Morgunblaðið - 20.04.1924, Síða 3

MORGUNBLAÐID
„Kiossferli að fylgja þínum
fýsir mig, Jesú kær“. ..
„Sjá, vjer förum uú upp til
Jerúsalem“.
Virðum fyrir oss og liugfestum
atburði hverrar líðandi stundar
hins mikla dags:
1. Kvöldmáltíðin byrjar um
kl. 6 á skírdagskvöld. „Hjartan-
lega hefi jeg þráð að neyta þessar-
ar páskamáltíðar með yður, áður
en jeg líð“. (Lúk. 22, 15). „petta
er líkami minn .... þetta er sátt-
málablóð mitt, sem úthelt er fyrir
rnarga, til syndafyrirgefningar“.
(Matth. 26, 26.-28.).
2. „Og er þeir mötuðust, sagði
hann: Sannlega segi jeg yður,
einn yðar mun svíkja mig“ • • ,,En
Júdas svaraði og sagði: Br það
jeg, Rabbi?“ (Matth. 26, 21, 25.).
„Oekk hann þegar út. En þá var
nótt“. (Jóh. 13, 30.).
3. Páskamáltíð'nni skyldi vera
lokið fyrir miðnætti. Skilnaðar-
ræðum Jesú (Jóh. 13.—17. kap.)
hefir þá verið lokið í sama mund,
k’. 12. (Nærfelt 15 öldum áður
var þessi sama nótt nefnd „vöku-
nótt Drottins“. II. Mós., 12, 42.).
4. Gangan út í Getsemane kl.
12—1. „Að svo mæltu gekk Jesús
út með lærisveinum sínum og yf-
ir um lækinn Kedron“, (Jóh. 18,
1.). „pá kemur hann með þeim í
garð, er heitir Getsemane“. (Matt.
26, 36.).
5. Sálarbaráttan í Getsemane
kl. 1—4. „Sál mín er sárhrygg alt
t'.l dauða. .. Abba, faðir! alt er
þjer mögulegt; tak þennan kaleik
fiá mjer. pó ekki sem jeg vil,
heldur sem þú vilt“. — „Bn
sveiti hans varð eins og blóð-
dropar, er íjellu á jörðina“. —
„Gátuð þjer ekki vakað með mjer
ema stund“ (þrem sinnum).
(Matt. 26, 36.-46.; Mark. 14,
32.-42.; Lúk. 22, 39.-46.).
6. Jesús tekinn höndum kl. 4
aðfaranótt langafrjádags. „pá yf-
irgáfu allir lærisveinamir hann og
flýðu“. Matt. 26, 47.-56.; Mark.
14, 43.—50.; Lúk. 22, 47.-54.;
Jóh. 18, 2.—12.).
7. Yfirhpyrslan hjá Annasi og
Kaífasi, „sem það ár var æðsti
prestur* ‘, kl. 4r—5. (Matt. 26,
57.; Mark 14, 53.; Lúk. 22, 54.;
Jóh. 18, 13.-24.).
8. Yfirheyrslu-hlje kl. 5—6,
meðan beðið var eftir því, að ,,alt
ráðið kæmi saman. Hrösun Pjet-
urs. „Og hann gekk út og grjet
beisklega“. (Matt. 26, 58.—75.;
Mark. 14, 54.—752.; Lúk. 23,
55,-65.; Jóh. 18, 15.-27.).
9. Yfirheyrslan hjá öldunga-
ráðinu kl. 6 — „er dagur rann“.
(Lúk. 22, 66.). „Ert þú þá Guðs-
sonurinn ? Og hann segir við þá:
þjer segið það, því að jeg er þæð.
En þeir sögðu: Hvað þurfum við
nú framar vitnis við?“ (Lúk. 22,
69.—71.).
10. Til Pílatusar kl. 6t/2 —
það var snemma morguns“ (Jóh.
18:28). „Og þeir stóðu upp, allur
hópurinn og færðii hann til Píla-
tusar“ (Lúk. 23:1. )
11. Yfirheyrslan hjá Pílatusi —
þaðan til Heródesar, kl. 7—8.
