Morgunblaðið - 22.12.1928, Blaðsíða 5

Laugardaginn 22. des. 1928.

Pe r s i I
\ Persil fjarlægir óhreinindi og bletti úr sokkunum
yðar og gerir þá sem nýja, hvort heldur þeir eru úr silki,
eilkilíki, ísgarni eða ull.
Það hafa líka í þvottiim ainn
þær, sem bera rós á kinn,
með litlu, kliptu lokkunum,
í ljósu, bleiku sokkunum.
Erasmic
sápan
gerir meira en að
íreinsa, hún nærir skinn
ið og dregur fram æsku-
roða í kinnunum og hún
umlykur þig með ilmi,
sem hefir í sjer fólgið
seiðandi aðdráttarafl.
Sápa þessi er búin til úr
hinum voldustu efnum og með aðferð, sem algjörlega er
haldið leyndri og ekki notuð við tilbúning nokkurrar ann
arar sáputegundar. Svo er hún vel pressuð, að ótrúlega
lítið vatn er eftir í henni, og hún helst hörð, meðan nokkuð
€r eftir af kökunni. Samsetningurinn er svo fullkominn,
sem verða má.
Peerless Erasmic Soap, einnig Erasmic Cream og hin-
ar heimsfrægu Erasmic raksápur fást í Parísbúðinni,
Laúgaveg 15.

