Morgunblaðið - 27.07.1930, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Nýkomið
feikna úrval af allskonar
GlervSrnm
svo sem
Ávaxtaskálar frá 1.50 Vatnsflöskur frá 1.00
Ávaxtadiskar frá 0.25 Vatnsglös frá 0.30
Smjörkúpur frá 1.00 Tertuföt frá 1.50
Ostakúpur frá 3.00 Bátar frá 3.50
Citronpressarar frá .... 0.50 Öskubikarar frá 0.60
Toiletsett frá 6.50 Saltkör frá 0.20
Ilmvatnssprautur frá . . 3.00 Bai'nakrukkur frá 0.50
og m. m. fl.
Údýrast i bænnm.
Geir Gígja kennari.
Munið að þetta
erbesta og eftir
geeðum ódýrasta
súkkulaðið.
Verslunin Ingvar Ólafsson.
Laugaveg 38.
Sími 15.
Sími 15.
Efnalaug Reykjavfkur.
Laugaveg 34 — Sími 1300. — Símnefni; Efnalaug.
Hreinsar með nýtísku áhöldum og aðferðum allan óhrein
an fatnað og dúka, úr hvaða efni sem er.
Litar upplituð föt, og breytir um lit eftir óskum.
Eykur þægindi! Sparar fje!
Þegar þjer kanpið dðsamjðlk
þá munið að biðja nm
BtHELRND
því þá fáið þjer það besta.
I. Brvníólfsson & Kvaran.
Meðal farþega á Gullfossi,
sem kom hingað í gær, var Geir
Gí'gja kennari, kona hans og
tvö börn. Hafa þau dvalið er-
lendis um eins árs skeið.
Geir Gígja er einn af áhuga-
sömustu æskulýðskennurum
þessa lands. Hann braust í því í
fyrra, af mjög litlum efnum, að
sigla til útlanda til þess að full-
numa sig í náttúrufræði og nátt
úrufræðiskenslu og eins í smíða-
kenslu. Til þess varð hann að
taka upp heimili sitt hjer og
fara utan með konu og börn og
ala önn fyrir þeim ytra jafn-
framt því sem hann stundaði
námið. Hvort tveggja fórst hon-
um prýðilega úr hendi og er
enginn efi á því, að æskulýður
Reykjavíkur nýtur í framtíð-
inni góðs af þeirri þekkingu,
sem hann hefir aflað sjer í þess-
ari utanför.
Eins og mönnum er kunnugt
er Geir Gígja afbragðs íþrótta-
maður, sjerstaklega í hlaupum.
Þrátt fyrir mikið og erfitt starf
ytra gaf hann sjer þó tíma til
þess að iðka íþróttir, og tók
þátt í boðhlaupum, víðavangs-
hlaupum og .kapphlaupum,
bæði í Danmörku og Övíþjóð og
var jafnan meðal hinna fremstu.
A þessu ári hefir hann sett þrjú
íslensk met í hlaupum — fyrst
í 1000 metra hlaupi og svo
bætti hann það met seinna. Þá
tók hann einnig met í 800 metra
hlaupi. Gamla metið í því
hlaupi, 2 mí'n. 2.4 sek. átti hann
sjálfur, en nú bætti hann
það og lækkaði niður í 2 mín.
1.1 sek.
Myndin af Geir Gígju, sem
hjer fylgir, var tekin í fyrra.
Er hún sýnishorn þess, hvað
maðurinn hefir unnið sjer til
frægðar í íþróttum. Hitt verður
varla metið að verðleikum hvejm
áhuga og ósjerplægni hann sýn
ir í því starfi, sem hann hefir
gert að æfistarfi sínu.
Frá Finnlandi.
Hinn 1. júlí var aukaþing sett
í Helsingfors. Það var kallað
saman samkvæmt kröfum Lapp-
ómanna, til þess að ræða um
ráðstafanir gegn undirróðri kom
múnista.
Vihtoria Kosola er aðalleið-
togi Lappómanna. — Hann er
bóndi í Lappóhjeraðinu. — Á
stríðsárunum hjálpaði hann
mörgum Finnum til að flýja til
Þýskalands. Þeir gengu þar í lið
með Þjóðverjum á móti Rússum.