(Matt. 27:2—23; Mark. 15:1—14;
Lúk. 23:1—23; Jóh. 18:28—40).
12. Dauðadómurinn kveðinn upp
kl. 8—8Pílatus mælti: „Sýlm
er jeg af blóði þessa rjett'áta
manns.... Og alt fólkið svaraði:
Komí blóð hans yfir oss og börn
vor! Gaf hann þá Barrabas laus-
an, en ljet húðstrýkja Jesúm og
framseldi hann til krossfesting-
ar.“ (Matt. 27:24^-26; Mark. 15:
15; Lúk. 23:24—25/ Jóh. 19:1
-16).
13. Til Golgata. Krossfestingin
kJ. 9 árdegis (hinn 14. dag Abíb-
mánaðar, þann sama dag er ísra-
elsmenh voru leiddir burtu úr
Egyptalandi). „En það var þriðja
stund,*) er þeir krossfestu hann.“
En Jesús sagði: „Faðir fyrirgef
þeim, því þ'e'r vita ekki hvað þei#
gera.“ (Matt. 27:32—37; Mark.
15:22—26; Lúk. 23:33—34; Jóh.
19 :17—19).
14. Myrkrið mikla, kl. 12—3.
„Og nú var hjer um bil sjötta
stund, og myrkur kom yfir alt
landið, alt til níundu stundar.“
(MatL 27:45—46; Mark. 15:33—
34; Lúk. 23:44—45).
15. Dauði Jesú — langa frjádag
kl. 3. „pað er fullkomnað“ —
„Faðir, í þínar hendur fel jeg
anda minn!“ (Matt. 27:50; Mark.
15:37; Lúk. 23:46; Jóh. 19:30).
116. Greftrunin kl. 6 síðdegis,
fyrir sólsetur (III Mós. 23:5).
„Og nú var komið kvöld, en það
var aðfangadagur, það er dagur-
inn fyrir hvíldardaginn.“ Og Jó-
sef frá Arímaþeu „keypti línklæði,
tók hann ofan og sveipaði hann
línklæðinu og lagði hann í gröf, er
höggvin var út í klett, og velti
steini fyr'r dyr grafarinnar.“ —
(Matt. 27:57—60; Mark. 15:42—
46; Lúk. 23:50—53; Jóh. 19:38
—42).
17. Laugardagurinn kyrri. —
Gröfin innsigluð. (Matt. 27:62—
68; Lúk. 23:56).
Páskamorgun.
Dýrðleg sigurhátíð! — ótt:st
ekki; þjer leitið að Jesú frá Naza-
ret, hinum krossfesta; hann er
upp risinn og er ekki hjer. Sjá,
þarna er staður'nn, þar sem hann
var lagður. — Sjálfur gaf hann
dýrðlega fyrirheitið:
„pjer munuð sjá mig, því að
jeg lifi og þjer munuð lifa.“ —
Dýrð sje Guði!
Á. Jóh.
—----0__----
KJÖTTOLLSMÁLIÐ
OG
FISKIVEIÐALÖGGJÖFIN.
Eftir Kristján Bergsson.
Kærur norskra sjómanna.
pá fer nú að verða fátt um
varnir hjá hr. H. V., þegar hann
er farinn að nota „slúðursögur“
norskra sjómanna, sem „innlegg“
í málið, því þó þeir sjeu þektir
víða um þeim þá hefir aldrei
heyrst að þeir væru öðrum monn-
,um ábyggilegri, og síst þegar svo
ástendur, að þeir þurfa að verja
sinn eiginn málst., enda má benda
hr. H. V. 4, að síðan lögin komu
i gildi, hefir ekki eitt einasta
írorskt skip verið dæmt; heldur
hafa liinir seku altaf gengið inn
á sætt, þ. e. eftir að þeir hafa
verið búúr að meðganga brotið.
peir hafa sæst upp 4 einhverja
sekt, sem mun altaf hafa verið
svo lág sem hægt var að ganga
að; það er því auðsjeð að þeir
'hafa ekki verið beittir hörku. En
*) Dagurinn hófst klukkan sex;
„þriðja stund“ dags er kl. 9; sjötta
stund dags kl. 12 á hádegi, níunda
stund kl. 3 síðdegis o. s. frv.
