Morgunblaðið - 05.09.1926, Blaðsíða 5

Aukabl. Morghl. 5. sept. ’26
M O R n V N B L A f> í f>
5
Vátryggið eigur yðar h|á
The Eagle Star £ Brittsh Qominions Insnrance Co. LU.
Aðalumbodemaður á íslandi
6ABÐAB 6ÍSLAS0N, Beykiafik.
Orgel
frá widurkendum þýskum
verksmiðjum, tLiebig*}
jFiedSer* og ,Lindholm(t
þau bestu og ódýrustu
sem hingad flytjast.
Allar upplýsingar gefur
Helgi HallgrimssoB,
Lækjargötu 4.
Hnsmæðnr!
Biðjið kaupmann yðar um
Beauvais niðursuðu, þvi þá
fáið þjer það hesta.
í heildsölu hjá
Q. Jolmson & Kaaber.
s
Efnalang Beykjaríknr
Langaveg 32 B. — Sími 1300. — Símnefni: Efnalaug.
rei&sar með nýtísku áhöldum og aCferðum allan óhreinan fatnaS
og dúka, úr hvaða efni sem er.
Litar upplituð föt, og breytir um lit eftir óskum.
íykur þægindi! Sparar fje!
Kennara
atltar við Bamaskóla Siglufjarðar. Umsóknarfrestur til 20.
^mber.
Skólanefndin.

Farkennara
ar i fræðsluhjerað Hraunhrepps. Umsóknir sendist fræðslu-
*hni fyrir septemberlok.
Frædslunefndin.
, farkennarasfaian
sók Sl^«aði Þingwallahrepps er laus til umsóknar. Um-
narfrestur til 20. september.
FpæðsBunefndin.
Jðiipið Dór-iirin og vekjaraklukkurnar,
Öu 9 þjer áreiðanlega það besta. Fást aðeins hjá mjer.
Al|, r'n Vandlega eftirlitin og fylgir skrifleg áhyrgð hverju úri. —
Urviðgerðir vel af hendi leysítw af þýskum sjerfræðingi.
Jónsson,
úrsmiður. Aðalstræti 9.
GRIMD BOLSA.
FRASOGN FI.NSKA VERK'
FRÆÐINGSINS CEDERHOLM.
Á súnnudaginn var hjer í blað'
inu sagt frá rjettarfari og mamr
úð Bolsjevilca, þar sem þeir eru
einir til ráða og óhuítir. Mun
flestum hafa ofboðið sú lýsing,
sem þar var gefin á meðferð
Bolsa á föngum þeiin, sem þeir
hafa undir höndum. Mun ef til
vill einliver hafa haldið, að þarn-i
væru íkjui* á ferðinni. En svo vill
til, að þessi maður, sem sagt vai*
frá í siinnudagsblaðinii, er ekki
einn til frásagnar um miskuna*'''
Cederholm.
leysi, grimd og órjettlæti Bolsa.
Fjöldi manna hefir sömu söguna
eða svipaða að segja. Þetta er
ekkert eins dæmi, sem frá A*ar sagt
í blaðinu á sunnudaginn.
Meðal annara, sem komist. hafa
í klær Bolsa, er finskiw Verkfræð'
ingur eimi, Cederliolm að nafni.!
Hefir hann sagt sögu sína í finsku1
blöðiintim, og er hún síst glæsi'.
legri fyrir Bolsa en sú, er Malsa"
lcof sagði. Fer hjer á efti»r út'
dráttur úr heiuii.
•Cederholm fór til Rússlands ár*
ið 1924 í þjónustu verslunarf je'|
lags eins, til þess að fullgera þar
samning uin ko»rkfarm, sem Rúss*
t
ar íetluðu að selja til Finnlands.
Af einliverjum ástæðum, sem hann
fjekk ekki að vita, varð nokkur
tregða á jiví, að samningarnir
fengjust fullgerðir. En í apríl"
mánuði var hann einn dag settur
í fangelsi, án jiess að honum gæti
í hug komið, hvað honum viari
fundið til saka.
Nokkru síðar fjekk hann þó að
vita, að alHr Finnar væru gruu' ^
aðir uni njósnarastarf, og að hann
væri kærður fjwir það og að vinna
að gagnbyltingu. Vissi hann, að
ekkert nema dauðinn beið þeirra,
sem voru undn* slíkri ákæru.
Cederholm sat í ýmsum fang*
elsmu þar til í bjvrjun október.
