Morgunblaðið - 31.03.1929, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLARIÐ
læknast, ef þeir komast undir
læknishendi á spítala.
Beinn peningakostnaður fyrir
aðstandendur og sveitafjelög við
þessa „krpnisku“ sjúklinga, sem
sótt liefir verið um pláss fyrir, er
eftir því, sem næst verður komist,
að meðaltali kr. 4.52 á dag; 4,10
á dag fyrir rólega sjxiklinga, 5,33
fyrir hálf órólega sjúklinga. Beinn
kostnaður landsmanna við þessa
sjúklinga er því kr. 542.40 á dag,
eða 197,976 krónur á ári, þ. e. a.
s. tæpar 200.000 kr.
Er hjer eingöngu talinn beini
peningakostnaðurinn og alls ekki
óbeinn kostnaður svo sem aukið
fólkshald, atvinnumissir, erfiðleik-
ar á heimilunum o. s. frv. Og eng-
ar tilraunir eru gerðar til að lækna
eða bæta neitt af þessu fólki eða
sýna þeim alia þá mannúð, sem
óðrum sjúklingum mundi verða
sýnd og þá álitin sjálfsögð.
Við sjúklinga, sem skyndilega
rerða veikir, er kostnaðurinn oft
afarmikill. Kvað hann hafa komist
í 96 kr. á dag hjer í Reykjavík,
auk fæðis, húsnæðis og annars.
Sjest af því, hve afarmikil nauð-
syn er á að hafa jafnan nokkur
pláss auð, fyrir þá, sem skyndi-
lega verða veikir, til þess að draga
sem mest úr kostnaðinum við þá
og til þess að reyna að láta sem
fæsta verða „kroniska“ af sjúk-
dómnum. Er þá um að gera að
læknar greini þegar v stað vægu
geðtruflanirnar, sem kunna að
vera stór geðsjúkdómur á byrjun-
arstigi, og vísi þeim' á spítala ef
ske kynni að stöðva mætti sjúk-
dóminn.
Mjer virðist af þessum ástæðum
sem jeg hefi tílgreint, að tæplega
muni skynsamlegt að taka „kron-
iska“ sjúklinga í meira en svo
sem helming spítalarúmsins, held-
ur ætla hinn helminginn þeím
sem skyndilega veikjast, en því
miður verða altaf einhverjir af
þeim ,kroniskir“, þannig að auðu
rúmunum fer fækkandi.
Bygging nýja Klepps hefir
staíiið í 10 ár.
Allur byggingarkostnaður
560 þús. krónur.
Guðjón Samúelsson húsameist-
ari ríkisins gaf við vígsluna
skýrslu um byggingu hins nýja
spítala á Kleppi, og verður hjer í
stórum dráttum drepið a það
helsta, sem hann sagði:
Byrjað var á greftri fyrir hinu
nýja húsi í nóvember 1919, og
hefir byggingin því staðið yfir í
tæp 10 ár. Stafar þessi mikli drátt-
ur af fjárhagsörðugleikum ríkis-
sjóðs, en það má telja fremur
happ en óhapp, að þessi dráttur
varð, því byggingarkostnaður all-
ur var mjög hár alt fram á arin
1923—1924.
Aðeins kjallarasteypan og gólf
yfir hann var unnið í daglauna-
vinnu, en alt annað í ákvæðis-
vinnu og hefir það sparað mikið
fje. Steypu á kjallara og lofti yf-
ir hann var lokið 1920 og var þá
búið að verja rúmum 100 þús. kr.
til byggingarinnar.
Árin 1921 og 1922 var ekkert
unnið. Næstu árin, 1923 og 1924
var dálítið unnið, aðallega sem
dýrtiðarvinna. Árið 1925 var ekk-
ert unnið.
Árið 1926 var byrjað fyrir al-
vöru og var þá auglýst fyrsta út-
boðið: að steypa upp alt húsið og
gera það fokhelt. Komu 5 tilboð.
