Alþýðublaðið - 24.12.1928, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
„Nú erum viÖ komnir, þú skalt
beygja þig þegar við göngum ítm,
hér er lágt,‘‘ sagði læknir; þeir
voru komnir að lágu moldar-
hreysi. „Dálagleg byrjun þetta,“
hugsaði prestur, og elti lækiliriinn
dimm göng. Læknirinn opnaði
dyr, og þeir stóðu í lítilli, en
hreinlegri stofu. Þar lá maður í
rúmi, en steinolíulampi á veggn-
um bar daufa birtu um herbergið.
„Hvernig líður yður?“ Ég
skrapp hingað til að óska yður
gleðilegra jóla, og nýi prestur-
inn vax svo göður að verða mér
samferða til að heilsa upp á yð-
iir,“ sagði læknir. Augústínus
þekti Geir varla, hann var svo
innilegur og blíður. En sjúkling-
urinn snéri sér fram.
„Ert það þii, Augústínus, ég
vissi að þú myndir koma,“ sagði
veikur rómur.
„Hildur!“ kallaði séra Augúst-
ínus, og eldheitur blóðstraumur
skauzt upp í kinnar hans.
„Verið þið bæði sæl, og gleði-
leg jól,“ sagði læknirinn og vatt
sér út.
Séra Augústínus stóð þarna
holdvotur og starði á Hildi. Það
var sama blíða andlitið og fyrr,
sem harnn sá nú, en það var ná-
bleikt. Þó skein út úr þvi sama
barnslega traustið og fyrr. Og
Augústínus heyrðii í sífellu eins
og klukknahljóm orðin hennar:
„ég vissi að þú myndir koma“.
Hún hafði þá alt af treyst honum,
honum, sem enginn hafði neitt
traust á. Hann skildi ekki hvað
þetta var, því að hann var alveg
ringlaður, en það var eins og að
vakna hjá honum einhvex skiln-
ingsglæta á því, að það væri eitt-
hvað að fyrir honum og fyrir
henni, og fyrir öllum mönnum,
'Og þó alt í móðu.
„Hvar er barnið?“ spurði séra
Augúsíínus. Hann vissi ekkert
hvað hann álti af sér að gera, og
sagði þetta heldur en ekkert.
Hildur hafði stöðugt horft á
Augústínus blíðum, bláum. augun-
um og svaraði honuin nú: „Bam-
áð þitt, Augústínus, og barnið miitt
Iiggur þarna í vöggunni.“
Augústínus beygði sig ofan að
vöggunni og sá sællegt smábarns-
andlút með blá augu, sem horfðu
á hann, — augun hennar Hildar.
Og þegar augun höfðu horft á
hann. urn stund, kviknaði bros á
baxnsandlitinu, þetta ómælisbros,
sem enginn á til nema smábarn,
og barnið teygði að honum litlu
hendurnar.
Séra Augústínus tvísteig um
stund við vögguna. Það voru ein-
hver öfl, hann vissi ekkert hver,
sem börðust fast um í honum'.
Svo spyrnti mannseðlið — frum-
eðlið, sem hann hafði erft frá for-
feðrum langt frammi á öldum,
þegar þeir hentu sér á hölunum
um frumskóga hitabeltisins, af sér
öllum böndum. Hann þreif barnið
í fang sér og mild, róleg gleði,
'— föðúrgleðin, vafði sig um hug
hans, og hann gekk að rúminu
og kraup niður við síokkinn.
„Geturðu fyrirgefið mér, Hild-
ur?“ spurði hann.
Hildur svaraði engu, en leit á
hann bfáum augunum og Iagði
hendina á höfuð honum. Og nú
faim séra Augústínus líða um sig
þann straum, sem ekki hafði far-
ið um hann undan vígsluhöndum
herra biskupsins. Og nú varÖ
hann prestur, nú tók hann vígsl-
una.
Það hafði orðið andvökunótt
fyrir séra Augústinusi, — fyrsta
andvökunóttin, en það var von.
Það biðu hans nú allar þær
spurningar ösvaraðar, sem lífið
var búið að rétta að jafnöldrum
hans og honum líka, en hann einn
hafði látið undir höfuð leggjast
að svara.