Þá var kveðinn upp yfir honmn
dómurinn: þrigg.ja ára fangavist
á Salovietzkyeyjunni í Hvíta
liafiiui. Hann fór þá þegar a'ö
svelta, sem mótmæli gegn þessum
dómi og allri meðferðinni á lion*
um.. En 9 sólarhringum síðr^* v;n*
liann fluttur á sjúkrahús, og
sögðu læknarair honum það, aö
ef hann ekki byrjaði að borða með
góðu, yrði matnum troðið ofan í
liann. Hann byrjaði þá að borða,
því hann hafði náð tilgangi síu*
um, að tefja það, að hann jwði
fluttur í fangabústaðinn í Hvíta*
hafinu. Því eftir þennan tíma var
Hvítahafið orðið íslagt. —- Hanu
vonaði í sífellu, að liann mundi
verða látinn laus samkvæmt kröfu
finsku yfirvaldanna, því honuin
hafði tekist, að láta vita, hvern*
ig komið var fyrir honum.
í sjúkrahúsi því, sem hann v;w
í, var ástandið ægilegt. Þar var
lirúgað saman tæringarveikum
mönnum, flogaveikum og sjúk*
lingum með hættulegustu kyn'
sjúkdóma.
Eftir tveggja mánaða veru á
spítalanum, var hann fluttur i
Spalernaja'fangelsið. — í sumum
klefunum vcsru 47 fangar, þó
þröngir og litlir væru. Cederholm
hitti þar síðasta forsætisráðherra
Rússlands, Gahtzin fursta. Hami
var 80 áwa, og kA*aldist af hræði"
legum sjúkdómi. A hverri nóttu
gekk hann aftur og fram um
klefagólfiS þar til hann hneig nið'
ur af þreytu og kvölum. Einn
daginn var hann só.ttur í klefann
og skotinn.
Maturinn í fangelsinu var
hræðilegur. Um mcwguninn fengu
fangarnir ofurlítið af þurru,
svörtu hrauði og heitt vatn. í
miðdagsmatinn fengu þeir ein*
hverja óæta svipu og á kvöldin
einskonar gwaut.
Á hverjum fimtudegi klukkau
10 var alvavleg stund fyrir fang*
ana. Þá vorn þeir, sem dæmdir
höfðu A*erið, kallaðir út, og annað
hvort skotiik*, fluttir í enn verri
stað eða látnir lausir.
Cederholm var í þessu fangelsi
þar til í ágiist 1925/Þá var hann,
ásamt 100 öðrmn föngiim, fliittu**
til eyjarinnar í Hvítahafinu. • —
Ferðin þangað var hryllileg, en
þó Arar hún sælutími hjá því, sem
við tók, þegar til eyjarinnar kom.
Segiw Cederliolm að ekkert aimað
en orðið helvíti eigi þar við. Þar
A*ar ekki farið með fangana eins
og þeir væru nienn, heldur dýr.
TJm 600 fangar voru geymdir í
gamahi kirkju. Fjöldinn allur dó
af illri meðferð, og lágu líkin
dögunum saman undir bekkjun*
um. Fangarnir voru látnir vinna
12 tíma í sólarhring, og oft við
VERGINKA
CIGARETTE5
Nr. 2 eru seldar í grænuin umbúð-
um, særa ekki hálsinn, eru vafðar
i Hrispappír og eru með vatnsmerki.
Hósmœiar
Þegar þjer kaupið hveiti, ]’*•
biðjið ávalt um „VIOLA“, þá er-
uð þjer fyrirfram vissar um ágætí
vörunnar.
Silkolin.
Munið eftir að biðja
kaupmann yðar um hina
alþektu „Silkolin“ ofn-
svertu. Enpjin ofnsverta.
jafnast á við hana að gæð-
um!
Anör. J. Bertelsen.
Sími 834 Austurstræti 17
Látið Milners peninjjaskápe
gæta fjármuna yðar.
Nokkrir fyrirliggjandi í
Landstjörnunni.
J>að verk, að þeir urðu að standa
í vatni npp að bringu. Ef þeir
mögluðu, var vinnutíminn lengd'
ur um 4 tíma. Væri enn möglað,
A*ar hlutaðeigandi tafarlaúst skot"
inn.
Loksins rann upp frelsisdagur
Cederholms. Finsku yfirvöldin
tóku málið í sínar hendur og
kröfðust þess að hann væri lát*
inn laus. Og í árslok 1925 var
hann frjáls. Hann endar frásögn
sína með þeim orðum, að hann
voni, að hann geti skrifað bók um
Rússland, og sýnt þar, hvernig
Bolsar eru hm við beinið, og hve
rjettlætistilfinning þeiwra væri
rík.
Jt ------------------