Lægsta tilboðið nam 87 þús. kr.: í
var það frá Kristni Sigurðssyn I
múrarameistara, og var því tekið |
Hæsta tilboðið nam 210 þús. kr j
Lægsta tilboð í glugga var 5 þiis. i
kr., en hæsta 8 þús. kr.
Árið 1927 var innan-húðunin
boðin út. Tekið var lægsta tilboð,
frá Kjartani Ólafssyni murara- j
meistara; nam það 70,500 kr. —
Hæsta tilboðið var 84 þús. kr.
J. Þorláksson & Norðmann gerðu
lægsta tilboð í miðstöðina og nam
það 30 þús. kr.; hæsta tilboðið var
42,900 kr.
Árið 1928 var gert útboð á allri
skólp- og vatnsleiðslu innanhúss,
ásamt vöskum, baðkerum o. s. frv.
Tekið var lægsta tilboðið, 17,300
kr., frá ísleifi Jónssyni. Hæsta til-
boðið vau 20,800 kr. Lægsta tilboð-
ið í málningu innan húss var frá
Ósvaldi Knudsen og Daníel Þor-
kelssyni að uppliæð 13,800 kr. —
Hæsta tilboðið var 27 þús. kr. —
Lægsta tilboð í raflögn, 6 þús. kr.,
var frá Júlíusi Bjömssyni; hæsta
tilboð -var 6800 kr.
Allur byggingarkostnaður nýja
Klepps, þar með talin öll húsgögii
(um 50 þús. kr.), er um 560 þús.
kr. Eru í spítalanum rúm fyrir 100
sjúklinga, svo byggingarkostnað-
ur á rúm hefir orðið um 6000 kr
Til samanburðar gat húsameistari
j)ess, að á geðveikrahælum erlendis
— sem bygð voru á sama tíma —
hafi kostnaður á sjúkrarúm náð
12—16 þús. kr.
Við nýja Klepp hefir verið reist
íbúðarhús handa lækni spítalans,
dr. med. Helga Tómassyni. Það
hús kostaði 33 þús. kr.
Lýsing á húsinu.
Hið i^ýja hús er að lengd 44,5
m. og breidd 11,80 m. í því er
kjallari, tVær hæðir og ris.
í kjallaranum (talið að aust-
an) :• Eldhús og það sem því til-
heyrir, borðstofa starfsfólks,
vinnustofa fyrir karlmenn, skrif-
stofa, rannsóknar- Og. skoðunar-
stofa. Á efstu hæð: íbúðir starfs-
fólks og vinnusalur fyrir konur
(sem einnig er samkomusalur og
kirkja). Á fyrstu og annari hæð
eru sjúkrastofur. Er þéim skift í
4 deildir, 2 niðri fyrir karla, og
2 uppi fyrir lconur. Stofurnar í
vesturenda, gulmálaðar, eru fyrir
rólega sjúkímga, þunglynda,
slappa og þreytta, sjúklinga, sem
þarf að hressa við. Stofurnar í
austurenda, blámálaðar, eru fyrir
órólega sjúklinga, er þarf að sefa.
Til hægðarauka við eftirlitið er
fyrirkomulagið haft þannig, að sja
má vfir allar deildirnar í senn
gegnum op á veggjunum.
Páfinn ætlar að|
ferðast.
Eftir því, sem útlend blöð her>
ætlar páfinn að fara í ferðalag að
ári og heímsækja öll þau lönd í
álfunni, þar sem kaþólsk trú er
ríkjandi. Ætlar hann að fara frá
Rómaborg til Triest, þaðan til
Zagreb (Agram), Budapest, Krak-
au, Varsjá, Vínarborgar, Múnchen,
Brjissel, Dublin, París, Madrid og
Lissabon. Árið 1931 hefir hann í
huga að ferðast til Bandaríkj-
anna.