Því var hann orðinn þetta sál-
rýra vesalmenni í presísiíki? Það
var peningunum að kennia; hefði
faðir hans verið fátækur, hefði
farið um hann sem aðra. Og ef
faðir hans hefði ekki vsrið ríkur,
hefði líf hans ekki verið lifað í
því áhyggjuleysi, að hann glataði
tilíinninganæmi slnu, og þá hefði
hann frá upphafi vitað að harm
elskaði Hildi og aldrei við hana
skilið. Það voru peningamir, sem
ollu öllu illu og hann böivaði
þeim. Og trúin á guð og verka-
hring hans vaknaði afíur og hann
þakkaði guði, sem hafði bjargað
honum á elleftu stundu undan
fargi þeirra.
En hvað átti að gera, og hvérn-
ig átti hann að vinna verk sáitt?
Hann hugsaði og bbllalagði, og
alt af varð niðurstaðan söm og
jöfn, að til alls þurfti peninga.
Þetta hafði honum aldrei hug-
kvæmst fyrr af því, að hann haifði
aldrei þurft að hafa neitt fyriir
neinu. Svo för hann að hugsa
vandlega um alt ráð penmganna,
þessara dauðu hluta. Hann sá og
skildi nú, að þeir gátu ekkert
gert nema hendur manna léku
um þá. En þá gátu þeir gert bæðí
gott og ilt. Það fór þó ekki eftir
þdm, heldur eftir handbrögðun-
um, sem höfð voru við þá. Það
var auðurinn, en ekki peningarn-
ir, sem var óvinurinn; meðferð
þeirra, en ekki þeir sjálfiir; auð-
urinn, en ekki öflun fjár; niður-
skjfting fjárins, en ekki það sjálft.
Alt þetta sá nú séra Augústínus,
og nú vissi hann skyldu sína. Nú
skildi hann því sveinninn Jesús
hafði fæðst í jötú í peningshúsd,
en ekki í svefnherbergi með ný-
tízku húsgögnum á auðugu kaup-
mannsheimili.
Á jóladaginn stóð séra Augúst-
ínus á predikunaTStölnum og las:
upp frásögn Lúkasar af fæðingu
Krists, ísem lögboðið er, og tök
svo til máls:
„Svo að vér, systur og bræðuir,
megum skilja atburð þann, er hér
var lýst, að guðsson, sem átti alls
annars úrkostar, skyldi fæðast í
jötu í peningshúsi, skulum vér í
dag hugleiða orð Matteúsarguð-
ispjalls í 10. kap„ 9—11. versi, er
hljóða svo: „Fáið yður eigi gull,
né silfur né eirpeninga í belti
yðar; dgi mal til ferðar, né tvo
kirtla, né skó, né staf, því að
verður er verkamaðuirinn fæðis
síns.“
Svo fór séra Augústímus að
skýra fyrir kirkjufölkinu hina
spöku viðvörun guðspjallamanns-
ins við auðinum. Menn skyldu
hvorki safna gulli eða eir í budd-
ur sínar eða í banka, ekki seðia
í veski eða innstæðu á spariisjóðs-
bækur, og ekki neinu öðru þvi,
sem til peninga yrði metið, held-
ur ætti hver maður að vinna fyr-
ir þörfum sínum frá degi til dags.
Þeir, sem söfnuðu auðinum, tækju
brauð frá munni annara, sem þá
ekki fengju að vinna þó þeir gæíu
og vildu, heldur væri ráð þei'rra
og farsæld fengin þeim á vald,
sem auðinn hefðu. Drottinn guð
hefði ekki skapað tiil þess beim-
inn, að hann væri spilavíti, þar
sem hverjum, er í hann væri bor-
inn, væri skylt að spila og leggja
líf sitt undir. Spilavíti, þar sem
tilviljunán kastaði teningunum
svo, að fyrir suma kæmu upp
af handahöfi tólfin öll, en aðra
tvö augu. Guð hefði gefið mönn-
um vi-t, svo að þeir bæði í and-
legum og veraldlegum efnum
skipuðu málum sjfnum svo, að
hag hvers einasta einstaklings
væri borgið. Og séra Augústínus
minti á alt það böl, sem gín við
þeim, sem auði hafa safnað.
