Forvitin rauð - 01.01.1982, Síða 3

FORVITIN RAUÐ 3
8. mars
Alþjóðlegur
baráttudagur kvenna
8. mars var gerður að alþjóð-
legum baráttudegi kvenna á
ráðstefnu róttækra kvenna í
Kaupmannahöfn 1910. Frum-
kvæðið að þessum baráttudegi
átti Clara Zetkin, annáluð bar-
áttukona og kommúnisti.
í Bandaríkjunum þann 8.
mars 1848 fóru verkakonur í
verkfall og voru það fyrstu
mótmæli verkakvenna sem eitt-
hvað kvað að.
Um og eftir síðustu aldamót
fóru af stað víða um heim sósí-
alískar kvennahreyfingar sem
sameinuðust í alþjóðlega hreyf-
ingu í Stuttgart 1907. Einnig
voru uppi á sama tíma mjög
sterkar umbótasinnaðar
kvennahreyfingar sem kröfðust
t.d. kosningaréttar og bættrar
aðstöðu á vinnustöðum.
8. mars 1908 risu iðnverka-
konur í New York upp,
kröfðust kosningaréttar og
mótmæltu ómanneskjulegum
aðbúnaði á vinnustöðum.
í virðingarskyni við þessar
aðgerðir verkakvenna var
ákveðið 1910, eins og fyrr segir
að halda 8. mars í heiðri sem al-
þjóðlegan baráttudag kvenna.
Má t.d. nefna að rússneskar
verkakonur minntust dagsins
1913 þrátt fyrir lögreglubann
og ofsóknir. Einnig gerðu
verkakonur sögufrægt verkfall
8. mars 1917 er þær gengu um
götur Pétursborgar til árétt-
ingar kröfum sínum og áttu
þær stóran þátt í upphafi rúss-
nesku byltingarinnar.
Kvennadeild Alþjóðasam-
bands kommúnista undir stjórn
Clöru Zetkin ákvað síðan árið
1921 að 8. mars skyldi verða al-
þjóðlegur baráttudagur verka-
kvenna.
Clara Zetkin (1857—1933)
var þýskur kommúnisti í anda
Marx og Leníns. Hún varð
fyrst leiðtogi alþjóðlegu sósíal-
demókratísku kvennahreyf-
ingarinnar og síðar kvenna-
deildar Alþjóðasambands
kommúnista. Clara Zetkin
benti á að forsendur fyrir kven-
frelsi væru ekki til staðar í
kapítalísku þjóðfélagi og því
hlyti raunhæf kvennabaráta
ætíð að stuðla að breyttu sam-
félagi. Þrátt fyrir að Clara
viðurkenndi nauðsyn þess að
berjast gegn kúgun kvenna í
einkalífi þeirra, þá neitaði hún
að gera þann þátt kvennakúg-
unar að aðalatriði. Megin-
áhersla kvennabaráttu hlýtur
ávallt að liggja í stéttabaráttu.
Hún afneitaði kvenrembu og
öllum stefnum sem ólu á karl-
hatri en benti í staðinn á nauð-
syn þess að allt verkafólk, kon-
ur jafnt sem karlar, tækju
Borgarstjórnarkosningarnar
Þegar greinarkorn þetta
verður á þrykk komið verða
rétt rúmir þrír mánuðir til
bæjar- og sveitastjornakosn-
inga. Prófkjörsorusturnar eru
að baki og kosningabaráttan
hafin af fullum krafti á síðum
dagblaðanna. íhaldið reynir að
sannfæra Reykvikinga um að
allt reki stýrisvana að feigðar-
ósi hjá borgarstjórnarmeiri-
hlutanum og Sigurjón fremur
kúnstir miklar og magnaðar til
að sýna íhaldinu fram á að
borginni sé nú stjórnað af
meira hyggjuviti en íhalds-
mennirnir fyrrum hafi gert.
Og í þann mund sem greinar-
höfundur var að taka sig saman
i andlitinu og setja sig í skrif-
arastellingar, berast honum vá-
leg tíðindi vestan frá Skúla-
götu, gegnum andrúmsloftið
og út úr litla transistortækinu á
eldhúsbekknum.