Gunnar Gnnnarsson
kaupmaður
var fæddur á Kiðafelli í Kjós 19.
nóv. 1853. Foreldrar hans voru
Gunnar bóndi Sigurðsson og Guð-
rún Bjarnadóttir, kona hans, syst-
ir Bjarna á Esjubergi. Foreldrar
Gunnars eignuðust 15 börn, og
var Gunnar næstelstur þeirra átta,
er upp komust. Stundaði liann
venjulega sveitavinnu framan af,
bæði á heimili foreldra sinna og
annars staðar, og fjekk snemma
orð á sig fyrir óvenjulega atorku
og dugnað. Um hríð stundaði hann
sjósókn af Akranesi, var formaður
á bát og annálaður aflamaður.
Gunnar var 27 ára gamall, er
hann kom til Reykjavíkur, og
stundaði þá fyrst sjósókn. Var
hann formaður á báti, er Lange
kaupmaður gerði út. Síðan hvarf
hann frá þeim starfa og tók að
gefa ,sig að verslunárstörfum. Var
hann pakkhús- eða utanbúðarmað-
ur fyrst hjá Johansen kaupmanni,
ííðan hjá Þorl. Ó. Johnsen og síð-
ast hjá Eyþóri Felixsyni.
Árið 1899 hóf hann sjálfur
verslun í svartri og ljótri pakk-
húskompu, þar sem nú stendur
Tngólfshvoll. Að vísu var staður-
inn ekki vistlegur, en hann lá vel
við, eins og þá var högum háttað
hjer í bæ, og Gunnar stundaði
verslunina með framúrskarandi á-
huga og elju, enda mun hann hafa
komið fótuúi undir efnalega vel-
megun sína, meðan hann var þar.
Skömmu eftir aldamótin reisti
hann sjer tvílyft timburhús í
Hafnarstræti, en það brann í stór-
brunanum árið 1915, óg reisti hann
þá á næstu árum steinhús á sama
stað og annað, er veit út að Aust-
urstræti. Stóð hagur hans með
miklum blóma á þeim árum og
síðar, því að hann var útsjónar-
maður hinn mesti og slingur í við-
skiftum, en svo áreiðanlegur og
orðheldinn, að honum varð gott til
skiftavina. Stóð það, er hann sagði,
„eins og stafur á bók,“ eins og
sagt var stundum áður fyr, meðan
nokkru öðru var að treysta en
skriflegum lögfræðingasamningum.
Gunnar naut, lítillar mentunar í
æsku, en hann var skynugur mað-
ur og glöggur og hafði það til að
bera, sem vegur upp á móti nokk-
urri bokmentun, hann var fjör-
maður mikill og dugnaðar- og at-
orkumaður með afbrigðum, að
hverju sem hann gekk. En sá, sem
er óvæginn við sjálfan sig, gerir
sömu kröfur við aðra,, og Gunnar
gekk ríkt eftir því, að aðrir ynnu
eins og hann, þeir er hann hafði
yfir að sjá. Hann var manna á-
reiðanlegastur í viðskiftum og bak
aði það honum að vonum sár von-
brigði, er liann átti við þá að
skifta, er ekki höfðu þann kost til
að bera. Hann var trygglyndur
maður og vinfastui-, hjálpfús við
þá, er hann tók trygð við, en ljet
sig aðra litlu skifta.
Það la í eðli Gunnars, að hann
Nýkomið:
Skyr, Smjör og Egg.
Ank þess ýmsar vörar
með hálivirði.
Versl. FíUmn.
Laugaveg "Ö. sui. úl.
var allur í því starfi, er liann
fjekst við, og hafði enga löngun
til að vasast í því, er liann taldi
aðra færari til. Hann tók engan
beinan þátt í opinberum málum,
en var þó fullur áhuga fyrir þeim
og ræddi þau af kappi við kunn-
ingja sína, er færi gafst. Fór hann
í engu dult með skoðun sína og
vægði lítt fyrir öðrum, því að fjör-
ið var miltið. Eitt mál hafði hann
tekið sjerstöku ástfóstri við. Hann
bar mjög fyrir brjósti Ekknasjóð
Reykjavíkur, var einn af stof^
öndum sjóðsins og lengst af gjald-
keri lians.