„Heimskingi! áþessari nóttuverð-
ur sál þin af þér heimtuð, og hver
fær þá það, er þú hefir aflað?“
„En,“ lauk séra Augústínus máli
sínu, „öldum saman hefir verið
alin upp í mannkyninu aurasýki
og ágirnd, og hún er runnin okk-
ur svo í merg og blöð, að hver
okkar, sem þreifar um fylgsni sál-
ar sinnar, mun finna hana ein-
hvers staðar. Nú skulum við líta
til austurs á altarismyndina af
Kristi, þegar hann er að hreinsa
musterjð. Sagði ekki Kristur sjálf-
ur að sál vor væri musteri hdl-
ags anda. En úr því að vér vitum
að musteri sálar vorrar er af
aldalöngum vana orðið að mang-
arabúð, þá skul.um við biðja þess
að Kristur geri ekki musteris-
hreinsunina endasleþpa, en .að
ftann gangi um helgidóm hjartans
hjá sérhverjum okkar og reki þar
út víxlarana og steypi niður borð-
um þeirra er með peninga verzla,
svo að hugskot vort megi, í stað
þess að vera ræningjabæli, verða
musteri manngæða og bróðiurkær-
leika til allra manna — allra
landa lits og blands, — en ekki
til eins eða tveggja. Þá mun
heimurinn og niannlífið taka á sig
annan svip.“
Þegar séra Augústínus för úr
stóinum, mátti sjá mörg svip-
brigði í kirkjunni. En bankaúti-
bússtjörinn beygði sig að heldrá
kaupmanni, sem hjá honum sat,
og hvislaði: „Hann er bolsi,
mannskrattinn.“
Þeir hittust aftur í anddyrintt
að lokinni messu.séra Augústfnus
og Geir læknir.
„Átt þú ekki ráð á áhöldum
til að flytja veikan maann?“ sagði
þrestur. „Hildur ætlar að flytja
sig heim núna samstundis. Þú
hjálpar mér með það.“
Læknirinn játti þvi vingjam-
lega.
„Og ef þú svo vildir gera svo
vel að koma heim til okkar á
eftir. Bæjarfögetinn hefir, þó
ekki væri það umtöfulaust, lofað
að gefa okkur saman í dag þ<5
heilagt sé,“ sagði séra Augústín-
us.
„Hefurðu tekið eftir þvi, að
komið er glaða sölskin?“ spurði
læknirinn og leit fast á prest.
Prestur leit til sólarinnar, tók
í hönd læknis og sagði: „Slol
salutis, — það er söl hjálpræð-
isins.“
Jól.
Jól ájörðuJ Klukkurnar kalla,
kœrleikssðnguar englanna
hljóma fgrir mennina alla,
en Lotningin hafði drepið á dyr
er deginum tók að halla,
Jól á jörðu! Klukkurnar kalla,
Nú hœkkar jörðin og hœkkar
í himnesku jólaljósin,
og skuggarnir hverfa úr skamm-
degisbggð,
pá skelfur hið lágci og smœkkar,
en friður drottins vefur alt í faðm-
inn bliða sinn
og fagnandi hjartað stœkkar,
pví lifið l himininn hœklcar.
Og Betlehemsstjarnan yfir brautum
blikar oss i gleði og prautum.
Á eyðisöndum minninga eiga flest-
ir jól
í innstu bygð, að fremstu sœuar-
ströndum.
Þar grœr oss Ijúfur lundur,
par Ijómar himnesk sól,
og verndarenglar vaka,
í veðrum er par skjól,
en lindin helga líður fram,
par lauga sig mannahjörtu,
en sárin mýkjast og sefinn flýr,
pá signa oss geislarnir björtu.
En helgum ómi klukkurnar kalla,
kœrleikssöngvar jólanna
hljöma fyrir mennina alla,
en stjarnan fagra blikar yfir
brautum.
Kristján Sig. Kristjánsson.