ástæðan til þess, að lögunum
hefir verið beitt svona vægilega,
mun e’nmitt vera eftir skipun frá-
farandi stjórnar, sem altaf vildi
halda vináttunni við Norðmenn,
meðan að þeir hjeldu fyrir henni
sjálfsögðum rjetti og drógu hana
á samningunum. Vart mundum
við vantreysta norskum dómurum
þó þeir dæmdu ísl. þegn fyr-
ir þjófnað, sem hann hefði með-
gengið að hafa drýgt, þrátt fyrir
það, þó hann þættist ekkert hafa
brotið, eftir að hann kæmi hing-
að heim. Langt er frá því, að jeg
vantreysti norskum löggæslufor-
ingjum eða dómurum, nje væni
þá um hlutdrægni þó að Pjetur
Newman, skipstjóri á botnvörp-
urgnum „Salmonby“ frá Grimsby,
bæri þeim ófagra sögu í „Fish
Trade Gazette“ frá 9. febr. þ. á.
„Salmonby“ var tekinn að ólög-
legum veiðum við Norður-Noreg
9. janúar 1924, af norska eftir-
litsskipinu „Favn,“ fluttur til
Vardö, yfirheyrður og sektaður.
pegar til Englands kemur, segist
skipstjórinn hafa verið 1 sjómílu
fyr'r utan landhelgi, þegar hann
var tekinn; og bætir við: ,,í Nor-
egi er ekkert rjettlæti, alt rjettar-
haldið er tómur yfirdrepsskapur
og látalæt’i. Skýrslur skipstjór-
anna á fiskiskipunum eru fengn-
ar í hendur foringjum
gæsluskipanna til þess að þeir
geti bygt á því kæru sína, og
framburði manna gæsluskipanna
er altaf trúað. Rjetturinn gerir
bara skop að framburði fiski-
mannanna.“ petta ásamt mörgu
fieiru af sama tagi seg:r enski
skipstjórinn um rjettarfarið í
Noregi, ien annaðhvort er, að
Englendingar byggja ekki mikið
á þessum ummælum skipstjórans,
orðnir því nokkuð vanir, að sak-
borningarnir snúi sannleikanum
v:ð þegar heim er komið, til að
fegra málstað sinn gagnvart út-
gerðinni og ábyrgðarfjelögum,
eilegar þá, að þeir þori ekki að
vernda rjett þegna sinna fyrir
yfirgangi Norðmanna! Að minsta
kosti hefir ekkert heyrst um frið-
slit milli þessara þjóða.
Hverjir borga tolliiui?
Pað er vert að gera sjer það
Jjóst, hverj'r það eru, sem koma
til með að borga tollinn, eða það
mesta af honum. pegar fisktoll-
urinn á Spáni var til umræðu,
var því óspart haldið hjer fram
«f sumum blöðunum, að Spánverj-
ar mundu sjálfir koma til að
borga mest af tollinum, og var
þar þó ólíku saman að jafna,
þareð tollurinn var ekki jafnhár
þar, keldur voru sumar þjóðir
með mjög lítinn toll á sínum fiski.
petta var þess valdandi, að fólkið
gat fengið mikið ódýrari fisk en
ísienska fiskinn. Var það augljost,
að annað tveggja urðum við að
borga tollinn sjálfir, eða verða
af viðskiftunum.