Einkaumboð á íslandi fyrir
The Erasmic Company, Ltd., London og París.
R. Kjartansson & Co.
Jólasælgætið,
Jólahnöllin og
Jólavindlana
kanpa menn sjer í bag við
Brunatryggingar bæjarins.
Ræða M. Kjaraus á bæjarstjóruarfnndi i fyrrakvöld.
Brunatryggingar bæjarins eru
eitt af stórmálum þeim, sem bæj-
arstjórnin hefir ná með höndum,
og það er jafnvel eitt af þeim fáu
málum, sem bæjarbúar virðast
liafa einhvern áhuga fyrir á hvern
hátt verði til lykta leitt.
Það, sem sjerstaklega hefir
valdið ágreiningi bæði meðal bæj-
arbúa og í bæjarstjórn, er það,
bvort bærinn eigi sjálfur að taka
nokkurn þátt í tryggingunum. —
Utan bæjarstjórnar hefir sjerstak-
lega talað því máli stjórn Fast-
eignaeigendafjelagsins með Br. St.
vátrfr. sem ráðunaut og farið eft-
ir lians tillögum. En á móti liefir
einkum mælt Jóai alþm. Þorláks-
son. Og þar sem hjer er um að
ræða glöggan fjármálamann og
fyrv. fjármálaráðh., þá geri jeg
ráð fyrir, að hann hafi borið fram
þau veigamestu rök, sem til verði
færð gegn því, áð bærinn taki
nokkurn þátt í tryggingunum. En
rckin eru þessi:
1. Það sem trygt er hjá bænum, er
ótrygt.
2. Það spilti lánstrausti bæjarins.
Iðgjöldin mundu hækka.
4. Bærinn ætti ekki að vera að vas-
ast í tryggingum, hann gæti þá
eins átt AÚð trjesmíði eða versl-
un.
5. Loks g'æti bærinn brunnið á
einni nóttu og um leið þau hús,
sem tryggingarstjóður bæjarins
hefði verið lánaður í.
Og að síðustu hefir hann gert
þá fyrirspurn, hvers vegna bær-
inn eigi að taka á sig alla þessa
áhættu með því að blanda sjer
í tryg'gingar.
Þar sem það er bæjarstjórnin,
sem á. að taka ákvörðun í þessu
rrtáli, þykir mjer rjett að athuga
þessar ástæður hverja fyrir sig og
svara þeim lijer nú. Er jeg þar vit-
anlega ekki að svara alþingismann
inum persónulega, heldur þeim
veigamestu rökum, sem fram hafa
komið í þessu máli frá þeim mönn-
um, sem eru sama sinnis utan
bæjarstjómar og innan.
Þá sný jeg mjer að 1. lið, að það
sem trygt er hjá bænum, sje ó-
trygt .
Þetta eru ekki rök, en svona
staðhæfingar eru vel til þess falln
ar að vekja ótta ög- tortrygni hjá
þeim, sem lialda að tryggingar
sjeu „lotterí“ eða fjárhættuspil.
Ef farin yrði sú leið, sem B. S.
hefir bent á, að skifta bænum í á-
liættureiti og bærinn tæki á þann
hátt 10% af tryggingum og fengi
með því í iðgjöld ea. 15,000 kr. á
ári, og ef húseigendur greiddu
sama iðgjald og nú í næstu 10 ár,
þá kæmi þar 50,000—70,000 þús.
kr. á ári. Loks er von í ágóðahlut
hjá fjelagi því sem tryggir, og er
ekki ólíklegjt að liann nemi 5000
lcr. á ári, er þetta samtals 70—
90 þúsund, eða með vöxtum ná-
lægt einni miljón króna í 10 ár.
Auk þess gerði jeg ráð fyrir, að'
taka minst % miljón króna lán
sem varasjóð, eð'a eiga það víst
ef tjón ber að höndum á næstu
árum.
Með því fyrirkomulagi að bæn-
um sje skift í nálega 160 áhættu-
reiti, þar sem bærinn tryggi 5000
krónur í hverju húsi þar sem eld-
hætta er lítil, en aðeins 5000 kr.
i hverjixm áhættureit, þar sem eld-
hætta er mikil. A ])enna hátt gæti
ailur miðbærinn brunnið í einu
(t. d. 4 áhættureitir), án ]>ess það
yrði tilfinnanlegt tjón fyrir trygg-
ingu bæjarins, eða aðeins 20 þús.
krónur.
Vátryggingar eru eins og hver
önnur viðskifti, sem rekin eru á
heilbrigðum grundvelli, bygð á
margra ái’a reynslu og útreikningi.
Iðgjöldin eru það há, að þau
nægja til að giæiða ]>aix tjón, sem
altaf koma fyrir á hverju ári
og ennfremur til að leggja i vara-
sjóð fyrir stórtjónum og loks til
að greiða hluthöfum arð af inn-
eign sinni.
Jeg þykist þá liafa sýnt fram á,
að það sem trygt er hjá bænum,
er ekki ótrj’gt, og jeg verð jafn
vel að telja það vafasamt, hvort
þau 90%, sem bærinn tryggir
annarstaðar, hvar svo sem það
kann að vera, verði betur trygt,
en þessi 10%. lijá bænum sjálfmn
með þessu fyrirkomulagi.
Menn verða. að muna eftir því,
af varasjóðir vátryggingarfjel eru
jafnan litlir í hlntfalli við þær
upphæðir, senx þau tryggja. Þá
er önnur ástæða sú, að þetta fyr-
irkomUlag' spilli lánstrausti bæjar-
ins. Þessi ástæða fellnr með hinni,
því sennilega er liún bygð á því,
að það sem trygt sje hjá bænum
sje ótrygt. Því varla getur það
stórspilt láustrausti bæjarins, þótt
hann ætti sjálfur tryggingarsjóð
sem næmi nokkrum hundruðum
þúsunda króna.
Þriðja ástæðan er six, að ið-
gjöldin mundu hækka. Ástæðan á
að vera sú, að hæjarstjórn misti
áhuga fyrir því, að' halda niðri
iðgjöldunum, ef hún ætti sjóð,
sem fengi einhvei’ii liluta þeirra.
Þessi ástæða felur í sjer svo mikið
vantraust á, bæjarstjórn að furðu
gegnir, að hún skuli vera borin
fram sem rök í málinu. Eftir henni
æt.ti bæjarstjórn að láta húseig-
endur í þessum bæ greiða erlendum
vátryggingarfjelögum hærri ið-
gjöld en þörf gerðist til þess eins,
að fá eitthvert brot af því fje
aftur í sinn tryggingarsjóð.
Er nú annað eins og' þetta fram-
bærilegt?
Jeg lít svo á, að margt béndi
tii að þátttaka bæjarins í trygg-
ingunum verði til hins gagnstæða,
að iðgjöldin lækki, því það er alt
af nokkur trygging fyrir vátrygg-
ingarfjel., að bærinn hafi sinna
eigin hagsmuna að gæta með því
að liafa slökkviliðið í góðu lagi og
á annan hátt forðast brunahættu
af fremsta megni.
4. liður. Bærinn ætti ekki að
vcra að vasast í tryggingum, hann
geti þá eins: átt við trjesmíði og
verslun. Þetta er ekki sambæri-
legt. Trjesmíði og verslun geta
einstakir borgarar rekið. En stór-
fyrirtæki, eins og rafveitur og
hitaveitur, verður bærinn að
byggja, það er of stórfelt fyrir
einstaklingana, og sama er að
segja með brunatryggingu bæjar-
ins, þar verður bærinn sjálfur að
taka í taumana, ef honum er ant
um áð gera tilraun til að koma
f bcojarkeyrslu heflr
B. S. R.
Þægilegar samt ódýrar 5 manna
og 7 manna drossíur.
Studebaker eru bíla bestir.
B. S. R.
hefir Studebaker drossíur i fastar
ferðir til Hafnarfjarðar og Vífila>
staða allann daginn, alla daga.
Afgreiðslasímar: 715 og 711.
BHreiðastðð Reykjavfkur
KartöflumjöL,
Sago,
Haframjöl,
Þurk. Epli og
Aprikosur,
Ostar,
Púðursykur,
fyrirliggjandi.
C. Behrens,
Hafnarstræti 21.
Simi 21.
lólatrjesskraut
með Vs virði.
Leikiöng
og ýmsar Jólagjafir með
30°/o afslætti.
Verslun
igill lacobsen.
™Vífílsstaða,
Hafnarfjardar,
Keflawikur
og austur yfir fjall
daglega
fpá Steindóri.
Slmi 581.
Kanpið
jólakjöUð i
Mafarbúð Sláturfjelagsins.
Laugaveg 42. Siml SUC
: Konfektskrant- :
\ öskjnr I
! Landstjarnan l
Gtilfmottnr.
Gólfklútar, — Þvottasnúrur, --
Burstavörur, — Jólatrjesskraut
og Búsáhöld,
fæst á Klapparstíg 29 hjá.
VALD. POULSEN.