Árið 1886 kvæntist hann Júlíönu
Isafold, dóttur Jóns útvegsbónda
GuðmUndssonar í Hlíðarhúsum og
lconu hans, Ingibjargar Ólafsdótt-
ur. Eignuðust þau Gunnar 11 börn
og komust 10 á legg. Börnin voru
þessi:
Ragna, gift Ólafi Gunnarssyni
hjeraðslækni (hann dó 1927).
Gunnar, trjesmíðameistari (dó
1922), kvæntur Kristjönu Einars-
dóttur.
Kristín (do 10. mars 1929), gift.
Guðm. Guðmundssyni bankagjald-
kera.
Ársæll,. kaupmaður (dó 1926),
kvæntúr Ólöfu, dóttur Guðmundar
Björnsonar landlæknis.
Ragnar, í Yesturheimi.
Axel, kaupmaður.
Laufey, gift Brynjólfi Vilhjálms
syni verslm.
Gyða, gift Ólafi Bjöjmssyni
verslm.
Unnur, Svana, ógefnar í föður-
húsum.
Ásta, dó ung.
Eins og eðlilegt er um jafn dug-
legan mann, varð Gunnari vel á-
gengt um ævina og hann var í
mörgu lánsmaður. En hann fór
ekki heldur varhluta af því, sem
mótdrægt er. Hann var keilsuveill
um langt skeið hin síðari ár æv-
innar og varð fyrir miklum og sár-
um ástvinamissi. Elsta son sinn,
Gunnar, misti hann árið 1922, og
konu sína árið 1924, og mun hann
liafa tekið sjer missi hennar mjög
nærri. En ekki sat við það. Telst
mjer svo til, að hann hafi mist 10
ástvini síðustu 7 árin, konu, börn
og barnabörn og tengdason, og nú
síðast lá ein af dætrum hans á
líkbörunum, er hann sjálfur Ijetst.
Hefir þar verið óvenjulega oft veg
ið í sama knjerunn, og má’ nærri
geta, hversu þungbært það hefir
verið honum, komnum að fótum
fram.
Trú mín er sú, að þeim, sem
þektu Gunnar, muni þykja nokk-
urt skarð höggvið, og þó sjer-
staklega börnum hans, sem hann
reyndist hið besta, ekki síst þeg-
ar erfiðlega horfði fyrir þeim a
einhvern hátt.
J. Óf.
Til Strandarkirkju. frá Gauja 2
kr., Cöru 50 aur., B. 15 kr., vest-
firskri konu 2 kr., E. (gamalt á-
heit) 5 kr., Gisla J. Halldorssyni,
Garði, 5 kr., ónefndum 2 kr.
gjaldmælis
bifreiðar altaf
til leigu hjá
B. S. R. —
Hvergi ódýrari bæjarkeyrsla, en
hjá B. S. R. — — Studebaker
eru bíla bestir.
Ferðir til Vífilsstaða og Hafnar-
fjarðar alla daga á hverjum kl.-
tíma. Best að ferðast með Stude-
baker drossíum.
Ferðir austur í Fljótshlíð þegar
veður og færð leyfir.
Afgreiðslusímar 715 og 716.
BifreiðastöA Reykjðvikur.
Austurstræti 24.
Bonevax oy yólflakk
fæyilðynr oy
Blómstnrpottar.
Vald. Poulsen,
Klapparatig 29 5imi 24.
Van fioutens
konfekt og átsiikkulaði
er annálað um allan heim
fyrir gæði.
1 heildsölu hjá
Tóbaksverjlun IsIandsKt
saiinpiiiur
eru framleiddar úr hreinum
jurtaefnum, þær hafa engin
skaðleg áhrif á líkamann, en
góð og styrkjandi áhrif á
meltingarfærin. — SólinpillTir
hreinsa skaðleg efni úr blóð-
inu. Sólinpillur hjálpa til að
fyrirbyggja og eyða fili-
pensum. Sólinpillur lækna van
líðan er stafar af óreglulegum
hægðum og hægðaleysi. Notk-
unarfyrirsögn fylgir hverri
dós. Verð aðeins kr. \,25. —
Fæst hjá hjeraðslæknum, lyf-
sölum og
LAUGAVEGS APÓTEKI.