Það er búið að skipuleggja
byggðir fyrir ofan Elliðaár og
borgarstjórnarmeirihlutinn hef-
ur ákveðið mikla hækkun á
lóðarverði og gatnagerðar-
gjöldum, sem væntanlegir
íbúar þessa hverfis skulu
gjalda.
Fyrst verður mér, alþýðuvin-
inum, náttúrlega hugsað til
allra einstæðu mæðranna, sem
komast munu af á útsýninu
einu saman úr þessu nýja hverfi
og sem verða að bíða þar til
börnin eru fermd eftir dag-
heimilisplássi. Siðan (og hér
leið þungt andvarp frá mínum
fögru brjóstum), má gera ráð
fyrir að börn þessara sömu ein-
stæðu mæðra, komist inn á
skóladagheimilið sitt sem þeim
í æsku var fagurlega lofað,
svona rétt í þann mund sem
þau kasta rekunum yfir mæður
sinar háaldraðar og klökkna af
tilhugsuninni um að þeirra
eigin stund komi nú senn. Börn
þessara frómu kvenna sem
fyrst látnar hljóta lof og þakkir
dauðlegra manna í formi
mærðarlegra minningargreina í
Morgunblaðinu, — börn þeirra
hugga sig við það i sorg sinni að
þau þurfi nú varla að biða jafn-
lengi eftir elliheimilisíbúð og
hún mamma gamla hafi nú
neyðst til að gera. (Samt bar
hún sig alltaf svo vel!)
Og hér koma tíðindi váleg og
ill. Þegar þessi blessuðu börn
(sem voru börn frammí and-
látið) fá tilkynningu frá tölvu-
miðstöð stjórnunardeildar
borgarinar í tíriti (sem hefur
nýverið þanist út yfir þrjá hekt-
ara lands af því að borginni er
svo vel stjórnað), tilkynningu
um að nú hafi þeim loks upp-
lokist elliheimilisdyrnar, þá er
því miður of seint í gamla rassa
gripið. Blessuð börnin eru
orðin að bleikum og bústnum
englum með gyllingu í ofanálag
og hlaupa um grænar engjar
Guðs, sæl og ánægð að vera
loks sloppin úr Reykjavíkinni.
(Reyndar voru það bara mistök
höndum saman í baráttunni
fyrir breyttu þjóðfélagi.
Hlutverk okkar í Rauð-
sokkahreyfingunni hlýtur því
að vera það að halda nafni
Clöru Zetkin á lofti og gera 8.
mars að kröftugum baráttudegi
kvenna.
FRAM TIL BARÁTTU!
að tilkynningin var send, —
þennan umrædda dag fengu
tuttuguþúsundtvöhundruðsex
tíu og einn látinn íslendingur
svipaða tilkynningu um sömu
sjö elliheimilisplássin — (en
hvað getur ekki gerst þegar Al-
þýðubandalagsmenn mata
tölvur!)
En — vei mér óupplýstri
konukind. Ljós eitt bjart og
skært rennur upp á sjóndeild-
arhring sálu minnar og ég fyrir-
verð mig fyrir vanþekkingu
mína. Eða hvernig má það vera
að mér detti í hug að það séu
einstæðar mæður sem muni
borga þessi háu lóðargjöld! Af
og frá.
Þá setur mig hljóða. Harmur
fyllir hjarta mitt og mér verður
stirt um mál. í einni leiftursýn
sé ég þetta allt. Sé einbýlishús-
in, stóru amerísku drekana
fyrir framan þau, — sé karlana
með stresstöskuna á leið í vinn-
una klukkan hálftíu þegar allar
verkakonurnar sem vinna hjá
þeim eru mættar og búnar að
hella uppá. — Já, ég sé þetta
allt.
Og meðan forstjórarnir
byggðu sín rándýru hús, blés
heldur illa fyrir konunum og
gékk seint að argast í hvað Vr-
taxtarnir, Framsóknar- og
Iðjutaxtarnir voru lágir. Og
þegar þessar sömu verkakonur
eru að niðurlotum komnar á sál
og líkama og hreint ósiðsam-
lega pirraðar á leigusölum sín-
um, haila þær sér gjarnan
dreymnar í augunum að vélun-
um sínum og næra andann á að
rifja upp hvað kosningaloforð
þeirra Alþýðubandalagsmanna
um félagslegar íbúðabyggingar
hljómuðu vel hér á árunum —
fyrir kosningarnar 1982.