Morgunblaðið - 28.09.1930, Side 9

Nú þarf að hussa um lampakaup.
Það sparar yðnr tima að fara heint ttl okkar, og það sparar yðnr senniiega peninga lika,
Við hðfnm alla þð Iampa sem þjer þnrfið á að halda og getnm sett þá npp samdægnrs.
þð mikið sje að gera.
Júlíus Bförnsson
Raf tæk j averslnn. Anstnrstræti 12.
Hollt er heima hvað.
Notið ísienska rúgmjölið
í slátrið.
Athugið hverjir myndu ráðleggja yður að kaupa
heldur í slátrið nýmalaða ísl. mjölið, en legið útlent mjöl.
Búkonan — af því að það er drýgra.
Læknirinn — af því að það er hollara.
Neytandinn — af því að það er bragðbetra.
Mjölið er malað úr fyrsta flokks rúgi; ekkert af efn-
imi hans er tekið burtu og engum annarlegum efnum bætt
í. Kornið er lifandi þangað til það er malað, og íslenska
mjölið verður þess vegna miklu ríkara að bætiefnum en
útlent mjöl.
Végna kæliútbúnaðarins í hinni nýju myllu okkar
getum við afgreitt mjölið til notkunar sama daginn og
það er malað.
Hringið til okkar ef kaupmaður yðar hefir ekki til
íslenska rúgmjölið; við skulum þá benda yður á næstu
búð við yður, sem það er selt í.
Miólkutfielag Reykiavíkur.
Filapensar og fitnormar
Hvernig getið þjer losnað við þft?
Þessir ljótu og óþægilegu hörunds-
kvillar orsakast af að ryk og gerlar safn-
ast í holur hörundsins, og er auðvelt að
eyða þeim með Brennisteinssápu dr.
Lindes. Þvoið yður eins og með venju-
legri sápu, og sjáið um að sápulöðrið
komist alstaðar að. Þegar þjer hafið skoláð yður, skuluð þjer aftur
bera sápulöðrið á rauðu blettina og látið það liggja í nokkrar mín-
útur. Bftir nokkra daga munuð þjer verða var við greinilegan bata
og hörundið verður að nokkrum tíma liðnum heilbi’igt og litkað.
Hafið ávalt fyrirliggjandi
Brennísteins-miúlkursðpu
samkvæmt uppskrift
Dr. Linde’s.
í heildsölu hjá
I. BRYNJÓLFSSON & KVARAN
Enska lánið.
Eftir Magnús Guömundsson. ,v.c *ft
Á síðustu tímum hefir stjórn-
arblöðunum orðið mjög tíðrætt
um enska lánið frá 1921. Þau
hafa haldið því fram meðal ann-
ars, að lánið væri óhæfilega
dýrt og að tolltekjurnar væru
veðsettar fyrir því. Virðast blöð
þessi álíta, að rangt hafi verið
að taka lán þetta, úr því að það
fjekst ekki með betri kjörum.
Þetta gefur mjer tilefni til að'
fara um lán þetta nokkrum orð-
um, því að skrif stjórnarblað-
anna gefa alveg ranga mynd af
málinu.
Fyrst vil jeg minna á það, að
á þingi 1921 var ákveðið að
kaupa svo mikið af "hlutaf je í
Islandsbanka, að ríkið hefði
fullkomin yfirráð yfir bankan-
um, ef kaupin þættu tiltækileg,
eftir að mat hefði farið fram á
bankanum. Jafnframt ákvað
þingið, að lánið skyldi tekið
sem fyrst og bankanum fengið
fje í hendur sem svaraði vænt-
anlegu hlutafje, jafnvel þótt
matið hefði ekki farið fram og
því væri óútsjeð um hlutakaup-
in. Lánið var svo tekið og mest-
ui hluti þess afhentur íslands-
banka gegn handveðstryggingu,
en hlutir voru ekki keyptir í
bankanum, sem kunnugt er.
Um það bil sem lánið var tek-
ið, var bankinn illa staddur.
Fje hans var fast í útlánum
hjá landsmönnum og þótt hann
væiú talinn eiga miklu meira
en fyrir skuldum, gat hann ekki
staðið í skilum við erlenda lán-
ardrotna, sökum þess, að fje
hans var fast. Þegar kom fram
á sumarið 1921 var svo kom-
ið, að annaðhvort varð bankinn
að fá fje eða ganga með oddi
og/egg að þeim, sem skulduðu
honum, en það var vitaskuld
sama og leggja atvinnuvegi
landsmanna í rústir. Togararn-
ir hefðu verið seldir úr landi
hrönnum saman, jarðir og hús
hefði verið selt nauðungarsölu,
sjálfsagt langt undir ’sannvirði,
því að fáir hefðu getað keypt,
ei borga þurfti strax.
Þess verður að minnast, að
árið 1921 voru atvinnuvegirnir
stórlamaðir vegna undangeng-
innar^dýrtíðar, harðinda og
verðsveiflna. Árið 1920 náði
dýrtíðin hámarki sínu, og verð-
fall íslenskra afurða varð gíf-
urlega mikið 1919—1920. Af-
leiðingin af öllu þessu var sú,
að 1921 stóðu atvinnuvegirnir
mjög höllum fæti og þeir höfðu
safnað stórskuldum 1920-—1921
Þessar skuldir voru ekki minst
við íslandsbanka, og hefði hann
gengið mjög hart. eftir þeim,
þá var það sama sem að koll-
varpa atvinnuvegunum alger-
lega.
Á þesum tímamótum var
enska lánið tekið. Hver og einn
getur svo myndað sjer skoðun
um, hvort rjett var að taka það
eða ekki. Jeg er ekki í efa um,
að það var ekki einungis rjett,
heldur óhjákvæmilegt. Á rúst-
um atvinnuvega sinna dafnar
ekkert þjóðfjelag. Sú þjóð,
sem ekki leggur það sem unt er
í sölurnar, til þess að forða at-
vinnuvegum sínum falli, er
oauðadæmd, því að framleiðslan
er það, sem heldur öllu uppi.
Það hefir oft verið sagt, að
enska lánið hafi verið tekið til
þess að bjarga íslandsbanka,
en í x-aun rjettri var það tekið
til þess að bjarga atvinnuveg-
um landsins. Það var tekið til
þess, að bankinn þyrfti ekki að
taka hvert atvinnufyrirtækið af
öðru og selja eignir þeirra. Jeg
ímynda mjer, að enginn hefði
grætt meira á slíkum sölum en
bankinn sjálfur. Hann mundi á-
reiðanlega hafa fengið marga
góða eignina fyrir hálfvirði eða
jafnvel minna.
í sambandi við þetta er rjett
að minna á hvaða ráð lands-
stjórnin neyddist til að taka í
vétur, er íslandsbanki var kom-
inn í þrot. Hún neyddist til að
er og
verður
besta
ofnsvert-
an sem
þjer fáið.
H. ]. Bertelsen s Go., y.
Sími 834. Hafnarstr. 11.
Höfum allskonar ritföng ,og
pappírsvörur fyrirliggjandi.
H. J. Berlelsen & Go„ h.f.
Sími 834. Hafnarstr. 11.
er sápan sem þjer eigið áð
nota, kaupið eitt stykki í dág
og þjer munuð sannfærast.
Smásala 0.60.
í heildsölu hjá
H. ]. Beitelsen s Go. h. (.
Sími 834. Hafnarstr. 11.