Að lokum tók rússneska lög-
reglan Kosola fastan. Hann sat
svo í fangelsi í Rússlandi þang-
að til byltingin í Rússlandi hófst
árið 1917 og keisarinn var rek-
inn frá völdum. Kosola fór þá
heim til Finnlands og tók seinna
þátt í borgarastríðinu í Finn-
landi. Hann er maður einbeitt-
ur mjög og framtakssamur. —
Sænskir frjettaritarár segja, að
hann líkist Mussolini í mörgu
— og sumir kalli hann Koso-
lini.
Irílanda kaffið er drýgst
Menn hafa verið í töluverðum
vafa um stefnu Lappómanna.
Lappóhreyfingin er orðin til f
hjeraðinu Lappó. Ósvífin og
ögrandi framkoma kommúnista
hefir vakið þessa hreyfingu. —
Kommúnistar vinna að byltingu
í Finnlandi og stefna að því að
leggja Finnland aftur undir
Rússa. Þar að auki hefir bænd-
Svinhufvud.
unum í Lappó ofboðið guðlast
kommúnista. Lappóbændurnir
eru mjög trúhneigðir. Það er
því mjög skiljanlegt, að bænd-
urnir í Lappó hafa hafið bar-
áttu á móti kommúnistum. Tak-
mark Lappómanna er fyrst og
fremst að útrýma „kommún-
ismanum“ úr Finnlandi.
Yfirgnæfandi meiri hluti
finsku þjóðarinnar hefir mestu
skömm á öllu atferli kommún-
ista. En mörgum and-kommún-
istum stendur þó stuggur af
Lappóhreyfingunni. — Blöð
sænskumælandi Finna og marg-
ir með þeim álíta, að þarna sje
ekki aðeins um hreyfingu á mpti
kommúnistum að ræða. Lappó-
hreyfingin sje einnig einræðis-
hreyfing og finsk þjóðernis-
hreyfing'. Lappómenn stefni að
því að draga úr valdi þingsins,
eða öllu fremur að takmarka
þjóðræðið í landinu. Og þeir
þerjist á móti sænskri tungu
og sænskri menningu í Finn-
landi. 88,7% íbúanna í Finn-
landi eru finskumælandi, 11%
sænskumælandi. Hörð menning-
arbarátta hefir iengi staðið milli
finskumælandi og sænskumæl-
andi manna í Finnlandi. Blöð
allra stjórnmálaflokka í Svíþjóð
óttast, að aðstaða sænskumæl-
andi Finna verði erfið, ef Lappó
menn fá stjórnartaumana í sín-
ar hendur.Lappóhreyfingin get-
ur því haft mikil áhrif á afstöðu
Finna til Norðurlanda.
Margir sænskumælandi Finn-
ar virðast þó styðja Lappóhreyf-
inguna. Er það vottur þess, hve
mjög menn eru í efa um eðli
þessarar hreyfingar og takmark
hennar.
Paast.kivi ríkisráð.
Bankastjóri við ríkisbankapn
í Helsingfors er talinn eitthvert
álitlegaSta forsætisráðherraefn-
ið í Finnlandi. Paasikivi var
stjórnarforseti 1918 og for-
maður friðarnefndarinnar í Dor-
pat 1920.
1 júnímánuði frjettist hvað
eftir annað um skærur milli
kommúnista og Lappómanna.
Kommúnistar voru uppivöðslu-
samir og framkoma þeirra ögr-
andi. Þáverandi stjórn, bænda-
stjórn Kallios, var veik minni—
hlutastjórn og skifti sjer lítið
af framkomu kommúnista. Og
svo byrjuðu Lappómenn að
hefna sín sjálfir á kommúnist-
um. Þeir eyðilögðu prentsmiðjur
kommúnista, rændu foringjum
þeirra og fluttu þá til Rúss-
lands. Þessi framkoma Lappó-
manna var náttúrlega ólögleg,
„nauðsyn brýtur lög“„ sögðu
Lappómenn,
Síðan hafa Lappómenn fært
sig upp á skaftið. Þeir hafa
fengið fjölda manna í lið með
sjer í öllum hjeruðum landsins
— menn af öllum stjettum, þó
einkum bændur. Vald Lappó-
manna hefir aukist stórkostlega
á örstuttum tíma. Ef til vill er
vilji þeirr^ æðsta vald í Finn-
landi nú sem stendur. — Þeir
neyddu stjórn Kallios til þess
að láta loka prentsmiðjum kom-
múnista, kalla saman aukaþing
og leggja fyrir það víðtækar
ráðstafanir gegn starfsemi kom-
múnista. Tekst Lappómönnum
nú einnig að beygja vilja þings-
ins?