hallast að statu
quo í innanlandsmálum.
Skoðanakönnun fyrir 'kosn-
ingarnar leiddi í ljós, að Kristi
legir Demókratar eiga mestu
fylgj að fagna meðal þeirra,
sem hatfa laun yfir meðallagi og
þeirra, sem lægst laun hafa.
Þetta sýnir ljóslega hversu
langt SPD er fré því að vera
flokkur hinna „efnaminnstu“.
Margt bendir til þess, að
verkamenn, srniábændur og aðr
ir „öreigar“ telji sig til milli-
stóttarinnar. Þessar sáltfriæði-
legu og þjóðfélagslegu1 forsend-
ur verða forystumenn SPD 'að
gera sér ljósar, ef flokkurinn
hugsar sér að vinna atftur hylli
fjöldans.
Tónleikar Gísla Magnússonar
GIiSLI MA.GNÚSSON píanó
leikari hélt tónleika í Þjóðlerk-
húsinu á miðvikudagskvöld við
hinar ágætustu undirtektir.
Gí'sli er ágætur listamaður, býr
yfir miög mikilli tæ-kni, næm
um skilningi og flutningurinn e
um skilningi og flutningurinn
er skýr og klár. Erfitt er að
gera upp á málli hinna ýmsu
verka, þó að sennilega hafi
Bach-konsertinn í ítölskum stíl
og polonesa nr. 2 í E-dúr éftir
Liszt verið jafn'bezt leikin.
Bartók var ágætlega leikinn
og scmuleiðis Ohopin. Til-
brigði og fúga Brahms um stef
eftir Hándel voru og flest góð,
þó að sum hefði mátt leika að-
eins hraðar. Gísla var ágæta
vel tekið, sem að framan getur,
og að verðleikum. Við þurfum
að fá að heyra hann sem fyrst
aftur. Það er t. d. orðið langt
síðan hann lé’k með sinfóníu-
hljómsveitmni.
G.G