Nú er ekki sjáanlegt aruiað en
að sumu blöðin líti svo á, sem
íslenskir bændur verði að borga
með verðtapi allan tollinn í Nor-
egi og er þó sami tollur þar á
öllu kjoti, en jeg get ekki sjeð
annað, en að Norðmenn þurfi eins
og verið hefir, að kaupa megnið
af okkar kjötti, og munu því
borga tollinn sjálfir. pví þrátt
fyrir tollinn, verður íslenska salt-
kjötið jafnan talsvert dýrara en
norskt eða danskt nýtt kjöt, og
þar að auki geta þeir ekki sjálfir
framleitt nægilegt kjöt. Nú er
það þannig, að þrátt fyrir allan
ir.nflutning á íslensku kjöti til
Noregs, þá hefir þó jafnan verið
fiutt þangað mjög mikið af ame-
risku kjöti. petta kjöt hefir þótt
rnikið verra en íslenska kjötið en
verið samt notað mikið til skipa,
sökum þess hvað það er ódýrt.
Nú er þetta kjöt komið undir
sama toll sem íslenska kjötið.
En þareð töluvert af verðinu ligg-
ur í tollinum, þá verður nú verð-
munurinn ekki svo mikill, og
má því ætla að notkun þessa kjöts
muni frekar fara minkandi, en
íslenska kjötsins, enda hefir það
sýnt sig síðastliðið haust — og var
þó tollurinn orð'nn talsvert hár
þá, — að ekki skorti eftirspurn
gftir íslensku saltkjöti. Fari svo
að sannanlegt sje, að íslenskir
bændur komi til að líða fjávhags-
legt tjón af þessum ástæðum, þá
efast jeg ekki um, að sjómannk-
stjettin og íslensk útgerð mundi
bregðast vel við og taka á sig
þann hluta af byrð'nni, sem þeim
bæri og þeir gætu úndir risið.
Nú er það ennfremur skoðvn
margra, af okkar bestu bændum
og mestu áhugamönnum (sambr.
grein Jóns Árnasonar í Tímanum
2. febrúar 1924), að niðursöltur.
á kjöti sje orðin úrelt verkunar-
aðferð og v:ð þurfum að koma því
fersku á markaðinn, eða sem
mestu af því. Er mikið um það
talað að landið á einhvern hát1[
eignist kælisk’p. Vel gæti þv|
farið svo, að ósanngirni frænds
vorra Austmanna, snerist okkuí
ti! góðs og gæti flýtt fyrir um)
bótum á sölu og sölufyrirkomu-
lagi kjötsins. Yæri þá vel fariS
ef svo snerist vopnið í höniuni
Norðmanna, og þeir mistu bæð
kjötið og önnur viðskifti er þei>
hafa hjer haft og hefðu hin^
mestu háðung af málum þessum. ,
Viðskifti frændþjóðanna.
pó viðskiftin milli landann^
hafi jafnan verið nokkuð mikil
og vinsamleg, þá hefir oft veri$
grunt að erjunum og er eins o§
sum af sárum þeim hinum forná
hafi aldrei um heilt gróið. Pví
! snemma var það, sem íslendinga'c
töidu sig sjerstaka þjóð og vildii
vera lausir við afskifti Norð.
manna af málum sínum. En þeiý
litu aftur á móti jafnan á okkuc
með smáum augum. Munum vi$
það, þegar þeir fóru að reyn^
að komast hjer til valda; en ls-
lendingar sáu jafnan við viðleitni
þeirra, hvort heldur var útrjett
kendin til vináttu eða höfð voru
launráð, þá voru Islendingar lengi
vel á verði fyrir ágangi þeirra.
Lítur nú út fyrir, að þeir hugsi
sjer okkur aumari en við í raun
og veru erum. Og þó við höfum
áður mátt lúta í lægra haldi, væri
nú reynandi að slrifta um bardaga
aðferð og sýna „stóra hnefann“
bráðum. Mundum við með því
vaxa í augum allra, en ekki síst
í augum þeirra, sem ætluðu að
r.ota sjer neyð okkar til að koma
fram óeðlilegum kröfum.
Draumar Noregs.
Síðan á dögum Haralds hár-
fagra hafa Norðmenn altaf öðru
(hvoru verið að dreyma um það,
að þeir ættu eftir að verða mikil
þjóð og á seinni árum hafa þe:r
sýnt óbilgirni mikla og frekju í
ýrnsum landakröfum. Frá Spitz-
bcrgen er skrefið stigið yfir til
Grænlands. Jafnframt er verið að
Fylgiblað Morgunbl. 17. apríi.
stinga hendinni inn í barm Fær-
eyinga —: því engu skal gleymt.
pegar svo er komið, er ekki að
furða þó mikils þætti muna hver
afstaða íslands yrði, enda heíir
stoðugt verið skiftst á lofi og
lasti, blíðu og hörku til að vinna
hugi íslendinga til sambands við
Noreg. En hvernig sem alt fer
þá er þó vonandi að nánara sam-
band verði aldrei milli þessara
þjóða en nú er, því svo verður
samkomulag nágranna best, að
hver búi að sínu.
pað væri því vel gert ef hr.
Belgi Valtýsson, sem virðist hafa
þó nokkra samkygð með Norð-
mönnum, vildi benda þeim á
veruleikann, og gera þeim skiljan-
legt, að þessir stórveldisdraumar
þejrra eru ekki annað en hjegóm-
legur hroki, sem gerir þá bara
jaínvel hlæilega í augum ná-
granna sinna. Pað er öllum ís-
lendingum ljóst, að Norðmenn
hafa miklu meiri hagsmuna að
gæta hjer á landi en við í Noregi
og vilji Norðmenn hætta að kaupa
kjöt okkar, þá er ekkert vald í
heiminum, sem gæti fengið þá til
að fresta því áformi, en auðvitað
yrði þe.m það verst sjálfum.
Svar íslendinga.
Farist Norðmönnum svo óskyn-
samlega, e.ns og hr. H. V. gefur
í skyn, að þeir fari þess á leit,
að fá eftirgjöf á fiskiveiðalögum
vorum, þá verður svarað aðeins á
einn veg, og v.ll nú svo heppiiega
tii, að aliir flokkar virðast ætla
að verða samtaka, eftir því sem
fram hefir komið í blöðum frá
tveimur aðalflokkunum í landinu,
og svarið verður einróma og sam-
taka mótmæli. Pví þó við vana-
lega sjeum ósamtaka, mun okkur
ekki skorta nú samtök um að her-
væðast gegn þeirri frekju sem í
shkum kröfum felast. Varla gat
ísienska þjóðin búist við, að sjálf-
stæði hennar væri hætta búin frá
dvergþjóðinni fyrir austan okkur,
þó saga vor geymi okkur aðvar-
anir. Kröfurnar eru að nokkru
framkomnar í nefndaráliti því,
stm Fiskifjelag íslands sendi til
Alþingis þess, sem nú situr, og
prentað er í skýrslu Fiskiþ'ngs-
ins bls. 70—72, en auk þess er
jafnframt eðlilegt og sjálfsagt að
banna alveg útlendingum að starf-
rækja hjer síldarverksmiðjur eða
aðrar slíkar stöðvar. Ennfremur
megum við á engan hátt hika frá
þeim lögum, sem við sjálfir set-
jum, eins og verið hefir, þar sem
útlend skip, mest norsk, hafa rek-
ið hjer útgerð og síldveiði í stór-
Uui stíl þrátt fyrir bamiið.
Kröfur íslendinga.
paö verður að vera frá íslensk-
um en ekki norskum sjómönnum
sem kröfurnar koma, og þykist
jeg geta fullyrt, að auk þess, sem
á undan er talið, þá muni kröf-
urnar eitthvað verða í þá átt, að
stjórnin taki nú rökk á sig, og
noti heimildarlögin 27. júní 1921
„nm útflutning og sölu síldar,“ og
væri þeirri útflutningsnefnd jafn-
framt gefið fullkomið vald ti! að
takmarka veiðina; þá mætti gera
síldina eins örugga markaðsvöru
eins og hverja aðra af afurðum
okkar, en það er það markmið
sem þarf að vinna að.
Leyfi til verkunar hugsa jeg
rajer að væri gefið á nafn skips
en ekki nafn stöðvar, og væru
þá útlend skip alveg útilokuð frá